لب کلام هنرمندان در گفتوگوهای هفته 31
بهار هنرهای نمایشی و خواب زمستانی کرونا
ایران تئاتر- عباس عبدالعلیزاده: آغاز سال ۱۴۰۰ برای تئاتر کشور بهاری بسیار کوتاه به همراه داشت. به فاصله کمی پس از برگزاری جشن های روز ملی هنرهای نمایشی وضعیت تهران و بسیاری دیگر از شهرهای کشورمان نارنجی و سپس قرمز شد. هرچند تلاش شد با وضعیت نارنجی تئاتر تعطیل نشود اما با قرمز شدن و تعطیلی سراسری همه اصناف چاره ای جز تعطیلی تئاتر نیست. اگر بگوییم سالی که نکوست از بهارش پیداست امسال اول بهار تئاتر داشت رونق می گرفت ولی... امیدواریم بهار هنرهای نمایشی که از روز ملی این هنر با شادی آغاز شد تا قبل از تمام شدن بهار ۱۴۰۰ از خواب زمستانی کرونا بیدار شود.
در هفته گذشته علاوه بر بحران جدید کرونا مسائل مختلفی در گفت و گو با هنرمندان مطرح شد. همچنین هفته گذشته ایران تئاتر با انتشار گفت و گوهایی اختصاصی به موضوعات متنوعی در حوزه نمایش پرداخت.
تینو صالحی درباره اجرای نمایش تختی، علی احمدی سرپرست گروه موسیقی «نو نوا» درباره موسیقی تئاتر و موسیقی حماسی، غزل بویری سرپرست گروه تئاتر ماتریوشکا خوزستان درباره دستاوردهای بزرگ مجازیِ تئاتر در دوران کرونا، سعید کاظمیان کارگردان حاضر در برنامه نوروزی درباره روز ملی هنرهای نمایشی 1400 و اقدام راهبردی اداره کل هنرهای نمایشی دراحیای نمایشهای آیینی، سید مهرداد ضیایی مدیر اجرایی کارناوال شاداب شو با موضوع تولید از ما و برداشتن موانع و حمایتهای لازم از مسئولین درباره «تولید، پشتیبانی و مانع زدایی»، محمد صادق حسنی کارگردان حاضر در برنامه نوروزی روز ملی هنرهای نمایشی 1400 درباره اینکه هنرمندان جوان گیلانی توجه خاصی به آئینها دارند، بهزاد پاکدل دیگر کارگردان حاضر در برنامه نوروزی روز ملی هنرهای نمایشی 1400 با موضوع منابع مکتوب آئینها را دریابیم، حسن سبحانی مینابی کارگردان حاضر در برنامه نوروزی روز ملی هنرهای نمایشی درباره روزملی هنرهای نمایشی و فرصت های مغتنم برای حفظ آئینها گفت و گو کردند.
متن مهمترین گفت و گوهای کوتاه و بلندی که هفته گذشته با موضوع هنرهای نمایشی روی خروجی خبرگزاریها و سایت ها منتشر شده را در بخش «لب کلام» بصورت خلاصه آوردهایم تا مخاطب این متن در دنیای پرسرعت امروز درجریان مهمترین بخشهای آن قرار بگیرد. بدیهی است علاقمندان برای خواندن مشروح گفت و گوها می توانند به منبع مطلب هر گفت و گو مراجعه کنند.
مسعود دلخواه: اقتصاد بد و کرونا همچنان ادامه دارد
مسعود دلخواه معتقد است برای تئاتر و مردم ایران هنوز سال ۱۴۰۰ آغاز نشده زیرا همچنان وضعیت بد اقتصادی و ویروس کرونا در سال ۹۹ ادامه دارد و تغییری که احساس جدید شدن سال را بدهد، ایجاد نشده است.
لب کلام:
از سال گذشته تا کنون چند پروژه از بزرگ تا کوچک را برای تولید و اجرا مدنظر دارم ولی همه چیز بستگی به شرایط دارد.
در حال حاضر به خاطر ریسکی که در تجمعات وجود دارد، در فاز صبر و انتظار به سر میبرم و اینکه بخواهم یک گروه تئاتری را در شرایط کرونایی موجود گرد هم جمع کند ریسک بالایی دارد.
منتظرم تا تابستان فرا برسد و ببینیم شرایط به لحاظ وضعیت شیوع ویروس کرونا پایینتر میآید یا نه.
