محمدرضا درند از جزئیات همایش نمایش خیابانی ویژه دفاع مقدس در کرمانشاه گفت :
آثار پرمخاطب خیابانی با موضوعات تازه و جذاب مقاومت
تئاتر دفاع مقدس نیازمند حمایت جدی ارگانهای موظف است
ایران تئاتر : با آغاز هفته دفاع مقدس و شروع رویداد " همایش نمایش خیابانی ویژه دفاع مقدس" ، اجرا تئاترهای خیابانی در۵ استان شروعشده است. در این رویداد ۴۵گروه نمایشی با ۱۳۵ اجرا در این دوره شرکت خواهند داشت. استان تهران با ١۸ نمایش، استان کردستان با ٥ اثر، استان کرمانشاه با ٧ اثر، استان ایلام با ۸ اثر و منطقه آزاد اروند با ٧ نمایش در این همایش حضور دارند.
برگزاری " همایش نمایش خیابانی ویژه دفاع مقدس" در امتداد راهبردهای اداره کل هنرهای نمایشی کشور با حمایت انجمن هنرهای نمایشی ایران توسط دفتر کانون تخصصی تئاتر خیابانی در ایام هفته دفاع مقدس برگزار می شود .
با محمدرضا درند رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان کرمانشاه پیرامون جزئیات برگزاری این همایش در استان کرمانشاه گفت و گو کرده ایم . درند از سال 95 تاکنون رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان کرمانشاه است . او تجربیات ارزنده ای در حوزه کارگردانی، نویسندگی وبازیگری دارد.و حضور موثری در برگزاری جشنواره استانی، منطقهای، کشوری و بینالمللی دارد.
درند پیش از گفت و گو اشاره می کند که با حمله حزب بعث عراق به خاک ایران شروع و آغاز جنگ تحمیلی گونه ای در آثار نمایشی ایران شکل گرفت که در حال حاضر به تئاتر دفاع مقدس مشهور شده است. این گونه در کرمانشاه در ابتدا باکارهایی که بعضاً در حوزه مقاومت مردم، اعزام به جبههها و صحنههایی از جنگ، مقاومت مردم در خانهها نوشته شد و بر روی صحنه رفت مردم هم استقبال کردند و با این یادآوری ، یکی از دلایلی گرایش خود و هم نسلانش به هنرهای نمایشی را دیدن همین نمایشهایی می داند که در قالب تئاتر خیابانی اجرا شده و یا در کرمانشاه به روی صحنه میرفت. براین اساس حفظ و ترویج فرهنگ مقاومت از طریق هنرهای نمایشی را بسیار ماندگار می داند . در ادامه این گفت و گو را بخوانید :
ابتدا در مورد آثار هنرمندان کرمانشاهی حاضر در " همایش نمایش خیابانی ویژه هفته دفاع مقدس" توضیح دهید؟
پس از اعلام دفتر تئاتر خیابانی کشور مبنی بر اینکه انجمن هنرهای نمایشی و اداره کل هنرهای نمایشی قصد دارند همچون سنوات گذشته از آثار ارزشی با موضوع دفاع مقدس در ایام دفاع مقدس حمایت کند، ما هم بر این اساس و صحبتهایی که شد ابتدا سعی کردیم با رسد میدانی از گروهها آماری به دست بیاوریم که ببینیم چه تعداد از نمایش مناسب این رویداد بودند و پس از اطمینان از وضعیت این گروهها، رسماً اطلاعیه اعلام شد و با توجه به محدودیت زمانی که اداره کل هنرهای نمایشی و دفتر تئاتر خیابانی به ما اعلام نمودند، ماهم ب همان سرعت اعلام کردیم. در ادامه تعدادی از این گروهها اعلام حضور کردند. گروهها مشغول گرفتن مجوز هستند و پس از دریافت مجوز این رویداد برگزار میشود. خوشبختانه آثار خوبی هستند و بعضاً دارای تجربه چندین اجرای پرمخاطب هستند و مخاطبان را جذب کرده اند . تلاش کردیم تولیدات تازهای هم که در این رویداد حضور دارند مخاطبین را جذب کنند. در واقع در این اجراهای خیابانی شاهد آثار پرمخاطب با موضوعات تازه و جذاب مقاومت هستیم.
