ماه هفتم با نگاهی متفاوت مقوله جنگ را رصد می کند

داستان روایتگر زندگی زن جوانی به نام مریم است که پدر و مادرش  با آغازجنگ تحمیلی تصمیم می‌گیرند داوطلبانه برای امداد رسانی به رزمندگان در مناطق جنگی خدمت کنند. در همین اثنی مادر مشکوک به باردارشدن خویش می شود، هرچند منطقه مورد بمباران شیمیایی قرار می‌گیرند و پدر شهید و مادر جانباز شیمیایی می گردند. اثرات ناشی از شیمیایی شدن مادر پس از ازدواج دختر، به وی سرایت می کند و بر زندگی او و همسرش تاثیر می گذارد.

امیر زاوشی نویسنده و کارگردان این نمایش سالهاست در حوزه دفاع مقدس فعالیت می کند. وی مدرک کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر از دانشگاه هنر دارد و از سال 78 در حوزه نمایش فعال است. ایران تئاتر با او در خصوص نمایش گفت و گویی انجام داده است که نظر شما را بدان جلب می کنیم:

اکثر کارهای شما در حوزه دفاع مقدس است، علت جهت گیری شما به این گونه تئاتری چیست؟

 یکی از سوالات و شاید ابهاماتی که همیشه با من همراه بوده  این است که اگر روزی مشکلی برای کشور به وجود بیاید و کشوری بخواهد به ما حمله کند، واکنش مردم امروزی چیست. بعد خودم را جای کسانی می گذرانم که سه دهه پیش از مهمترین سرمایه زندگی شان گذشتند و برای حفاظت از من پای به عرصه جنگ گذاشتند و به عمق مجاهدت و ایثار آنها پی می برم.اینها برای من ارزشمند است و به عقیده من وظیفه فرد فرد ما در جامعه است که به انحای مختلف نسبت به این عزیزان ادای دین کنیم. من هنرمند نیز هرآنچه در توان دارم در جهت ماندگاری یاد و خاطره آنها می گذارم.

«ماه هفتم» را بسان خیلی از نمایش های این روزهای کشور با نگاهی متفاوت به جبهه و جنگ به روی صحنه بردید و این نشان از یک تغییر رویکرد در این حوزه می دهد. به عقیده شما چرا نگاهها به مقوله جنگ تغییر کرده است؟

من متن های زیادی در حوزه دفاع مقدس نوشته ام و  در نوشته هایم همواره آنها را از دو منظر نگاه کرده ام. اول تاکید بر این مسئله که جنگ فی نفسه بد است و به هر نحوی باید از آن اجتناب کرد چرا که اگر جنگی به وجود آید عواقبی سخت برای خانواده ها، کودکان و حتی نسلهای بعدی جامعه به همراه دارد. توجه به عواقب جنگ رویکرد دوم من در نوشتن نمایشنامه هایم است. ما 8 سال جنگیده ایم و هنوز عواقب آن گریبانگیر خیلی از خانواده هاست و شاید نسلهای دیگر نیز از آسیب های آن در امان نباشند. وظیفه امروز من به عنوان کسی که در حوزه نمایش فعال است، در کنار نمایش دلاورمردیها و از خودگذشتگی ها، نمایش این موضوعات است تا مسئولان ذیربط را به امید اینکه هیچ موقع جنگی رخ ندهد، با نتایج جنگ آشنا کنیم. البته این تلنگرها به این مفهوم نیست که ما از جنگ هراس داریم یا اگر به کشورمان تعدی شد نظاره گر شویم. بلکه هدف ما از این تلنگرها  این است که با هر نوع مدیریتی تلاش کند گزینه جنگ را حذف کنند. این خروجی یک اثر هنری می تواند باشد.

ماه هفتم تمرکزش را بر چه فاکتورهایی از جنگ قرار داده است؟

این نمایش داستان زنی را تعریف می کند که در دوران بار داری در جبهه حضور داشته و شیمیایی شده است و پس از 30 سال عوارض آن بر دخترش تاثیر گذاشته و او نمی تواند بچه دار شود و زندگی دختر و دامادش تحت تاثیر آن عوارض در حال متلاشی شدن است. به دنبال آن بودیم تا این سوال را در ذهن مخاطب متبلور کنیم که آیا آرمانهای یک فرد می تواند بر زندگی فرد یا افراد دیگر تاثیر بگذارد. اگر پاسخ بلی است آیا آن فرد یا افراد حق اعتراض دارند یا خیر. هدف ما این بود که مخاطب خود را جای پرسوناژها بگذارد و به این پرسش پاسخ دهد.

ایده نمایش را چگونه به دست آوردید؟

ایده نمایش از تلفیق دو مسئله اجتماعی با یکدیگر به وجود آمد. مدتها بود می خواستم در خصوص موضوع سقط جنین خانم ها که متاسفانه خیلی‌ها درگیر آن هستند نمایشی بنویسم. درگیر این موضوع دراماتیک بودم تا اینکه مقاله ای نظرم را به خودش جلب کرد. داستان در خصوص زنی بود که در جنگ با عارضه شیمیایی درگیر و بچه های ناقص به دنیا می آورد. موضوع برایم جالب شد و احساس کردم می توانم با تلفیق این دو به نمایشنامه ام شکل بدهم که خوشبختانه به این مهم رسیدم و احساس می کنم کار خوبی از کار درآمد.

جایگاه دفاع مقدس را در نمایش های این روزهای کشور چطور ارزیابی می کنید؟

ما به عنوان هنرمند این رسالت را بر دوش داریم که وقایع را عینی کنیم و با طراحی ماجراها، سوژه ها، ایده ها و ... بتوانیم این اتفاق ها را تسهیل نماییم. به عقیده من دوران دفاع مقدس یک دوران طلایی در کشور است و نمی توان این بخش را از تاریخمان حذف کرد و مردم آن روزگار را نادیده گرفت. چرا که گوشه هایی از هویت ما و ارزشهای ما در همین دوران شکل گرفته است. به عقیده من هنرمندان دراین مقوله نیز فعال هستند. کارهای خوبی عرضه می شود. نگاهها در این خصوص مدام در حال تغییر است و کارهای ارزشمندی از سوی هنرمندان شکل می گیرد.

لازم به ذکر است نمایش ماه هفتم با بازی فاطمه سرلک، مهسا نظری وامیر زاوش تا 5 مهرماه در خانه نمایش اداره تئاتر به روی صحنه می باشد.