عباس جوانمرد
تولد : | تهران ـ 1307 |
تخصص : | نویسنده، کارگردان |
تحصیلات : | گذراندن دوره هنر پیشگی، هنرستان هنر پیشگی؛ 1332 – گذراندن دوره کارگردانی و هنر پیشگی زیر نظر پروفسور دیوید سون، دانشگاه تهران؛ 1334 |
اجراها : | نویسنده: "شهر طلایی"؛ 1347 "کدام یک از دو"؛ 1339 تاریخچه گروه هنر ملی"؛ 1384 "در نمایش ملی باید هنر خود را در کجا جستجو کنیم؟ "؛ 1367 حرکتهای بنیادی در جنبش نمایش ملی"؛ 1365 نقدی ناگزیر بر پژوهشی جعلی در تاریخ ایران"؛ 1372 "غبار منیت پدر خوانده"؛ 1382 "هویت و نمایش ملی"؛ 1383 "در دل امیر زایداله و مرده خورها" بر اساس قصهای از صادق هدایت؛ 1334 کارگردان: "افعی طلایی" (علی نصیریان) دو داستان از صادق هدایت؛ 1335 "بلبل سرگشته" ( علی نصیریان) تهران؛ 1335- پاریس، فستیوال تئاتر ملی سارا برنارد؛ 1336- پاریس، فستیوال تئاتر ملل؛ 1339 "قصه ماه پنهان" (بهرام بیضایی) فستیوال تئاتر ملل سارا برنارد؛ 1343- شیراز، فستیوال تئاتر جهان سوم؛ 1352 "غروب در دریای غریب" (بهرام بیضایی) پاریس، فستیوال تئاتر ملی سارا برنارد؛ 1344 - شیراز، فستیوال تئاتر جهان سوم؛ 1352 – تورنتو کانادا؛ 1369 "آلونک" (کوروس سلحشور) پاریس، فستیوال تئاتر ملی سارا برنارد؛ 1344- پاریس، فستیوال تئاتر ملل؛ 1344 پهلوان اکبر میمیرد" (بهرام بیضایی) پاریس، فستیوال تئاتر ملی سارا برنارد؛ 1345- تهران، جشنوارههای تئاترهای ایرانی؛ 1345 "آنکه میگوید آری، آنکه میگوید نه" (برشت) "تانیکو" (کمپارورنچیکو یوجنیو) تورنتو؛ 1368 "شهر آفتاب مهتاب" (علی حاتمی) "قصهی طلسم حریر و ماهیگیر" (علی حاتمی) "همه مارگریت" (آرمان سالاکرو) سرانم" (آرتور میلر) "موشها و آدمها" (اشتنبیک) "سگی در خرمن جا" "تامارزوها" فیلمنامه نویسنده: "چنگی"؛ 1335 "میوهای کال"؛ 1336 "موشها و آدمها" قصهای از(جان اشتنبیک)؛ 1337 "رسم زمانه عوض شده" قصهای از (جمال میرصادقی)؛ 1338 "عقیق" قصهای از (نادر ابراهیمی)؛ 1339 "مرد و مهمان" بر اساس نمایشنامهاز از(نصراله نویدی)؛ 1344 "پهلوان اکبر میمیرد" بر اساس نمایشنامه از (بهرام بیضایی)؛ 1345 "غروب در دریای غریب" بر اساس نمایشنامه از (بهرام بیضایی)؛ 1346 "پهلوان سرگردان" بر اساس رمانی از (سروانتس)؛ 1353 "شوهر آهو خانم" بر اساس رمانی از (علی محمد افغانی)؛ 1354 کارگردان: "در اندوه تولدی دیگر"؛ 1353 "کنار آتش دوست"؛ 1353 "روزی خدا"؛ 1353پژوهش و کارهای تجربی: تحقیق و بررسی شیوههای مختلف تئاتر غرب و انتخاب شیوه احساسی استاینسلاوسکی به عنوان یکی از پیشروترین شیوههای اجرایی روی نمایشهای: "همه پسرانم" (آرتور میلر) "مارگریت" (آرمان سالاکرو) "موشها و آدمها" (اشتنبیک) "پهلوان اکبر میبرد" (بهرام بیضایی) "سگی در خرمن جا" "تامارزوها" (نویدی) توجه به ادبیات کهن و فولکوریک و معاصر ایران برای به وجود آوردن نمایشنامههای