لب کلام هنرمندان در گفت وگوهای هفته 5
شیوه زیست خود را عوض کنیم تا دوام بیاوریم
ایران تئاتر- عباس عبدالعلی زاده: متن پیش رو مروری دارد بر مهمترین گفت و گوهای کوتاه و بلندی که هفته گذشته با موضوع هنرهای نمایشی روی خروجی خبرگزاریها و سایت ها منتشر شده است. هفته گذشته اغلب اهالی تئاتر از راه های هم زیسیتی با ویروس کرونا سخن گفتند.
هفته گذشته هم زمان با افزایش تعداد یادداشتها و گزارشهای موضوعی با افت چشمگیر گفت و گو در فضای رسانه ای روبرو بودیم بیشتر به همین دلیل چهار گفت و گوی اول این هفته همگی از مهر نقل شده است. مصاحبه کنندگان و مصاحبه شوندگان از نیاز به زیستن در شرایط کرونایی سخن گفتند و اغلب پیش بینی کردند اگر اهالی تئاتر به اجراهای صحنه ای توجه نکنند بزودی تعریفهای جدیدی از تئاتر خواهیم داشت که با گذشته کاملا متفاوت است. بگویند و امیدوار باشند تئاتر در این شرایط جانی دوباره بگیرد.
متن گفت وگو های منتشر شده را در بخش «لب کلام» بصورت خلاصه آوردهایم تا مخاطب این متن در دنیای پرسرعت امروز درجریان مهمترین بخشهای این گفت و گوها قرار بگیرند. بدیهی است علاقمندان برای خواندن مشروح گفت و گوها می توانند به منبع مطلب که در ذیل هر گفت و گو ذکر شده مراجعه کنند. همچنین در طول هفته گذشته ایران تئاتر هم گفتگوهای کوتاه و بلندی با هنرمندانی منتشر کرده که مشروح این گفتگوها در سایت برای مخاطبین قابل مشاهده است.
امیر دژاکام: «تله تئاتر» مسکنی برای بحران کرونا
امیر دژاکام با اشاره به اینکه تولید تلهتئاتر میتواند از لحاظ اقتصادی و روانی فعالیتی کمککننده در بحران کرونا باشد، تأکید کرد این آثار باید برای جذب مخاطب، زبانی غیررسمی داشته باشند.
لب کلام
پیشنهاد تولید تلهتئاتر طرح بسیار خوبی است چون با این کار هنرمندان تئاتر درگیر فعالیت و کار میشوند و از لحاظ اقتصادی نیز به بچههایی که در این دوران بیکار بودهاند و دستمزدی دریافت نکردهاند، کمک میشود.
تولید تلهتئاتر علاوهبر کمک اقتصادی باعث کمک فرهنگی هم به علاقه مندان هنرهای نمایشی میشود و تا پیدا شدن و تولید واکسن کرونا میتواند به عنوان یک مسکن عمل کند.
ایجاد اشتغال برای هنرمندان از طریق تله تئاتر میتواند به آنها کمک روانی کند چون کار کردن فرد را میسازد و هر شخصی چه زن و چه مرد بعد از مدتی کار نکردن دچار افسردگی میشود که همین مساله میتواند تبعات جبران ناپذیر برای جامعه در بر داشته باشد.
برنامههای تلویزیونی مانند «دورهمی»، «خندوانه» و تا چند وقت قبل «۹۰» راز موفقیتشان این است که زبان غیررسمی را برای ارتباط با مخاطبان خود انتخاب کردند.
زبان رسمی در این زمانه پاسخگوی نیاز تماشاگران تلویزیون نیست چون زبان تمام برنامههای این رسانه رسمی است و اگر تئاتر هم بخواهد به سمت بهرهگیری از این نوع زبان برود موفق نخواهد بود.
زبان غیررسمی زبان مردم کوچه و بازار است و تله تئاتری موفق خواهد شد که به زبان مردم حرفش را بزند.
