ارومیه؛ شهری با هزار تماشاگر بطور میانگین برای هر نمایش

محمد کاظمی‌پور رئیس انجمن نمایش استان آذربایجان غربی در گفت‌وگو با ایران تئاتر درباره موضوع پر اهمیتِ نقش و جایگاه رسانه در توسعه و گسترش تئاتر همچون سایر مدیران و روسای انجمن‌های نمایش تردیدی ندارد که تعامل هرچه بیشتر و قوی‌تر هنرمندان تئاتر با اهالی رسانه، در آشنایی عموم مردم نقشی بسیار پررنگی را ایفا می‌کند. کاظمی‌پور اما معتقد است؛ در حال حاضر شکل و شمایل رسانه‌‌ها در مقایسه با گذشته بسیار فرق کرده و امروزه شاهدیم که مثلا انتشار پوستر یک گروه تئاتر شهرستانی در یک صفحه اینستاگرامی و یا گروه تلگرامی، بازخورد خیلی بیشتری در مقایسه با بسیاری از سایت‌ها و روزنامه‌های مکتوب دارد.

کاظم‌پور با تاکید بر اینکه امروزه اکثر هنرمندان و مخاطبان تئاتر، اطلاعات و اخبار مورد نیازشان را از فضای مجازی بدست می‌آورند، افزود: الان فضای مجازی به شکلی گسترش یافته که بیشتر مخاطبان ما در استان آذربایجان غربی نیز از طریق فضای مجازی تغذیه می‌شوند و خوراک خبری خودشان را از فضای مجازی می‌گیرند.

رئیس انجمن نمایش استان آذربایجان غربی در ادامه درباره جایگاه تئاتر در میان رسانه‌های محلی استان آذربایجان غربی، اظهار کرد: پرداختن به نمایش‌های استانی توسط رسانه‌های بومی بیشتر یک اتفاق ذوقی است. مثلا از آنجاکه من خودم در اردیو تهیه‌کننده هستم در برنامه خودم تحت عنوان «هنرنامه»  سایر برنامه‌های رادیو استان تلاش کردم این دغدغه را تعمیم داده و الان تمام اتفافات تئاتری استان در رادیو استان پوشش داده می‌شود.

او با اشاره به پوشش اخبار تئاتری در برنامه‌های پُرمخاطب صبحگاهی رادیویی، افزود: از جمله کارهای دیگری که ما برای آشنایی بیشتر مردم با هنر نمایش انجام دادیم رایزنی و جلساتی بود که با مسئولان صدا و سیمای استان داشتیم و مسئولان سیمای استان قول دادند با ما برای بهره‌گیری از این ظرفیت همکاری کنند و بعد از صحبت‌هایی که داشتیم مثلا در برنامه‌ «شبانه» بعنوان یکی از برنامه‌های پُربیننده استان بخشی را به اخبار فرهنگی هنری اختصاص دادند که ما برای آن بخش تازه‌ترین اخبار تئاتر استان را منعکس می‌کنیم.

کاظم‌پور همچنین درباره همکاری و تعامل با سایر رسانه‌ها نیز توضیح داد: از دیگر کارهایی که ما انجام دادیم این بوده که مدتی است با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) تعامل خوبی برقرار کردیم و آنها یک خبرنگار ویژه برای سرویس فرهنگ و هنر اختصاص دادند که تمام اخبار مربوط به حوزه نمایش را از این طریق کاملا پوشش می‌دهند. در واقع با ایرنا به یک تعامل دو طرفه رسیدیم. اما درباره سایر رسانه‌ها همانطور که عرض کردم پیش‌تر عرض کردم یک کار ذوقی است، مثلا به جز این خبرنگاری که در حال حاضر در ایرنا مشغول است و خودش دغدغه تئاتر دارد و حتی علاوه بر کار موظفی‌اش نیز به تئاتر می‌پردازد، نیرویی که خودش هم دغدغه تئاتر داشته باشد در سایر رسانه‌های استانی بسیار تعدادشان کم است. البته این را هم باید اضافه کنم که عموم رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها محلی ترجیح‌شان اینست که خبر را جایی مثل ایرنا یا واحد مرکزی خبر دریافت کنند و به همنی خاطر هم ما خودمان آخرین اخبار و اطلاعات حوزه نمایش را مستقیما در اختیار این دو رسانه پرنفوذ استانی قرار می‌دهیم.

رئیس انجمن نمایش استان آذربایجان غربی در ادامه درباره باکس جدیدی که تحت عنوان «تئاترچی» در درگاه تئاتر این استانی برای خرید بلیط به صورت آنلاین اضافه شده، نیز توضیح داد: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ما به نظر من نبود بانک مخاطبین مشخص است. یعنی گروه‌ها نمی‌دانند که چه تعداد تماشاگر دارند و چه تعداد پیامک را باید برای مخاطبانشان بفرستند. یا مثلا چه افرادی پای ثابت دیدن نمایش آنها هستند. در همین راستا قرار شد بخش فروش آنلاین بلیط به صورت جدی دنبال شود و دوستان با گروهی برنامه‌نویسی کردند و بخش «تئاترچی» برای فروش انلاین بلیط که در نهایت می‌توانست به ایجاد یک بانک اطلاعات نیز به ما کمک کند راه‌اندازی شد. اما متاسفانه به دلیل آنکه دوستانی که برنامه‌نویسی کرده بودند از نظر بصری و آب و رنگ نتوانسته بودند فضای مناسبی را ایجاد کنند نسخه آزمایشی «تئاترچی» مورد توجه قرار نگرفت. به همین خاطر ما در حال حاضر به شدت مشغول کار روی راه‌اندازی نسخه اندروید «تئاترچی» هستیم تا بواسطه نسخه اندرویدی بتوانیم سایت را پشتیبان قرار بدهیم.

