تک ستاره درخشان عرصه پوستر تئاتر در ایران

این دوره مسابقه عکس و پوستر به دبیری مهدی آشنا برگزار شد .پیشتر  در گزارشی اهمیت برگزاری بخش عکس را در گفت و گو با عکاسان برگزیده منتشرکردیم و در گزارش پیش رو ، منتخبین بخش پوستر در گفتگو با ایران تئاتر از مطالبات خود از جشنواره فجر گفتند.

بخش پوستر جشنواره تئاتر فجر تنها ویترین پوستر تئاتر ایران است

محمد افشار به عنوان نفر دوم بخش پوستر معرفی شد.  او متولد ۱۳۶۲ مشهد است و از سال ۱۳۸۴ در حوزه گرافیک فعالیت می‌کند. او را حدود ۱۶ سال است به صورت تخصصی به عنوان طراح پوستر می‌‌شناسند و با گروه‌ها و کارگردان‌های بزرگ تئاتری همکاری داشته است.

افشار با بیان اینکه بخش پوستر جشنواره فجر یکی از معتبرترین ویترین‌های تئاتری در کشور است گفت:  بخش طراحی پوستر جشنواره می‌توان گفت تنها جشنواره گرافیکی تئاتر که هر‌سال در حال برگزاری‌ست، می‌باشد. فستیوال‌های معتبر بین المللی زیادی هستند برای این موضوع یا موضوعات دیگر پوستر که تخصصی کار می‌کنند اما شاید بتوان گفت که این جشنواره تنها ویترین سالیانه می‌تواند باشد و جای نشان دادن و به نمایش گذاشتن دست آورد یک سالی است که طراحان پوستر نمایش انجام می‌دهند و چه در سطح حرفه‌ای و چه به صورت غیر حرفه ای در این جشنواره شرکت می‌کنند و برای من هم باعث افتخار است که در این بخش حضور دارم و درچند دوره گذشته جشنواره نیز حائز رتبه و یا نامزد دریافت جایزه شده‌ام.

محمد افشار ادامه داد: سالانه جشنواره‌های متعددی برگزار می‌شود و ممکن است ما در فستیوال‌های خارج از کشور حضور فعال‌تری داشته و جایزه بگیریم اما در داخل کشور طراحان،گروه‌ها،کارگردانان و تئاتری‌ها اسم طراح را دراین فستیوال‌ها می‌بینند و از نظر فضایی تئاتری که در ایران داریم حضور در این جشنواره‌ها می‌توانند تاثیر زیادی در حوزه فعالیت طراحان داشته باشد و من هم از این قائده مستثنی نیستم و سال‌هایی که درجشنواره تئاتر فجر حضور دارم خیلی از همکاران رو می‌بینم و به واسطه‌ی این جشنواره با خیلی از فعالان این عرصه آشنا می‌شوم.

وی در خصوص خواسته‌ها و مطالبات خود از فجر افزود: خواسته خاصی نمی‌توان گفت دارم ولی صرفا به اینکه جشنواره‌ای هر‌سال برگزار شود و یک نمایشگاهی چه مجازی و چه حقیقی دایر شود بسنده نشود. به نظر من مهمترین مسئله برای یک طراح پوستر تئاتر و یا کلا طراح پوستر به عنوان یک مدیوم کاملا اجتماعی در بین اقلام گرافیکی،این است که کارش در سطح شهر دیده شود و نه اینکه چهار تا پوستر الکترونیکی در پشت شیشه کافه‌ها و کتاب فروشی‌ها چسبانده شود. به هرحال اقتصاد تئاتر خیلی محدود است و با کمی بودجه دست و پنجه نرم می‌کند. نمی‌گوییم مثل قدیم باشد که پوسترها را با تیراژ بالا در سطح شهر پخش کنند؛ که اگر اینطور باشد بسیار هم عالی است. حتی گروه‌هایی که با بازیگران شناخته شده نیز کار می‌کنند بعضا به پوستر در تیراژ محدود و دیجیتال روی آورده‌اند،اما در بحث تئاتر،پوستر باید در معرض دید مردم برود و دیده شود. مخاطب حرفه‌ای تئاتر همیشه به دیدار نمایش می‌‌نشیند و چه بهتر است که مخاطبین عام و غیر تئاتری نیز با دیدن پوسترها به عنوان شناسنامه تصویری نمایش،جذب تماشای  تئاتر شوند. پوستری موفق خواهد بود که در هر ژانری در بین مردم باشد و نه اینکه برای تعدادی مخاطب خاص به نمایش گذاشته شود و یا تعداد محدودی آن را در گالری‌ها و نمایشگاه‌ها ببینند و یا با چاپ در یک کتاب،به دست تعداد اندکی برسد. جایگاه نصب پوستر در چند سال پیش در شهرها بیشتر بودالبته منظور پوستر فرهنگی و رویداد هنری است و کلا پوستر به معنی واقعی پوستر،نه یک سری تصاویر و حروف،پوسترهایی که ذائقه بصری مردم را هم پایین می‌آورد.