ملی: "درد دل آمیرز یداله" "مرده خورها" (اقتباس از صادق هدایت) "افعی طلایی" "بلبل سرگشته" بررسی تئاتر Epic و اندیشهها و ایدههای پیسکاتور و شیوه تلفیقی برشت و آشنایی با نظرات Adophe و Edward gordon Craig: "شهر آفتاب مهتاب" "قصهی طلسم حریر و ماهیگیر" (علی حاتمی) بررسی تئاترهای آیینی و سنتی شرق مثل رامیلا، سانسکریت، کابوکی، نو و اپرای چینی: "تعزیه و تحت حوضی" بررسی و تحقیق در مورد شیوههای تئاتر سنتی و آئینی ایران مثل "تعزیه و تخت حوضی" و ریشه یابی آنها و استفاده اجرایی از تکنیک آنها، به عنوان تنها راه و اصلیترین شیوه برای ایجاد تئاتر ملی: "غروب در دیاری غریب" (بهرام بیضایی) "قصهی ماه پنهان" (بهرام بیضایی) انطباق تکنیک تئاتر حماسی برشت با شیوه اجرایی تئاترهای سنتی ایران که جز چند مورد تکنیکی تشابهات اساسی از لحاظ هدف با هم ندارند و این عقیده را راسخ تر میکند که نمایشهای سنتی ایران نمایشهای مستقل و بار آور و قائم به ذات خود هستند فعالیتها: عضویت شورای تئاتر وزارت فرهنگ و هنر؛ 1364 تاسیس خانه نمایش به منظور فعالیتهای تجربی و اجرای کارهای نمایشی جوانان؛ 1345 برگزاری سه دوره کلاسهای آموزشی در سالن "فارابی" و "خانه نمایش"؛ 1346 تاسیس گروه هنر ملی؛ 1347 طرح ساخت فیلمی بر اساس نمایشنامه "پهلوان اکبر میمیرد" نوشته (بهرام بیضایی) با مشارکت یک تیم فیلم برداری از BBC و کالوپونتی استودیو و استودیو بریج فیلم لندن که پس از شش ماه معطلی نمایندگان آنها، ساختن آن از دایره بغض و تنگ نظری مقامات اداری فراتر نرفت عضویت در هیئت ژوری فستیوال سینمایی سیاس تهران؛ 1349 تحقیق و مطالعه در زمینه تئاتر هماهنگ و عناصر همگون نمایشی وتئاتر معاصر در انگلیس؛ 1353 مطالعه در زمینه "نمایشهای "دوره گرد" و "دوره طلایی" تئاتراسپانیا و مشابهات تئاتر میانی این دو با تئاترهای سنتی ایران، اسپانیا؛ 1361 سخنرانی در "The center acadomy of film art and drama London" درباره کارهای تحقیقی خود؛ 1356 تاسیس مرکز آموزشی مستقل نمایشی با نام "نمایشخانه هنر"؛ 1367 عضویت در مرکز تئاتر استاریو و تالنت بانک کانادا؛ 1369 همکاری با تلویزیون ایران و تدریس دورههای آموزش گویندگی و کارگردانی هنری تلویزیون؛ 1377 پایه ریزی سازمان تئاترهای تلویزیونی در اداره هنرهای دراماتیک وزارت فرهنگ و هنر و اجرای هفتهای یک برنامه زنده ؛ 1339 سرپرست و کارگردان و بازیگر گروه هنر ملی؛ 1340 ـ 1356 عضویت شورای تئاتر وزارت فرهنگ و هنر؛ 1346 جوایز: دریافت لوح افتخار از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تجلیل و بزرگداشت چهاردهه خدمات هنری؛ 1380 دریافت لوح سپاس و برگزاری بزرگداشت توسط "مجمع نمایندگان تئاتر سوره"؛ 1381 دریافت نشان افتخار و برگزاری بزرگداشت از طرف خانه تئاتر؛ 1385 دریافت نشان افتخار و برگزاری بزرگداشت از طرف خانه هنرمندان؛ 1382 |
