محمدهادی عسکری در «شب تئاتر دانشگاهی» گفت:
هنر تئاتر مدیون دانشگاه است
«شب تئاتر دانشگاهی» با حضور مدیران، اساتید، هنرمندان و برگزیدگان تئاتر دانشگاهی توسط اداره کل فرهنگی اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با همکاری اتحادیه انجمنهای علمی دانشجویی هنر در باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران برگزار شد. در این مراسم از سایت ایران تئاتر به دلیل توجه به تئاتر دانشگاهی تقدیر شد.
به گزارش ایران تئاتر اجرای این مراسم را دکتر رحمت امینی، مدیر گروه آموزشی هنرهای نمایشی و سینما دانشگاه تهران به عهده داشت و محمدهادی عسکری، مدیرکل فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، دکتر مجید سرسنگی معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران، دکتر ناظرزاده کرمانی عضو هیئتعلمی پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران، دکتر اسماعیل شفیعی عضو هیئتعلمی دانشگاه هنر، دکتر محمدرضا خاکی عضو هیئتعلمی دانشگاه تربیت مدرس، دکتر سعید اسدی عضو هیئتعلمی دانشگاه تهران، علیاکبر عبدالعلیزاده مدیر پرتال تئاتر ایران و سردبیر سایت ایران تئاتر، سامان خلیلیان، مدیر کانون تئاتر خیابانی اداره کل هنرهای نمایشی برای حاضرین سخنرانی کردند و در میان برنامه نیز از تلاشها و حمایتهای مهندس عسکری، دکتر سرسنگی، دکتر ناظرزاده کرمانی، دکتر امینی و علیاکبر عبدالعلیزاده تقدیر شد.
در ابتدای شب تئاتر دانشگاهی محمدهادی عسکری مدیرکل فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم طی سخنانی گفت: امسال توفیق داشتیم در ادامه سنت تئاتر دانشگاهی، بخش مناطق بیست و دومین جشنواره را نیز در کرمان برگزار کنیم.
وی در ادامه افزود: امروز جامعه ما نیاز به تثبیت جایگاه فاخر تئاتر دانشگاهی و تأثیرگذاری آن دارد. شاید عدهای بگویند تئاتر، تئاتر است اما من معتقدم تئاتر چیزی غیر از تئاتر دانشگاهی نیست و هنر تئاتر مدیون دانشگاه است.
عسکری بابیان اینکه هر چه فضای تئاتر دانشگاهی تقویت شود به ارتقای تئاتر با شاخصههای خوب دستیافتهایم، افزود: ایده محوری ما دانشگاه مؤثر یا اجتماعی است، این دانشگاه نمیتواند نسبت به اطراف بیتفاوت باشد چراکه اهل گفتوگو و رصد حوزهها است تا بتواند برنامهریزی کند و نظریه بدهد.
وی با اشاره به اینکه بار عمده این مسائل بر عهده دانشجویان است، گفت: امیدوارم این کارها و جشنوارهها کمکی در این راستا باشد. شاید هنر تئاتر بتواند این گفتمان سازی را انجام دهد.
در ادامه مراسم از چهرههای فرهنگی و هنری فعال در عرصه تئاتر دانشگاهی تقدیر شد. نخستین تقدیر با حضور دکتر سرسنگی، عضو هیئتعلمی دانشکده هنرهای نمایشی و محمدهادی عسکری از علیاکبر عبدالعلیزاده سردبیر سایت ایران تئاتر صورت گرفت.
عبدالعلیزاده در سخنانی عنوان کرد: بدیهی است پروسه اطلاعرسانی ما حاصل تلاش گروهی همکاران رسانه ای در سایت ایران تئاتر است. در سه سال اخیر تلاش کردیم درب بسته در پرداخت به تئاتر در مهمترین مرجع رسانه ای تئاتر نداشته باشیم.فرصت رسانه ای برای تئاتر دانشگاهی در ایران تئاتر به سایت مرکزی محدود نمی شودزیرا ما سیوسه سایت مستقل در شهرهای مختلف داریم و در تهرآنهم گزیده این اخبار را منتشر میکنیم.بنابراین دانشگاه های سراسر کشور می توانند از سایت استانی خود نیز بهره ببرند.
وی در ادامه با تاکید براینکه همواره در طی سالها فعالیت رسانه ای به تئاتر داشگاهی توجه داشته گفت : عتقاد دارم بنیاد هراتفاق تازه و کاربردی در تئاتر حرفه ای می بایست در تئاتر دانشکاهی شکل بگیرد و نخبگی در این فضا رخ می دهد.
عبدالعلی زاده همچنین در ادامه با اشاره به چند مورد غفلت شده در جشنواره تئاتر دانشگاهی گفت: لازم است جشنواره تئاتر دانشگاهی علاوه براینکه در ساختار محتوایی پیشرو باشد حتی در ساختار اجرایی و ستاد و صف هم الگوهای تازه را به جشنواره های حرفه ای عرضه کند . یعنی در مرحله فراخوان و داوری و افتتاحیه و اختتامیه و ... الگوهای تازه را جایگزین الگوهای کهنه نماید . به عنوان مثال خیلی از اتفاقات پژوهشی این جشنواره چون دیگر جشنوارهها مکتوب نمیشود و این از نقاط ضعف جشنواره تئاتر دانشگاهی است.
