در حال بارگذاری ...
گزارشی ازدیدگاه هنرمندان تئاتر درباره کشتار مسلمانان میانمار

جهانگیرالماسی: درباره تعریف انسان در قرن 21 باید یک تامل جدی شود

با گسترده شدن حوادث دلخراش و نسل کشی در میانمار در متن پیش رو نگاه هنرمندان حوزه نمایش به این جنایات مورد بررسی قرار گرفته است.

به گزارش ایران تئاتر به نقل از تئاترروایت این روزها هر روزنامه، مجله و سایتی را باز می‌کنی محال است که در جایی از این رسانه ها به کشتار سلمانان میانمار اشاره نشده باشد و عجیب این است در حالی که این کشتار به بهانه‌های مختلف همچنان ادامه دارد ولی در هیچ جای دنیا واکنش مناسب و جدی برای متوقف کردن آن نشان داده نشد.
دررسانه های مختلف دنیا صدها و ده ها فیلم از جنایات بوداییان برعلیه مسلمانان میانمارمنتشر شده است و این نشان دهنده افراط گرایی و خوی وحشی گری بوداییان مهاجم است.  مسئله این است که این بخش از جامعه بوداییان میانمار ابایی از انتشار اخبار، عکس و فیلم جنایات خود ندارند و حتی زمینه را برای انتشار آن نیز فراهم می‌کنند. رهبران این گروه های افراطی در رسانه های گوناگون به ترویج خشونت برعلیه مسلمانان می پردازنند در حالیکه مسلمانان میانمار تنها سوژه‌ای هستند که راه دفاع ازآنها فقط احساس همدردی و انزجار از مهاجمین با دیدن عکس ها و فیلم هایی است که حاوی خشونت و جنایت بر علیه آنهاست.
آنچه مردم عادی می توانند در قبال این اتفاقات ازخود نشان دهند ابراز انزجار از این جنایات است، حتی اگر در اعماق وجود انسانی خویش باشد. ولی این مسئله برای همه یکسان نیست. سیاستمداران و فعالان اجتماعی و بالاخره هنرمندان هم سهمی در ابراز انزار از این ماجرا دارند.
جهانگیر الماسی بازیگر و کارگردان تلویزیون و سینما درباره کشتار مسلمانان در میانمار می گوید:«این کار بسیار سخیف و حیوانی است. بسیار افسوس می خورم برای انسان های قرن 21 که فرقه های آنان به خشونت متوسل شده اند. این مشکل فراتراز جامعه اسلام است ویک مسئله جهانی است. به نظرم درباره تعریف انسان در قرن 21 باید یک تامل جدی شود.»
عجیب است که بوداییان مسلمانان بیگناه را می کشند و در برابر رسانه فریاد می زنند که بودایی هستند
نصرا... قادری کارگردان و مدرس تئاتر و عضو شورای مرکزی انجمن تئاتر بسیج هنرمندان کشور در این خصوص می‌گوید:« من با کشتن هر انسانی چه مسلمان و چه غیرمسلمان به شدت مخالفم و این را حق هیچ انسانی نمی دانم و آن را یک حرکت غیراخلاقی می دانم، خصوصا در میانمار که مسلمانان بی گناهی را می کشند که هیچ کاری با دیگر فرقه ها ندارند و عجیب تر این است که داد می زنند که پیرو آیین بودا هستند. بودا انسان را به اخلاق، انسانیت، مدارا و خوب بودن دعوت می کند و این آن چیزی نیست که ما از پیروان او در میانمار می بینیم.»
بوداییان میانمار به بهانه های واهی جنگ علنی خود بر علیه مسلمانان را در سال 2012 آغاز کردند
نصرا... قادری می‌گوید:« بوداییان اگر جنگی با مسلمانان دارند باید با چریک ها بجنگند نه با مردم بیگناهی که در یک جزیره جمع شده اند و با دیگران کاری ندارند، قتل عام کردن آنها کار شرافتمندانه ای نیست.»
بسیاری از دولتمردان دنیای اسلام زمانی شروع به محکوم کردن جنایات بوداییان میانمار کردند که روزها و حتی هفته ها از آغاز این جنایات گذشته بود. شاید این عکس العمل برآمده از تفکر حاکم بر کشورهای آسیایی است که برای جان شهروندان خود چندان اهمیتی قائل نیستند و اصطلاحا تا کارد به استخوان نرسد دست به عمل نمی‌زنند. این رفتار را با دولتمردان کشورهای اروپایی مقایسه کنید! یک شهروند اروپایی در هر کجای کره خاکی اگر اتفاقی برای او بیافتد که جانش را به خطر بیاندازد دولت مطبوع از هر طریق بر دفاع از حقوق شهروند خود اقدام می کند. البته علیرغم اینکه کشورهای اسلامی کم کم به فکر چاره ای برای نجات هم کیشان میانماری خود افتادند ولی هنوز برخی از کشورهای همسایه حوزه خلیج فارس هیچ واکنشی نسبت به این موضوع نداشته اند.