«رزومه مربوط به آقای عباس جوانمرد به دلیل فعالیت موثر ایشان در تئاتر و عضویت در گروه تئاتر هنر ملی و با رعایت احترام به وی از سوی سایت ایران تئاتر، استثناً به صورت سالشمار و بنا به تاکید ایشان به همان صورت ارسالی روی خروجی سایت قرار گرفته است.» سالشمار زندگی عباس جوانمرد عباس جوانمرد در بهمن 1307 در تهران متولد شده است پس از گذراندن دوره متوسط برای ادامه تحصیل به دانشکده حقوق دانشگاه تهران میرود آن را نیمه کاره رها میکند و برای امرار معاش، پس از گذراندن دورههای آمار عمومی و حسابداری در بانک مشغول به کار میشود. چهار سال کار پرمشغله بانکی با روحیه او سازگاری ندارد، لاجرم به هنرستان هنرپیشگی تهران میرود و در سال 1332 از آنجا فارغالتحصیل میشود و دو سال بعد 1334 دوره کارگردانی و هنر پیشگی را زیر نظر پروفسور دیوید سون در دانشگاه تهران به پایان میرساند. در سال 1334 که هیچ نقطه روشنی در محیط نمایشی ایران وجود ندارد و تئاتر دوران رکود و بلاتکلیفی خود را میگذراند، با چند تن از دوستان هم فکر خود، در خانه مردی مطلع و شیفته تئاتر به نام شاهین سرکیسیان برای پیدا کردن راه و هدف تازه در زمینه کار نمایش گرد هم میآیند. پس از سه سال کار تئوریک و تجربی روی متنهای خارجی به این نتیجه میرسند که برای ایجاد یک نمایش قابل قبول ایرانی، ترجمه و اجرای نیمه آگاهانهی نمایشهای غربی کافی نیست و خود باید به تجربههایی در زمینه نمایشنامهنویسی و اجرای شناختهی نمایشنامههای ایرانی بپردازند. برای نخستین گام عباس جوانمرد دو داستان از صادق هدایت را برای اجرا در صحنه آماده میکند و پس از آن علی نصیریان "افعی طلایی" و بعد "بلبل سرگشته" را مینویسد و بدین ترتیب گروه هنر ملی با شعار: « تنها درام ملی میتواند به فریاد تئاتر محتضر ما برسد» پا به عرصه وجود میگذارد. اجرای "بلبل سرگشته" به عنوان دومین برنامه گروه هنر ملی دامنه موفقیت این هدف اساسی و بنیادی را وسیعتر میکند "مادام هلو" رئیس انجمن فرهنگی فرانسه و ایران در پاریس، از این نمایش دیدن میکند و برای اولین بار در تاریخ تئاتر ایران، بزرگترین فستیوال تئاتر حرفهای جهان فستیوال تئاتر ملل در پاریس از گروه هنر ملی رسما دعوت به عمل میآورد. "بلبل سرگشته" به مدت چهارشب در تئاتر سارا برنارد، اجرا میشود و بیش از بیست منتقد در مجلهها و روزنامهها اجرای نمایش را مورد تایید و تحسین قرار میدهند. جوانمرد در سالهای 1325 تا 1330 قهرمان شنا و واترپلو میشود و سه دوره کلاسهای نجات غریق را با موفقیت به انجام میرساند درسالهای 1325 تا 1338 با درج مقالات هنری ـ فرهنگی و ورزشی در روزنامهها و مجلات معتبر تهران امرار معاش میکند. سال 1338 با نصرت نعمتی پرتویان ازدواج میکند در همین سال سرپرست تیم شنا و شیرجه و واترپلوی تهران میشود و برای نخستین بار مسابقات شنا و شیرجه و