خدانگهدارآقا مصداق زیادی در زندگی روزمره ما دارد

آوا گنجی بازیگر جوان، دختر فاطمه گودرزی، بازیگر با تجربه سینما و تلویزیون است و در سال های اخیر حضور پیوسته ای در بازیگری داشته است. شکار مرغابی و کرگدن از جمله نمایش های مهم کارنامه بازیگری گنجی هستند. «خدانگهدار آقا» براساس متنی از هنریک ایبسن و با طراحی و کارگردانی مهسا نعمتی این روزها در سالن استاد انتظامی خانه هنرمندان روی صحنه رفته است و درباره استاد روبک، یک هنرمند معروف مجسمه‌سازی است که دیگر توانایی خلق آثار هنری شاخص مثل قبل را ندارد و تمام ایده‌هایش به بن‌بست رسیده است. او همچنین در زندگی شخصی‌اش هم با همسرش دچار مشکل شده است. اما در یک روز با برگشتن یک دوست قدیمی همه چیز دگرگون می‌شود و او که برای ادامه مسیر هنری‌اش حاضر به همه کار است، برسر دوراهی سختی قرار می‌گیرد؛ نمایشی که در آن تاکیدی بر روابط انسانی و درگیر شدن آدمها با روزمرگی زندگی به صورت پر رنگی دیده می شود و اینکه این رویه در زندگی در گذر زمان چه تغییری در رفتارهای ما به وجود می‌آورد. در روند زندگی ممکن است خیلی چیزها تغییر شکل داده، تکراری شود و زود از آن خسته شده و یا به آن عادت کنیم. این نوع اتفاقات ممکن است برای هر هنرمندی در هر مقطع زمانی رخ دهد و شاید حتی برای هر آدمی در هر شغل دیگری هم به وجود بیاید. وقتی هنرمندی نتواند کار کند و به بن‌بست برسد در روابطش با سایرین دچار چالش می شود. رضا شیخ انصاری، ساناز طاری، محمدرضا آبانگاه و آوا گنجی بازیگران نمایش هستند. دیگر عوامل این اثر نمایشی عبارتند از: بازنویسی متن: مهسا نعمتی، مشاور متن و کارگردان: سروش میلانی‌زاده، دستیاران کارگردان و برنامه‌ریز: دنا فیروزیا و سیامک اتفاقیان، موسیقی: آیدین شفایی، طراح صحنه: پوریا اخوان (گروه طراحی نیب)، طراح لباس: منیژه تصدیقی، دستیار لباس: شیما مصحفی شبستری، گروه عکاسی: نیلوفر رضایی و محمد دارایی، ساخت تیزر: عطیه بور بور، مدیر روابط عمومی و مشاور رسانه‌ای: امیر پارسائیان مهر، تبلیغات: گروه تئاتر مارکت، طراح پوستر و بروشور: مهدی فاتحی، همکاران روابط عمومی: حمید شفقتی و تبلیغات: گروه تئاتر مارکت. با آوا گنجی در باره ابعاد نقش ایرنا گفت وگویی انجام داده ایم.

براساس چه ویژگی های بازی در نمایش خدا نگهدار آقا را پذیرفتید؟

در وهله اول دوست داشتم در یک کار رئال اجتماعی بازی کنم. داستان نمایش هم در زندگی روزانه ما خیلی مصداق دارد و خیلی از آدمها درگیر روزمرگی می شوند و چنین وضعیتی را تجربه می کنند. نکته مهم دیگر شناختم از نحو کاری کارگردان جوان نمایش بود و به کارش اطمینان داشتم.

آیا ایرنا را می توانیم قربانی  جاه طلبی روبک بدانیم؟

ایرنا قربانی نیست و رابطه ای با استادش شروع کرده است. در متن اصلی نمایش متوجه می شویم که ایرنا چند بار ازدواج کرده است و در نمایش شخصیتش دچار تغییراتی شده است. زمانی هم که به خانه روبک می آید برای ایجاد رابطه عاطفی مجددی نیست؛ برای او این رابطه تمام شده است.