مهرداد رایانی مخصوص کارگردان، نویسنده و مدرس تئاتر می گوید:« برخی از مسئولین ما برخورد هایی کرده اند که زیاد موثر نبوده است، شاید این جریانات نیازمند یک فکر جدید یا برخوردهای جدی تری باشد، البته من هر نوع جنگی را طرد می کنم ولی نوع برخورد و نوع ارتباطاتی که وجود دارد و این تعرضی که به نسل کشی و مسلمان کشی منجر می شود، می تواند همه را تحت الشعاع قرار بدهد.»
 جهانگیر الماسی در پاسخ به این سوال که عکس العل جهان اسلام به این موضوع باید چگونه باشد؛ می‌گوید:«محدود کردن این موضوع به جهان اسلام آنرا به یک جریان انفعالی مبدل می کند و قبح ماجرا را از بین می برد و باعث ضعیف شدن آن می شود. امروزه جریان های زیادی ازجمله داعش تحت عنوان اسلام درحال فعالیت است و لکه ننگی بر قامت جامعه جهانی محسوب می شوند.»
در حالی که عده ای در چارچوب وظایف بین المللی و عرف دیپلماتیک به محکوم کردن این جنایات اکتفا می‌کنند؛ عده‌ای هم هستند که این مقدار واکنش را کافی نمی‌دانند و قائل به برخورد نظامی با این جریان خشونت‌آمیز هستند.
جهانگیر الماسی در این خصوص می گوید:« خیلی ها برخورد نظامی و خشونت را توصیه می کنند ولی من این نوع برخورد در جامعه جهانی را درست نمی دانم. من درحوزه حقوق بشر و نهادهایی که امروزه دنیا آنها را به عنوان عالی ترین منبع برای قضاوت فرهنگ زندگی جمعی امروز می شناسند را معرفی می کنم، حتی دانشگاه هایی مانند دانشگاه های اسلامی در لندن و آمریکا برای این موضوع باید بیانه های متعددی بدهند.» وی این رفتارها را برآمده از جهل و نادانی و دامن زدن به فرقه گرایی می داند و می گوید:« اگر اکنون فقط به این موضوع بپردازیم برخوردها مانند از بین بردن یک ماشینی که آتش گرفته است می ماند. در جامعه جهانی انتظار می رود در حوزه فرهنگ زندگی انسانی و فرهنگ علم و بشریت و انسانیت در قرن 21 دوباره چالش ایجاد شود و دوباره درباره افکارهای غیرانسانی صحبت شود.»
رایانی مخصوص اعتقاد دارد که نباید این معضل را به حال خود رها کنیم زیرا همچنان امکان دارد که این حادثه تکرار شود؛ «هیچکسی را به جنگ تشویق نمی کنم ولی باید یک جوری این فضا مهیا شود که چنین وضعیت های مشابهی در هیچکدام از کشورها رخ ندهد و حتی امکان فکر کردن به آن هم نباشد ، اگر این معضل را به حال خود بگذاریم باز ادامه خواهد داشت ولی اگر یک برخورد جدی با این فرآیند شود تا آنرا متنبه کند، آینده بشریت را از خوی وحشی گری دور خواهد کرد.»
هر روز صدها تصویر از کشتن مردم مسلمان میانمار که به دهشتناک ترین طریق ممکن زنده زنده آتش زده می شوند به سراسر دنیا مخابره می شود.
حمیدرضا نعیمی کارگردان و نویسنده تئاتر در اینباره می گوید:«  تصاویری که الان از مردم و کودکان می بینم بعضی از شب ها باعث کابوس و گریه من می شود. از اینکه بگویم اشرف مخلوقاتم خجالت می کشم زیرا نیستم، حتی حیوانات نیز رحم و شفقت بیشتری نسبت به آدم ها دارند، هیچ حیوانی نیست که بویی از رحم نبرده باشد ولی من بویی از آن نبرده ام پس من حیوان هم نیستم حتی از یک حیوان هم بی رحم ترم منی که نام انسان دارم.  این تصاویری که الان می بینیم، اجساد کودکان، سرهای بریده انسان ها و اجسادی که آتش زده می شوند باعث می شود کسانی که ذره ای احساس داشته باشند برای آنها خون گریه کنند.»
اما آیا جهان اسلام و کشورهای اسلامی می توانند به مسلمانان ستم دیده میانمار کمک کنند؛
به عقیده نصرا...قادری وقتی جهان اسلام خودش با خودش درگیری دارد و با نام های مختلف از سوی اسرائیل و با کمک عربستان همدیگر را تیکه پاره می کنند و حتی به هم مسلک های خود رحم نمی کنند انتظار کمک از سوی آنها به مسلمانان میانمار را نباید داشته باشیم.
رسانه در اینجا کارکردی دو سویه دارد و مانند یک شمشیر دو لبه است. از سویی بوداییان از آن برای نشان دادن دامنه خشم و وحشی گری خود که به تعصبات مذهبی برمی گردد استفاده می کنند و از سویی نشان دهند ظلم و ستم به مسلمان میانمار است. اما برای پیشگیری و نشان دادن عمق فاجعه تنها عکس ها و فیلم های مستند کافی نیست. هر کسی به زعم خود وظیفه دارد که به دادخواهی و دفاع از مظلوع در برابر ظالم بایستد. فیلمسازان، نمایشنامه نویسان، مجسمه سازان، موسیقی دانان و ... اما جایگاه هنرمندان تئاتر و نویسندگان این عرصه چیست؟
