گفت و گو با فریدون حامدی دبیر جشنواره تئاتر کردی سقز درباره ویژگی های هفتمین دوره
آیینه تمام‌نمای هنرمندان تئاتر مناطق کردنشین
۲۱ نمایش از کشور های ترکیه، سوریه و عراق و ۱۹ اثر از استان‌های کردستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی و تهران به دبیر خانه واصل شد.
به گزارش خبرنگار ایران تئاتر از کردستان، فریدون حامدی متولد ۱۳۵۳ از شهرستان سقز فعالیت هنری خودم را زیر نظر استاد احمد صالحی از مقطع راهنمایی(۱۳۶۵) شروع و نگارش ۹ متن نمایشی،کارگردانی ۳۸ اثر و بازی در ۴۵ نمایش و ۱۴ فیلم کوتاه و بلند، در کارنامه خود دارد، در ۱۴ دوره جشنواره کردی به عنوان شرکت کننده، داور و هیات انتخاب حضور فعال داشته است و در این دوره به عنوان دبیر جشنواره منصوب شده‌است،به همین بهانه با او گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.
سطح کیفی جشنواره کردی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سطح کیفی جشنواره را می‌توان در دو بخش بررسی کرد؛ اول: کیفیت کارهای حاضر در جشنواره که به نظر من مهم‌ترین عامل است و دوم: چگونگی برگزاری جشنواره که شامل سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و هماهنگی‌های لازم برای برگزاری جشنواره‌ای در خور هنرمندان مناطق کوردنشین،شرکت کننده‌ها و نیز تماشاگران فهیم سقزی باشد.
در رابطه با کیفیت کارها، باید اذعان داشت علیرغم وجود فرصت زمانی مناسب برای گروه‌ها،به جز تعداد معدودی از نمایش‌ها،نشانه‌های تعجیل و کم کاری در بسیاری از نمایش‌های شرکت کننده کاملا مشهود بود و هیئت ۵ نفره انتخاب، با وسواس و با معیارهای فنی،در ارزیابی آثار نمایش‌های برتر را از نظر کیفی برای حضور در جشنواره معرفی کردند.
در رابطه با برگزاری جشنواره نیز تمام تلاش‌ها برای برگزاری شایسته، با روحیه‌ی دوستی و تفاهم و بدور از هر گونه حاشیه خواهد بود که امیدواریم تیم اجرایی در این مهم به اهداف خود دست یابد.
علت ناهماهنگی در اعلام تاریخ برگزاری و بازبینی جشنواره چه بود؟
بازبینی آثار مطابق برنامه و فراخوان انجام شد و نمایش‌های برگزیده از میان ۳۶ اثر شرکت کننده توسط هیئت انتخاب آثار معرفی شدند،اما مسئولین و متولیان برگزاری جشنواره،شامل اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی،ستاد عالی اجرایی شهرستان و دبیرخانه،به استناد نامه مرکز بهداشت و اعمال محدودیت‌های کرونایی،تصمیم به برگزاری در شرایط بهتری در نیمه دوم اردیبهشت ماه گرفتند.
برای انتخاب تیم اجرایی جشنواره با گروهای تئاتر در سقز در تعامل بودید؟
بلافاصله پس از دریافت حکم دبیری جشنواره، جلسه‌ای با حضور پیشکسوتان و فعالین هنرهای نمایشی شهرستان در سالن کتابخانه برگزار شد. اهداف و برنامه‌های جشنواره ارائه و از همه برای برگزاری جشنواره‌ای موفق همراه با تعامل و همکاری دعوت به عمل آمد. پس از انتخاب جناب آقای هیوا اسدبیگی،از هنرمندان موفق و بدون حاشیه‌ی سقز به عنوان دبیر اجرایی،مسئولیت تشکیل تیم‌های کاری و کمیته‌های اجرایی جشنواره،به ایشان محول شد و خوشبختانه تا این لحظه با همفکری و انسجام عملی،این مهم با کمک دوستان و بزرگانی که دست یاری ما را گرفتند،تشکیل و کارهای مقدماتی جشنواره در حال انجام است.
