اپرای «عشق» داستان «شیخ صنعان و دختر ترسا» است

به گزارش ایران تئاتر به نقل از روابط عمومی سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، بهروز غریب پور کارگردان شناخته شده تئاتر و تئاتر عروسکی که تا کنون 10 اپرای عروسکی را بر اساس شاهکارهای منظوم ادب فارسی تولید و روی صحنه برده است، اپرای «عشق» را در جشنواره تئاتر فجر رونمایی می کند.
این کارگردان تئاتر درباره وجه مشترک اپراهایی که تا کنون کارگردانی کرده گفت: اپرا نیاز به متن منظوم دارد و هدف من نیز استخراج شاهکارهای منظوم ادبی بوده و هست. از زمانی که زندگی قلل ادب فارسی را کار کردم تمام کوششم این بوده که این بزرگان و آثار بی مانندشان در تاریخ تمدن بشری آشکار شود و آثار نمایشی‌ام قدرت نظم و اندیشه آن‌ها را به نمایش بگذارد.
وی درباره داستان این اثر نمایشی گفت: در "رستم و سهراب " به یک داستان سروده فردوسی اشاره کردم،"لیلی و مجنون "نیز یک داستان شرقی بود که در شعر محمد بغدادی و نظامی به آن پرداخته‌شده است. "شیخ صنعان و دختر ترسا "نیز داستان منظومی به قلم فریدالدین عطار نیشابوری است که ازنظر شکل داستانی، بی‌نظیر است. این داستان آن‌قدر ارزشمند است که باید بیشتر به آن پرداخته شود.
غریب پور این داستان منظوم را از منظر دراماتیک با "فاوست " گوته برابر دانسته و اذعان می کند: از منظر دراماتیک این اثر نسبت به "فاوست "برتری نیز دارد چراکه در آن شیطانی وجود ندارد که شیخ صنعان را فریب بدهد. اتفاقات این اثر کاملا دورنی است و مسیر تسویه روح را طی می کند. در این داستان عطار، هرچند روح صنعان به حضیض می رود ولی با پافشاری که در مسیر عشق دارد و هر چه معشوق بخواهد را انجام می دهد اما در نهایت دختر ترسا را به سمت اندیشه خویش هدایت می کند. داستانی که تمامابه معرفت بشری اشاره دارد.
وی درباره موسیقی این اپرا توضیح داد: به دلیل نوع موسیقی که هم باید غربی می بود و هم شرقی و ایرانی، باید آهنگسازی را پیدا می کردم که هر دو نوع را خوب می شناخت. درهمین گشت وگذار شورا کریمی را پیدا کردم که گرچه پیشینه نوشتن اپرا ندارد اما در حوزه موسیقی پاپ شخص توانمندی بود.
غریب پور زمان ساخت موسیقی را 10 ماه تمام اعلام کرد که روز 3 دی ماه میکس نهایی آن به پایان رسیده است.
وی درباره این اپرا ادامه داد: بیش از 60 عروسک ماریونت برای این اثر تولید شده اند که طراحی آن‌ها را علی پاکدست و مریم اقبالی بر عهده داشته اند. طی هشت ماه با همکاری بخش عروسک سازی گروه تئاتر آران آماده شده اند. قاسم رحمتی دستیار کارگردان، حجت هاشمی و خودم دکورهای جدیدی طراحی کرده ایم که کاملا متفاوت هستند. در آخرین کارمان که در بابل اجرا شد و در تهران دیده نشده است از این تکنیک استفاده کرده ایم.
غریب پور آواگران اپرا را که در صدرشان داوود آزاد قرار دارد، روشنک کی منش، حامد فقیهی، رهام خورشیدوند معرفی کرد و افزود: داوود آزاد هم خواننده قدر آثار عرفانی است و هم نوازنده ای است که حداقل پنج ساز را می نوازد. روشنک کی منش نیز که نقش دختر ترسا را می خواند و قبلا در اپرای سعدی نیز حضور داشت بی‌نظیر است. فقیهی و خورشیدوند هم دیگرخواننده های قدرتمند این اثر هستند.
وی دوزندگان لباس های این اپرا را مرضیه نادری و همکاران بخش لباس گروه "آران " معرفی کرده و افزود: جمعا در این اپرا 150 نفر همکاری داشته اند که شامل خواننده گان و نوازنده گان و گروه کر و سازنده گان، اپراتورها، طراحی های نور و تصویر و ... می شوند.