در بخش دیگری از این مراسم اسماعیل شفیعی استاد دانشگاه و عضو هیئتعلمی دانشگاه هنر گفت: مشکلات امروز ما در تئاتر دانشگاهی همانهایی است که از قبل بوده است. سال ۶۸ جشنواره در کاشان برگزار شد همان مشکلات آن دوره، الآنهم هست و به نظرم سال ۱۸۰۰ هم همین مشکلات را داشته باشیم. فقط امیدوارم مشکلات را حل کنیم اما تجربه نشان نمیدهد که حل شود. من شخصاً هیچ امیدی به ظفر نمیبینم و برای این امشب به اینجا آمدم که دوستانم را ببینم.
وی با انتقاد از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که نشانی از هنر ندارد، گفت: در بین مجموع اعضای هیئتعلمی این دانشگاه، ۹۷ درصد برای حوزه علم هستند و سه درصد اساتید هنری هستند! این خیلی طبیعی است که من و یک مهندس همدیگر را نمیفهمیم، مهمترین معضل ما اینجا است که به وزارتخانه بفهمانیم این دو را از هم جدا کنند ما توانستیم جلسهای بگذاریم و حرفمان را بزنیم اما کار بجایی رسید که معاون آموزشی به ما گفت یعنی هنر علم نیست؟
اسماعیلی اظهار داشت: الآن ما سرخانه اولمان هستیم و دوباره تلاش کردیم در چند حوزه تعیین تکلیف کنیم نخست جذب اعضای هیئتعلمی، دوم سرانه آموزشی و سوم امکانات، به نظرم احتیاج هست همه برای مذاکره دستبهدست هم دهیم و مسئولانی را که توجهی به این امر نکردند تحریم کنیم.
در ادامه سامان خلیلیان مدیر کانون تئاتر خیابانی نیز پشت تریبون قرار گرفت و گفت: از دوره هفتم به بعد جشنواره تئاتر دانشجویی قرار شد در حوزه خیابانی نیز کاری انجام شود بنابراین ما در این عرصه وارد کار شدیم، پیش از آن تنها گاهی کارهایی به جشنواره ارائه میکردم.
وی با اشاره به اینکه پنج سال پیش ضرورت نمایشنامهنویسی آکادمیک در عرصه خیابانی جشنواره احساس شد، افزود: گفتمان بین اساتید و فارغالتحصیلان عرصه تئاتر باعث شد تعداد پایاننامهها بیشتر شود.
خلیلیان با تأکید بر اتفاقات خوب چند سال اخیر در عرصه خیابانی تئاتر دانشگاهی گفت: این از درایت دانشجویان و فارغالتحصیلان و اساتید بوده که این نهال تنومند شود. یکی از علل آنهم برپایی جشنواره تئاتر دانشگاهی است. تنها نکتهای که در پایان میخواهم بگویم این است که جشنواره تئاتر دانشگاهی با مشقت به اینجا رسیده و دکتر سرسنگی و بقیه دوستان تلاش کردند و من از همه تشکر میکنم.
سپس دکتر سعید اسدی عضو هیئتعلمی دانشگاه تهران نیز عنوان کرد: دکتر شفیعی در صحبتهایشان مطرح کردند که هیچ امیدی به تئاتر دانشگاهی نیست اما من اینطور فکر نمیکنم چراکه همیشه نشاط و انرژی دانشجویان سر کلاس درس مرا به وجد میآورد آنها با امید و نشاط هستند. منتها نظرم این است که تئاتر دانشگاهی نیاز به فلسفه ورزی مجدد دارد اینکه فکر شود چرا و با چه هدفی بوجود آمده است.
وی بابیان اینکه دیده میشود چهرههای درخشان هنری از تئاتر دانشگاهی بهجایی رسیدهاند، گفت: جهش دهه هفتاد همه مرهون حضور کسانی است که ازدانشگاه آمدند و چشمانداز تئاتر را همتغییر دادند. مدیریت تئاتر درگیر سیاست و اقتصاد سیاسی و ساختارهای کلان است و شاید هنرمند نتواند با آن کنار بیاید.
وی با اشاره به اینکه در همین مجلس شورای اسلامی وقتی صحبت از هنر میشود تنها شاید سینما به ذهنها برسد و تئاتر و تجسمی محلی از اعراب نداشته باشند، اظهار داشت: آنچه ما باید بدان اعتبار ببخشیم نسبت کلاس درس و صحنه تئاتر است این الآن مبهم و نامعلوم باقیمانده است. نباید جشنواره تئاتر دانشگاهی نسخه کوچه شده تئاتر فجر باشد آنچه همه بدان اعتراض و انتقاد دارند و متأسفانه اینگونه است.
