گفت‌وگوی ایران تئاتر با هادی حوری کارگردان نمایش «نقدِ حال» در جشنواره آیینی سنتی
قابلیت تغییر برحسب نیاز روز از ویژگی نمایشنامه‌های ایرانی است
هادی حوری کارگردان نمایش «نقد حال» معتقد است؛ عموما هنرمندانی که در حوزه نمایش های سنتی فعالیت می‌کنند، تلاش دارند تا نگرش بخش فرهیخته جامعه را به زبان ساده در اختیار مردم قرار بدهند.
تماشاخانه سنگلج در چهارمین روز برگزاری هجدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی میزبان نمایش «نقدِ حال» جدیدترین کار هادی حوری کارگردان و نویسنده تئاتر بود. اثری که روز دوشنبه 13 شهریورماه در ساعت‌های 18 و 20 به مدت 80 دقیقه در بخش تولیدات تازه روی صحنه رفت.
حوری که پیش از این نمایشنامه‌های زیادی از جمله؛ «کیارش»، «ترسا»، «سیه نامه باستان»، «عشق در چاه»، «ملکه جنیان» و.... را نوشته، درباره روند نگارش نمایشنامه نقد حال به ایران تئاتر گفت: به طور کلی من برحسب نیاز جامعه نمایشنامه‌هایم را می‌نویسم. بر همین اساس در یک دوره‌ای نمایش «هر نفس آغاز عشق» که بر اساس زندگی مولانا است را نوشته و تمرین می‌کردم، که البته قرار است امسال در قالب تور در انگلستان و کالیفرنیا به کارگردانی علی امینی‌پور و طراحی حرکت فریماه برنجی به اجرا درآید و همان زمان بود که ایده نمایشنامه «نقدِ حال» به ذهنم رسید.
حوری درباره خط داستانی نمایش «نقد حال» عنوان کرد: این نمایش داستان پادشاهی است که به دنبال همسری می‌گردد که برایش پسر به دنیا آورد. زیرا نیازمند یک ولیعهد است و زنان درباری و سلطنتی توانایی پسرزایی ندارند، در نتیجه به راه‌های دیگری متوسل می‌شود و در همین بین کنیزی عشق را وارد قدرت و دربار می‌کند. در واقع ایده اصلی نمایشنامه را از داستان «کنیز و پادشاه» مثنوی معنوی گرفتم.
او که تاکنون نمایشنامه‌های بسیاری را بر مبنای اسطوره‌ها نوشته در رابطه با شیوه اجرایی «نقد حال» توضیح داد: در این نمایش از بخش‌هایی از آیین‌ها و سنت‌های ایرانی استفاده شده، البته به معنای استفاده عین به عین در نمایش ما نیست؛ بلکه از ظرفیت‌های مختلف آن‌ها استفاده کردیم. این آیین‌ها و سنت‌هایی که از نمایش‌های ایرانی برخاسته؛ از تخت حوضی تا بازی‌های قهوه خانه‌ای و طومارخوانی، باعث تولید بازی‌های نمایشی و اشعار برای «نقد حال» شد.
این کارگردان تئاتر در رابطه با متن این نمایش افزود: این نمایشنامه که 12 پرسوناژ دارد، سال‌ها پیش نوشته شده و فراز و نشیب‌هایی را طی کرد تا امروز امکان اجرا پیدا کند. طی این سال‌ها مسائلی تغییر کرده و بر طبق آن در متن هم تغییراتی بوجود آمده است. در واقع این خاصیت نمایشنامه ایرانی است که می‌تواند بر حسب نیازهای روز جامعه‌اش تغییر کند. البته ما حدود 4 ماه است که تمرین می‌کنیم و در حین تمرین نیز تغییراتی در متن بوجود آمده و دوبار بر اساس الگوها و ظرفیت‌های نمایش ایرانی بازنویسی شده است.