واترپلوی خارجی را سازمان میدهد. سال 1337 با احداث اولین تلویزیون ایران، عباس جوانمرد به همکاری با آن سازمان دعوت میشود و دورههای آموزشی گویندگی و کارگردانی هنری تلویزیون را در آن سازمان دائر میکند. سال 1339 در اداره هنرهای دراماتیک وزارت فرهنگ و هنر، "سازمان تئاترهای تلویزیونی" را پایهریزی میکند و از میان بازیگران و کارگردانان حرفهای ایران، شش گروه تئاتر به وجود میآورد تا این گروهها قادر باشند هفتهای یک "برنامه زنده" در تلویزیون اجرا کنند اجرای این برنامهها همانطوریکه در طرح پیشبینی شده بود از یک طرف به طور وسیع تئاتر را به میان مردم معمولی برد و علاقهمندان جدید برای تئاتر به وجود آورد و از سوی دیگر مرکزی شد برای تربیت بازیگران جوان و نقطه امیدی گردید برای نویسندگان که آثار خود را به بوته آزمایش بگذارند. اجرای این برنامهها نخست در «کانال 3» و سپس در تلویزیون ملی ایران تا سال 1356 ادامه پیدا کرد. در سال 1339 ـ 1340 پس از یکی دو سال وقفه در کار "گروه هنر ملی" وی بار دیگر این گروه را تجدید سازمان کرده و تا سال 1356 به عنوان سرپرست، کارگردان و بازیگر آن را گسترش میدهد. در سال 1343 باردیگر به دعوت فستیوال تئاتر ملل "سارا برنارد" گروه هنر ملی با سه نمایش: "غروب در دریای غریب" و "قصه ماه پنهان" نوشته بهرام بیضایی و "آلونک" نوشته کوروس لحشور در این فستیوال شرکت مینماید و او به عنوان کارگردان و بازیگر و سرپرست این گروه را همراهی میکند. از آن پس فعالیتهای او در زمینه تئاترهای صحنهای و تلویزیونی وسعت بیشتری میگیرد، اما کار اصلی او در زمینه پژوهش و راهیابیهای نوین، برای اعتلای نمایش ملی همچنان در "گروه هنر ملی" متمرکز میشود. پژوهشها و کارهای تجربی گروهی او در زمینه شیوههای مختلف نمایشی تا این زمان مسیر شش گانه زیر را طی میکند: 1ـ تحقیق و بررسی شیوههای مختلف تئاتر غرب و انتخاب شیوه احساسی استاینسلاوسکی به عنوان یکی از پیشروترین شیوههای اجرایی. کارهای اجرایی گروه روی نمایشهای: "همه پسرانم" آرتورمیلر، "مارگریت" آرمان سالاکرو، و بعدها "موشها و آدمها" اشتنبیک و "پهلوان اکبر میمیرد" بیضایی و "سگی در خرمن جا" و "تامارزوها" نویدی 2ـ توجه به ادبیات کهن و فولکوریک و معاصر ایران برای به وجود آوردن نمایشنامههای ملی. کارهای اجرایی: "درد دل آمیرز یداله" و "مرده خورها" اقتباس از صادق هدایت. "افعی طلایی" و "بلبل سرگشته" و.... 3ـ بررسی تئاتر Epic و اندیشهها و ایدههای پیسکاتور و شیوه تلفیقی برشت و آشنایی با نظرات Edward gordon Craig و Adohphe Appia کارهای اجرایی: "شهر آفتاب مهتاب" و "قصهی طلسم حریر و ماهیگیر" علی حاتمی 4ـ بررسی تئاترهای آیینی و سنتی شرق مثل رامیلا، سانسکریت، کابوکی، نو و اپرای چینی. کارهای اجرایی: "آنکه میگوید آری، آنکه میگوید نه" نوشته برشت و اجرای آزاد از "تانیکو" نوشته کمپارورنچیکو یوجنیو. 