آیا بودجه جشنواره تأمین شده‌است؟
یکی از شروط پذیرش دبیری جشنواره توسط من،اطمینان از تامین بودجه جشنواره بود. مطابق برآورد کارشناسی اولیه،که دوستان پیشتر انجام داده بودند،جدول بودجه تنظیم و استان متعهد به تامین ۵۰ درصد و شهرستان،شامل فرمانداری محترم،شهرداری و شورای اسلامی شهر متعهد به تامین مابقی ۵۰٪ هزینه‌های برآورد شده شامل هزینه‌های اسکان و پذیرایی، تبلیغات محیطی و تردد داخل شهر بودند.تا این لحظه که حدود یک ماه تا برگزاری جشنواره فرصت داریم تعهد اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کاملا تامین و به حساب انجمن نمایش استان واریز شده است. تأمین مابقی طی جلساتی چند در حضور فرماندار،شهردار و شورای اسلامی،برگزار شده و تامین بودجه تعهد شده را برای برگزاری جشنواره‌ای در شأن هنر کوردی و شهرستان فرهنگی سقز را داده‌اند،که برای تحقق این امر با برگزاری جشنواره نیاز به نشست‌ها و هماهنگی‌های تکمیلی نیز خواهد بود.
سطح کیفیت کارهای تایید شده در مقایسه با دوره های قبل چگونه است؟
در جشنواره‌ها معمولا آثار شرکت کننده با یکدیگر مقایسه و ارزیابی‌ها نسبی است،نه بر اساس اصول سختگیرانه و ایده‌آل‌ها،از این رو کیفیت نمایش‌ها را در هر دوره از جشنواره باید نسبت به یکدیگر ارزیابی نمود. عدم حضور مهاباد؛ مریوان؛ بیجار؛ بوکان و…در جشنواره امسال علت خاصی دارد؟ آیا این عدم حضور بر سطح جشنواره تاثیرگزار است؟
نظر به اینکه طی سال‌های اخیر،اطمینانی از برگزاری مداوم و سالانه جشنواره نبوده و محدودیت‌های کرونایی هم وضعیت دشوار و نامشخصی برای هنرمندان این عرصه فراهم کرده بود،طبیعی است هنرمندان علاقه‌مند نمی‌توانند برنامه‌ریزی مناسبی برای تولید اثری مطلوب و دلخواه داشته باشند و این همواره یکی از عامل‌های اساسی در کاهش کیفیت آثار نمایشی نسبت به دوره‌های اولیه است. هر چند در سال‌های اخیر نیز شاهد نمایش هایی با کیفیت،از هنرمندان شاخص کورد در جشنواره بوده‌ایم و انصاف نخواهد بود که به آنان اشاره نکنیم. اما در کل،عدم اطمینان هنرمندان از برگزاری منظم سالانه و منطبق با تقویمی مشخص،از فاکتورهای مهمی است که در برنامه‌ریزی‌های گروه‌های نمایشی اثری بسزا داشته و خواهد داشت.
آثار بین المللی از کدام کشورها هستند؟ و آیا مقدمات حضورشان در جشنواره فراهم است؟
در این دوره ۴۰ نمایش شامل ۲۱ اثر خارجی و ۱۹ اثر داخلی متقاضی شرکت در جشنواره هفدهم بودند که قبل از زمان بازبینی ۴ نمایش به دلایل مختلف انصراف دادند. در میان آثار رسیده به دبیرخانه از اکثر نقاط کوردنشین متقاضی داشتیم .
۲۱ نمایش از خارج کشور شامل ترکیه،سوریه و عراق و ۱۹ اثر از استان‌های کوردستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی و تهران به دبیر خانه واصل شد. عدم حضور این شهرها در جشنواره،به دلیل عدم اولویت یافتن در رتبه بندی کارهای ارزیابی شده است.چهار اثر شامل دو اثر از ترکیه و دو اثر از کردستان عراق برای شرکت در این دوره انتخاب شده‌اند و کارهای اداری مربوطه بلافاصله پس از انتخاب این نمایش‌ها انجام شد. امیدواریم با توجه به تغییر زمان جشنواره،امکان حضور این گروه‌ها در جشنواره فراهم گردد.
