گفت وگو با افشین خورشید باختری بازیگر نمایش «ملاقات»
اخلاقیات اجتماعی کنش مورد توجه شخصیتهای دورنمات است
ایران تئاتر:نمایش ملاقات نمایشی درباره انتقام و تبعات آن است و در این نمایش افشین خورشید باختری بازیگر باسابقه، مدرس و مدیر فرهنگی در نقش بوبی شخصیتی منفعتطلب بازی روان و درستی ارائه میکند. او سابقه همکاری با بزرگانی نظیر عباس کیارستمی، مازیار میری و بهرام بیضایی در آثاری نظیر «طعم گیلاس»، «وقتی همه خوابیم» و «گاهی به پشت سرت نگاه کن» و «گاوصندوق» را دارد و دو دوره است که در سمت مدیر کارگاههای آموزشی جشنواره بینالمللی تئاتر فجر با جشنواره همکاری میکند.
داستان نمایش «ملاقات» درباره کلرا ساخاناسیان است که پس از چهل سال به شهر زادگاه خود آمده تا به هر قیمتی که شده عدالت را برای خودش بخرد. شهر دیگر آن رونق چهل سال گذشته را ندارد و در واقع تبدیل به یک شهر ورشکسته و فراموش شده دورافتاده و حاشیه ای گردیده است. شهری که مسئولان و دولتی ها نیز زیاد کاری به کارش ندارند. در این شهر حتی قطارها نیز دیگر توقف نمیکنند، مگر یک قطار قدیمی که شاید قطاری باری باشد. کلرا با یک قطار سریع السیر به این شهر میآید. او آمده تا انتقام بگیرد و با شناختی که از مردم شهرش دارد میداند که در این کار البته با خریدن عدالت برای خود موفق خواهد شد.نمایش ملاقات اثری موقعیت محور و جذاب و پر کشش برگرفته از یکی از بزرگترین متنهای دورنمات یعنی «ملاقات با بانوی سالخورده» روی صحنه رفته است. نمایشی که بارها در ایران توسط بزرگانی نظیر استاد حمید سمندریان اجرا شده است. نمایش «ملاقات» به کارگردانی پارسا پیروزفر اسفند و فرودین ماه در تالار اصلی تئاتر شهر رأس ساعت 7 و نیم شب روی صحنه در حال اجرا است. در این اثر نمایشی (به ترتیب حروف الفبا) علی ابدالی، نسترن امیرعبدالهیان، زینب ایزدپناه، رضا بهبودی، افسانه پرمر، پانتهآ پناهیها، پارسا پیروزفر، سیاوش چراغیپور، احسان حاجیانی، مهدی حسینینیا، افشین خورشید باختری، امید رضایی، مونا رضایی، امیر صادقی، مجتبی علیرضالو، مونا غیاثی، نسیم قدسالهی، نیما قطبی، تیام کریمایی، سیاوش کریما، هومن کیایی، امیر محمدی، ایوب محمودنیا، مریم مسچیان، بهاره مصدقیان، نیما مظفریپور، الکس ملککرم، داریوش موفق، مهدی میلانی، پیمان ناجی و امیر هرمزینژاد به عنوان بازیگر حضور دارند و نورالدین حیدری ماهر (مجری طرح)، سیامک احصایی (مشاور طراح صحنه)، گلناز گلشن (طراح لباس)، رضا خضرایی (طراح نور)، محمد صادق زرجویان (طراح گرافیک و عکاس)، محمد گودرزیانی (دستیار کارگردان)، شیما مرادی (منشی صحنه)، مسعود رمضانی (مدیر صحنه)، هادی بادپا (دستیار طراح صحنه)، هدیه ایدلو (دستیار طراح لباس)، مریم پوراحمدی، علیرضا احدیان و آیدا ولایی (جامه داران) نیز گروه اجرایی نمایش را تشکیل می دهند.
با افشین خورشید باختری درباره حضورش در نمایش «ملاقات» و ویژگیهای شخصیتی بوبی و همکاریش با پارسا پیروز فر گفتوگویی انجام داده ایم.
در سالهای اخیر بیشتر به عنوان مدرس و استاد به فعالیتهای آموزشی پرداختهاید. آیا بازیگری بهاندازه تدریس برایتان جذابیت دارد؟
شروع فعالیت هنریم با بازیگری آغاز شد و در کنار بازی در تئاتر در سینما و تلویزیون هم با بزرگانی نظیر عباس کیارستمی و بهرام بیضایی همکاری داشتم. آخرین بازیم در تئاتر در نمایش «سمک عیار» استاد ذوالفقاری بود.