نحوه حضور این نمایشها در این جشنواره چگونه بوده است؟
عمده نحوه حضور این کارها در همچنین جشنوارههایی متناسب با تصمیماتی است که برگزار کنند ها میگیرند. قطعاً فاکتورهایی اعلام م شود که باید رعایت شوند، ماهم در مرحله اول محتوای آثار و بعد کیفیت مدنظر بوده و سعی میکنیم کارها را بررسی و با سرعت و دقت جدول زمانبندی اجراها را برای انتشار تنظیم کنیم.
هر نمایش در سطح استان چند اجرا خواهد داشت؟
سعی ما بر این است که با توجه به شرایط موجود و اینکه هر چه قدر ما بتوانیم از تجمعات زیاد بپرهیزیم، فعلاً روی سه اجرا برای هر گروه در نقاط مختلف شهر و شهرستانها تمرکز داشته باشیم و یکسری مکانهای خاص پس از انجام هماهنگیهای لازم متعاقباً اطلاعرسانی خواهد شد.
به اهمیت تازگی آثار اشاره کردید ، به نظر شما نقش نویسندگان حوزه تئاتر در برزو رسانی آثار دفاع مقدس و بزرگداشت شهدا چیست؟
بدون شک چیزی که باعث ثبت و ربط بزرگداشت و یادمان شهدای عزیز دفاع مقدس میشود، نویسندگان این حوزه هستند. نویسندگانی که باید باظرافت و دقت هرچه بیشتر از لایههای رویی این آثار بپرهیزند و به درونیات این عزیزان که جان و مال خودشان را برای ما گذاشتند بپردازند. لزومی ندارد که تمام زندگی این شهیدان را روی کاغذ بیاوریم و یا جزءبهجزء رفتارهایشان را ذکر کنیم.
ممکن است یک حرکت کوچک در زندگی یک شهید بتواند الگو و سرمشقی باشد برای خیلی از افراد. نمونه بارز آن وقتی خاطرات شهید ابراهیم هادی را مردم عادی بخوانند، یک مسئلهای خیلی خودش را نشان میدهد؛ که این شخصیت قبل از اینکه به جبهه برود دارای چه مرام و مسلکی بوده و در جبهه چه مرام و مسلکی به خودش گرفته سرمشق چه کسانی شده است.
از مهمترین کسانی که در استان در حوزه دفاع مقدس اولین آثار درخشان را خلق کردند به مرحوم نصرت سیافی اشاره کرد که کارها و نمایشهای درخشانی در این حوزه داشت.
جدا از وضعیت کرونایی کشور، وضعیت تولیدات هنرمندان استانی با موضوع دفاع مقدس را چطور ارزیابی میکنید؟
عمده مشکل در دفاع مقدس ازنظر بنده حقیر برمیگردد به حوزه نمایشنامهنویسی . ما جز تعدادی نویسنده که تمام فکر و ذهنشان را برای نوشتن در این حوزه گذاشتند نویسندهای نداریم که بهطور مدام و کامل به این حوزه بپردازد، اگر بخواهیم موشکافانه نگاه کنیم فعالان استانی این عرصه شاید به تعداد انگشتان دست هم نرسد.
هستند نویسندگانی که هرازگاهی لابهلای دیگر نوشتههایشان به این سمت هم کشیده میشوند و با پیدا کردن یک سوژه خوب قلم به دست میگیرند، اما آنچه مسلم است اولین مشکل در بحث حوزه دفاع مقدس نبود نویسندگان به تعداد بالاتر در این حوزه ست که بتوان آثار بیشتری در این حوزه داشت و کارگردان و گروهها به سمت اجرای این نمایشنامهها بروند.
