در حال بارگذاری ...
نگاهی به نمایش عروسکی «رویای شب نیمه تابستان»

کمدی جادویی شکسپیر، دراماتیک یا دکوراتیو

سپیده شمس: «رویای شب نیمه تابستان» نمایشنامه کمدی شکسپیر شاید یکی از مناسبترین نمایشنامههای شکسپیر برای اجرای نمایش عروسکی باشد. به این دلیل که فضای این نمایشنامه، پر از جادوست، پر از جن و پریهایی که همهی کارها را به دست گرفتهاند و کمدی اشتباهات راه انداختهاند و نشان دادن آن فضای سوررئال جادووار، در دنیای عروسکها خیلی بهتر خودش را می تواند نشان دهد.

مریم ضیایی، کارگردان نمایش هم با استفاده همزمان از عروسک و صورتک، برای شخصیتهای نمایش، توانسته به این فضای سوررئال و کمی عجیب بیشتر دامن بزند. اینکه هر شخصیت نمایشنامه مثلا هرمیا یا لایسندر، یک زمانهایی با عروسک، نشان داده می شدند و در زمانهای خاص به شکل صورتک به همراه بازیگر بر صحنه حضور دارند، به فضای جادوگونه نمایش اضافه کرده و ایده جالبی برای اجرای این متن پیچیده است.

 

این نمایش به کارگردانی مریم ضیائی، در روز سوم جشنواره عروسکی در تالار اصلی تئاترشهر، بر صحنه رفت و با استقبال نسبتا خوبی از سوی بزرگسالان هم مواجه شد و کودکان دانایی هم که آمده بودند، با سر و صدا و ناله و فریاد، خانواده هایشان را که بی توجه به موضوع نمایش و یا مناسبت آن با گروه سنی کودکان، آنها را برای دیدن نمایشی از شکسپیر آورده بودند- مجبور به ترک سالن کردند. هرچند این نمایش عروسکی در بسیاری صحنه ها، با همراهی گروه موسیقی زندهای که بر صحنه حضور داشتند، به شکل موسیقایی و با شعرهایی ساده( بیشتر برای کودکان) اجرا میشد و بازیگر نقش تایتانیا در حالیکه لباس پر زرق و برقی برتنش داشت، با آوازهایی کودکانه، شعرهایی میخواند. کل طراحی لباس ها در برخی صحنه ها و بیان آوازها و ریتمی که برای خواندن این آوازها در نظر گرفته شده بود، در برخی صحنه ها این نمایش را مناسب برای برای گروه سنی کودکان نشان میداد اما در بسیاری صحنه های دیگرنمایش که درام با آن مسیرهای پیپچیده روایت شکسپیری به جلو میرفت، نمایش، کاری متناسب با مخاطب بزرگسال بود.

 

کارگردان این نمایش با تاکید بر برخی صحنه ها، مثل صحنه های مربوط به تایتانیا، آوازخوانی هایش و نشان دادن شکوه و زیبایی اش، و دعواها و غمزه هایش، گذارکوتاه از برخی صحنه های مهم و کمدی نمایشنامه مثل عاشق شدن های اشتباهی شخصیتهای اصلی که کمدی ترین بخش نمایشنامه بود، نگاه خود را بر وجه دکوراتیو و تزئینی بودن نمایش عروسکی اش و جادویی بودن صحنه با حضور عروسک هایش، بیشتر متمرکز کرده بود تا پیشبرد درام و ایجاد فضای دراماتیک نمایشنامه.

 

از سویی استفاده از گروه موسیقی وموسیقایی کردن بسیاری صحنه ها اگرچه یک امکان برای اجرای نمایش بود اما نتوانسته بود، جایگاهش را در این نمایش پیدا کند و در پیشبرد روایت هم کمک چندانی نمیکرد. گویی موسیقی تنها به خاطر وجه زیبایی شناسی استفاده شده باشد، گاه آنچنان طولانی میشد که نوعی فاصله گذاری از پیگیری روایت داستان را برای تماشاگر به ارمغان می آورد. که البته شاید منظور کارگردان نیز در استفاده از این صحنه های موسیقایی طولانی( به نسبت زمان نمایش) ایجاد فاصله گذاریو فرصتی برای اندیشیدن مخاطب به آنچه در نمایش گذشته بوده است.

 

یکی از نکات مهم نمایش عروسکی«رویای شب نیمه تابستان» طراحی صحنه این نمایش بود که با استفاده از مواد دورریز و پسماندها و پلاستیکها و لاستیک ماشینهای فرسوده که دیگر به هیچ دردی نمی خوردند، طراحی و اجرا شده بود. استفاده بهجا از این مواد دورریزکه محیط زیست را آلوده می کنند، به همراه نورهای ریز درون این پلاستیک ها که فضا را به حالت جادویی نزدیک میکردند، برای طراحی صحنه نمایشی که اغلبش در جنگل می گذشت، مناسب بود و به واسطه بازتاب نورها و درخشش این پلاستیکها و مواد زائد در نور صحنه، فضاسازی مناسبی برای نمایش فراهم کرده بود. اگرچه برخی طراحی ها در صحنه، در زمان اجرای نمایش، عملا استفاده ای از آن نشد و طراحی صحنه ای نبود که کارایی چندانی داشته باشد، گویی در این بخش هم پرکردن فضای صحنه بزرگ تالار اصلی و نشان دادن استفاده از دورریزها بیشتر به چشم می آمد تا استفاده دراماتیک از طراحی صحنه در بسیاری از صحنه های نمایش.

 

نمایش عروسکی«رویای نیمه شب تابستان» با همه قوتهایش در استفاده به جا از متن نمایشنامه جادویی شکسپیر برای نمایش عروسکی، تا استفاده از دو گونه نمایش عروسکی ، صورتک و عروسک برای شخصیت ها و راز آمیز و چندوجهی نشان دادن آنها تا استفاده امروزی از دورریزها و پلاستیک ها در طراحی صحنه، نمایش عروسکی خوبی می تواند باشد اگر بتواند کمی نمایش را سبک کند و از بار دکوراتیو بودن چه در طراحی صحنه اش، چه در استفاده از موسیقی و موزیکال کردن صحنه ها و چه در بازی ها و عروسک هایش بکاهد و به وجه دراماتیک نمایش بیشتر توجه کند.




نظرات کاربران