در حال بارگذاری ...
سامان خلیلیان در گفت‌وگو با ایران تئاتر

اجراهای فصلی تئاتر خیابانی ظرفیتی بلقوه در فضای عمومی فرهنگ است

سامان خلیلیان مدیر کانون تخصصی تئاتر خیابانی اداره کل هنرهای نمایشی معتقد است؛ اگر ملاک و شعارمان بر این قاعده استوار شده که تئاتر برای همه است، این اتفاق تنها در حوزه تئاتر خیابانی می تواند جواب دهد.

اجرای عمومی و فصلی گروه‌های تئاتر خیابانی پس از وقفه‌ای شش ساله با همت کانون تخصصی تئاتر خیابانی  اداره کل هنرهای نمایشی از ۲۷ فروردین تا هفتم اردیبهشت  98 در محوطۀ  مجموعه تئاتر شهر و با عنوان «تئاتر با مردم» با حضور ۱۳ گروه شکل گرفت. در مجموع ۱۳۰ اجرا در این دوره برگزار شد و ۱۳ گروه  به اجرای آثار خود پرداختند. ایران تئاتر به بهانه آغاز مجدد اجراهای فصلی تئاتر خیابانی و با هدف تبیین ضرورت تداوم این رویداد گفت وگویی را با سامان خلیلیان مدیر کانون تخصصی تئاتر خیابانی اداره کل هنرهای نمایشی صورت داده که در ادامه می خوانید.

 

شروع دوباره اجراهای فصلی در بهار امسال چگونه محقق شد؟

اجراهای فصلی یکی از دغدغه های اصلی من در این مدت بود تا بتوانیم اجراهای تئاتر خیابانی را استمرار ببخشیم. ما در چهار فصل سال می توانیم اجراهای تئاتر خیابانی را داشته باشیم و به تناسب همین اجراها بتوانیم برای تولیدات گروه های نمایشی در تهران و استان ها به عنوان یک چرخه ارائه هنری تثبیت و ماندگار کنیم. پیش تر نگاه این بود که به تناسب رویدادهای تقویمی این اجراها را بتوانیم داشته باشیم؛ هرچند این نگاه هم در تجمیع خودش می توانست به اجراهای فصلی منجر شود. اما تفاوتی که در اجراهای تقویمی وجود دارد این است که اغلب این آثار می بایست موضوع محور باشد و این در حالی است که طبیعتاً تمام گروه های نمایشی تولیداتی با این محتوا را آماده اجرا نداشته باشند.

 

روند پذیرش و انتخاب آثار در این دوره به چه شکل بود؟

برای اجراهای این فصل از پیش فراخوان شده بود تا گروه هایی که در تهران مستقر هستند آثار آمادۀ اجرای خود را معرفی کنند که این مسئله به لحاظ تنوع اجراها هم دست ما را باز می گذاشت. البته باید یادآوری کنم که آغاز مجدد اجراهای فصلی با تاخیری یک ساله محقق شد؛ یعنی از اسفند ماه سال 96 که از میان بیش از 40 اثر که به جشنواره معرفی شد و 14 اثر را به عنوان آثار پذیرفته شده انتخاب کردیم، تا بهار 98 طول کشید تا بتوانیم شرایط و امکان اجرای آثار را فراهم کنیم. موقعی آقای شهرام کرمی به عنوان مدیرکل هنرهای نمایشی منصوب شد، خیلی از دوستان فعال در حوزه تئاتر خیابانی از جمله خود من خوشحال بودیم از اینکه درک مستقیمی از این حوزه وجود خواهد داشت؛ چرا که آقای کرمی این فضا را از نزدیک لمس کرده است. به این ترتیب هنرمندان عرصه تئاتر خیابانی خیلی امیدوار بودند تا نگاه ویژه ای به این مقوله شکل بگیرد. حقیقتاً هم باید بگویم آقای کرمی در این ارتباط بسیار دغدغه مند بود تا این اتفاق شکل بگیرد. بعد از چالش هایی که اداره کل در ارتباط با تعهدات مالی پیشین پشت سر گذاشت، در نهایت بعد از یک سال تاخیر اجراهای فصلی تئاتر خیابانی در فروردین ماه امسال محقق شد.

 

بعد از چند سال وقفه در این رویداد، فصل تازه این اجراها رضایت بخش بود؟

خیلی تمایل ندارم تا به داده های آماری در این ارتباط بپردازم، اما واقعیت این است که 130 اجرای این فصل به صورت میانگین هر یک نزدیک به پانصد مخاطب داشته و اگر این تعداد را در 130 اجرا ضرب کنیم با یک جامعه آماری 60 هزار نفری مواجه می شویم که این داده ها نشان از ظرفیت های تئاتر خیابانی دارد. در جغرافیای شهری برای نمونه برای هر شهروند یک و نیم متر مربع فضای سبز و چهار متر مربع فضای ورزشی تعریف شده است. اگر چنین استانداردهایی را به بحث فرهنگ تعمیم بدهیم، باید پرسید ما در قبال هر یک از شهروندان چه اندازه فضای عمومی فرهنگی و هنری داشته باشیم؟ در یک نقطه متمرکز و حداقلی مجموعه تئاتر شهر بیش از 60 هزار نفر به تماشای نمایش های خیابانی در مدت بیست و دو روز آمده اند. وقتی این جامعه آماری را در نظر می گیریم، می بینیم به ازای هر شهروند تا چه اندازه می توانیم ظرفیت و امکان هنری ایجاد کنیم. اگر ملاک و شعارمان بر این قاعده استوار شده که تئاتر برای همه است، این اتفاق تنها در حوزه تئاتر خیابانی می تواند جواب بدهد. واقعیت این است که گروه هایی از مردم ما به لحاظ مالی و زمانی امکان حضور در سالن های تئاتر را ندارند؛ اما توانسته ایم به عنوان نمونه با یک رقم حداقلی رویدادی را شکل بدهیم که بخشی از این گروه های اجتماعی را پوشش می دهد. در حال حاضر با در نظر گرفتن دغدغه مندی های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی؛ همچنین از سوی دیگر دغدغه های هنرمندان در حوزه تئاتر خیابانی، می بینید که با یک هزینه حداقلی امکانی را ایجاد کرده اید که به طور خلاصه و در یک کلام آن را می توان به شادی و نشاط اجتماعی تعبیر کرد. خیلی از مسئولین در جایی دیگر دنبال چنین نتایجی می گردند، اما تجویز شخصی من برای این مسئولین تئاتر خیابانی است. وقتی می بینیم چنین نتایجی از طریق تئاتر خیابانی تا این اندازه در دسترس است، چرا نباید توجه کافی به آن شود.

 

آغاز دوباره اجراهای فصلی را در ارتباط با فعالیت گروه های نمایشی چطور باید دید؟  

 اگر شاهد اجراهای فصلی در این دوره بوده اید متوجه شده اید که همه هنرمندان از شکل گیری دوباره این اتفاق خرسند هستند. این ها هنرمندانی از بدنۀ حرف های تئاتر ما هستند و آثاری هم که در این دوره از اجراها ارائه کردند عمدتاً از آثار برگزیده تئاتر خیابانی بوده است. هنرمند با عرضه و ارائه هنرش زنده است. اگر گروه هایی که با زحمت اثری را تولید کرده اند نتوانند آن را ارائه کنند، وضعیت دردناکی برایشان پیش خواهد آمد. ضرورت دارد تا امکان ارائه این گروه ها به هر شکل ممکن فراهم شود. این را خطاب به مسئولین حوزه فرهنگ و هنر و دستگاه هایی که به صورت موازی در این عرصه برنامه ریزی می کنند می گویم. به جرات باید گفت تئاتر خیابانی می تواند بسیاری از استرس ها و آلام مردم و جامعه را کاهش دهد و بازوی یاریگر مسئولین باشد برای اینکه بتوانند دغدغه های فرهنگی خود را به شکلی مجسم کنند که مخاطب بتواند از نزدیک آن ها را لمس کند. نتیجه اینکه توجه به این عرصه می تواند بسیار راهگشا باشد و تلاش داریم این گام که پس از یک وقفه 6 ساله برداشته شد، در فصل های بعدی نیز استمرار و تداوم پیدا کند. این خواهش را هم دارم که اگر مسئولی در خارج از اداره کل هنرهای نمایشی این مطالب را می خواند یا می شنود، به یاری بیاید؛ چرا که در بستر تئاتر خیابانی اتفاقات بسیار خوبی می تواند بروز پیدا کند.