نصرا... قادری کارگردان و مدرس تئاتر می گوید:« طبیعتا هر ظلمی که اتفاق می افتد اگر سینما و تئاتر و ادبیات به کمک آن برود و درباره آنها فعالیت کند نسل های آینده آنها را خواهند دید زیرا هنر تاریخ حقیقی جهان را می سازد. حتی می تواند تبلیغات دروغینی که رسانه ها پخش می کنند را از بین ببریم. امیدوارم کسانی که در میانمار هستند و پیرو بودا هستند، آیین واقعی بودا را به یاد آورند.»
اما جهانگیر الماسی واکنش به این جریان ها را از طریق فرهنگ دین بهتر می داند و می گوید :« به نظرم اگر به آن جنبه ها از نظر فرهنگ دین و اسلاممان که درباره رفتار انسان ها و آنچه حضرت رسول درباره خلق و خوی انسان ها صحبت کرده است بپردازیم نتیجه بهتری خواهیم گرفت.»
رایانی مخصوص درباره چنین اتفاقاتی که ممکن است کیفیت نمایشی داشته باشند؛ می‌گوید:« می توان درباره این موضوع نمایش نامه یا فیلم ساخت ولی حداقل به 6 ماه پیش تولید نیاز داریم تا به متن و تولید آن فکر کنیم چون کاری نیست که یک شبه بتوان به آن فکر شود، ولی فرآیند کاری ما اجازه نمی دهد به این پیش تولید برسیم زیرا الان زمان آن است، الان باید یک حرکتی انجام دهیم.»
وی همچنین می گوید:« ولی درکل ساختن اینگونه فیلم ها یا نمایش نامه ها خیلی مفید است به شرطی که یک اثر تاثیر گذار باشد. شاید با پوستر یا نقاشی یا حتی یک موسیقی بشود ولی الان موقعیت برای ساخت یک فیلم سینمایی را نداریم.»
مسئله نسل کشی برای اولین بار نیست که برای جامعه مسلمانان رخ می دهد. در اویل دهه 90 میلادی جنگ خانماسوز منطقه بالکان اتفاق افتاد که در آن جنگ به خاطر حمله صرب ها به بوسنی هرزگوین هزاران مسلمان بوسنیایی اعم از زن ومرد و کودک قتل عام شدند. شاید تنها واکنشی که از سوی هنرمندان تئاتر کشورمان نسبت به این موضوع رخ داد، نگارش و اجرای نمایشنامه « درخشش در ساعت مقرر» توسط حمیدرضا نعیمی آن هم نزدیک به دو دهه بعد از آن اتفاق بود. این کارگردان تئاتر، نمایش«درخشش در ساعت مقرر» را در سال 91 اجرا نمود. حال بعد از چند سال دوباره حادثه ای همانند واقعه کشتار مسلمانان بوسنی هرزگوین اتفاق افتاده است.
حمیدرضا نعیمی با اشاره به نمایش نامه «درخشش در ساعت مقرر» که مربوط به نسل کشی مسلمانان بوسنی و هرزگووین نوشته است؛ می گوید:« سال 91 نمایش نامه ای با نام «درخشش در ساعت مقرر» درمورد این نسل کشی نوشتم. موضوع نسل کشی مربوط به صرب ها است که مسلمانان را به بدترین و ناجوانمردانه ترین راه های ممکن کشتنه اند و آنها را مورد تجاوز قرار داده اند.»
نعیمی درباره دستمایه قرار دادن چنین موضوعاتی برای نوشتن نمایشنامه تصریح کرد:« زمانی که کشتار کردها در عراق توسط صدام حسین تحت عنوان پروژه «انفعال» اتفاق افتاد 82 هزار کرد بیگناه مشمول طرح انفعال شدند و در گورهای دسته جمعی دفن شدند و خیلی اتفاقات دیگر که نمود اصلی آن بمباران شیمیایی حلبچه بود، در آن زمان تعداد چشم گیری نمایش نامه و فیلم نامه در آن باره نوشته شد و  نیروهایی از طرف ایران فرستاده شد که توانستند از آن اتفاق عکس و فیلم بگیرند و آنرا به جهانیان نشان دهند، ایران نقش خود را به خوبی ایفا کرد و اکنون کردها محبت ایرانیان را فراموش نکرده اند و ایرانیان را برادران یا خواهران خود خطاب می کنند. قطعا برای فاجعه میانمار کارهای خوبی انجام خواهد گرفت و ایرانیان سکوت نخواهد کرد.»
باید امیدوار بود که بزودی با وحدت مسلمانان و رایزنی های سیاسی خشم بوداییان افراطی در میانمار را کنترل کرد و امیدوار تر بود که هرگز شاهد تکرار این اتفاقات که عملا جنایت علیه بشریت خوانده می شود، نباشیم. اما این جنایات در تاریخ ثبت می شودند و نگاه هنرمندان به این جنایات نشان دهنده اهمیت آن و شکل گیری تاریخ بشری است.  