فکر نمیکنم با توجه به ریسکی که وجود دارد در ۶ ماهه اول سال جاری کاری را تولید و اجرا کنم زیرا هنوز واکسیناسیون برای مردم شروع نشده و باید تا اواخر تابستان صبر کرد.
فکر میکنم هنوز وارد سال ۱۴۰۰ نشدهایم زیرا سال ۹۹ چه به لحاظ شرایط بد اقتصادی و کرونا همچنان ادامه دارد.
اگر ذهنمان را از کلیشههای تقویمی جدا کنیم گویی وارد ۶ ماهه سوم سال ۹۹ شدهایم. امیدوارم این شرایط هر چه زودتر به پایان برسد تا تغییر سال و سال جدید را حس کنیم.
خبرگزاری مهر
فرهاد آییش: احساس مسئولیت در ناخودآگاه من است
فرهاد آییش شاید تنها بازیگری است که تاکنون سه بار نقش دکتر محمد مصدق را بازی کرده است. او اولین بار با بازی در نمایش «راپورتهای شبانه دکتر مصدق»، کار اصغر خلیلی در نقش دکتر محمد مصدق روی صحنه رفت و بعد از آن هم همین نقش را در فیلم «تختی» ساخته بهرام توکلی ایفا کرد. آییش به تازگی در فیلم «خائن کشی» تازهترین کار مسعود کیمیایی نیز در نقش این سیاستمدار ، مقابل دوربین قرار گرفته است.
لب کلام
بازی در چنین نقشی، مسئولیت بزرگی بر دوش بازیگر میگذارد. او باید تلاش کند به محبوبیت و دوره تاریخی آن شخصیت وفادر باشد و به او خیانت نکند. این احساس مسئولیت در ناخودآگاه من است.
همیشه برای بازی در نقش افراد واقعی نگرانی داشتهام چون همواره میکوشم نقش را در خودم پیدا کنم و ممکن است نتوانم بسیاری از شخصیتهای تاریخی را در خود بیابم.
برای بازی در نمایش «راپورتهای شبانه دکتر مصدق» به مدت دو سه ماه در دنیای مصدق غرق شدم و تلاش کردم او را از جنبههای مختلف روانشناسی هم بشناسم نه اینکه فقط بر زندگی سیاسیاش تمرکز کنم.
تلاش کردم به کمک شنیدههایم، با تحلیل تصمیمات سیاسیاش، دیدن عکسها و فیلمهای اندکی که از او بر جای مانده و همینطور با شنیدن سخنرانیهایش به او نزدیک شوم.
هر بار که قرار است این نقش را بازی کنم تمام مدت عکسهای او را بر دیوار اتاقم نصب میکنم، در لپتاپم تصاویر او را به صورت اسلاید تماشا میکنم. حتی عکسهایش را بر دیوار پشت صحنه تئاترمان، نصب کرده بودم.
از چند زاویه دوربین ، خیلی شبیه ایشان هستم. البته اگر قرار باشد از رو به رو فیلم بگیرند، به گریم بیشتری نیاز پیدا میکنیم. از گریمی که در فیلم آقای کیمیایی داشتم، راضی بودم و حس خیلی خوبی از آن گرفتم.
میتوانم ادعا کنم بسیاری از ظرافتهای شخصیت مصدق را میشناسم؛ آرمانگراییهایش، عصبانیتش و ... میدانم چه زمانی
او بهترین و بزرگترین سیاستمدار گذشته ما بوده که شکست و ناکامیاش برای همه ما دردناک است.
درباره مصدق اسناد سیاسی زیادی وجود دارد. تمام سخنرانی دادگاهش یا سخنرانیاش را در لاهه را از بر هستم، میدانم چه ظرافتهایی در صحبتهایش بوده است. تک تک واژگانش را از حفظ هستم.
ویدیوهای خیلی کمی از مصدق وجود دارد. فیلم کوتاهی از او باقی مانده که در آمریکا با رییس جمهوری این کشور دیدار دارد و از ظاهرش پیداست که دچار کمردرد بوده است. حتی همین فیلم کوتاه هم به شناخت زبان بدن این شخصیت خیلی کمک میکند ولی متاسفانه چون فیلمهای خیلی کمی داریم، بیشتر بر عکسها تکیه کرده و تلاش کردم شخصیت او را کشف کنم.
