در حال بارگذاری ...
احسان ملکی در گفت و گو با ایران تئاتر

در «هزار شلاق» قهرمان و ضدقهرمان وجود ندارد

ایران تئاتر: نمایش هزار شلاق روایتی خلاقلانه و بدیع از تاریخ نه چندان دور ما و روایتگر داستان اسبی به نام کرنگ و زندگی سیصد ساله‌اش است. هم چنین وفاداری او به سواری دادن در طی تاریخ روایت می شود.

تئاتر در سال های اخیر در شهرستان ها از رشد چشمگیری برخوردار بوده و احسان ملکی هنرمند خلاق لرستانی در سال های اخیر حضور موفقی در تئاتر کشور داشته است. او سال قبل با نمایش چیدا در جشنواره تئاتر فجر حضور داشت؛ چیدا به زبان لری یعی مثل مادر. ملکی چیدا را براساس ادیپ شهریار سوفکل نوشته بود. مضمون نمایش حالتی تطبیقی بین یک باور بومی در لرستان با داستان ادیپ دارد. در کارنامه کاری ملکی کارگردانی نمایش هایی همچون مجلس نامه طوبی، اتوبان سکوت، چر، باغ آتش، بلوط برشته، آقای مجنون خانم لیلی، خانه روشنی و یرما دیده می شود و همچنین در فیلم سینمایی شرقی، سریال قصه های لب رود، مستند داستانی چاره نویس، نمایش حکایت شهر سنگی، غیب گویی، بلوط برشته ایفای نقش کرده. او موسس گروه تیتال است و سال قبل با نمایش چیدا سومین حضور متوالی اش را در جشنواره تئاترفجر تجربه کرد. کسب جایزه در جشنواره تئاتر فجر در سال ۹۳ برای نخستین بار در تاریخ تئاتر لرستان افتخار بزرگی بود که توسط این گروه و در بخش کارگردانی نمایش هزار شلاق رقم خورد. گروه نمایش تیتال خرم‌آباد به عنوان موفق‌ترین و موثرترین گروه نمایش درعرصه تولید تئاتر ملی سال ۹۳ انتخاب شد. دو سال قبل هم نمایش چز نوشته ناصر حبیبیان و کارگردانی احسان ملکی از خرم‌آباد در بین ۳۵ اثر برگزیده بخش مرور سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور داشت و در مراسم اختتامیه سی‌ و‌ چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در بخش نمایشنامه نویسی و طراحی بروشور بخش بین‌الملل انتخاب شد. در اختتامیه جشن اردیبهشت تئاتر هم احسان ملکی سرپرست گروه نمایشی تیتال لرستان و کارگردان نمایش هزار شلاق به عنوان موثرترین و موفق ترین گروه تولید تئاتر در عرصه ملی و بین المللی سال ۹۳ کشور شناخته شد و مورد تقدیر قرار گرفت. گروه نمایش تیتال لرستان در پنج سال گذشته رتبه های برتر جشنواره های سراسری تئاتر ماه را نیز به دست آورده است. نمایش هزار شلاق نوشته ناصر حبیبیان به کارگردانی احسان ملکی با بازی مسعود شاکرمی، محمد صدیقی‌مهر، سعید زارع، داوود معینی کیا و الهه در تالار استاد ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر به روی صحنه است. با احسان ملکی در باره ساختار و اجرای نمایش هزار شلاق گفت وگویی انجام داده ایم.


به چه دلیل در روایت نمایش هزار شلاق به سراغ روایتگری  سلسله قاجاریه از شروع تا به انقراض رفتید؟
در این مقطع تاریخی ایران مورد هجوم استعماری گسترده ای قرار گرفت و روسیه و انگلستان ظلم های زیادی بر ملت ایران روا کردند و نقدهای زیادی به واسطه عملکرد این سلسه به آن وارد است؛ به این دلیل در نمایش به این مسائل پرداخته شده است.

 

ساختار هزار شلاق هم مبتنی بر الگوهای ایرانی است؟
بله هزار شلاق بر اساس الگوهایی ایرانی البته با یک شکل و فرم جدید اجرا شده است و تلاش کردیم یک حرف و نگاه جدید برای مخاطبان به وجود بیاوریم.

 

 آیا کرنگ درنمایش ویژگی های دانا کل را دارد؟
کرنگ دانای کل نمایش است و در نمایش یک راوی (برخوان) را به پنج راوی تبدیل کردم و پنج کرنگ نمایش را روایت می کنند. در نمایش تکنیک بازی در بازی که از تکنیک های نمایش ایرانی است وجود دارد و مثل داستان هزار و یک شب در طول زمان نمایش داستان به داستان جلو می رویم. داستان کرنگ هر چه روبه جلوتر می رود جذاب تر می شود.