اسدی با تأکید بر اینکه میبایست تئاتر دانشگاهی از نو تعریف و بررسی شود، گفت: همین بخش اساتید جشنواره تئاتر دانشگاهی حیثیت این جشنواره را برده و اصلاً خوب عمل نکرده و نتوانسته برگرفته از نفس دانشگاه باشد، هرچند از بیرون تأثیر خود را گذاشته است.
وی در ادامه افزود: عدهای با محافظهکاری یا کاسبی اجازه کار خوب را در جشنوارهها نمیدهند یا اینکه مانع خلاقیت و شورونشاط میشوند. ما الآن در بخش دانشگاهی نیاز به یک انقلاب آکادمیک داریم تا از رخوت و خمودگی در کلاسها دور شویم، نکته دیگر هم این است که باید بررسی کنیم آیا الگوی تئاتر دانشگاهی باید اقتباسی باشد یا اختراعی؟
اسدی در پایان بر فلسفه ورزی تئاتر دانشگاهی در محافظ مختلف تأکید کرد.
در ادامه دکتر ناظرزاده نیز پشت تریبون قرار گرفت و گفت: من هرجا اسم تئاتر دانشگاهی باشد حضور پیدا میکنم، چون در شکلگیری آن سهیم هستم اما در این جلسه یاد فالکنر افتادم او به جریان سیال ذهن معتقد بود، اینجا هم هرکسی آمد مسائل خود را گفت و رفت و کاری با حرف بقیه نداشت!
وی با ارائه تعریفی از تئاتر دانشگاهی گفت: یک دانشگاه آبرومند دانشگاهی است که به لحاظ آموزشی، پژوهش، آفرینش و همایش رتبه خوبی داشته باشد. من به این معتقد هستم که تئاتر دانشگاهی میتواند جریان تئاتر کشور را با سه جریان آموزش، پژوهش و آفرینش در کنار هم ارتقا دهد.
ناظرزاده با اشاره به تفاوت بین آرمان ها و رفتارها در یک جامعه گفت: انصافاً هیچ فرهنگی به لحاظ آرمانهای فرهنگی بهاندازه ایران قوی و محکم نبوده است ام به لحاظ رفتار فرهنگی ما بشدت ضعیف هستیم و تئاتر دانشگاهی میتواند آرمان ها را در جامعه بالفعل کند.
در ادامه سه دبیر ادوار قبلی تا کنونی جشنواره تئاتر دانشگاهی جلیل محمودی، امین مختاری و شبنم کیشانی به همراه مجید سرسنگی با هدایایی از فرهاد ناظرزاده کرمانی تجلیل کردند. وی جایزه خود را بهاستثنای لوح یادبود نپذیرفت و به خود برگزارکنندگان تقدیم کرد.
همچنین دکتر محمدرضا خاکی، اسماعیل شفیعی و اصغر دشتی نیز از مجید سرسنگی تقدیر کردند.
در بخش پایانی نشست محمدرضا خاکی پشت تریبون قرار گرفت و گفت: من سال هاست تئاتر دانشگاهی را دنبال میکنم، از سال ۴۴ همه زندگی من در تئاتر خلاصهشده است، اما کمتر درجایی خواندم که بگویند تئاتر دانشجویی جسور است! چراکه معتقدم وقتی تئاتر بالندگی ندارد چطور میتواند جسور باشد، بنابراین من معتقدم که به نظرم این حرفها قدری توهم ایجاد میکند.
وی با انتقاد از اینکه تئاتر امروز نسبت خود را با جامعه ازدستداده است، گفت: این جسارت که واقعیتها را نشان دهیم در ما وجود ندارد به همین دلیل هم هست که وقتی پا از تئاتر شهر بیرون می گذاریم تازه واقعیتها را میبینیم.
خاکی با نقد دیالوگ کم بین هنرمندان گفت: امروز برای خودم پیشآمده که کار جدی تئاتر دانشگاهی باارزش مرا بیارزش میخوانند درحالیکه روبروی دانشگاه تهران صدها رساله و پایان نامه در حال نگارش است!
وی در پایان نیز تأکید کرد که جشنوارههای تئاتر تنها برای دانشجویان توهم ایجاد میکند، گفت: وقتی به جوانی جایزه بهترین بازیگر را میدهیم دیگر درجا می زند! درحالیکه ما در هیچ جای دنیا برای دانشجویان چنین جوایزی نداریم این فقط سطح جوایز را نازل میکند، جشنواره تئاتر میبایست یک هدف داشته باشد و آنهم انعکاس تلاش دانشجویان است.
در پایان نیز دو تقدیر از محمدهادی عسکری و رحمت امینی به دلیل فعالیت جدی در عرصه تئاتر دانشگاهی صورت گرفت.
مجید سرسنگی در پایان نشست ابراز امیدواری کرد که این نشستها بین اهالی هنر ادامه پیدا کند.