در تئاتر خیلی نتوانستم به صدای او نزدیک شوم ولی در فیلم آقای کیمیایی توانستم نزدیکی بیشتری ایجاد کنم. نمیخواستم صداسازی کنم بلکه دوست داشتم خود کارکتر به صدای درست خویش دست پیدا کند.
نوع سخنرانی و گفتار مصدق را خوب میشناختم که حالت انشا داشت.
جملات او بسیار طولانی بود در حالیکه سیاستمداران جهان امروز آموختهاند مفاهیم مورد نظر خود را در جملاتی کوتاه و با مکث ارایه دهند و با باز کردن مفاهیم میکوشند ارتباط بهتری با مردم برقرار کنند.
ولی مصدق شیوه خود را داشت اما جملات طولانی او گاهی کار را برای بازیگر دشوار میکند.
به همین دلیل فکر میکنم برخلاف روشنفکران، مردم عادی لزوما از سخنرانیهایش تاثیر نمیگرفتند بلکه بیشتر تحت تاثیر شخصیت، عملکرد و تصمیمهای سیاسی او بودند.
البته تاثیر بسزای او بر روشنفکران زمان خودش انکار نشدنی است.
در نمایش «راپورتهای شبانه ...» سعی کردیم به رابطه مصدق و دخترش بپردازیم که البته برایم چالش زیادی داشت اما درباره اینکه گفته میشود مصدق در جلسه دادگاهش خسته بود و خوابش میآمده، باید بگویم او همیشه قدری مریض احوال بود.
شاید از جمله افرادی بود که با فکر میتوانند خود را بیمار کنند و با تمرکز بیشتر بر بیماری میتوانند بیماری خود را به صورت تصاعدی بالا ببرند.
این گونه افراد ممکن است به طور ناخودآگاه بر بیماریشان کنترل داشته باشند به همین دلیل بسیاری از دشمنان مصدق معتقدند او خود را به بیماری میزده در حالیکه واقعا مریض میشده است.
ایسنا
رضا بهرامی: ما آماده هستیم
رضا بهرامی کارگردان نمایش «سگک» که قرار بود این اثر نمایشی را از ۲۲ فروردین ماه در تماشاخانه ایرانشهر به صحنه ببرد اما به دلیل قرمز شدن شرایط تهران فعلاً به تعویق افتاده است، عنوان کرد با تعطیلی دوباره سالنهای تئاتری احتمال دارد در گروه بازیگران نمایش تغییر به وجود آید.
لب کلام
ابتدا قرار بود نمایش «سگک» از ۱۶ فروردین به صحنه برود اما با تعطیلی سالنهای تئاتری این اجرا به ۲۲ فروردین موکول شد.
این بار هم به دلیل قرمز شدن شرایط تهران اجرا به تعویق افتاده است.
ما آماده هستیم که هر زمان فضا و بستر مناسب اعلام شود، نمایش را به صحنه ببریم.
بازیگران تئاتر هم مانند همه مردم خرج و مخارج دارند و از طریق بازیگری ارتزاق میکنند در حالی که وضعیت تئاتر بیش از یک سال است که با مشکل روبرو شده بازیگران نیز ترجیح میدهند جذب سریالهای نمایش خانگی و فضای مجازی شوند.
در این فضا بستر خوبی برای حضور بازیگران فراهم شده است.
نمیتوان انتظار داشت که بازیگران چد ماه معطل اجرای نمایشی شوند که روی صحنه رفتن یا نرفتنش مشخص نیست.
۲ نفر از بازیگران نمایش قرارداد دارند و اواخر اردیبهشت ماه باید سر پروژههای دیگری بروند بنابراین احتمالاً تعطیلی دوباره سالنهای تئاتر به نمایش ما لطمه میزند.
خبرگزاری مهر
حسین موذن: نباید تئاتر آنلاین را از دست بدهیم
کرونا باعث شد تالار هنر به عنوان یکی از معدود سالنهای تخصصی تئاتر کودک، در کنار اجراهای زنده نمایشی، تئاتر آنلاین را هم جدی بگیرد. به این صورت که نمایشهای این تالار در کنار اجرای زنده به صورت آنلاین هم نمایش داده میشدند. حالا که مدتی از این رویکرد تازه گذشته، حسین موذن مدیر این تالار در ارزیابی این تجربه میگوید: در خوب بودن شکل ترکیبی اجرای تئاتر کودک به صورت زنده و آنلاین شکی نیست و حتی زمانی که شرایط به حالت عادی برگردد، نباید تئاتر آنلاین را از دست بدهیم زیرا فرصت مغتنمی است برای شهرهای دیگر که از نعمت تئاتر محروم نشوند.
