گفتوگوی ایران تئاتر با پیام عزیزی کارگردان« آینه شر بزدا، خیر نما»
تلفیق تئاتر شورایی و تعزیه در خدمت درک مخاطب از موقعیتها
کارگردان نمایش « آینه شر بزدا، خیر نما» حاضر در بخش محیطی هشتمین دوره تئاتر صاحبدلان گفت: هدف از تلفیق تئاتر شورایی و عناصر تعزیه در این نمایش این است که مخاطبین نمایش با توجه به شناخت قبلی از شخصیتهای مورد نظر چگونه میتوانند نمودی از موقعیتهای این شخصیتها را ارائه بدهند.
نمایش شورایی « آینۀ شر بزدا، خیر نما» به کارگردانی پیام عزیزی در بخش محیطی هشتمین دوره تئاتر صاحبدلان در فضای تئاتر شهر در به اجرا در میآید. این نمایش تلاش دارد تجربهای جدید را در باب تئاتر شورایی و با بهره گیری از عناصر تعزیه به مخاطب ارائه نماید.
پیام عزیزی کارگردان این نمایش در گفت و گو با ایران تئاتر، در خصوص ایده تلفیق نمایش شورایی و عناصر بیان کرد: مقصود اصلی از این تلفیق این بود که مخاطب عام را در معرض تجربه شناخت تازه ای از موقعیت شخصیتهایی قرار دهیم که اگرچه پیشتر با آنها آشنایی داشتهاند، اما به دلیل جایگاه تاریخی و دینی در موقعیت ویژه ای قرار دارند. این شناخت در نمایش ما به این شکل حاصل میشود که مخاطب با مشارکت مستقیم در اجرا نمودی از درک این شخصیتها را ارائه میدهد که مبتنی بر میزان آشنا بودنش با آنها خواهد بود.در این مسیر به دلیل اقتضائاتی که قرار گرفتن در نقش شخصیتهای مذهبی ایجاب میکند و حساسیتهایی که در این باره وجود دارد، این تجربه را با دو شخصیت شمر و حر که نمادی از موقعیتهای خیر و شر هستند ایجاد کردیم و مخاطبین نمایش در قالب این دو شخصیت است که روبه رو با تجربه درک و شناخت تازه ای از آنها را پیدا میکنند. هدف از این تجربه دریافتن این نکته است که هر یک از مخاطبینی که در اجرا مشارکت میکنند، با توجه به شناخت قبلی از شخصیتهای مورد نظر چگونه میتوانند نمودی از موقعیتهای این شخصیتها را ارائه بدهند و چگونه خود را در قالب این نقشها تصور خواهند کرد.
او همچنین در خصوص شیوۀ مشارکت دادن مخاطبین در اجرای این نمایش گفت: روال کار به این ترتیب است که از مخاطبینی که برای مشارکت در این تجربه علاقه نشان میدهند میخواهم تا بر اساس آگاهیها و شناخت قبلی از این شخصیتها برای چند دقیقه تلاش کنند تا تصویری از یکی از این دو شخصیت را چنان که در ذهن خود دارد ارائه کند. در حقیقت آنچه در این اجرا اتفاق میافتد، بازی نقشها به معنای مرسوم نیست. مشارکت مخاطب در اجرا به این شیوه شکل میگیرد که ابتدا دو بازیگر حرفه ای در این دو نقش ظاهر میشوند و در ادامه من به عنوان کارگردان با این عنوان که از بازی آنها رضایت ندارم، از تماشاگران میخواهم که اگر کسی از میان آنها تمایل به آزمودن خود در این نقشها دارد جای بازیگران را بگیرد. به این ترتیب این موقعیت را برای تماشاگران ایجاد میکنیم که به شکل عملی در این موقعیتها قرار بگیرند و تصورات خود از شخصیتهای مورد نظر را ارائه دهند.
این کارگردان تئاتر در خصوص بازخوردهایی که در طول یک اجرای گذشته این نمایش دریافت کرده بیان کرد: این تجربه برای خود من به عنوان کارگردان نمایش بسیار هیجان انگیز بود. در اولین اجرای نمایش که دیروز صورت گرفت بیش از 30 نفر از تماشاگران برای مشارکت و قرار گرفتن در موقعیت نقشهای مورد نظر داوطلب شدند، در حالی که با توجه به آشنایی کمتر تماشاگران با این شیوه از اجرای نمایش شخصاً انتظار چنین استقبالی را نداشتم. برای ثبت این تجربه و نحوۀ مشارکت مخاطبین نمایش از چگونگی ایفای نقش آنها عکسهای زیادی تهیه میشود. در اولین اجرای این نمایش نزدیک به پانصد فریم عکس تهیه شد و این روال در نوبتهای بعدی اجرا نیز ادامه خواهد داشت.
این هنرمند در پایان سخنانش در خصوص تجربه ای که در تلفیق تئاتر شورایی و عناصر تعزیه در این نمایش پشت سر گذاشته اظهار کرد: این شیوه تجربه بسیار با ارزشی را برای خود من رقم زده است. به گمان من آزمودن چنین شیوههایی میتواند ابعاد مختلف و مضاعفی را به نمایشهای دینی و آیینی ما ببخشد و از سوی دیگر به شناخت و درک مخاطبین از موقعیتها و شخصیتهایی که در این نمایشها محوریت دارند، بیفزاید.
گفتنی است؛ اجراهای نمایش شورایی « آینه شر بزدا، خیر نما» به کارگردانی پیام عزیزی که از روز گذشته آغاز شده تا چهارشنبه 16 آبان ماه همه روزه ساعت 15/30 در محوطه مجموعه تئاتر شهر تهران ادامه خواهد داشت.