5ـ بررسی و تحقیق درمورد شیوههای تئاتر سنتی و آئینی ایران مثل "تعزیه و تخت حوضی" و ریشه یابی آنها و استفاده اجرایی از تکنیک آنها، به عنوان تنها راه و اصلیترین شیوه برای ایجاد تئاتر ملی. کارهای اجرایی: "غروب در دیاری غریب" و "قصهی ماه پنهان" نوشته بهرام بیضایی 6ـ انطباق تکنیک تئاتر حماسی برشت با شیوه اجرایی تئاترهای سنتی ایران که جز چند مورد تکنیکی تشابهات اساسی از لحاظ هدف با هم ندارند و این عقیده را راسختر میکند که نمایشهای سنتی ایران نمایشهای مستقل و بارآور و قائم به ذات خود هستند. در سال 1346 به عضویت شورای تئاتر وزارت فرهنگ و هنر در میآید. به همت و پشتکار او کارهای بنیادی زیر انجام میپذیرد: تاسیس خانه نمایش به منظور فعالیتهای تجربی و اجرای کارهای نمایشی جوانان؛ 1345 برگزاری سه دوره کلاسهای آموزشی در سالن "فارابی" و "خانه نمایش"؛ 1346 تاسیس گروه دوم هنر ملی؛ 1347 طرح ساخت فیلمی بر اساس نمایشنامه "پهلوان اکبر میمیرد" نوشته بهرام بیضایی با مشارکت یک تیم فیلمبرداری از BBC و کارلو پونتی استودیو و استودیو بریج فیلم لندن که پس از شش ماه معطلی نمایندگان آنها، ساختن آن از دایره بغض و تنگنظری مقامات اداری فراتر نرفت. عباس جوانمرد تا پایان کارهای اجرایی خود در ایران 28 نمایش صحنهای و بیش از 40 نمایش تلویزیونی را کارگردانی و بازی کرده است که از میان نمایشهای صحنهای برنامههای زیر در فستیوالهی مختلف زیر شرکت کرده است: "بلبل سرگشته" نوشته علی نصیریان در فستیوال تئاتر ملل در پاریس؛ 1339 "آلونک" نوشته کوروس سلحشور در فستیوال تئاتر ملل در پاریس؛ 1344 "غروب در دیاری غریب" و "قصه ماه پنهان" نوشته بیضایی در فستیوال ملل تئاتر سارا برنارد؛ 1344 "پهلوان اکبر میمیرد" نوشته بهرام بیضایی در جشنواره تئاترهای ایرانی در تهران؛ 1345 "غروب در دیاری غریب و قصه ماه پنهان" در فستیوال تئاتر جهان سوم شیراز؛ 1352 تولد ماهان نخستین فرزند؛ 1347 عضویت در هیئت ژوری فستیوال سینمایی سپاس تهران؛ 1349 تولد ماهگل دومین فرزند؛ 1352 ساخت فیلمها "در اندوه تولدی دیگر" و "کنار آتش دوست" و "روزی خدا" برای تلویزیون که هرگز از محاق توقیف خارج نشدند؛ 1353 با اعتراض به سیاست اجرایی تئاتر، از شورای تئاتر کنارهگیری کرده، خانه نشین میشود؛ 1354 با اوجگیری "حزب فراگیر" به عنوان معالجه و با هزینه شخصی برای درمان و تحقیق به لندن میرود و به مدت دو سال در زمینه تئاتر هماهنگ و عناصر همگون نمایشی و تئاتر معاصر در انگلیس مطالعه میکند؛ 1355 "The central acadomy of film art and drama London" از وی دعوت میکند در زمینه کارهای تحقیقی خود در این مرکز سخنرانی کند؛ 1356 بازنشسته میشود و بیشتر هم خود را بر روی کارهای تحقیقی متمرکز میکند؛ 1357 به اسپانیا میرود و در زمینه "نمایشهای دوره گرد" و "دوره طلایی" تئاتر