لب کلام
هرچند لطف تئاتر به اجرای زنده است ولی تا کی باید با این شعار زندگی کنیم، همه ما خوب میدانیم بسیاری از شهرهای ما از نعمت تئاتر بیبهرهاند و این هیچ ربطی هم به کرونا ندارد.
بله! ما هم میدانیم خیلی خوب است که گروههای نمایشی در استانهای گوناگون روی صحنه بروند یا گروههای فعال استانها به طور مستمر اجرای تئاتر داشته باشند ولی مگر این امکان را داریم؟
در شرایط عادی مخاطب تئاتر به این فرهیختگی رسیده که اجرای زنده را به اجرای آنلاین ترجیح بدهد ولی نگاه من بیشتر به استانهاست زیرا قرار نیست همه چیز به تهران محدود شود.
زمانی هم که در کانون بودم، همین نگاه را داشتم و به همین دلیل تمام آثار نمایشی را در قالب سی دی به همه استانها میفرستادیم ولی الان اجرای آنلاین آسانتر و کم هزینهتر است.
استقبال استانها از تئاتر آنلاین هم نیازمند فرهنگسازی است و هم اطلاعرسانی که هنوز هیچ یک از اینها اتفاق نیفتاده است. باید در این زمینه کار درست و کارشناسی شده انجام بدهیم.
همین که میگوییم تئاتر آنلاین، برخی از استادان تئاتر تصور میکنند منظورمان حذف تئاتر زنده است.
در حالیکه اصرار ما به اجرای تئاتر آنلاین برای مخاطبی است که به تئاتر زنده دسترسی ندارد.
اگر بتوانیم آثار نمایشیمان را در 32 استان کشور روی صحنه ببریم، دیگر لزومی به تئاتر آنلاین نیست ولی تا زمانی که چنین امکانی نداریم، نمیتوانیم همچنان مردم دیگر شهرها را از تئاتر محروم کنیم.
عقل سلیم حکم میکند در این وضعیت از امکان تئاتر آنلاین بهره برداری کنیم.
ضمن اینکه در دوران کرونا هم تئاتر آنلاین، امکان بسیار خوبی است برای ادامه جریان تئاتر و بهرهمند شدن مخاطبان از این هنر. هرچند که ارزش اجرای صحنهای به جای خود باقی است.
درباره فعالیتهای این تالار در سال نو در حال حاضر یک گروه نمایشی آماده اجرا هستند و منتظر مجوز شورایی نظارت و ارزشیابی هستیم.
همین که مجوز صادر شود، این گروه اجرای خود را روی صحنه میبرد .
ایسنا
مهدی نصیری: برنامههای کانون ملی منتقدان تئاتر ایران در ایام کرونا
مهدی نصیری رئیس کانون ملی منتقدان تئاتر ایران گفت: سال جاری تصمیم بر این است دو دوره جشن کانون ملی منتقدان تئاتر ایران همزمان خردادماه برگزار شود و با رای اعضای کانون ملی منتقدان ایران، منتخبان 14 حوزه تئاتر معرفی شوند.
لب کلام
کانون ملی تئاتر ایران براساس اساسنامه کانون جهانی منتقدان، هرساله فعالیتهای روتینی دارد که به دلیل تعطیلیهای پیاپی سال گذشته بخشی از آنها انجام نشد.
به عنوان مثال از طرحهای کانون، انتشار بولتن هفتگی و و دو هفتهنامه نقد تئاتر به صورت مکتوب بود که امکان انتشار آنها با وجود موافقت آقای قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی اما به دلیل تعطیلی سالنهای نمایش فراهم نشد.
همچنین همراه با تعطیلی سالنهای نمایش از سال گذشته جلسات هفتگی نقد حضوری آثار نمایشی برپا نشد.