دومین دلیل دور نشدن از نگاه شعاری و سفارشی این آثار است که متأسفانه تا بحث از دفاع مقدس میشود تمام ذهنیتها به سمت شعاری رفتن و همین بحث سفارشی ماجرا کشیده میشود. درصورتیکه ما خیلی از آثاری که در حوزه دفاع مقدس شاهد درخششان بودیم بهعنوان نمونه نمایشنامه "پچپچهای پشت خط نبرد" استاد علیرضا نادری میبینیم که اصلاً به سمت شعاری بودن نرفته و اتفاقاً زندگی و درونیات هر کدام از شخصیتهای نمایشنامه در آنیک ماه آتشبس ماه رمضان و خاصه یکروزه که داستان در حال اتفاق افتادن است، ما نشانهای شعارهای معمول نمیبینیم؛ بلکه خود این افراد هستند، عشق وعلاقه واتفاقاتی که باعث شده به سمت جبهه بیایند آنهم باظرافت و قلم شیوای استاد علیرضا نادری.ای کاش در این حوزه یک نگاه تازهای، هرچند هستند بعضی از نویسندگان با همین نگاه تازه به سمت این سبک میروند اما باید یک حرکتی و یا یک اتفاقی شکل بگیرد، همچنانی که در تئاتر دفاع مقدس این حرکت با زحمات عمده دوستان شکل گرفت و تئاتر دفاع مقدس در ویترین تئاتر ایران جای خودش را باز کرد و امروز شاهد آن هستیم که تئاتر دفاع مقدس یکی از شاخصه های حوزه تئاتر کشور است.
موضوع دیگر عدم حمایت درست از طرف نهادهای مربوطه که وظیفه اصلی آنها حمایت از این آثار است. آثاری که باید به عنوان یک سند هویتی هم برای ما و هم برای آیندگان بجا بماند. همچنان میبینیم در کشورهای اروپایی و آمریکاییی در خصوص جنگ جهانی دوم چه فیلمها و نمایشنامههایی عرضهشده و بهعنوان یک جایگاه رفیع از آن یاد میکنند. در کشور ما متأسفانه و بخواهیم به استان کرمانشاه اشارهکنیم، وقتی میبینیم در شرح و وظایف ارگان هایی همچون ادارات استانی فرهنگ و ارشاد اسلامی، بنیاد شهید، بنیاد حفظ آثار که بهعنوان اصلیترین پایگاه حمایتی در این حوزه هستند خیلی کم هستند ادارات و ارگانهایی که پایکار بیایند و حمایت کنند و حتی اگر هم حمایت کنند در حد همان قطره چکانی است که متأسفانه اصلاً جوابگوی زحمات گروهها و هنرمندان نیست. کافیست مثلا بیایند اعلام کنند که در طی 5 سال گذشته چه میزان از این حوزه حمایت کردند و برای من تئاتری روشن کنند که چه کمکی کردند.
این سه ارگان بهعنوان اصلیترین مرجع و منبع حمایتی از این آثار هستند . حفظ ارزشها و پاسداشت یادآوریهای دفاع مقدس جزو شعارهای همیشگی مسئولین است. مسئولینی که بیشتر از اینکه دغدغه این مسئله را داشته باشند، شعارهای شان لقلقهی دهانشان شده است.جدا از حمایت های انجمن هنرهای نمایشی ایران و اداره کل هنرهای نمایشی کشور ،البته هستند نهادهایی مثل شهرداری که خوب پای کار میآیند و گاهی بیشتر از این سه تا ارگان حمایت کرده آماده حمایت بودهاند.میتوان گفت عمدهترین مشکلات این حوزه که هنرمندان کمتر جذب آن میشوند این موارد است. اما بهعنوان آمار وضعیت این نمایشها اگر در حد خوبی نباشد اما در حد متوسط است و هستند کارگردانهایی که با جدیت به این سمت رفتنه اند و فعالت دارند.
گفت و گو از: مینا بهرامی