گزارشی از پنجمین نشست خبری ایران- جهان با حضور مدیران هنری تئاتر ایرلند ، اسلوونی ، انگلیس

شیما بهره مند :
نشست خبری با گروه های بین المللی در واپسین روزهای بیست و سومین جشنواره بین امللی تئاتر فجر با حضور استلاهال ، مدیر جشنواره تئاتر بلفاست ایرلند ، کارنا جانسون ، مدیر تئاتر سلطنتی استرانفورد شرقی و مدیر موسسه اوان هاوس لندن و دوشن یووانویچ مدیر تئاتر اسلوونی ، در سالن انتظار تالار چهارسو ادامه یافت . استلاهال در مورد حضور در بیست و سومین جشنواره تئاتر فجر گفت : من در منچستر کار تئاتر را آغاز کرده و در همین شهر یک مدرسه تئاتر با هدف ارتباط بین المللی با تئاتر کشورهای دنیا تأسیس کردم و امروز نیز در پی همین هدف در این جشنواره شرکت کردیم . این موسسه در رابطه با هنرهای تئاتر ، موسیقی و رقص فعالیت دارد . امروز حمایت از هنرهای سنتی و بومی از هنرمندان از هر جای دنیا و با هر نوع خلاقیت هنری از اهداف اصلی این موسسه است و اینکه هنرمند با استفاده و اتکا به هنرهای سنتی بتواند حرفی تازه و هنری مدرن را به وجود آورد .
وی در مورد فعالیت خود در انگلیس و تئاتر بلفاست گفت : ” انگلیس کشور چند فرهنگی است و هنرمندان با گرایش ها و فرهنگ های مختلف به انگلیس می آیند . مردمانی آسیایی و یهودی و سیاه پوست و ... ما با تمام این افراد کار هنری انجام می دهیم و بدنبال حرف یا نقطه نظر مشترک هستیم .
وی ادامه داد : ” در حال حاضر من در کشور ایرلند فعالیت هنری دارم . و به عنوان عرضه کننده تئاتر یا به نوعی رابط بین مخاطب و هنرمند سعی می کنم سلیقه و خواست مخاطب و از سوی دیگر خلاقیت و هنرمند را درک کرده تا ارتباطی منطقی بین آن دو برقرار شود . اکنون حدود ۵ سال است که در تئاتر بلفاست فعالیت می کنم و سعی دارم تئاتری مطابق با خواست جامعه امروز ایرلند که پس از جنگ کاتولیک ها و پروتستان ها دوره آرامی را می گذراند عرضه کنم .
توجه به مخاطب مهم ترین رکن فعالیت هنری است .
استلاهال با بیان این مطلب گفت : ” کار من در تئاتر بلفاست مشکل است . چون باید مدام سلیقه مخاطب و توانایی هنرمند را سنجیده ، مطابق با آن تئاتری عرضه کنم و سلیقه ونظر من در این جا خیلی مهم نیست چون نمی توان نظری را بر خلاف خواست جامعه تحمیل کند . ایرلند شمالی که بخشی از انگلیس است شرایط تاریخی و سیاسی خاصی دارد و فعالیت هنری باید در این کشور کاملاً منطبق بر سلیقه و علاقه مردم ایرلند باشد . ”
وی در ادامه گفت : ” من به ایران آمده ام تا راههای ارتباط مداوم و مؤثر با توجه به زمینه های هنری مشترک ایرلند و ایران را بررسی کنم . چون معتقدم هنرمند می توان سفیر فرهنگی و هنری کشورها باشد ”
کارنا جانسون ، مدیر هنری موسسه اوان هاوس لندن در باره فعالیت این موسسه گفت :
من کار هنری ام را با کارگردانی آغاز کرده ام و به سرزمین های مختلفی سفر کرده و تجربه های بسیاری در زمینه تئاتر اندوخته ام و اکنون در تئاتر استرانفورد به عنوان مدیر برنامه ریزی هنری فعالیت دارم و همچنین مدیر هنری اوان هاوس لندن هستم . البته تمرکز کاری این موسسه بیشتر بر تئاتر سیاه پوستان و افریقایی هاست و تأکید بیشتر موسسه نیز بر حمایت جوانان و کسانی است که تا کنون فرصت فعالیت حرفه ای نداشته اند . همچنین سعی می کنیم موضوعات مطرح شده در نمایش های موسسه بیشتر به طبقات پایین تر و محروم جامعه مربوط باشد و با این قشر ارتباط بیشتری بگیرد تا اقشار مختلف کارگر و محروم نیز با تئاتر آشنا شوند . ”
وی در ادامه گفت : مردم با فرهنگ ها و زبانهای مختلفی در انگلیس زندگی می کنند و چگونگی مطرح کردن مسائل کشوری چند ملیتی برای مردمی با ده ها زبان ، رنگ و فرهنگ و فراتر از آن برقراری ارتباط بین المللی دغدغه موسسه ماست .
