در حال بارگذاری ...
نقدی بر نمایش «لاکی عجق وجق»به کارگردانی آناهیتا غنی زاده

درگیر ایده های اولیه بدون پردازش دراماتیک

عرفان پهلوانی:نمایش «لاکی عجق وجق» به نویسندگی «امیر مشهدی عباس» و کارگردانی «آناهیتا غنیزاده» تیر و مرداد ۱۳۹۵ در تالار هنر به روی صحنه می رود. شوربختانه این نمایش از آغازی دعوت کننده و برخوردار از زیباییشناسی هنرهای دراماتیک بهرمند نیست.

در آغاز این نمایش، بانویی به نمایندگی گروه از تماشاگران خواستند با بهره گیری از بروشور نمایش، هنگام خواندن ترانه ها گروه بازیگران را همراهی کنند؛ او تلویحا گفت تماشاگران هنگامی که صدای طبیعت!پخش می شود، همراه با بازیگران زمین را نفس بکشندو پس از پایان نمایش بیشتر مراقب زمین و محیط زیست باشند! این رفتار غیردراماتیک مجموعه هدف ها و خواسته هایی بود که نمایش می بایست در فرآیند اجرا  بدان دست می یافت ، نه این که نماینده گروه این هدف ها و خواسته ها را مستقیم از تماشاگران بخواهد. گرچه شایسته ستایش و گرامیداشت فراوان است که نمایش، آن هم نمایشی برای کودکان و نوجوانان، پاسداشت زمین، طبیعت و محیط زیست را در نگاه آورد، اما این پاسداشت در پیوندی دراماتیک با داستان نمایش قرار نمی گیرد و همچون وصله ای بی پیوند با دیگر رکن های سازنده این نمایش رخ می نمایاند و باقی می ماند و در ادامه نمایش نه به پاسداشت زمین و طبیعت و محیط زیست پرداخته می شود و نه از این نکته بسیار درخور درنگ و اندیشه بهره ای دراماتیک بدست می آید . مراد از به کارگیری واژه دراماتیک و کارکرد دراماتیک، رکنی از اجراست که بتواند در راستای داستان نمایش تاثیری اندیشه ای عقلانی یا عاطفی بر تماشاگر بنهد.

لاکی عجق وجق داستان یک لاکپشت است که به دلیل کند بودن و نیز این که خانه او، لاک او، به گونه ای است که نمی تواند دوستانش را در آن مهمان سازد، از خودش، از لاکش، خسته می شود و تصمیم می گیرد تا بدون لاک زندگی تازه ای را آغاز کند... اما این درگیری لاکی با دیگران آن چنان که لازم است تبدیل به یک درگیری دراماتیک نمی شود و برخوردار نبودن این نمایش از درگیری های دراماتیک، فراوان از گیرایی آن کاسته است.

در این میان صحنه میان عقاب و لاکی، به دلیل برخورداری از درگیری دراماتیک بسیار پرتحرک، دیدنی، دارای میزانسن های زیباتر و به یادماندنی تر است. از دیگر سو بسیاری از کارشناسان و دارندگان نگاه و اندیشه در زمینه هنرهای دراماتیک، بر این باور هستند که داستان دراماتیک میبایست دارای «راز» باشد. اما داستان نمایش لاکی عجق وجق  برخوردار از راز نیست.

نمایندهی گروه در آغاز نمایش و بازیگران در درازنای نمایش، هر کدام با تلاش و ترفند و راهکاری ویژه خویش، برآنند که تماشاگران و به ویژه کودکان و نوجوانان را دعوت کنند تا ترانه تکرار شونده در میانه دگرگونی صحنه ها را با ایشان بخوانند. این ترانه کوتاه: «هر چیزی توی دنیا، یه شکل و رنگی داره، هر کسی با شکل خودش، لطف و قشنگی داره» بسیار زیبا و آموزنده است؛ اما نمایش به گونه ای سامان نیافته است تا تماشاگران و به ویژه تماشاگران کودک و نوجوان که تماشاگرانی صادق، بیپروا و به دور از تعارف و رودربایستی هستند را، قانع و مجاب سازد که گروه را آن چنان که شایسته و بایسته است در خواندن این ترانه همراهی کنند. 

این سوال پیش می آید که چرا بیشتر نمایش هایی که در تالار هنر اجرا می شوند خود را ملزم می دانند  چنین صحنه هایی داشته باشند و گاهی به هر قیمتی که شده است تماشاگران را در فرآیند اجرا دخیل سازند؟! یادمان باشد که تالار هنر دارای معماری صحنه قاب صحنه ای (پرسنیوم) است و این معماری کار را برای دخیل کردن تماشاگران در فرآیند اجرا دشوار می سازد؛ گر چه گاهی گروه ها و نمایش هایی هم بوده اند که از این محدودیت به راهکارهایی خلاقانه و دارای زیباییشناسی هنری دست یافته اند. اما نمایش لاکی عجق وجق نتوانسته است با راهکاری دراماتیک و هنری تماشاگران را در خواندن این ترانه موتیف گونه همراه سازد. جالب آن که در همان صحنه به یادماندنی، زیبا و دراماتیک درگیری میان عقاب و لاکی تماشاگران کودک و نوجوان باشور و هیجان با نمایش و کاراکترهای آن همراه و نگران سرنوشت لاکی شدند، اما گروه بازیگران حتی با بداهه پردازی هم نتوانستند به شایستگی از این همراهی بهره بگیرند.