 




مطالب مرتبط

گفت‌وگو با داور هجدهمین جشنواره تئاتر کردی سقز

حمیدرضا نعیمی: تئاتر کردی درختی استوار است
گفت‌وگو با داور هجدهمین جشنواره تئاتر کردی سقز

حمیدرضا نعیمی: تئاتر کردی درختی استوار است

حمیدرضا نعیمی، داور هجدهمین جشنواره تئاتر کردی سقز، تئاتر کردی را همچون درختی استوار می‌داند که بر خاک این مرز و بوم ریشه تنیده و جزو هویت و شناسنامه این شهر به شمار می‌رود و تداوم این جشنواره برای هنرمندان اهمیت دارد.

|

مهرداد رایانی‌مخصوص درباره کارگاه آموزشی‌اش در جشنواره فجر توضیح داد

بررسی شگردهای مبتکرانه برای گذر از ارکان تئاتر
مهرداد رایانی‌مخصوص درباره کارگاه آموزشی‌اش در جشنواره فجر توضیح داد

بررسی شگردهای مبتکرانه برای گذر از ارکان تئاتر

مهرداد رایانی‌مخصوص، نویسنده، کارگردان و مدرس تئاتر، در دو روز پایانی برنامه‌های چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، در یک کارگاه آموزشی، شگردهای مبتکرانه برای گذر از ارکان تئاتر را بررسی خواهد کرد.

|

یادداشتی درباره نمایش «فردریک» نوشته اریک امانوئل اشمیت و کارگردانی حمیدرضا نعیمی

تئاتر؛ ساحتی برای بازنمایی جهان
یادداشتی درباره نمایش «فردریک» نوشته اریک امانوئل اشمیت و کارگردانی حمیدرضا نعیمی

تئاتر؛ ساحتی برای بازنمایی جهان

عباس شاه‌محمدزاده: اریک امانوئل اشمیت جایی می‌گوید: «فلسفه مدعی توضیح جهان است، تئاتر برای بازنمایی آن. با آمیختن این دو، سعی می‌کنم به طرز چشمگیری در مورد وضعیت انسان تأمل کنم، با صمیمیت ...

|

نظرات کاربران