کاظمی‌پور همچنین درباره وجود نقد تئاتر در رسانه‌های استانی نیز گفت: نقد به صورت آکادمیک تقریبا در رسانه‌ها استانی نوشته نمی‌شود چراکه اکثر کسانی‌که تحصیلات دانشگاهی تئاتری دارند و می‌توانند در مورد آثار نمایشی نقد دقیق بنویسند معمولا به دنبال این هستند که خودشان را در جایی مثل اداره ارشاد یا حوزه هنری مشغول کنند و نهایتا بعد از اینکه از نظر شغل و تامین معاش مطمئن شدند به دنبال اجرای کار خودشان بعنوان کارگردانی می‌روند. یعنی اصولا بعنوان یک منتقد نمی‌آیند که نقد بنویسند و حتی نظرشان را مطرح کنند. البته در حال حاضر من یکی دو نفر را پیدا کردم و سعی کردم با آنها ارتباط برقرار کنیم. اما در کل در واقع منتقدی که بتواند خوب بنویسد به شکلی که نه به کار لطمه‌ای بزند و نه دافعه‌ای ایجاد کند و ضمنا کمک کننده هم باشد بسیار کم هستند. به همین خاطر هم اگر به درگاه استانی ما نگاه کنید می‌بینید که ما در بخش نقد خیلی تولید محتوا نداشتیم.

رئیس انجمن نمایش استان آذربایجان غربی در ادامه و در پاسخ به ای سوال که آیا مدیران استانی به اهمیت رسانه در گسترش تئاتر چقدر واقف هستند، عنوان کرد: مطمئنا مسئولان کاملا به قدرت رسانه و خبرگزاری و تاثیر نوشته‌های آنها واقف هستند منتها دغدغه تئاتر ندارند. یعنی من مدیرم را نمی‌توانم مجاب کنم که به دیدن تئاتر بیاید. چراکه اگر مدیران استانی به دیدن تئاتر بیایند یکسری خبرنگار برای اینکه خبر آن مدیر را پوشش بدهند همراه او به سالن می‌آیند و همین یک نوع خبررسانی تئاتر ایجاد می‌کند. ولی هنوز من نشنیدم که استاندار یا فرماندار ما به دیدن یک تئاتر بیاید. در واقع مدیران ما کاملا به قدرت رسانه واقف هستند و این را می‌توان از موضع آنها در زمان منازعات سیاسی، جناحی و حزبی‌شان به ویژه در زمان انتخابات‌ها مشاهده کرد اما زمانی‌که پای فرهنگ و هنر وسط است می‌بینید که هیچ دغدغه‌ای ندارند.

کاظمی‌پور همچنین در پاسخ به این سوال که در حال حاضر استان آذربایجان غربی از نظر سالن‌های قابل استفاده تئاتر در چه وضعی قرار دارد، گفت: در حال حاضر خوشبختانه ما در اکثر شهرهای استان آذربایجان غربی سالن و آمفی‌تئاترهای خوبی داریم. حتی سالن‌ها در بعضی از شهرستان‌ها از مرکز استان هم گه‌گاه بهتر است. مثلا مجتمع فرهنگی هنری سیمرغ بوکان در استان ما هم اندازه مجتمع فرهنگی هنری ارومیه است. یا مثلا در شهر مرزی چالدران یک آمفی‌تئاتر 450 نفره با امکانات و تجهیزبات خیلی خوب داریم. اما متاسفانه به جز ارومیه در اکثر شهرستان‌ها نمایش به طور مستمر اجرا نمی‌شود.

او با بیان اینکه استان آذربایجان غربی یکی از استان‌هایی است که به لحاظ سخت افزاری امکانات خوبی دارد، اظهار کرد: مثلا انجمن‌های ما در هر شهرستانی کهنمایندگی دارند یک سالن هم در اختیار دارند. در مرکز استان هم سه سالن خوب داریم و در مجموع حدود 12 سالن داریم. حتی در شهرهایی که دفتر انجمن نداریم هم سالن خوب برای اجرای تئاتر داریم.

کاظمی‌پور با بیان اینکه تاکنون 21 گروه ثبت شده تئاتری در استان آذربایجان غربی وجود دارد، اضافه کرد: در مجموع استقبال از نمایش‌هایی که در مرکز استان اجرا می‌شود خوب و راضی کننده است اما این روند متاسفانه استمرار ندارد. مسئله بعدی اینکه این اجراها تنها به مرکز استان خلاصه می‌شود و برای گروه‌ها مقرون به صرفه نیست که این آثار را در دیگر شهرستان‌ها اجرا کنند.

کاظمی‌پور در پایان و در پاسخ به این سوال که با توجه به امکانات سخت‌افزاری مناسب استان آذربایجان غربی چرا از سایر استان‌ها گروه‌های پرطرفدار برای اجرا به این استان نمی‌آیند، گفت: در حال حاضر به طور متوسط برای هر اجرا در ارومیه ما هزار تماشاگر را داریم ولی متاسفانه چون نمی‌توان با توجه به دوری مسافت، هزینه رفت و آمد و استقرار گروه‌ها برای گروه‌های تهرانی وضعیت فروش را تضمین کرد به همین خاطر آنها خیلی تمایلی برای اجرا در استان آذربایجان غربی را ندارند. البته متاسفانه از نظر اسپانسر هم استان ما آنقدر بخش خصوصی قوی نیست که بتواند از عهده هزینه حضور گروه‌های تهرانی بربیاید.