آدم باید کتک‌خورش ملس باشه تا تئاتری مثل «سهروردی» را اجرا کند

به گزارش ایران تئاتر، نشست رسانه‌ای نمایش «سهروردی» با حضور شکرخدا گودرزی نویسنده و کارگردان این اثر نمایشی و تعدادی از بازیگران این نمایش همچون؛ اصغر همت، فخرالدین صدیق شریف، افسر اسدی، علی دهکردی، مجید جعفری، حبیب دهقان‌نسب، نوید گودرزی، سمیه میربهار و رضا مهدی‌زاده طراح صحنه، رضا حیدری طراح نور و یاسر خاسب طراح فرم و حرکت در لابی تالار وحدت برگزار شد.

در آغاز این نشست شکرخدا گودرزی نویسند و کارگردان این نمایش پس از معرفی عوامل اجرایی حاضر در نشست، در سخنانی با بیان اینکه اجرای این نمایش بدون حمایت سایت تیکت ممکن نبود و اگر حمایت تیکت نبود این نمایش نمی‌توانست روی پا بایستد و مراحل پیش تولید را طی کند، گفت: همانطور که احتمالا همه می‌دانید در حال حاضر از طرف دولت هیچ کمکی به گروه‌ها برای تولید آثار نمایشی نمی‌شود و تا به حال هم تنها ده میلیون تومان از طرف اداره کل هنرهای نمایشی بر اساس قراردادی که داریم به ما شده که این رقم در برابر هزینه‌هایی که ما برای طراحی صحنه، طراحی دکور و نور در این نمایش کردیم مثل یک شوخی است.

گودرزی با اشاره به اهمیت حمایت بخش خصوصی از تولید آثار فاخر نمایشی ادامه داد: حمایت‌هایی که توسط بخش خصوصی صورت می‌گیرد بیشتر برای آثار عامه‌پسند بوده و واقعا هم حمایت از کارهای فاخر یک نوع ریسک است، اما امیدوارم حمایتی که از نمایش ما صورت گرفته پایه خوبی بشود برای حضور بیشتر بخش خصوصی در تولید آثار فاخر نمایشی.

نویسنده و کارگردان نمایش «سهروردی» با تاکید بر اینکه چنانچه همدلی و همیاری تک‌تک افراد گروه نبود امکان اجرای این اثر ممکن نمی‌شد، درباره روند نگارش و تولید این «سهروردی» که پس از چند سال به سرانجام رسیده، با بیان اینکه از سالی که نمایشنامه «سهروردی» را نوشتم تا این زمان که روبه‌رو شما نشستم چیزی حدود 9 سال گرفتن مجوزهای اولیه آن طول کشیده، اظهار داشت: تنها گرفتن مجوز متن حدود سه سال  طول کشید و پس از بارها عدم صدور مجوز و اصلاحیه های متعدد مجوز آن صادر شد. در واقع ایرادهایی از داستان می‌گرفتند که عجیب بود در حالی‌که سهروردی ربطی به ایران امروز نداشت و در حلب می‌زیسته نمی‌دانم چرا عده‌ای دوست دارند همه چیز را به خودشان بگیرند.

او با اشاره به پروسه طولانی طی شده برای اجرای این اثر نمایشی افزود: بعد از چاپ کتاب تازه وارد ماراتن اجرا شدیم. اول به من گفتند باید ببینیم اصلا تو صلاحیت اجرای نمایشی درباره سهروردی را داری یا نه؟ گفتند باید تایید صلاحیت شوید و من هم قبول کردم. نهایتا با توجه به اینکه من دوستانی در انجمن حکمت و فلسفه دارم، جلسات مشترکی با مدیریت وقت بنیاد رودکی همراه با نجف‌قلی حبیبی و ابراهیم دینانی و افرادی که درباره سهروردی کار کردند داشتیم. در این جلسات من تمام نمایشنامه را به طور کامل برای آقای دینانی خواندم و ایشان هم نظراتی داشتند که در بازنویسی لحاظ کردم. در نهایت برای اولین بار در تاریخ تئاتر ما انجمن حکمت و فلسفه از کتاب «سیمرغ و سهرورد» من با حضور اندیشمندانی که روی اندیشه شهروردی مطالعه کردند رونمایی کرد.

این نویسنده و کارگردان تئاتر با اشاره به اهمیت جایگاه شخصیت سهروردی در فرهنگ ایران زمین تصریح کرد: سهروردی بزرگترین فیلسوف و اندیشمند ایرانی است و کسی است که تلفیقی از حکمت خسروانی، حکمت یونانی و عرفان اسلامی را در «حکمت الاشراق» گردآورده و فلسفه‌ای بنا نهاده که در دوران معاصر افراد بزرگی مانند اوژن یونسکو را تحت تاثیر قرار داده است. در واقع من در این نمایش یک شخصیت ایرانی را روی صحنه برده‌ام و نه شخصیتی که مربوط به فلسفه غرب باشد و یا شیفتگی خاصی نسبت به فرهنگ شرق داشته باشد. سهروردی کسی است که یک نگاه ناب ایرانی دارد.

