مدیر بنیاد نمایش کودک در گفت‌وگو با ایران تئاتر عنوان کرد
داوود کیانیان: سرمایه‌گذاری روی نوجوانان عامل شکوفایی تئاتر برای آن‌هاست
داوود کیانیان، نمایش‌نامه‌نویس، کارگردان و پژوهشگر تئاتر کودکان و نوجوانان، سرمایه‌گذاری روی خودِ نوجوانان را به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری حرفه‌ای و نتیجه‌بخش که باعث شکوفایی تئاتر برای این رده سنی خواهد شد، دانست و اقدامات اخیر دفتر آموزش، پژوهش و انتشارات اداره کل هنرهای نمایشی به‌منظور توجه به تئاتر نوجوانان را بسیار تأثیرگذار معرفی کرد.
نگار امیری: داوود کیانیان، نمایش‌نامه‌نویس، کارگردان و پژوهشگر تئاتر است. او در سالهای دهه هفتاد تا ابتدای دهه هشتاد مدیریت مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را بر عهده داشت.
«بچه‌ها و سگ‌ها»، «دادوبیداد»، «راز درخت مقدس»، «فشنگ‌های پرتقالی»، «بزرگ‌ترین موجود روی زمین» ازجمله نمایش‌نامه‌های این نویسنده برای کودکان و نوجوانان است. کیانیان علاوه بر نگارش نمایشنامه به کارگردانی برخی از آثار خود همچون «مطرود»، «باران»، «اجاق کور»، «پسرای عمو صحرا و دخترای ننه دریا» نیز پرداخته است.
او اکنون به‌عنوان مدیر بنیاد نمایش کودک و عضو انجمن نویسندگان کودک و نیز مؤسس و عضو افتخاری انجمن تئاتر کودک و نوجوان خانه تئاتر به فعالیت مشغول است. با این پژوهشگر و پیشکسوت تئاتر به گفت‌وگوی کوتاهی در زمینه فعالیت‌های اخیرش در حوزه نمایش پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
شما را به‌عنوان بازیگر، نویسنده و کارگردان تئاتر می‌شناسیم، سالهای زیادی است که کارگردانی نکرده‌اید، برای روی صحنه بردن نمایش برنامه‌ای دارید؟
نمایش‌نامه‌های زیادی نوشته‌ام که خیلی دوست داشتم آن‌ها را روی صحنه ببرم اما متأسفانه امکانات فراهم نیست. این نبود امکانات معضل تمام عزیزان پیشکسوت است. به‌عنوان نمونه می‌توانم از حسن دادشکر، رضا بابک و دیگر عزیزانی نام ببرم که متأسفانه طی سالهای اخیر امکانات کافی برای فعالیت و حضورشان فراهم نبوده است.
از دلایل اصلی که منجر به دوری پیشکسوتانی چون شما و دیگر عزیزانی که نام بردید از اجرا شده است، چیست؟
بودجه و گرفتن سالن از مهم‌ترین مسائل کم‌کاری بسیاری از پیشکسوتان تئاتر است. در واقع پیگیری‌هایی که برای تولید یک اثر نمایشی از تمرین تا روی صحنه بردن انجام می‌شود، دیگر از حوصله ما خارج است. شاید اولین و راحت‌ترین چیزی که برای رفع این موضوعات به ذهن می‌رسد، گرفتن دستیار و مشاور باشد که البته باز هم مشکل را حل نخواهد کرد.
در بخش نمایشنامهنویسی و پژوهش مشغول به فعالیت خاصی هستید؟
بله، با وجود تمام مشکلاتی که برای اجرای کار روی صحنه هست اما بیکار ننشسته‌ام. من در حال نگارش کتاب در زمینه تئاتر هستم، چند نمایشنامه آماده دارم و مقالات فراوانی برای جشنواره‌ها و سمینارهای متفاوت آماده کرده‌ام.
کرونا تأثیری در روند انجام فعالیت‌های پژوهشی‌تان داشت؟
من کمال استفاده را از زمانی که کرونا در اختیارم قرار داد، بردم. البته که برای بخش نگارش و پژوهش، بود و نبود کرونا تفاوت چندانی ایجاد نکرد. من پیش از همه‌گیری این ویروس نیز درگیر همین کارهای نگارشی و پژوهشی بودم. کارهای پژوهشی و نمایش‌نامه‌های زیادی در زمینه تئاتر آماده کرده‌ام که برای روانه شدن آن‌ها به بازار کتاب به دنبال ناشر هستم.