آیا حضور نمایش «دورترین شاری جهان» در جشنواره با توجه به اجرا در جشنواره کرکوک نقض اساسنامه تئاتر کوردی است؟
«دورترین شاری جهان» به کارگردانی سمانه میرزایی است،لازم به ذکر است که این نمایش برای حضور در جشنواره آماده شده بود،که طبق فراخوان اولیه مقرر بود اوایل آذرماه سال ۱۴۰۰ برگزار شود،پس از انتخاب من به عنوان دبیر و با هدف ایجاد فرصت بیشتر برای حضور فراگیر و موثرتر گروه‌های نمایشی،زمان برگزاری جشنواره با موافقت مسئولین امر به اسفند ماه موکول گردید.در این فاصله(اوایل دی ماه)جشنواره‌ای در کرکوک برگزار شد و نمایش مذکور ضمن اطلاع و هماهنگی با ما در این جشنواره شرکت نمود.همچنین تمامی نمایش‌های خارجی متقاضی حضور در جشنواره،پیشتر در یک یا چند جشنواره شرکت کرده‌اند،پس در صورت رقابتی بودن کلیه نمایش‌های راه یافته به جشنواره،باید شرط شرکت در جشنواره‌های خارجی را استثنا می‌کردیم.
چقدر به اساسنامه جشنواره تئاتر کردی که توسط پیشکسوتان تئاتر سقز تنظیم شده است پایبند بودید؟
جشنواره اساسنامه ندارد و سیاست‌های آن،می‌تواند به فراخور زمان و فراخوان منتشر شده و نیز دبیر و عوامل اجرایی،تغییر نماید. کار بسیار خوبی که در چند دوره قبل توسط جمعی از هنرمندان و پیشکسوتان همشهریمان،به عنوان آیین نامه اجرایی جشنواره‌ی تئاتر کوردی سقز تنظیم شد،مجموعه موارد کارشناسی شده ایست که می‌تواند چراغ راه گروه اجرایی جشنواره باشد. تا جایی که بنده اطلاع دارم،هیچکدام از دبیران دوره‌های پیشین نیز خود را ملزم به رعایت تمامی موارد آن ندانستند.
کلام آخر؟
جشنواره تئاتر کوردی سقز،میراث ۲۵ ساله‌ی فرهنگ و هنر سقز بوده و به عنوان برندی معتبر در تمامی مناطق کوردنشین دنیا مطرح شده است. این رویداد مهم چنان تاثیر شگرفی در بین هنرمندان کورد تئاتر ایجاد کرده است که همگی نسبت به آن عرق و تعصب ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. مداوم‌ترین اتفاق هنری کوردی در تمام دنیا است که توانسته ۱۶ دوره‌ی پر فراز و نشیب را با موفقیت طی کند. به همین سبب دلخواه و مطلوب همه هنرمندان مناطق کوردنشین و مورد حمایت بی‌نظیر مردم فرهنگ دوست سقز است. لذا باید اقرار نمود که صاحبین اصلی جشنواره در وهله اول مردم فهیم سقز هستند که همواره حامی و پشتیبان فعالیت‌های هنری و به ویژه جشنواره بوده‌اند و در وهله دوم،تمامی هنرمندانی که به نحوی از آنجا،برای تداوم و برگزاری هرچه بهتر این جشنواره در تمامی ادوار تلاش کردند.دبیرخانه و گروه اجرایی هفدهمین جشنواره تئاتر کوردی سقز با شعار تفاهم،خلاقیت و جوانگرایی در راستای نیل به اهداف متعالی جشنواره،دست تک تک مسئولین،یاوران و همراهان خود را در این مسیر ارزشمند،به گرمی و دوستانه می‌فشارد.
گفت و گو از: اسماعیل صادقی