در حال بارگذاری ...
رحمت امینی در گفت‌وگو با ایران‌تئاتر عنوان کرد

اجرای «جعفر خان از فرنگ برگشته» ادای دین به کمدی نویس ایرانی است

ایران تئاتر: تقابل میان سنت و مدرنیته بحث جذابی برای خلق درام است و در نمایش «جعفر خان از فرنگ برگشته» نیز بعنوان تم اصلی مورد توجه قرار گرفته است. رحمت امینی که در سال‌های اخیر بیشتر در حوزه مدیریت تئاتر فعالیت داشته و جزو کارگردان های با تجربه تئاتر محسوب می‌شود، در تجربه جدید تئاتری خود به سراغ داستان جذاب و کمدی «جعفر خان از فرنگ برگشته» نوشته حسن مقدم رفته است.

رحمت امینی مدت‌ها مدیر شورای ارزشیابی و نظارت بر نمایش  اداره کل هنرهای نمایشی، دبیر جشنواره تئاتر فجر، مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری بوده است. امینی دارای دکترای مطالعات عالی هنر از دانشگاه تهران، نویسنده، کارگردان و مدرس تئاتر است و در جهاد دانشگاهی، حوزه هنری، دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه تهران دارای سوابق متعدد علمی و مدیریتی بوده و حضور در شورای داوری و انتخاب آثار بسیاری از جشنواره‌های تئاتر را در پرونده کاری دارد. «گمشدگان دریا» نوشته اسماعیل مهدی پور، «خرس و چشمه» به کارگردانی حسن وارسته، «همسر چینی» به کارگردانی حسن وارسته، «اتفاق با شماره 2» به کارگردانی امیر آتشانی، «آهو به وقت انفجار» به کارگردانی حسن وارسته، «طناب» به کارگردانی علی محمد رحیمی، «تصویر ماه در قهوه تلخ» و «جیجک علیشاه» از جمله کارهای مهم نوشتاری و کارگردانی رحمت امینی هستند. مدیریت روابط عمومی تالار مولوی (جهاد دانشگاهی تهران)، دبیر شورای تئاتر کشور، معاون نظارت و ارزشیابی یازدهمین جشنواره سراسری تئاتر دفاع مقدس، عضو هیأت بازبینی نوزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، سردبیر فصلنامه تخصصی هنرهای نمایشی(به مدیر مسئولی دکتر سیدمصطفی مختاباد)، عضو هیأت علمی دانشکده هنر و معماری از جمله سایر مناصب شغلی رحمت امینی محسوب می شوند. 

نمایش کمدی «جعفر خان از فرنگ برگشته» نوشته حسن مقدم  با بازی سارا اللهیاری، نسیم تاجی، بهروز سروعلیشاهی، عرفان صفری، فرامرز قلیچ‌خانی و پدرام(علی)محمدی، از هفته اول فروردین سال ۹۷ در تماشاخانه سنگلج روی صحنه رفته است. به بهانه اجرای این نمایش با رحمت امینی درباره اجرای «جعفر خان از فرنگ برگشته» گفت وگویی انجام داده ایم.

 

- براساس چه ویژگی هایی به سراغ اجرای نمایش نامه جعفر شهری رفتید؟

یکی ازدلائلی که باعث شد نمایشنامه جعفر خان از فرنگ برگشته را برای اجرا انتخاب کنم اهمیت و توجه به آثار نوشتاری فاخر و ارزشمند ادبیات نمایشی ایرانی است و این اثر، ساختاری کمدی دارد و دیدنش برای مخاطبان دارای جذابیت است.

 

- ساختار کمدی در اجرای نمایش برایتان چه ویژگی هایی داشت؟

اگر به کارنامه ام توجه کنید دو نکته مهم در آن قابل توجه است؛ نکته مهم اول استفاده از نمایش نامه های ایرانی بود و نمونه درامش و جدیش نمایش مجلس غریب تنهایی و نقالی نقل نغز گردآفرین است و نکته مهم دیگر اجرای نمایش های شادی آور است. نمایش جیجک علیشاه از ین جمله آثار کارنامه کاریم است. بنابراین در رزومه کاریم نمایش های ایرانی جایگاه مهم و اساسی دارند. زمانی که نمایش جیجک علیشاه را کار کردم و زمانش به عهد قجری برمی گشت و خیلی از مخاطبانی که نمایش را دیدند من را تشویق کردند که بازهم نمایش های شادآور ایرانی کار کنم و من از همان موقع به فکر اجرای نمایش نامه از جعفر خان از فرنگ برگشته افتادم.