او درباره طراحی صحنه، لباس و موسیقی نمایش خود عنوان کرد: موسیقی نمایش ما زنده است و از مقام های خراسانی وام گرفته ایم؛ اما در بعضی قسمت ها ناچار بودیم که در بخش های ضربی از ریتم استفاده کنیم، زیرا موسیقی ضربی مربوط به جغرافیای خاصی نیست واز بعضی نغمه های ساده برای فضاسازی استفاده کرده ایم. طراحی صحنه شامل دو بخش است: یک بخش تخت هایی است که با شکل و شمایل نمایش های روحوضی ساخته شده و ثابت است، بخش دیگر پرتابل است که با استفاده از چهار لته زنان حرمسرا فضاهای مختلفی را شکل می دهند تا موقعیت های نمایشی را تغییر دهند. هم چنین لباس های نمایش مدرن و در حد نشانه گذاری است اما رنگ و لعاب و قواره نمایش های سنتی را دارد.
هادی حوری با بیان این که خاستگاه نمایش ایرانی مردم هستند، بیان کرد: عموما هنرمندانی که در اینگونه نمایش‌ها فعالیت می‌کنند، تلاش دارند تا نگرش بخش فرهیخته جامعه را به زبان ساده در اختیار مردم قرار دهند تا باعث آگاهی، رشد و پیشرفت جامعه شود.
او در ادامه افزود: کلیت ساختار نمایش ایرانی، فراز و فرودهای زیادی را در طی تاریخ گذرانده تا به اینجا رسیده؛ امروز ما نسبت به این نوع نمایش دو کار می‌توانیم بکنیم؛ اول اینکه عین آثار گذشته را مجدد تکرار کنیم تا الگوسازی شود. نکته دیگر اینکه با مطالعه درباره اینگونه و شیوه اجرایی ظرفیت‌های مختلف آن را پیدا کنیم و در متون و مضامین جدید و با شیوه‌های اجرایی نوین از آن‌ها استفاده کنیم. اگر بتوانیم پیوند عمیق و پژوهشی بین آموزش‌های آکادمیک و نمایش‌های سنتی ایجاد کنیم، حرف غنی‌تری در تئاتر جهان داشته باشیم. ما نباید از تئاترهای دنیا تقلید کنیم و با شکلی دیگر، به خود آن‌ها ارائه دهیم؛ البته این صحبت‌های من به معنی ارزش‌گذاری بین نمایش شرقی و تئاتر غربی نیست و به معنای آن است که باید بر روی داشته‌های خودمان پژوهش بیشتری داشته باشیم تا بتوانیم آن‌ها را بروز رسانی کنیم.
کارگردان نمایش «نقد حال» در پایان با بیان اینکه هر کارگردانی قصدش از تئاتر کار کردن، اجرای عموم بردن نمایش است، عنوان کرد: اجر و پاداش گروه‌های نمایشی زمانی داده می‌شود که با مخاطب رو به رو شوند، اما اینکه این اتفاق میسر شود یا نه به خیلی مسائل بستگی دارد البته امیدوارم با حمایت مسئولین و مدیریت اداره کل هنرهای نمایشی بتوانیم این نمایش را به صحنه ببریم.
کرامت رودساز، مهدی وثوقی راد، جمشید صفری، شاهین علایی نژاد، نسیم تاجی، شیوا ترابی، سحرناز عباس پور، الناز جاور، سحر ریحاوی،دنیا علیپور، فائزه زکاوتی، آوا کمری و ابوالفضل لطفی‌نژاد بازیگران نمایش نقد حال هستند. همچنین احسان تارخ تنظیم موسیقی، هلیا میرهادی طراحی صحنه و لباس، شاهین علایی نژاد طراح حرکت و حسین سمیعی طراحی نور این نمایش را برعهده دارند.
هجدهمین جشنواره نمایش‌های آئینی و سنتی به دبیری داوود فتحعلی بیگی از 10 تا 15 شهریورماه جاری در تهران برگزار می‌شود.
