در حال بارگذاری ...
به قلم کیوان پهلوان

کتاب «فرهنگ تعزیه در جهان ایرانی» منتشر شد

سه جلد از مجموعه کتاب پژوهشی و تحلیلی «فرهنگ تعزیه در جهان ایرانی» با ثبت و ضبط مجالس تعزیه از سراسر کشور به قلم کیوان پهلوان به بازار نشر آمد.

به گزارش ایران تئاتر کیوان پهلوان نویسنده و پژوهشگر ضمن اعلام خبر فوق گفت: این مجموعه در 20 جلد منتشر خواهد شد که جلد اول تاریخچه تعزیه، جلد دوم به استان تهران و جلد سوم به تعزیه در استان‌های فارس و کهگیلویه و بویراحمد اختصاص دارد و جلد چهارم که هفته آینده منتشر خواهد شد به تعزیه در استان سیستان و بلوچستان می‌پردازد.
کیوان پهلوان درباره تازه‌ترین اثر خود گفت: کتاب فرهنگ تعزیه در جهان ایرانی را از ۱۶ سال پیش به تنهایی آغاز کردم؛ فکر می کنم که از رکن‌های چند وجهی هنر ایرانی و شیعی است و در این عصر با وجود رسانه ها و ماهواره روبه دگرگونی کامل می رود می بایست اصل آن را دانست و حفظ کرد.
پهلوان که با نگارش مقاله های علمی در این خصوص کار را شروع کرده بود گفت: قبل از آنکه کتاب را بدون هیچ کمک از کس یا ارگانی آغاز کنم چند مقاله نوشتم و سخنرانی کردم تا حساسیتهای موضوع را در میان فرهیختگان و ارگان های فرهنگی نشان دهم؛ اما ظاهرا آب در هاون کوبیدن بود؛ بدینسان بود که خود آغاز کردم. چون این هنرشیعی است؛ پس در مناطق شیعه نشین معنا پیدا می کند. به همین دلیل تحقیق را در این مناطق باید انجام داد.
وی افزود: طی این ۱۶ سال حدود ۹۰ سفر تحقیقاتی کردم تا به اهداف زیر برسم و در کتاب ارائه دهم:
گردآوری بیش از دو هزار ساعت که چند صد مجلس تعزیه را در بر می گیرد.
 تحلیل موسیقایی تمامی این مجالس در چارچوب موسیقی ردیف دستگاهی و همچنین موسیقی محلی هر منطقه که حدود ۲۰۰ ساعت گردآوری شده، خواهندگان می توانند با شنیدن هر قطعه دستگاه مورد نظر را نیز بدانند. کار تحلیل این امر بزرگ را دوست عزیز و پژوهشگر سخت کوشش متین رضوانی پور در این سالها به عهده داشت که با جدا کردن قطعات از نوار ها و سی دی ها به کار تحلیل می پرداخت.
 تاریخ اجرا و نخستین بار آن و چگونگی آن در هر منطقه ناگفته نماند که برای تسهیل در طبقه بندی جغرافیای سیاسی ایران یعنی استان ها را در نظر گرفتم مثلا در استان آذربایجان شرقی شهرهای تبریز، میانه، اسکو، آذرشهر، گوگان، ملکان، عجب شیر، بناب، مرند، صوفیان، شبستر، تسوج و روستاها و شهرهای تابعه.
و استان سیستان و بلوچستان چون بلوچ های ایران سنی هستند به سراغ شیعیان شیعه شهر زابل و مناطق تابعه رفتم و ثبت کردم.
این پژوهشگر درباره شیوه تحقیق درباره این مجموعه گفت: همانطور که گفتم تاریخ تعزیه را از مطلعان و بزرگان هر منطقه پرسیده ام و با حفظ اصول تحقیق نام هر یک را آورده ام. با پرسش از همین بزرگواران که چه متن هایی را می خوانده یا می خوانید بخشی را که چاپ شده بود را تهیه می کردم و بخش دیگر که دست نویس بود را تایپ می کردم و در آورده ام.
پهلوان در ادامه به کسانی که همراه او در این اثر ارزشمند بودند اشاره کرد و گفت: ناگفته نماند که یکی از حساس ترین و سخت ترین کار همین بوده است؛ اما خداوندگار با من یار بود و درتحقیقاتم برای استان خراسان جنوبی، بزرگوار دانشمند و بزرگ مرد فرهنگ دوست دکتر مفید شاطری سر راه من قرار گرفت و قول داد بدون هیچ چشمداشت مالی این کار عظیم را به عهده بگیرد. او تا به حال بیشتر متن ها را خوانده و ویرایش کرده و تا پایان همراه این مجموعه بزرگ خواهد بود.
 نوحه ها و مرثیه ها پیرامون محرم و امام حسین علیه السلام که در منطقه سروده شده نیز در این کتاب آورده شده است. فولکلور ماه محرم و تعزیه خوانی در هر منطقه به شکل کتابخانه ای و میدانی در کتاب ها آمده است.
بخش تجزیه و تحلیل موسیقایی مناطق استان ها در کتاب ها نوشته شده است.
هر استان یا چند استان در یک مجلد به چاپ خواهند رسید و جلد آخر به فرهنگ تعزیه در مردمان سرزمین نوروز می‌پردازد. در مجموع به نظر می رسد این پژوهش در کمتر از ۲۰ جلد منتشر شود.
ناگفته نماند که پژوهش تعزیه خوانی استان مازندران با همکاری دوست و هنرمند فرهیخته علی اکبر خلعتبری که خود دستی در تعزیه خوانی دارند انجام شده است.
بی شک کارهای محققان ارزشمند قبلی راهنمای خوبی برای این حقیر در پیشبرد کار بوده است؛ مانند عنایت الله شهیدی، صادق همایونی، فتحعلی بیگی، ناصربخت و بسیاری دیگر در جای این مجموعه نامشان به چشم می خورد.
مجموعه متن های شبیه خوانی که از سوی انتشارات نمایش به چاپ رسیده، منابع خوبی برای همه شبیه خوانان و همچنین برای این فرهنگ بوده است.
پژوهشگر موسیقی هوشنگ جاوید نیز منابع معتبر به ویژه پیرامون خراسان شمالی را در اختیارم گذاشت.


 




نظرات کاربران