گفت و گوی ایران تئاتر با شهاب راحله، کارگردان نمایش «ارض الشمس»
بازخوانی تاریخ مقاومت و تبادل فرهنگی ایران در دوران بازسازی سوریه
ایران تئاتر: نمایش «ارض الشمس» که اثری میدانی با حضور ۱۸۰ بازیگر است، به دلیل استقبال گسترده مخاطبان و مردم سوریه برای بار دوم در این کشور در حال اجراست. در تولید و اجرای این نمایش ۱۲۰ دقیقهای که محصولی مشترک از موسسه هنری رسانهای اوج و ققنوس و مجتمع مهاد سوریه است، ۳۰۰ نفر مشارکت دارند و ناگفته پیداست که به سرانجام رساندن چنین نمایش بزرگی، همت و عزمی عظیم میطلبد.
برای آگاهی از چگونگی تولید و جزئیات آمادهسازی و نحوه اجرای «ارض الشمس» و در آغاز هفته دفاع مقدس به سراغ شهاب راحله، کارگردان این نمایش رفتیم و با او به گفتوگو نشستیم.
در مورد نمایش «ارض الشمس» و چگونگی اجرا و جزئیات آن برایمان بگویید...
نمایش «ارض الشمس» با موضوع تئاتر دینی و ملی- میهنی در سه فصل تهیه و تولید شده است. فصل اول به روایت خلقت آدم و حوا میپردازد و پس از آن به بخش مهمی از زندگی پیامبران اولوالعزم میپردازد و تا تولد و بعثت پیامبر خاتم حضرت محمد مصطفی(ص) ادامه دارد. در فصل دوم سه محور اصلی تاریخ سوریه مورد بررسی قرار میگیرد. ابتدا جنگ میسلون که رویایی سوریان با فرانسویان است. جنگ تشرین که با تدبیر حافظ اسد به اتفاق انور سادات با اسرائیل شکل می گیرد و با پیشروی ارتش سوریه و پیروزی نسبی درنهایت با خیانت انور سادات منجر به شکست سوریه و متحدان می شود. نبرد با داعش که با حمایت ایران و حزب الله لبنان پیروزی سوریه را رقم می زند. فصل سوم هم به سوریه در دوران سازندگی و تحقق شعار الاملُ بالعمل میپردازد.
چه ضرورتی برای اجرای این نمایش در این مقطع زمانی وجود دارد؟
هدف از اجرای این نمایش و کلا اجرای نمایش به یقین تولید اندیشه ناب و تفکر با استفاده از قصه و ابزار نمایشی است که این گروه نمایشی قصص دینی و روایات مهم تاریخی را برای این مهم انتخاب کرده است؛ اما هدفی فرای موارد فوق داشته ایم؛ سوریه پس از سالها مبارزه امروز نیاز به بازسازی دارد و در رأس آن بازسازی فرهنگی است و چه بهتر که هنرمندان در خلق آثار فاخر در این سرزمین تلاش کنند که علاوه بر بازخوانی تاریخ مقاومت که در این روزها بسیار مهم است با هم تبادل فرهنگی کنند و هم برای بازماندگان از جنگ اوقات فراغت ایجاد کنند.
یکی از مهمترین دلایلی که این نمایش در سوریه و در این مقطع خاص برگزار می شود این است که به هرحال بازسازی و حضور فرهنگی و تبادل فرهنگی و اشاعه فرهنگی در دستور کار هنرمندان و فعالان فرهنگی است و باید هم باشد. امروز اینجا، فردا یمن و لبنان و افغانستان و...
در مورد چگونگی و فرم اجرایی نمایش هم توضیحاتی بدهید.
نمایش به صورت چند رسانهای اجرا می شود. به این منظور که جدای از حضور ۱۸۰بازیگر و ایفای نقشهای متفاوت، گروههای دیگری همچون نور، صحنه، اسپیشیال، صدا و تصویر همگی با دستیاران و تیمی قوی در حال کمک به اجرا هستند و اگر به آن پرفورمنس یا اپرای دینی-ایمانی هم بگوییم قطعا در این جایگاه مشخصتر است.
به نظر، بازیگران نمایش اهل سوریه هستند؟
همه بازیگران سوری و از شهرهای مختلف هستند. شهرهایی مانند حلب، حمص، فوعه کفریا، تدمر، دمشق، ادلب و برخی شهرهای اطراف. در مابقی گروههای دیگر هم از نیروی انسانی سوری بسیار استفاده شده است.
نمایش برای نخستین بار است که اجرا میشود؟
این بار مرتبه دوم است که در سوریه اجرا میرویم. مرتبه اول در ریف دمشق و شهر زینبیه ماه می 2021بود و این اجراها در ماه سپتامبر و در شهر حمص ۲۰کیلومتری لبنان است.
«ارض الشمس» در ایران هم روی صحنه خواهد رفت ؟
در مورد اجرا در ایران باید عرض کنم که در سالهای گذشته در عرصه اجرا کردن این گونه نمایشهای بزرگ میدانی گروههای اندکی تلاش کردهاند و البته مهمترین دلیلش هم هزینههای سنگین این گونه آثار است. با این احوال طبق سنوات گذشته پس از واکسینه شدن مردم حتما در ایران اجرا خواهیم داشت. جالب اینکه نمایش «ارض الشمس» تا ۲۶سپتامبر (پنجم مهر) به دلیل استقبال زیاد تمدید شده است.
گفتنی است دیگر عوامل نمایش «ارض الشمس» عبارتاند از تهیهکننده: علی اسماعیلی، نویسنده: حسن بزرا، طراح نور: عباس رحمانی، طراح صحنه: یوسف بهشتی، طراح صوت و تصویر: حمید حسینخانی، صدا و تصویر: علی بیرنگ، جلوههای ویژه میدانی: حمید ترکمان، مدیر تولید: داود طامهری، طراح حرکت: علی علیائینژاد، دستیاران کارگردان: علی موسوی، محمد اسلامی، علی اسلامی، محمد عبدالکریم تقی، حمزه شریفی و علی الحاج جاسم؛ کاری از موسسه هنری رسانهای اوج و ققنوس و مجتمع مهاد سوریه.