کارنا جانسون گفت : من به ایران آمده ام تا با ایران آشنایی بیشتری پیدا کنم چون در منطقه ای که ما کار می کنیم مردم مسلمان زیادی زندگی می کنند و من در جشنواره ایران به عنوان یک کشور مسلمان شرکت کرده ام نه فقط برای انتخاب یک تئاتر بلکه برای یافتن راههایی برای برقراری ارتباط با اقلیت مسلمان کشوری که در آن کار می کنم .
” رز فنتون ” مدیر جشنواره تئاتر لندن حضور در جشنواره تئاتر فجر را فرصتی برای گفت و گو و رویارویی با تئاتر ایران دانست و گفت : تئاتر ایران مبتنی بر دیالوگ و متن است . به همین دلیل نمایشهایی که در آن از فرم و پیشینه فرهنگی و کلاسیک استفاده می شود برای ما بسیار دیدنی و جالب است و در این حال می توانیم تجربیات بسیاری در این زمینه کسب کنیم .
فنتون کار مشترک و ارتباط بین المللی در تئاتر را بسیار مهم دانست و گفت : ما از نویسنده ها و بازیگرانی با ملیت ها و دیدگاههای مختلف استفاده می کنیم و طی کارگاههایی بسیار ، تئاتر مشترکی عرضه می کنیم . مثلاً چندی پیش نمایشنامه ای از یک نویسنده نیجریه ای تهیه و طی ١٨ ماه تمرین و کار گروهی، نمایش مشترکی اجرا کردیم .
وی تئاتر را هنری اجتماعی و فرهنگ ساز دانست و گفت : آموزش و یاددهی از طریق تئاتر بسیار مؤثر است و ما برای این منظور با مسوولان بهداشت و سلامت جامعه مشورت کرده تا راههایی برای پیشرفت و بهداشت روانی تئاتر بیابیم . البته موسسه ما پیش از این به نوعی خریدار هنر بوده اما اکنون سعی دارد هنری با توجه به نیاز مخاطب و توانایی هنرمند عرضه کند .
وی بر گفت گو و رویارویی تئاتر کشورهای مختلف تأکید کرد و گفت : در واقع شعار و هدف هنرمند جهانی ، یافتن پاسخ این پرسش است که چه چیزی دنیا را محکم تر می کند و بهتر می چرخد .
یووانویچ مدیر تئاتر اسلوونی با ابراز خوشحالی از حضور در این جشنواره گفت : ” من از کشوری آمده ام که ١۵ سال قبل جزیی از یوگسلاوی بوده و امروز کشوری مستقل است . سالها پیش همه چیز متعلق به دولت بود و دولت تئاتر را به لحاظ مالی حمایت می کرد و به همین دلیل در آن زمان سانسور تئاتر متداول بود ”
وی افزود : دغدغه من از هنگامی که وارد این کار شدم این بود که تئاتر را از دولتی بودن خارج کرده و تئاتری خصوصی ، خودمانی و راحت تر ایجاد کنم . شرایطی که اکنون تئاتر اسلوونی در آن به سر می برد و ما از آن خوشحالیم این است که تئاتر دولتی صرف نداریم . در آن زمان تئاتر محدود می شد به اجرای نمایشهایی از پیش طراحی و تعینی شده که بیشتر مبتنی بر متن بود .
وی در مورد فعالیت هنری خود گفت : من دو نوع موسسه تئاتر تأسیس کرده ام که یکی از آنها مربوط به اجرای نمایشهایی مبتنی بر حرکت و عوامل بصری بوده و دیگری نمایشهایی با هدف ارتباط با کشورهایی با ملیت های مختلف بوده است . همچنین در این موسسه ساخت نمایشهایی وابسته به گیشه است و با سیستم آبونمان اداره می شود .
یووانویچ گفت : من به عنوان فردی از نسل دهه ۶٠ میلادی که علیه کمونیست ها شورش کرده ام موسسه تئاتری را به عنوان نهادی برای اعتراض جوانان تأسیس کرده ام . تئاتری سیاسی که جوانان در آن مانیفیست ها و اعتراضات سیاسی خود را عنوان می کردند .
وی در مورد وضعیت کنونی تئاتر اسلوونی گفت : در طول ١۵ سال گذشته وضعیت تئاتر در اسلوونی بسیار تغییر کرده بطوری که این وضعیت رویاگونه و شاید ایده آل است . همچنین دولت از طریق وزارت فرهنگ و شهرداری به تئاتر کمک های مالی بسیاری می کنند . البته تئاتر ما یک تئاتر نوپای اروپایی است چون تمام این مدت سعی داشته ایم خود را به اروپای مدرن نزدیک کنیم و با معیارهای تئاتر آنها کار کنیم . اما اکنون زمان آن است که با دید گسترده تری به مقوله تئاتر نگاه کنیم و برای همین است که الان من در ایران هستم .