 

- در دانشگاه هم یکی از رویکردهای آموزشی تان پرداختن به متون ایرانی است؟

 بله، در دانشگاه درس نمایش در ایران را تدریس می کنم و تلاش می کنم جوان ها را علاقمند به متون ایرانی کنم.

 

- چقدر در اقتباستان به روح داستان جعفر شهری وفادار بودید؟

متونی که در یکصد و اندی سال قبل نوشته شده اند، نسبت به زمان نوشته شدنشان هنوز تجربیات موفق درام نویسی این روزگار را تجربه نکرده بودند و جزو تجربه های آغازین محسوب می شدند. البته نویسنده ای که شخصیت های کتابش را خلق کرده به آنها رنگ و بوی ایرانی داده است و این از حسن ها و ویژگی های این نوع داستان ها محسوب می شد. در روزگار معاصر با تمرینات و نوشتن به شکل و سیاق کار کارگاهی منطبق بر بداهه پردازی این سبک نوشتاری تکمیل شده است. من شاکله اصلی داستان را حفظ کردم و تغییراتی در گفت وگو ها و ایجاد موقعیتهایی بر اساس بداهه بازیگران حین تمرین نمایش را با ویژگی امروزی به وجود آوردم.

 

محور اصلی نمایش «جعفر خان از فرنگ برگشته» که زمان داستانش به صد و اندی سال قبل برمیگردد رفتن یک جوان طبقه متمول به خارج از کشور است که در آن روزگار امر نوظهور و مهمی بود.

 

- در حالی که در این روزگار تبدیل به مسئله عادی شده است؟

البته هنوز هم کسی حتی تا استانبول ترکیه می رود بازهم برای خودش و اطرافیانش مهم است که بگویند به سفر خارجی رفته است و در خلال صحبت کردن هایش چند جمله خارجی هم می گوید؛ بنابراین هنوز به خارج از کشور رفتن دارای اهمیت و جایگاه است. جمله ای در بروشور نمایش به این مضمون نوشته ام "  تماشاگران  صد سال قبل به مسائلی در تئاتر می خندیدند که هنوز هم دیدن و شنیدن این نوع مسائل برای مخاطبان امروز هم خنده دار است." بنابراین پدیده رفتن به فرنگ هنوز در جامعه ما مسئله مهمی است. نکته مهم در این بحث تعارض فرهنگی است که برای شخص فرنگ رفته به وجود می آید. در آن دوران چون بحث سنت مهم بود و تقابل سنت با مدرنیته به وجود می آمد و نسبت به حالا این تقابل مشهود و بیشتر بود.

 

- آیا الان هم به این برجستگی وجود دارد؟

جنس اش تفاوت کرده است و وجود دارد.

 

- این بحث تقابل میان سنت و مدرنیته از دوران مشروطیت در جامعه ایرانی به عنوان یک بحث جدی دنبال می شود؛ برای شما در خلق درام نمایشنامه تان چقدر مهم بود؟

نویسنده ای که در صد سال قبل محور داستانش مبتنی بر مضمون سنت و مدرنیته بوده به هر حال دارای تفکرات متفاوتی در آن روزگار بوده و در اصل اجرای نمایش ادای دینی به جعفر شهری است که یک نوع کمدی نویسی ایرانی را به همراه تعدادی از هم نسلانش به وجود آورد. اگر این نوع نویسندگی با پشتکار و حمایت های بیشتری انجام می شد، شاید الان شاهد کمدی های پخته و ناب تری بودیم. البته در نسل های بعد بزرگانی نظیر علی نصیریان، علی حاتمی، محمد رحمانیان، حسین کیانی و غیره این راه را ادامه داده اند.

 

- اجرا در عید یک چالش است و یا یک فرصت؟

یک ریسک و توام با آزمون و خطا است و امیدوارم تماشاگران در این ایام به دیدن تئاتر بیایند و این موقعیت زمانی برای گروه‌های نمایشی تبدیل به یک فرصت بشود.

 

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی




مطالب مرتبط

نظرات کاربران