وی اظهار داشت: از جشنواره تئاتر فجر و یا هر‌رویدادی که مرتبط به طراحان پوستر باشد برگزار می‌شود می‌خواهم که درکنار سالن‌های نمایش و یا نمایشگاه پوستر جشنواره،در طول سال مکان‌هایی هم باشد که پوسترها بهتر دیده شوند وفقط به نمایشگاه بسنده نشود. و همچنین در طول سال هم به بخش پوستر تئاتر توجه کنند. همچنین ممیزی‌هایی در بخش طراحی تئاتر وجود دارد که بی‌مورد و بخاطر مسائل پیش پا افتاده پیش می‌آید وامیدوارم که وضعیت پوستر تئاتر هم کمی بهتر شود. بهترین کارکرد پوستر این است که مخاطب‌های جدید جذب کند برای همین بهتر است که در فضایی بیرون از فضاهای تئاتری منتشر شود تا بتواند روز به روز مخاطبان جدیدی را به سمت تئاتر جذب کند ونتایج مثبت داشته باشد.

بازگو کردن خواسته‌ها و مطالبات هنرمندان دردی را دوا نمی‌کند

میثم نامدار در این بخش توانست رتبه سوم را کسب کند. او متولد کرمانشاه و دارای مدرک کارشناسی ارشد ارتباط تصویری است. او مدرس دانشگاه‌های دولتی و غیر انتفاعی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد می‌باشد. نامدار تقریبا از سال ۱۳۸۲ به صورت حرفه‌ای کار گرافیک را آغاز نموده است.

نامدار در دوره های پیشین جشنواره حضور داشته و موفق به کسب تندیس جشنواره نیز شده است. او در خصوص اهمیت حضور در جشنواره‌ها گفت: در کارنامه کاری بنده اگر نگاه کنید دو دوره جزء کاندیداهای بخش پوستر تئاتر فجر بودم و یک دوره هم رتبه اول و دیپلم افتخار و تندیس جشنواره فجر را دریافت کرده‌ام. این جشنواره ویژگی خاصی برای من نداشته است و در حوزه کاری‌ام هم هیچ نقشی نداشته است و مرا تاکنون به جایی نرسانده، چراکه ما هنری‌ها زندگی‌مان را بایستی به سختی بگذرانیم و هر‌مطالبه یا خواسته‌ای هم داشته باشیم بازگو کردنتش فایده‌ای ندارد.

نامدار در ادامه بیان داشت: پیشنهاد من به هنرجویان وعلاقمندان این رشته این است که حوزه طراحی پوستر منفعت مالی چندانی ندارد و هرگز سمتش نیایند و متاسفانه دوستانی در این حوزه هستند که بخاطر اینکه خودی نشان دهند و خودنمایی‌های بی‌خود و بی‌جهتی داشته باشند،طراحی پوستر رایگان کار می‌کنند و این روند مرا همیشه آزرده خاطر می‌کند در هر‌حال پیروز و سربلند باشید.

جشنواره‌ها ویترینی از ماحصل جست‌جو و کنکاش‌های هنرمندان در طول یکسال هستند

از مهدی دوایی نیز در این بخش تقدیر به عمل آمد. دوایی مدیر هنری چهلمین دوره جشنواره تئاتر فجر ،فیلمساز و طراح گرافیک متولد ۱۳۶۰ در تهران و دارای مدرک کارشناسی ارشد تهیه کنندگی و کارگردانی  از دانشکده‌ی صداوسیما است. او فعالیت حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۷۸ آغاز کرده و در این دو دهه به عنوان مدیر هنری،مشاور،طراح و فیلمساز با سازمان‌ها و مجموعه‌های مختلفی تجربه‌ی همکاری زیادی داشته و تاکنون طراحی پوستر بیش از یک‌صد نمایش را بر عهده دار بوده است. از سال ۱۳۷۸ به مدت ۲۲ سال  در این حرفه مشغول به کار است.

دوایی عنوان کرد حضور در جشنواره‌های این چنینی مسئولیت هنرمند  را نسبت به اثرش بیشتر می‌کند و گفت: جشنواره‌ها بطور اعم ویترینی هستند که هنرمندان حاصل جست و جو و کنکاش‌های خود را در غالب اثر هنری در آن ارائه می‌کنند و این باعث دیده شدن محصولات فکری آن‌ها در سطحی عمومی‌تر می‌شود. مضاف به اینکه طراحان می‌توانند محک بهتری از کارشان و برخورد آن با سطح افکار عمومی جامعه و دیگر همکارانشان داشته باشند.

وی ادامه داد: به عنوان طراح پوستر تئاتر فارغ از این دوره و بطور کلی انتظارم از مسئولین برگزارکننده جشنواره در ادوار مختلف این است که در مرحله اول داوری حرفه‌ای و متخصص انتخاب کنند و دوم اینکه آثار شرکت کننده در جشنواره به شکلی حرفه‌ای و با کیفیت در نمایشگاه و کتاب جشنواره ارائه شوند.

دوایی افزود: حرف آخر اینکه من به عنوان مدیر هنری جشنواره وظایفی داشتم که بر اساس آن پوستر و هویت بصری جشنواره‌ی چهلم را طراحی کردم. از آنجا که بخش‌های مختلف جشنواره مستقل از یکدیگر عمل می‌کنند کارهایم را در بخش مسابقه پوسترهای تئاتر شرکت دادم. به این دلیل واضح که این رویداد مهمترین رویداد رسمی و تئاتری کشورمان است که در آن برآیند سالیانه کارهای‌مان عرضه می‌شود و عدم شرکت در آن باعث می‌شود تا تصویر دقیقی از خود و بازخوردهای اجتماعی کارمان در جامعه نداشته باشیم.