این کارگردان تئاتر با ابراز امیدواری از این که "اپرای عشق "بتواند مخاطبان را راضی کند گفت: تمام تلاشم که به سال های دور بر می گردد را انجام داده ام تا آنگونه که استادم فریدون رهنما ما را با داستآن‌های بی‌نظیر ادبیات فارسی آشنا می کرد این داستآن‌های منظوم را به مخاطبان هدیه بدهم. هدیه ای به نسلی تازه که علاقمندبه داستان ایرانی اند. غریب پور با اشاره به این که حتی در بین دانشجویان رشته ی ادبیات، دانش وسیع نسبت به آثار عطار و قدرت داستانسرایی او دیده نمی‌شود تصریح کرد: عطار، فردوسی، نظامی، خواجوی کرمانی و بسیاری دیگر از شعرای ایران، داستانسرایی هایی کرده اندکه ادبیات مان را غنی کرده است اما متاسفانه کمتر در صحنه دیده می شوند.
وی به فعالیت های گروه "آران "پرداخته و گفت: همراه با سی عضو گروه، تلاش کرده ام به طور منظم به ادبیات غنی فارسی بپردازم. در بسیاری از کشورهای دیگر اپرا اجرا کرده ایم. 10 اپرا از سال 1382 تا کنون تولید کرده ایم و نیروهای بسیاری نیز در مکتب "آران "تربیت شده اند. تمرکز ما بر عروسک های نخی و نمایش سایه است.
کارگردان اپرای "عاشورا " درباره حضور مستمرش در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر تصریح کرد: وقتی که جامعه تئاتری؛ (کمابیش تمام جامعه تئاتری)، در بدترین یا بهترین حالت، آثارشان را در جشنواره ای عرضه می کنند، حضور در آن رویداد و رنگارنگی آن گرد هم آیی لذت بخش است. طی این سال ها آثارم را در حاشیه جشنواره تئاتر فجر و در بخش میهمان ارائه کرده ام که نشان دهنده میل به حضور در جمع و این رنگارنگی است و نه رقابت.
وی ادامه داد: تصورم این است که این نوع جوایز هر چند ممکن است نام آدم را در سر زبآن‌ها بیندازد اما باعث می‌شود آن شخص از خانواده دور شود. جوایز نشان می دهد که از دیگران جلو افتاده و همین موضوع او را از جمع دور می کند. امسال هم اگر با "اپرای عشق "وارد جشنواره شدم، اول برایم حضور در این نشاط جمعی مطرح بود.
کارگردان اپرای " رستم و سهراب " جشنواره تئاتر فجر را فرصتی برای ادای دین به مخاطبان شهرستآن‌ها که کمتر مجال دیدن کارهای تهران را می یابند و همچنین مهمانان خارجی دانسته گفت: گروه " آران "در دو جشنواره تئاتر فجر و جشنواره نمایش عروسکی (که متاسفانه دوسالانه است) شرکت می کند و قطعا با حضور در این جشنواره بسیاری از آثار را نمی توانم ببینم ولی به این ادای دین احترام می گذارم.
بهروز غریب پور درباره ی دستاورد چهل ساله تئاتر ایران نیز بیان کرد: در نگاه به مسیر چهل ساله تئاتر پس از انقلاب ذکر چند نکته بسیار مهم است. اول اینکه در این سال ها ازنظر کمی بر تعداد نیروهای متخصص، کارگردانان، بازیگران، طراحان و نویسندگان افزوده شده است. حتی تعداد سالن ها در سطح کشور بیشتر شده است.
وی ادامه داد: به رغم مشکلات اولیه و گاه ادامه دار، حضور بانوان هنرمند نیز در تئاتر بیشتر شده است. شاهدیم که در نقاط دورافتاده کشور که ممکن است تعصبات بیشتری نسبت به شهرهای بزرگ وجود داشته باشد نیز بانوان روی صحنه حضور دارند و این دستاورد کمی نیست. می دانیم که اختلاف سلیقه و برداشت از قوانین شرعی و رفتارهای عرفی وجود دارد اما طی سال های پیروزی انقلاب ترازو به سمت حضور بیشتر بانوان بر صحنه سنگین شده است.
این کارگردان تئاتر چند نکته که طی سال های پس از انقلاب کمتر به آن توجه شده را تجهیز، معماری و رعایت استاندارد های سالن های تئاتر، از سوی دیگر توجه به استقرار و ثبت و ثبات گروه های تئاتری عنوان کرده و افزود: گروه به دلیل شرایط اقتصادی نا مناسب در خطر است. بیشتر کارگردانان صاحب نام مجبور می شوند به دلیل قیمت دستمزد بازیگرانی که پیشتر در گروه بوده اند از حضورشان صرف نظر کنند. این اتفاق به گروه تئاتر لطمه می زند.
وی در پایان تاکید کرد: به رغم ورود سلبریتی ها به تئاتر و تئاتر لاکچری و... اعتقاد دارم که تئاتر زنده است. یک موجود زنده بیمار می‌شود و درونش کاستی ها و کمبود ها، حرکت های مثبت و منفی بوجود می آید. امیدوارم روز به روز این کاستی ها که بیشترش اقتصادی است رو به بهبود برود و شرایط بهتری برای تئاتر رقم بخورد.