او در ادامه با اظهار تاسف از شناخت کم نسل جوان از شخصیت‌های بزرگی مانند مولانا، حافظ، فردوسی، سعدی و سهروردی بیان کرد: جوان امروز ما کسی مثل سهروردی را نمی‌شناسد و در دوران فطرت کنونی که به نوعی دوره امتناع یا حتی مثله کردن اندیشه است و همه از خودی و بیگانه، اندیشه ایرانی را می‌زنند؛ باید کتک‌خور آدم ملس باشد تا بتوان نمایشی مثل «سهروردی» را کار کرد. می‌خواهم بگویم نمایش «سهروردی» با این شرایط روی صحنه رفته و امیدوارم بتواند در ارتباط با مخاطب اتفاق بزرگی را رقم بزند. این تئاتر توانایی این را دارد که از ظاهر جدا شده و به محتوا و اندیشه برسد.

گودرزی عنوان کرد: نمایش «سهروردی» اثری است که بعد از 6 سال پژوهش و 9 سال دنبال پیگیری و دویدن آماه اجرا شده است. در واقع همه کسانی که برای اجرای این نمایش کار کردند با دلشان کار کردند چراکه اگر غیر از این می‌بود امکان اجرای «سهروردی» در فضای امروز تئاتر ممکن نبود.

او در ادامه با اظهار تاسف از شناخت کم نسل جوان از شخصیت‌های بزرگی مانند مولانا، حافظ، فردوسی، سعدی و سهروردی بیان کرد: جوان امروز ما کسی مثل سهروردی را نمی‌شناسد و در دوران فطرت کنونی که به نوعی دوره امتناع یا حتی مثله کردن اندیشه است و همه از خودی و بیگانه، اندیشه ایرانی را می‌زنند؛ باید کتک‌خور آدم ملس باشد تا بتوان نمایشی مثل «سهروردی» را کار کرد. می‌خواهم بگویم نمایش «سهروردی» با این شرایط روی صحنه رفته و امیدوارم بتواند در ارتباط با مخاطب اتفاق بزرگی را رقم بزند. این تئاتر توانایی این را دارد که از ظاهر جدا شده و به محتوا و اندیشه برسد.

کارگردان نمایش «سهروردی» با بیان اینکه در قیمت‌گذاری بلیط‌های این نمایش کمترین سود را برای گروه نمایشی در نظر گرفته است، خاطر نشان کرد: متاسفانه این روزها گویا باب شده هر چیزی که گرانتر است بهتر هم است ولی علت اینکه قیمت این نمایش را پایین گرفتیم برای این بود که دانشجوها و افرادی که درآمد بالای ندارند هم بتوانند این نمایش را ببینند.

این کارگردان تئاتر با اشاره به طراحی صحنه، دکور و نور متفاوت و سنکین این نمایش افزود: ما این نمایش را با نگاه تجاری تولید نکردیم. بعبارتی دیگر این نمایش در راستای اقتصاد هنری که به نام آن تابلوهای نقاشی به سرقت می‌رود، تولید نشده است.

او همچنین با تاکید بر اینکه تماشاگر در این نمایش دوران کتاب‌سوزی تاریخ ایران را روی صحنه می‌بیند، اضافه کرد: کتاب‌سوزان بخشی از تاریخ این مملکت است همانطور که امروز داعش به جرم رافضی بودن جوان‌های ما را می‌کشد زمان‌هایی بوده که به خاطر یک کتاب بهترین جوان‌های این کشور کشته شدند؛ انگار برای ایرانی‌کشی بهانه‌های مختلفی وجود دارد.

او همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر انتخاب این زمان برای اجرای این نمایش توضیح داد: در مورد زمان اجرای این نمایش مدام ما را سر می‌گرداندند که خسته شویم اما خسته نشدم چون ایمان داشتم واقعیت این است که تنها زمانی که تالار وحدت برای اجرا به من داد ماه محرم بود و گفتند اگر این ماه را نمی‌خواهید بمانید برای سال دیگر اما این زمان را پذیرفتم.

اصغر همت بازیگر این نمایش نیز در تکمیل پاسخ گودرزی به این سوال اظهار داشت: واقعیت این است که تالار وحدت پول خوبی از کسانی که در این سالن اجرا می‌کنند؛ می‌گیرد. یعنی برای 40 شب اجرا یک گروه نمایشی باید 200 میلیون تومان پرداخت کند اما در ماه‌های محرم و صفر تقاضای اجرا در این سالن زیاد نیست و فرصت خوبی از سوی بنیاد رودکی برای منت گذاشتن بر سر گروه نمایشی است. ما هم از این فرصت استفاده کردیم چون 200 میلیون تومان پول نداشتیم.