برای اجرای صحنه‌ای نمایش‌نامه‌هایی که در حال حاضر آماده دارید با کارگردان‌های تئاتر گفت‌وگویی داشته‌اید؟
تاکنون، چند کارگردان برای اجرای مجموعه‌ای از آثار نمایشی‌ام، اظهار علاقه کرده‌اند و قطعاً در اولین فرصت بعد از رونمایی از آن‌ها در فضای مجازی، شاهد اجرای صحنه‌ای آن‌ها خواهیم بود.
نمایش‌نامه‌هایی که به‌تازگی نگارش‌شان را به پایان رسانده‌ام، از لحاظ شکل و پرداخت ساده، روان و جدید هستند. موضوعات این آثار بسیار متنوع و متفاوت است و مسائل روز در آن‌ها گنجانده شده است.
به‌عنوان پژوهشگر عرصه تئاتر کودک و نوجوان، رویکرد دفتر آموزش، پژوهش و انتشارات اداره کل هنرهای نمایشی را تا چه میزان برای ارتقای آثار مکتوب در این حوزه مؤثر می‌دانید؟
خوشبختانه به‌تازگی تغییرات بسیار خوب و امیدوارکننده‌ای در رویکرد دفتر پژوهش، آموزش و انتشارات اداره کل هنرهای نمایشی در زمینه پژوهش تئاتر به‌ویژه برای نوجوانان که تئاترشان مغفول مانده، رخ داده است. من و بنیاد نمایش کودک برای دفتر آموزش، پژوهش و انتشارات اداره کل هنرهای نمایشی، آرزوی موفقیت داریم و از هر کمکی که از دست‌مان بربیاید دراین‌باره دریغ نخواهیم کرد. قرار است تا حدود 10 کتاب از صدسال تاریخ شفاهی کودکان و نوجوانان به همت موسسه هنرمندان پیشکسوت جمع‌آوری و توسط انتشارات نمایش چاپ و منتشر شود.
تاکنون، چند نهاد دیگر نیز با گذاشتن سمینار و نشست‌های جمعی به مسئله تئاتر برای نوجوانان پرداخته‌اند و این موضوع، نشانه‌ای از توجه جامعه به تئاتر نوجوانان است.
فکر می‌کنید فعالیت‌های پژوهشی برای رشد و بالندگی تئاتر نوجوان کارگشا خواهد بود؟ شما به‌عنوان مدرسی که سال‌ها در این زمینه به فعالیت پرداخته‌اید، پیشنهادی برای شکوفایی هرچه بیشتر، تئاتر برای نوجوانان دارید؟
بله، قطعاً پژوهش در این زمینه بسیار مؤثر، باارزش و کاربردی است. یکی از کارهایی که به آن توجه نشده است و می‌تواند تئاتر نوجوانان را شکوفا کند، سرمایه‌گذاری روی خود نوجوانان است. تولید تئاتر برای نوجوانان توسط گروه‌های حرفه‌ای بسیار اندک است و سرمایه‌گذاری خاصی در این زمینه صورت نگرفته است.
اگر ما روی خود نوجوانان سرمایه‌گذاری کنیم تا خودشان نمایشنامه بنویسند و اجرا کنند؛ هم استعداد دارند و هم به این کار علاقه‌مند هستند. حضور مؤثر نوجوانان در تئاتر باعث شکوفایی تئاتر دانش‌آموزی نیز خواهد شد و به این شکل می‌توان نمایش‌نامه‌های خوب و برگزیده تئاتر دانش‌آموزی را در جشنواره‌هایی مثل همدان و دیگر جشنواره‌های مرتبط شاهد بود و آثار برگزیده را در سالن‌های حرفه‌ای به اجرا گذاشت.
این یک سرمایه‌گذاری حرفه‌ای خواهد بود که بسیار هم نتیجه‌بخش است اما متأسفانه تاکنون دراین‌باره، نه آموزش‌وپرورش، نه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و نه نهادهایی که به امر تئاتر کودک و نوجوان می‌پردازند، توجه نداشته‌اند و در واقع این شاخه بسیار ضعیف باقی مانده است.
