یادداشت داوود کیانیان به مناسبت سالروز درگذشت «صفیر» کودکان و نوجوانان مشهد
ماشاءالله اسدی نژاد را باید به خاطر سپرد
ایران تئاتر: داوود کیانیان به مناسبت سالروز درگذشت ماشاالله اسدی نژاد یادداشتی را در اختیار ایران تئاتر قرارداد.
در متن یادداشت داوود کیانیان آمده است:
هیچ اندیشیدهاید که؛ چرا تئاتر مشهد بااینهمه محدودیتها در نوع خودش پیشگام و گسترده است؟
یکی از دلایل مهمش آن است که ریشه در آبشخور گذشتههای پربار خودش دارد؛ شبیهخوانی، نمایش سیاهبازی (روحوضی)، نمایشهای عروسکی و نمایشهای روشنگرانه همگی نمایشهایی است که در این شهر از قدمتی قابلتأمل برخوردارند.
پاسداشت فعالین این رشتهها که درگذشتههای دور و نزدیک با هزاران مشکل، در هموار کردن این راه کوشیدهاند، پاسداشت والدین این خانواده است و آنکس که برای خانوادهاش احترامی قائل نیست، بهیقین از این خانواده نیست.
یکی از این شاخهها؛ نمایشهای عروسکی است که ما هنرمندانی مردمی؛ همچون «جیکی جیکی ننه خانوم» و «ماشاءالله اسدی نژاد» را داشتهایم. زندهیاد اسدی نژاد تنها در راهاندازی نمایشهای عروسکی و تداوم آن پیشگام نبوده، بلکه در سیاهبازی نیز دستی قوی داشته است. این هنرمندان را باید به خاطر سپرد، زمانشان را بیاد داشت. تلاش هایشان را گرامی داشت، چون پایه های فرهنگ این کشور و بویژه این شهر را در بخش هنر مستحکم کردهاند. اسدی نژاد؛ «مبارک» را در سیاهبازی بهصورت زنده سالهای سال در تئاتر این شهر زنده کرد تا اینکه «سیاه» دچار تحول شد و در خیمهاش متولد گشت و او مرشدش شد تا برای کودکان و نوجوانان آن زمان پیامآور شادی و امید باشد. کودکان آن زمان در کودکی چه داشتهاند؟ آیا در آن زمان که بسیار هم دور نیست، رادیوی ویژهی کودکان بوده است؟ تلویزیون بوده که برنامههای کودک داشته باشد؟ کتاب و مجله و سینما و تئاتر کودکان بوده که کودکان را سرگرم کند و آموزش بدهد؟ درزمانی که فرهنگ سنتی مسلط، «بازی» را از کودکان که «زندگی» آنان است، دریغ میداشته، ما کودکان آن زمان با فقر و بیماری بزرگ شدیم. حتی کودکستانها نیز برای قشر خاصی بود که ما را به آن راه نبود. در چنین زمانی ما نیز چیزی داشتیم که موجب وجد و شادی امان میشد: خیمهی عروسکی کوه سنگی که در آن «مبارک» به هنرنمایی مشغول بود. بزرگترها همیشه به اصرار کودکان پای این خیمه میایستادند و کودکان با قهرمان خود به سرزمین رؤیاها میرفتند. صدای مبارک همیشه برای بزرگترها ترجمه و تکرار میشد. چون هرکسی زبان او را خوب نمیفهمید؛ اما ما بچهها زبانش را خوب میفهمیدیم. تنها ما بودیم که نیازی به ترجمه و تکرار کلماتش نداشتیم و با تخیل کلمات خود را میساختیم.
روحش شاد «ماشاءالله اسدی نژاد» که جانش را در صدایش ریخت تا سوتک «مبارک» زنده بماند. تا کودکانی چون ما که هیچ نداشتیم، لااقل «مبارک» را داشته باشیم. «مبارکی» که برایمان خیلی چیزها بود. سالروز درگذشت زندهیاد «ماشاءالله اسدی نژاد» پیشکسوت هنر عروسکی خراسان را پاس میداریم.
داوود کیانیان – دوازده آبان ماه نودوشش