اسپانیا و مشابهات تئاتر میانی این دو با تئاترهای سنتی ایران به مطالعه مشغول میشود؛ 1361 به کانادا میرود و با همیاری عدهای از فارغالتحصیلان رشتههای تئاتری و سینمای یک مرکز آموزشی "مستقل" نمایشی به نام "نمایشخانه هنر" بوجود میآورد؛ 1367 اجرای آزادی از نمایشنامه "تانیکو" نوشته کمپارو رنچیکو یوجینیو با فارغ التحصیلان "نمایشخانه هنر" در تورنتو به مدت 5 شب؛ 1368 اجرای نمایشنامه "غروب در دریای غریب و قصه ماه پنهان" نوشته بهرام بیضایی به مدت 5 شب در تورنتو کانادا؛ 1369 عضویت در مرکز تئاتر انتاریو و تالنت بانک کانادا؛ 1369 بزرگداشت و تجلیل چهار دهه خدمات هنری و دریافت لوح افتخار و جوایز دیگر از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تدریس در دانشگاه سوره؛ 1379 ـ 1380 بزرگداشت در دانشگاه سوره توسط "مجمع نمایندگان تئاتر سوره" و دریافت لوح سپاس؛ 1381 بزرگداشت از طرف خانه هنرمندان؛ 1382 بزرگداشت و دریافت نشان افتخار از طرف خانه تئاتر؛ 1385 نوشتهها فیلم نامه "چنگی"؛ 1335 "میوههای کال"؛ 1336 نمایشنامه تلویزیونی "کدام یک از دو"؛ 1339 نمایشنامه "شهر طلایی"؛ 1347 "تاریخچه گروه هنر ملی"؛ 1384 "در نمایش ملی باید هویت خود را در کجا جستجو کنیم؟"؛ 1367 "حرکتهای بنیادی در جنبش نمایش ملی؛ 1365 "نقدی ناگزیر بر پژوهشی جعلی در تاریخ تئاتر ایران؛ 1372 چاپ کتاب "غبار منیت" پدرخوانده؛ 1382 چاپ کتاب تئاتر، "هویت و نمایش ملی"؛ 1383 کارهای نوشتاری دیگر: نمایشنامه "درد دل امیرزا یداله و مرده خورها" بر اساس قصهای از صادق هدایت؛ 1334 نمایشنامه تلویزیونی "موشها و آدمها" بر اساس قصهای از جان اشتنبیک؛ 1337 "رسم زمانه عوض شده" بر اساس قصهای از جمال میرصادقی؛ 1338 فیلمنامه "عقیق" بر اساس قصهای از نادر ابراهیمی؛ 1339 "مرد و مهمان" بر اساس نمایشنامهای از نصرت الله نویدی؛ 1344 "پهلوان اکبر میمیرد" بر اساس نمایشنامهای از بهرام بیضایی؛ 1345 "غروب در دیاری غریب" بر اساس نمایشنامهای از بهرام بیضایی؛ 1346 سریال "پهلوان سرگردان" بر اساس رمانی از سروانتس؛ 1353 "شوهر آهو خانم" بر اساس رمانی از علی محمد افغانی؛ 1354 از سال 1977 تا امروز پژوهشهای او در زمینه شیوههای مختلف نمایشی از روی ریشهیابی تئاتر حماسی برشت verfremdung و تئاتر نوع اروپایی و نمایشهای سنتی و آیینی ایران تعزیه و روحوضی متمرکز شده و همچنان ادامه دارد به دنبال همین کوششهای تئاتری و تحقیقی سی ساله است که نام او در: 1- Encyclopedia of world drama new York Mac grow Hill 1984 2- Evolution of Rituals and Theatre in iran THEATRICAL MOVMENT 1961 Edited by Bod Fleishman 3- Development of studies and theatre in IRAN in IRANIAN STUDIES vol XVLL no4 1984 به عنوان کارگردان، بازیگر، نویسنده و یکی از فعالین تئاتر جدید ایران به ثبت رسیده است.