چرا باید ترانه های این نمایش به صورت بازپخش (Play back) باشند و بازیگران ما ترانه ها را زنده روی صحنه نخوانند و اجرا نکنند؟ از دیگر سو طراحی حرکت ها (کروگرافی) و هم چنین میزانسن  های این نمایش آن چنان که شاید و باید زیبا و دراماتیک نیستند و گمان می رود که کارگردان و گروه اجرا به همان اندیشه ها و ایده های نخستین بسنده کرده اند. در دقیقه های بسیاری از این نمایش بازیگران در میانه صحنه هستند و این مهم از گیرایی دیداری (جذابیت بصری) اثر کاسته است. در حالی که کارگردان و گروه نشان می دهند در صحنه ای مانند صحنه درگیری میان لاکی وعقاب می توانند لحظه های دیدنی تری را بیافرینند.

از دیگر صحنه های زیبای این نمایش می توان به صحنه های قاصدک اشاره کرد که نمایش به دور از دیالوگ های اضافی و برخوردار از میزانسن هایی دراماتیک و آوایی موسیقایی است.

طراحی صحنه و دکور این نمایش جنگلی بیهویت را می نمایاند. این طراحی چندان کارکردی دراماتیک نمی یابد، کاربردی نیست، فضاسازی نمی کند و میزانسن های نمایش نیز چندان در پیوند با این طراحی نیستند. این طراحی نتوانسته است به خوبی و شایستگی به نشان دادن حرکت لاکی در جنگل و بازنمایی زیباییهای گوناگون جنگل یاری برساند. برگزیدن شماری از کاراکترها و رویدادهای این نمایش، مانند برخورد لاکی با زنبور، ماهی، خرگوش و... چندان برخوردار از پیوند چرا-چونی (علت و معلولی) نیست و گمان میرود که بیشتر برخاسته از پسند شخصی نویسنده باشد.




مطالب مرتبط

امیر مشهدی‌عباس خبر داد

تشکل جشنواره‌های تئاتر کودک و نوجوان کشورهای اسلامی در ایران ایجاد می‌شود
امیر مشهدی‌عباس خبر داد

تشکل جشنواره‌های تئاتر کودک و نوجوان کشورهای اسلامی در ایران ایجاد می‌شود

امیر مشهدی‌عباس، دبیر بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان-اردکان از شکل‌گیری «تشکل جشنواره تئاتر کودک و نوجوان کشورهای اسلامی» در ایران خبر داد.  

|

با همراهی مسئولان استانی و مدیران جشنواره تئاتر کودک و نوجوان 

نمایش‌های جشنواره اردکان برای عموم مردم رایگان شد
با همراهی مسئولان استانی و مدیران جشنواره تئاتر کودک و نوجوان 

نمایش‌های جشنواره اردکان برای عموم مردم رایگان شد

مخاطبان بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان، می‌توانند از امروز (سوم اسفند)، به صورت رایگان به تماشای نمایش‌های این جشنواره بنشینند.

|

آغاز بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان

هنرمندان و عروسک‌ها، شادی را به اردکان آوردند
آغاز بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان

هنرمندان و عروسک‌ها، شادی را به اردکان آوردند

با شادپیمایی عروسک‌ها، حرکت خودروی موزیکال و تریلی سیار تئاتر و اجرای برنامه توسط هنرمندان سرشناس تلویزیون، زنگ آغاز بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان در اردکان (استان یزد) نواخته شد.

|

با حکم دبیر بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک نوجوان

داوران مسابقه نوجوان جشنواره 28 اردکان معرفی شدند
با حکم دبیر بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک نوجوان

داوران مسابقه نوجوان جشنواره 28 اردکان معرفی شدند

قطب‌الدین صادقی، رضا فیاضی، حسن دولت‌آبادی، شهره سلطانی و آزاده انصاری، نمایش‌های بخش مسابقه نوجوان بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک نوجوان اردکان را داوری خواهند کرد.

|

حضور کانون با 12 اثر در جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان

حضور کانون با 12 اثر در جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان

سعید زین‌العابدینی، معاون مرکز تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از حضور دوازده نمایش از تولیدات مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری در بخش‌های مختلف بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان اردکان یزد خبر داد.

|

نظرات کاربران