به چه دلیل در روند بازیگریتان در تئاتر دچار وقفه شدید؟
به دلیل مشکلات شخصی این وقفه پیش آمد و البته در تلویزیون کما و بیش فعالیت میکردم.
آیا نمایشهایی که پارسا پیروز فر در گذشته روی صحنه اجرا شده بود را دیدهاید؟
بله، سالها است که با پارسا پیروزفر ارتباط دارم و نمایشهای ایشان را دیده بودم و در گذشتههای دور در سریالی با پیروزفر همبازی بودم و از ایشان به خاطر دعوت از من و بازی در این نمایش تشکر میکنم. نکته مهم وسواس و دقت پیروزفر در کارگردانی و هدایت بازیگران است و از هر چیزی به راحتی عبور نمیکنند.
پارسا پیروز فر در نمایش «ملاقات» سوای کارگردانی به بازی هم پرداخت و کار دشواری را تجربه کرد؟
بله، اما دقت نظرش در هر دو عرصه درجه یک بود و کارش را درست و شایسته انجام داد.
وسواس و دقتی که پارسا پیروز فر در کار هدایت بازیگران دارد، آیا کار بازیگران را برای ارائه بازی مورد نظرش دشوار نمیکند؟
بازی برای پیروزفر کار آسانی نیست و هماهنگی و رسیدن به نقش مستلزم تلاش و کوشش زیادی از جانب بازیگر است. البته نوع رابطهای که او با گروه ایجاد میکند این کار را راحتتر میکند و این سختیها آسان میشود. نمایش در یک تمرینات منظم چند ماهه برای اجرا آماده شد و همه اعضا گروه با تمام توانشان کار کردند.
آیا بازی در نمایشی که کارگردانش خود یک بازیگر توانا و شناخته شده است کار راحت تری است؟
طبیعی است هر کارگردانی که نمایشی را کارگردانی می کند ،باید راز و رمز دنیای بازیگری را بشناسد و دانستن جهان بازیگری یکی از برگ های برنده دست کارگردان برای اجرای یک نمایش استاندارد و با کیفیت است . از نگاهی برای خود کارگردان چون نمی تواندبازی بازیگرانش را از بیرون نگاه کند دشواریهایی وجود خواهد داشت.
دورنمات نام آشنایی برای اهالی تئاتر است و نمایش «ملاقات با بانوی سالخورده» بارها روی صحنه اجرا شده است. مهمترین ویژگی این نمایش برایتان چیست؟
به طور روال دورنمات نویسنده جذابی بوده و هست. زیرا سوای تبحرش در نمایشنامهنویسی یک رماننویس چیرهدست هم محسوب میشود و آثارش همواره تازگی دارند و عامل این مسئله این است که کارهایش تاریخمصرف ندارند و متعلق به دوران خاصی نیستند و ممکن است داستان آثارش در هر جامعه و با هر فرهنگی رخ بدهد و جهانشمول هستند. هرچقدر که آثار دورنمات را مطالعه و بررسی کنید متوجه دقت نظر او در خلق فضا و طراحی شخصیتها میشوید و در ضمن استفاده از عناصر دراماتیک در آنچه که خلق میکند به راحتی قابل بازخوانی است. مهارتی که از عهده هر نویسندهای بر نمیآید. در اغلب آثار این نویسنده شاهد حضور عناصر ترکیب شدهای از جدیت و کمدی گروتسک و طنز سیاه هستیم. گاهی در این آثار کمدیهای وحشت آوری میبینیم که خواننده و مخاطب را تکان میدهد. در کارهای دورنمات مسائل روانشناختی هم وجود دارد که البته به پررنگی عناصری که اشاره کردم نیست. بیشتر آدمهای آثار دورنمات در حکم نمادهایی از جریانات و طبقات مختلف اجتماعی محسوب میشوند و مواضعی در مقابل موقعیتهای تراژیک خلقشده اخذ میکنند. بحث پیش کشیدن اخلاقیات اجتماعی درباره کنش این شخصیتها هم مسئله مورد توجه دورنمات است.
بوبی، نقشی که شما در نمایش «ملاقات» ایفا میکنید، در چه گروهی از طبقات اجتماعی قابلبررسی است؟
جایی در نمایش بوبی به صراحت مطرح میکند و میگوید نماینده قانونی است که با پول خریداری میشود و از سوی کلارا مثل بقیه اهالی شهر پیشنهاد کاری به او انجام میشود.
آیا میتوانیم او را آدمی مزدور هم بدانیم؟
مزدور نه، همه اهالی این شهر با کلارا معامله میکنند و خود و وجدانشان را در قبال پول میفروشند.
گفتوگو از احمد محمد اسماعیلی