 

قضیه عاشقی کرنگ هم در دل داستان نمایش روایت می شود؟
کرنگ سوای ستم ها و بلایی که در زندگی بر سرش می آید، در سفارت بریتانیا عاشق اسب روسی به نام نینا می شود. این اسب روس هم در واقع اسب ایرانی است که توسط روس ها به یغما رفته است و ریشه اش یاسوجی است.

 

یک جور نماد از دست رفتن بخشی از خاک ایران در زمان جنگ با روس ها است؟
 همینطور است و کرنگ بعد از عاشقی می گوید من عاشقم و از این بعد هیچ چیز نمی خواهم و علاقه ای به سواری دادن ندارم.

به چه دلیل بازیگران نمایش در طول داستانم دائم در قالب شخصیت های مختلف اسب و انسان ظاهر می شوند و بازی می کنند؟
در بحث بازی ها متد بازیگری روز دنیا یا همان متد اکتینگ مدنظرم بود و از بازیگران خواستم تکنیکال بازی کنند، البته از نمایش ها و سبک بازی های ایرانی الهام گرفتم. هزار شلاق در قالب یک فضای مولتی مدیایی کار شده است.

 

در روایت داستان نمایش از قضاوت در باره عملکرد و کنش شخصیتها دوری کردید. این مسئله بر اساس چه نگاهی انجام شد؟
 نخواستم قهرمان و ضد قهرمان در نمایش به کار ببرم. حتی در مورد شخصیت مشهوری مثل میرزا تقی خان هم چنین کاری انجام دادم و قضاوت را بر عهده مردم قرار دادیم. همه مردم می دانند میرزا تقی خان خوب بوده و یا بد. نکته مهم وفاداری کرنگ به لطفعلی خان زند است و احساس می کند در دوران زندیه اتفاقات بهتری برای زندگیش رخ داده است.

 

آیا عمدی داشتید که آقا محمد خان قاجار را که همه می دانند یک خواجه بوده و ریش و سبیلی نداشته را با ریش انبوه نشان دادید؟
خیلی ها این سوال را از من پرسیده اند. در فضای فانتزی که در نمایش طراحی کردیم مدام شخصیتها تغییر پیدا می کنند و یک بازیگرلحظه ای امیر کبیر است و لحظه دیگر آقا محمد خان و این پاردوکس ظاهری در باره آقا محمد خان قاجار را دوست داشتم و خواجگی او را از طریق رفتار و حرف هایش نشان دادم. در کلیت در دنیای فانتزی و سو رئال نمایشم آقا محمد خان را این گونه دیدم.

 

در اواخر نمایش از بحث ویدیو پروژکشن و روایت تاریخچه ورود سینما توگراف به ایران استفاده کردید.
در متن اشاراتی به سینما توگراف و ورودش به ایران در زمان مظفر الدین شاه می شود. این مسئله شاید تلنگری به من کارگردان شد تا از تکنیک مولتی مدیا با فرمت جدید در چنین ساختاری با کمک فضای پرده خوانی و یا همان نقالی استفاده کنم.

 

وضعیت و جنس حمایت از تئاتر در لرستان به چه نحوی است؟
در اغلب کشورهایی که تئاتر وجود دارد، کمک‌های دولتی به تئاتر تزریق می‌شود  و ماهم چشم امیدمان به اداره کل تئاتر استان است. در حال حاضر آثار فاخری که تولید می‌شود فقط نمی‌تواند به حمایت بخش خصوصی تکیه کند. آثار پرهزینه  تئاتری باید موردعنایت بدنه دولتی تئاتر قرار بگیرد. تا با توسعه این نوع اجراها ضمن رشد کمی و کیفی اثر، مخاطبان بیشتری به دیدن تئاتر بیایند و تئاتر رونق خوبی پیدا کند.

 

گفت‌وگو از احمد محمد اسماعیلی




مطالب مرتبط

گفت‌وگو با احسان ملکی، کارگردان «ما هم مردمی بودیم»

اجرایی سوررئال از متنی رئالیستی در فضایی هندسی
گفت‌وگو با احسان ملکی، کارگردان «ما هم مردمی بودیم»

اجرایی سوررئال از متنی رئالیستی در فضایی هندسی

احسان ملکی، کارگردان نمایش «ماهم مردمی بودیم» که پس از جشنواره تئاتر فجر در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه رفته است، می‌گوید دکور ما در فضایی هندسی شکل گرفته است و با توجه به اینکه طراح صحنه، دکور را هندسی دیده بود، من نیز به عنوان کارگردان در کنار متن رئالیستی و حتی ...

|

نظرات کاربران