آیا ایرنا دختر احساساتی است؟

 نه ایرنا برای ارضای حس کنجکاویش از سرنوشت روبک و کارگاهش به نزد او می رود و متوجه می شود بعد از رفتنش روبک با زن دیگری ازدواج کرده است.

به هرحال با آمدن ایرنا به محل کار روبک مشخص می شود که او هنوز وابستگی عاطفی دارد و خود روبک هم می گوید اگر علاقه ای در میان نبود تو بر نمی گشتی؟

همانطوریکه خودش هم می گوید برای انتقام گرفتن آمده است؛ انتقام گرفتن برای روزهایی که روبک به کامش تلخ کرده است. یک جورهایی می خواهد تلنگری به وجدان روبک بزند و به او متذکر می شود کاری که با من کردی با زنت انجام نده.

به چه دلیل بعد از گذشت چهار سال تصمیم به چنین کاری می گیرد؟

به نظرم باید متن اصلی ایبسن را برای درک بهتر از فضای روابطی که بین شخصیتها وجود دارد خواند. درآخرین مواجه آن دو نفر روبک با زبان صریحی به او می گوید فقط تو مدلی برای انجام ایده هایم بودی و با این حرف غرور آیرین را خرد می کند. ایرنا در این حد فاصل که  ازدواج هم می کند تا گذشته اش را فراموش کند.

در نمایش اشاره ای به ازدواج ایرنا نمی شود؟

بله، اشاره نمی شود و همانطوریکه گفتم باید مخاطب شناختی از دنیای ایبسن داشته باشد.

آیا اگر مخاطبی این نمایش نامه ایبسن را نخوانده باشد و دنیایش را نشناسد . نمی تواند با فضای نمایش خدا نگهدار آقا ارتباطی برقرار کند؟

به عنوان یک شرط ضروری مطرح نیست و مخاطب چیزی را از دست نمی دهد؛ اما مخاطبی که متن اصلی نمایش نامه را خوانده باشد درک بهتری خواهد داشت. در هر صورت ایرنا شش سال از زندگی روبک به دلیل حرفی که به او زده می رود و روبک با کارها و اعمالش ایرنا را تا حد یک وسیله تنزل داده بدون آنکه به شانیت انسانی او توجهی کرده باشد. ایرنا متوجه میشود که روبک او را به خاطر خودش دوست نداشته است و در آن مقطع زمانی چون وجودش به او در خلق اثر هنریش کمک می کند ایرنا را در کنار خود داشته است.

طرف دیگر ماجرا هم جنس علاقه ایرنا به روبک است که آیا ریشه این علاقه به دلیل آرتیست و مشهور بودن روبک است و یا اینکه ایرنا شخصیت روبک را هم دوست دارد؟

ایرنا دنبال رابطه عاطفی با روبک بوده است؛ البته من هم معتقدم در وهله اول ایرنا مثل هر دختر جوان دانشجویی عاشق هنر استادش(روبک) شده و بعد بحث عاطفی به میان آمده است. اما روبک فقط به این مسئله توجه داشته که ایرنا برای او جنبه الهام بخشی دارد.

موضوع نمایش به گونه ای است که می تواند در هر جایی اتفاق بیافتد؟

بله، در هر جای دنیا این رابطه ها وجود دارد و در آینده هم وجود خواهد داشت.

آیا در آخر نمایش این دو زن شورشی را بر علیه خودکامگی های روبک به وجود می آورند؟

نمی توانیم اسمش را شورش بدانیم. روبک یک جورهایی تقاص تمام کارهای اشتباهش را می دهد.

روبک خیلی زود از آدم ها خسته می شود؟

بله، تکلیف روبک با خودش روشن نیست و این دو زن هیچ ستیزی را انجام نمی دهند و رابطه اش هم با زنش به بن بست رسیده و اعتراف می کند حرفی برای گفتن به یکدیگر ندارند.

چقدر ایرنا را به خاطر شرایطی که درگیرش است مقصر می دانید؟

ایرنا تاوان احساساتی بودنش را می دهد و نمی شود زیاد مقصرش دانست.

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی