در جلسه نخستین جشنواره رادیویی-مدالیوم خسرو حکیم رابط مطرح شد:
باید خلاء ایجاد شده در نمایش های رادیویی حل شود
ایران تئاتر: بعد از ظهر ۱۱ تیرماه جلسه ای با عنوان نخستین جشنواره رادیویی-مدالیوم خسرو حکیم رابط در دفتر مدیر عامل خانه تئاتر و با حضور پنج تن از اعضای شورای سیاست گذاری این جشنواره تشکیل شد.
به گزارش ایران تئاتر بعد از ظهر 11 تیرماه جلسهای با عنوان نخستین جشنواره رادیویی-مدالیوم خسرو حکیم رابط در دفتر مدیرعامل خانه تئاتر تشکیل شد. این نشست با حضور حکیم رابط و پنج تن از اعضای شورای سیاستگذاری از جمله محمدرضا اصلانی ، اصغر همت ، علی دهباشی ، حمیدرضا افشار ، علی بیغم و حضور شکرخدا گودرزی هنرپیشه سینما و تئاتر و علی مرتضوی فومنی به عنوان طراح این جشنواره برگزار شد.
باید خلاء ایجاد شده در نمایشهای رادیویی حل شود
علی مرتضوی فومنی در ابتدا دلیل تشکیل جلسه و طرح این جشنواره را اینگونه اعلام کرد: خسرو حکیم رابط را همه ما میشناسیم و در این سالها با توجه به گفتوگوهایی که با دانشجوها داشتیم و در پی تقاضاهایی که دوستان رادیویی برای پیشرفت درام و علم نمایشهای رادیویی داشتند تصمیم گرفتیم به افرادی همچون حکیم رابط احترام بگذاریم و علم این گونه درامنویسی را اموزش دهیم تا این خلاء ایجاد شده در نمایشهای رادیویی نسبت به سالهای پیش حل شود و با ایجاد یک جشنواره سراسری بانی پیشرفت و توسعه این هنر در کشورمان شویم اما باید این مسئله را با پیریزی محکم و استوار ایجاد کنیم تا نسبت به خیلی از جشنواره ها که با شتاب تشکیل شده و خیلی زود هم از بین میروند ، برگزاری جشنواره رادیویی مستدام باشد.
وی در ادامه نیز گفت : اعضای شورای سیاستگذاری هشت نفر هستند که 3 نفر از آنها همچون شیرین بزرگمهر؛یدالله آقاعباسی و احمد ضابطی جهرمی به دلایلی به شهرستان رفته بودند و در این جلسه حضور ندارند.
خطابهای بلند در باب والیوم
خسرو حکیم رابط نیز صحبتهای خود را از مشکلات آموزشی در دانشگاهها آغاز کرد و در ادامه نیز گفت : من سالها پیش نمایشنامهای نوشتم که داستان جوانی است که در جبهه بیهوش شده است و در حالت کما او را به بیمارستان میبرند اما بلندگوهای بیمارستان او را آزار میدهد بنابراین وی را به خانه میبرند، جوانک در خانه هم میخواهد داستان و خاطرات جبهه را تعریف کند اما بلندگوهای در خیابان و میوه وتره بار و ... او را اذیت میکند بنابراین وی را بار دیگر به بیمارستان میبرند اما در بیمارستان هم داستان مثل سابق است. دکتر دستور میدهد جوان را پیش مریضی ببرند که والیوم خورده است و صدایی ندارد. جوانک تا نزد پیرمرد میرسد، پیرمرد خوشحال میشود ، اما به او میگویند این جوان بیمار است و باید در سکوت باشد. پیرمرد هم میگوید پس به او والیوم بدهید و خطابهای بلند درباره والیوم میگوید. اطرافیان هم متوجه میشوند حضور جوان کنار پیرمرد والیوم خورده هیچ فایده ندارد جوان را بار دیگر به خانه میبرند.
این داستان را من با اینکه درس نمایشنامهنویسی رادیو نخوانده بودم اما به عنوان اولین نمایش رادیویی برای محمدرضا جعفری جلوه رئیس نمایشهای رادیویی آن زمان فرستادم و آنها نیز استقبال کردند و پس از نوشتن نمایشهای بسیار به من درخواست تشکیل کلاسهای آموزشی دادند. با وجود سن کم و بدون هیچ نوع تحصیلی آموزش را آغاز کردم و با مصاحبهای سخت افراد را انتخاب کردم که از میان آنها همچون نادر برهانی مرند خارج شد. هم اکنون ما در کتابهای آموزشی مان هیچ کتابی با عنوان نمایشهای رادیویی نداریم در حالیکه برای داستان نویسی و نمایشنامه صحنهای کتاب بسیار است. من تعداد نمایشهایی رادیوییام بیش از کارهای صحنهای و سینمایی است. من بسیاری از نمایشهای صحنهای را به نمایش رادیویی تبدیل کردهام و در کتابی توسط انتشارات روزبهان به چاپ رساندم. حال با وجود این مسائل ما تصمیم گرفتیم بجای به زوال رفتن تئاتر رادیویی آن را باری دیگر توسعه دهیم. چرا که در دانشگاه هم به مقوله نمایشنامهنویسی رادیو اهمیت نمیدهند. مسئله درامنویسی باید افزایش پیدا کند نه صرفا دعوا، جنگ و خشونت. مخاطبهای رادیو بیش از تلویزیون است و اینروزها سطح ارائه اطلاعات رادیو بسیار ضعیف شده است.
حکیم رابط تئاتر را در رادیو زنده نگه داشت
محمدرضا اصلانی در ادامه صحبتهای حکیم رابط گفت: در دهه شصت ما تئاتری به مثابه تئاتر امروزی نداشتیم. در آن دوران افرادی همچون حکیم رابط تئاتر رادیو را زنده نگه داشتند و ما بایستی امروزه باری دیگر این تئاتر را احیا کنیم. ما بایستی پیش از فراخوان دادن برای جشنواره تحقیق درباره نقش رادیو در احیا تئاتر دهه شصت داشته باشیم. آن زمان افرادی مثل وی خطر کردند تا هنر نمایش را نجات دادند.
اصغر همت نیز درباره این مسئله گفت : نمایش رادیویی متفاوت از نمایش صحنهای است و باید این تفاوت را نشان داد و ضمینه نمایش رادیویی را مشخص کنیم، دیگر اینکه ایکاش در بخش نمایشنامهنویسی صحنه که ضعف بسیاری دارد نیز تلاش شود چرا که امروزه مثل گذشتهها نیست که مردم هرشب به انتظار شنیدن نمایشهای سریالی باشند.
حکیم رابط نیز در پاسخ به این صحبت ها آموزش را مهمترین مسئله دانست. وی طرح این جشنواره را به امید آنکه نمایشنامهنویسی رادیو را مسئله مهمی دانسته و در کنار نمایشهای صحنهای و سینما به آن اهمیت بدهیم اعلام کرد.
این روزها هیچ چیز سر جای خودش نیست
علی دهباشی در میان صحبتها نظر خود را اینگونه شرح داد: این روزها هیچ چیز سر جای خود نیست. از نظر من بایستی روزنامههای خصوصی کار خودشان را تعطیل کنند چرا که تمامی خبرها و اطلاعات را مردم از قبل در شبکههای مجازی میخوانند. فعالیتهای رادیویی نیز یکی از مواردی است که به سختی احیا خواهد شد اما بایستی برای آن تلاش کنیم و به راحتی از آن عبور نکنیم.
صدا وسیما موظف به برگزاری چنین جشنوارهای است
حمیدرضا افشار از زاویه دید متفاوتی به این جلسه نگاه کرد او در صحبتهایش گفت: من تاکنون فکر میکردم این جلسه صرفا برای خود شما تشکیل شده است. وقتی ما هنرمند بزرگی چون شما را داریم چرا متکی به نمایشهای رادیویی شویم؟ صدا و سیما موظف است چنین جشنوارهای را با پشتوانه مالی خود برگزار کند. اولویت خود شما هستید و خودتان همیشه دغدغه وضعیت دانشگاهها و آموزشها را داشتید. پس به نظر من به جای تشکیل جشنواره بهتر است مراسمی همچون جشننامه و یا کلاسهای آموزشی به نام خودتان تشکیل دهیم. چرا که شما فیلمنامه و نمایشهای صحنهای هم نوشتهاید و ما نمیتوانیم تنها به جشنواره رادیویی تکیه کنیم .
اما تشکیل جشنواره نیازمند پشتوانه مالی است که اگر مرکز حمایت کند برگزاری آن هم به راحتی است اما باید قراردادی با مرکز بسته شود که اجرای این جشنواره را تائید کند و از نظر مالی نیز مورد حمایت باشیم.
در ادامه جلسه تصمیم نهایی در چهار مورد اینگونه خلاصه شد؛ برگزاری کلاس آموزشی توسط حکیم رابط در ساختمان جدید خانه تئاتر در سال جاری، پیگیری برای اجرای جشنواره در صورت توافقنامه با مرکز هنرهای نمایشی برای کمک مالی ادامه داشته باشد و همچنین تدارک جشننامه و انتشار کتاب آموزشی توسط وی نیز در راستای برنامهها قرار گرفت.
حمیدرضا افشار نیز در پایان جلسه پیشنهاد به ثبت رساندند خانه افراد بزرگی همچون حکیم رابط را مطرح کرد که بایستی با شهردار گفتوگو شود و در صورت امکان این مسئله را تقویت کنند.
گزارش از آزاده شفیعی