در پی این تعطیلات، کانون امکان آن را داشت تا در حوزه تئوری و پژوهشی فعال باشد چراکه حوزه نقد تنها شامل آثار روی صحنه نیست و امکان آن را دارد تا در بخش تئوری، نظریهپردازی، ارزیابی، تحلیل و تولید محتوا در شرایط کرونا فعالیت کند.
از این رو سال جاری بسته به شرایط، قصد داریم رویکردمان را بر این حوزهها نیز معطوف کنیم.
چهارده دوره جشن سالانه کانون ملی منتقدان تئاتر ایران تا سال 1397 برگزار شده است اما سال گذشته به دلیل گسترش ویروس کرونا، امکان برگزاری آن فراهم نشد اما سال جاری تصمیم بر این است پس از جلسه با انجمن هنرهای نمایشی، دو دوره جشن به صورت همزمان خرداد ماه برگزار شود و با رای اعضای کانون ملی منتقدان ایران، منتخبان 14 حوزه تئاتر در سال 1398 و 1399 معرفی شوند.
عملاً شیوع ویروس کرونا فعالیتهای کانون جهانی منتقدان را تحت تاثیر قرار داد و و این موضوع منجر به غافلگیری همگان شد.
براین اساس سمینارها، جلسات و نشستهای کانون جهانی، هفتاد تا هشتاد درصد نسبت به گذشته کاهش یافت و تنها چند سمینار به صورت آنلاین در چند کشور که آخرین آن هند بود، برگزار شد.
در حوزه نقد، سراسر دنیا تحتتاثیر این ویروس به سمت پژوهش و تولید مباحث تئوری در بحث نقد تئاتر رفتهاند و کانون جهانی منتقدان در حال آپدیت و بهروزرسانی براساس شرایط موجود در سال 2021 است.
ما نیز در کانون ملی منتقدان تئاتر ایران سعی مان بر این است با توجه به آنلاین بودن سمینارها، جلسات و نشستها فراخوانی را در میان اعضا منتشر کنیم تا حضور فعالی در این راستا داشته باشیم.
هنرآنلاین
محمد قنبری: تولید تئاتر برای فضای مجازی یک ضرورت است
محمد قنبری که در تازهترین فعالیت خود قصد دارد نمایش «یک آشنایی ساده» را از طریق پلتفرمهای آنلاین پخش کند درباره ضرورتهای اجرا در فضای مجازی در شرایط این روزهای تئاتر گفت.
لب کلام
«یک آشنایی ساده» که تلفیق موسیقی و تئاتر است دومین تجربه من به عنوان کارگردان بعد از نمایش «سهم زن» در فضای مجازی است که به زودی از طریق پلتفرمهای آنلاین پخش میشود.
«یک آشنایی ساده» قصه زن و مردی است که در رستوران یک هتل با هم آشنا میشوند و با ورود زن به زندگی خصوصی مرد کشمکشی اتفاق میافتد.
گروههای تئاتری برای ادامه مسیر، به انگیزهای نیاز دارند که به نظرم یکی از این راهها حمایت از تولید تلهتئاتر، تئاتر آنلاین و اجرای نمایشها در پلتفرمهای مختلف است.
در شرایط این روزهای تئاتر تولید تئاتر برای فضای مجازی و پخش در پلتفرمها یک ضرورت به حساب میآید.
همه ما میدانیم که در عصر آهن و دود، آن چیزی که بسیار کم یافت میشود زمان و فرصت است.
مردم ما هم به اندازه کافی دلمشغولی و فکر و خیال دارند و اگر ما به عنوان هنرمند بخواهیم داستان تکراری با شیوه و رویکردی تکراری به خوردشان بدهیم مطمئناً آن را دوست نخواهند داشت و به قول معروف آن را پس خواهند زد.
به همین دلیل ما با شیوه و ترفند جدید داستان را با رویکردی متفاوت به آنها ارائه کردیم.
پیشنهادم این است که سبک جدید زندگیمان را بپذیریم و از امکاناتش استفاده کنیم.
طبیعتاً در این میان هر کس برای خود راهکاری را انتخاب میکند ولی مقاومت در برابر آن کاری از پیش نمیبرد.
در اجرای تئاتر در پلتفرمها هم اتفاق عجیبی نمیافتد، این کار برای گروه ما یک تجربه تازه به حساب میآید و فعلاً در حال آزمون و خطا هستیم البته همه تلاشمان را میکنیم تا بهترین پلتفرم را انتخاب کنیم.
خبرگزاری مهر