 

در زمینه این همگرایی ها چه راهکارهایی را پیشنهاد می کنید؟

حوزه فرهنگ و هنر هزینه بر است و انتظار برگشت سرمایه در این عرصه خطاست. این بزرگترین اشکال وارد بر این حوزه است؛ ما در حوزه فرهنگ و هنر بودجه ریزی می کنیم اما برداشت و حاصل آن معنوی خواهد بود. وقتی از نشاط اجتماعی حرف می زنیم، مسلم است که این مقوله قابل خرید و فروش نیست. در این حوزه ما بستر سازی می کنیم تا مردم حال خوب پیدا کنند و این حال خوب هزاران هزار میلیارد ارزش ریالی دارد و نگاه مالی و مادی به این حوزه باید اینگونه تفهیم شود ومدیران فرهنگی باید دغدغه گردش مالی را در این عرصه کنار بگذارند. باید به این دغدغه مندی برسیم که مردم ما نیاز دارند بخشی از این حال خوب را از طریق جامعه هنری بتوانند دریافت کنند. یک مجسمه شهری شاید هزینه هایی کلان در پی داشته باشد ولی من شهروند وقتی با آن مجسمه روبه رو می شوم مرا درگیر خودش می کند و حال خوبی را انتقال می دهد. هنرهای خیابانی از جمله تئاتر و موسیقی خیابانی هم از این جمله اند که باید برایشان هزینه کرد تا ما بتوانیم در مابه ازای آن تنش ها و دعواهای خیابانی مان را کاهش دهیم. توصیه من به مسئولان امر توجه به این سمت و سو است. اگر بتوانیم این نگاه را تقویت کنیم، خواهیم توانست اتفاق و رویداد ایجاد کنیم و نه تنها در تهران بلکه در تمام کشور می توانیم وارد این موضوع شویم.

 

برای فصل های بعدی اجراهای تئاتر خیابانی چه برنامه ریزی هایی شده است.

مکاتبات لازم با مدیرکل هنرهای نمایشی برای برپایی فصل های بعدی انجام شده است و پس از نهایی شدن برنامه ریزی ها باز هم از طریق فراخوان گروه های نمایشی را برای حضور در اجراهای آینده دعوت خواهیم کرد. امیدوارم در دیگر استان ها هم شاهد اجراهای فصلی تئاتر خیابانی باشیم. از آنجا که استان ها بودجه مستقیم خودشان را دارند، توجه به این مقوله هم نگاه ویژه مدیران کل استان ها را می طلبد.  

 

 




مطالب مرتبط

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان مطرح کرد:

راهیان نور در امتداد فرهنگ و گنجینه غنی دفاع مقدس قرار دارد
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان مطرح کرد:

راهیان نور در امتداد فرهنگ و گنجینه غنی دفاع مقدس قرار دارد

مجید منادی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان در آیین رونمایی از پوستر ششمین همایش ملی تئاتر خیابانی راهیان نور، این رویداد را در امتداد فرهنگ و گنجینه غنی دفاع مقدس دانست و ابراز امیدواری کرد مردم خوزستان علاوه بر میزبانی، از این بستر عظیم فرهنگی در زمینه مسائل اعتقادی و ...

|

در گفت‌وگو با کارگردان راه‌یافته به بخش خیابانی جشنواره تئاتر فجر مطرح شد

مرور پیامدهای فردی و اجتماعی زندگی معلولان در «روز تولد من»
در گفت‌وگو با کارگردان راه‌یافته به بخش خیابانی جشنواره تئاتر فجر مطرح شد

مرور پیامدهای فردی و اجتماعی زندگی معلولان در «روز تولد من»

صادق حسین‌زاده، کارگردان نمایش خیابانی «روز تولد من»، این اثر را در ژانر اجتماعی و روایتی از پیامدهای فردی و اجتماعی معلولان دانست.

|

گفت‌و‌گو با عضو هیئت انتخاب بخش مسابقه تئاتر خیابانی جشنواره تئاتر فجر

اصغر خلیلی: جشنواره فجر، ویترین تئاتر کشور است
گفت‌و‌گو با عضو هیئت انتخاب بخش مسابقه تئاتر خیابانی جشنواره تئاتر فجر

اصغر خلیلی: جشنواره فجر، ویترین تئاتر کشور است

عضو هیئت انتخاب بخش مسابقه تئاتر خیابانی چهل‌ودومین جشنواره تئاتر فجر درباره اهمیت این رویداد گفت این جشنواره از ابتدای شکل‌گیری، ویترین تئاتر کشور بوده و همواره جریان‌سازی کرده است.

|

گفت‌وگو با داور بخش خیابانی راه ابریشم (سمنان)

رحمان هوشیاری: تئاتر خیابانی نیازمند طرح و ایده جدید است
گفت‌وگو با داور بخش خیابانی راه ابریشم (سمنان)

رحمان هوشیاری: تئاتر خیابانی نیازمند طرح و ایده جدید است

رحمان هوشیاری داور بخش خیابانی جشنواره تئاتر راه ابریشم کمبود طرح و ایده نو را مشکل تئاتر خیابانی می‌داند و بر این باور است که هنرمندان برای اینکه در جشنواره‌های متعدد حضور پیدا کنند باید تولید جدیدی داشته باشند.

|

نظرات کاربران