اصغر همت که در این نمایش ایفاگر نقش قاضی رکن‌الدین است نیز در این نشست با بیان اینکه این روزها در حالی ما پُز می‌دهیم که بیش از ۱۰۰ نمایش در تهران روی صحه است که بیشتر انها ضرر می‌کنند، گفت: مسئولان همیشه در کشور ما شیفته آمار بودند و برای دولتی‌ها ارائه کمیت مهم است ولی اگر قرار باشد به این مقولات در تئاتر بپردازیم برایمان جز ناامیدی باقی نمی‌ماند و باید به کورسوهای امید دلخوش کنیم و نمایش «سهروردی» یکی از این‌ها است.

همت ادامه داد: تئاتر ما از وقتی که به این شکل دولتی شده، سیر قهقرایی طی می‌کند. تئاتر ما در دست ۴ تا ۵ تهیه کننده افتاده و اگر سودی از فروش گیشه تئاتر هم باشد، به جیب آن‌ها و سالن‌های خصوصی وارد می‌شود.

فخرالدین صدیق شریف هم بعنوان ایفاگ نقش افتخار العلما در سخنانی اهظهار داشت: وقتی در سرزمین ما پائولو کوییلو را از سعدی بیشتر می‌شناسند، خوشحالم که گاهی به مسایل تاریخی این سرزمین رجوع می‌شود. امیدوارم توجه بیشتری به بزرگان ایران بشود زیرا نمی‌توانیم ادعای این را داشته باشیم که ملت ریشه‌داری هستیم در حالی‌که ریشه‌هایمان را نمی‌شناسیم.

حبیب دهقان‌نسب بازیگر نقش سیف‌الاسلام نیز در سخنان کوتاهی گفت: طی این سال‌ها بارها مسئولان ما درباره تهاجم فرهنگی صحبت کرده و می‌کنند، سوال من این است که اگر فکر می‌کنیم غرب برای تهاجم فرهنگی هزینه می‌کند، پس چرا ما برای مقابله با این تهاجم هزینه نمی‌کنیم. وقتی اسم هنر و هنرمند به میان می‌آید دست و دل مسئولان می‌لرزد. متولی فرهنگ و هنر از بودجه مناسبی برخوردار نیست.

دهقان‌نسب تصریح کرد: چرا ناصر تقوایی باید خانه‌نشین باشد و بهرام بیضایی مملکت خود را ترک و در خارج تدریس کند. ما از نخبه‌های خارجی برای کار و برگزاری سمینار در ایران دعوت می کنیم ولی نخبگان خود را رها می کنیم.

علی دهکردی نیز که در این نمایش در نقش سهروردی بازی می‌کند با بیان اینکه متأسفانه با اینکه زمانی طولانی برای نگاه معنوی و باطنی به نمایش «سهروردی» داشتیم اما زمان به قاعده مناسب برای انطباق اجرایی با سالن را در اختیار نداشتیم و سالن خیلی دیر در اختیار ما قرار گرفت، عنوان کرد: به نظر من باید از نمایش‌هایی که به زوایای پنهان نگه داشته شده از فرهنگ و تاریخ ایران می‌پردازند، فارغ از نگاه‌های سلیقه‌ای و کارشناسانه حمایت کرد. در واقع اگر مسئولان نسبت به شخصیت‌های پنهان نگه داشته شده تاریخ و فرهنگ ایران مقصر هستند، ما نباید در این امر شریک شویم. اندیشه دموکراسی به شکل مطلق آن از زبان سهروردی بیان می‌شود و جوان‌های ما اگر امروز مدعی روشنفکری هستند باید بدانند نخستین بارقه‌های مدرن روشنفکری از سهروردی به وجود آمده است.

دهکردی خاطر نشان کرد: اگر چهره‌های تاریخی و فرهنگی و چهره‌هایی نظیر شهید بروجردی، همت، باکری و باقری برای جوانان شناخته شده نباشند، یعنی اینکه خیانت در جریان فرهنگی کشور رخ داده است و ما نباید خودمان در این خیانت شریک باشیم.

گفتنی است، نمایش سهروردی به نویسندگی و کارگردانی شکرخدا گودرزی و نقش آفرینی علی دهکردی (سهروردی)، اصغر همت (قاضی رکن الدین)، حبیب دهقان نسب (سیف الاسلام)، فخرالدین صدیق شریف (افتخارالعلما)، افسر اسدی (حلیمه)، الهام جعفرنژاد (سارا)، نوید گودرزی (ملک ظاهر)، مجید جعفری (فخرالدین ماردینی)، اصغر معینی (ابوخمیص)، علیرضا درویش نژاد (عماد بازرگان)، سمیه میربهاء (روح انگیز)،صادق اسدی، گیسو امیر رضایی، نگین بیتی، حامد بدیعی، امیر محمد بیگی، بهروز پرنیان، پریسا جهانبخش، لیدا چاردولی، یاسین حسینی، فاطمه حسین زاده، سید شهاب الدین خاضع حق، محمد حسین رضایی، پگاه سلیمی، یاسمن صفایی، مریم صبوری، مهسا عباسی، امیر فریدی، الهام محمودی، آفرین نوری نژاد، علیرضا نیکخواه، تینا واعظی از 2 مهرماه هر روز ساعت 18 در تالار وحدت روی صحنه می‌رود.