مجید امرایی: «نمایش درمانی دیجیتال» در دوران کرونا
مجید امرایی دبیرکل انجمن دراماتراپی ایران درباره برنامه اتحادیه جهانی دراماتراپی برای برگزاری هفته جهانی دراماتراپی در شرایط شیوع ویروس کرونا، گفت: ۲۹ جولای مصادف با هشتم مرداد ۱۳۹۹ با حضور نمایندگانی از ۱۵ کشور جهان ویدئوکنفرانس اتحادیه جهانی دراماتراپی برگزار شد. در این جلسه پس از ارائه گزارش اعضای مؤسس اتحادیه از جمله ایران، در خصوص شرایط حاد کرونایی و وضعیت مراکز دراماتراپی بحث و گفتگو شد. دو مرکز جدید نمایش درمانی در ایران افتتاح میشود.
لب کلام
در این جلسه با معرفی نمایندگان کشورهای ژاپن، کنیا و تایوان تعداد اعضا اتحادیه جهانی دراماتراپی به ۶۰ کشور رسید.
در این جلسه در خصوص راهکارهای مواجهه دراماتراپیستها با وضعیت جدید کرونایی و آموزشهای غیرحضوری دراماتراپی دیجیتالی بحث و تبادل نظر شد و موضوع دراماتراپی دیجیتالی مورد توجه و بررسی قرار گرفت.
در این جلسه که به روش ویدئوکنفرانس بر پا شد گزارشی از فعالیتهای انجمن دراماتراپی ایران کارگاهها، نمایندگیهای استانی و روشهای مجازی آموزش دراماتراپی ارائه شد.
با تصویب اعضا مقرر شد هفته جهانی دراماتراپی از ۱۸ تا ۲۵ اکتبر ۲۰۲۰ مصادف با ۲۷ مهر تا ۴ آبان ماه ۱۳۹۹ در سراسر جهان برگزار شود.
در شرایط کرونایی موجود در تدارک و برنامهریزی جهت برگزاری هفته جهانی دراماتراپی در ایران هستیم، ضمن اینکه قرار است ۲ مرکز جدید در آذربایجان شرقی و مازندران نیز افتتاح کنیم.
حامد شیخی: خطر تبدیل شدن سالنهای تئاتر به انبار
حامد شیخی نویسنده و کارگردان نمایش «با من حرف بزن» که این روزها در تماشاخانه ملک روی صحنه است درباره اجرای این اثر نمایشی در سایه بحران کرونا گفت: من شخصاً با هدف اینکه تئاتر تعطیل نشود تصمیم به اجرای این اثر نمایشی در شرایط فعلی گرفتهام، چون معتقدم رو گرداندن از اجرای تئاتر و استقبال بیش از اندازه از اجراهای آنلاین این خطر را به وجود میآورد که در آینده سالنهای تئاتر تعطیل شده و تبدیل به انبار و پاساژ شوند. تلاش من این بود که به سهم خودم جلو تعطیل شدن تئاتر را بگیرم.
لب کلام
با وجودی که مردم عادی این روزها در مواجهه با بیماری کرونا بیتفاوت شدهاند و میبینیم که مترو و خیابانها و مراکز خرید پر از جمعیت است اما هنوز نسبت به حضور در سالنهای تئاتر گارد دارند.
انتقاد من به مردم نیست بلکه به خود هنرمندان است که به امثال ما ایراد میگیرند که چرا در این وضعیت نمایشی را به صحنه بردهایم و به دیدن نمایشهایی هم که اجرا میشوند، نمیآیند اما اگر خودشان با پیشنهاد کاری مواجه شوند، آن را میپذیرند.
تلاش من این بوده که به شکلی شکیل و با کمترین عناصر و وسایل صحنه این نمایش را اجرا کنم تا کمتر زیان مالی ببینیم اما دوست دارم کار دیده شود.
این اثر نمایشی برگرفته از ۲ نمایشنامه تنسی ویلیامز با عنوان «اطلسیهای لگدمال شده» و «با من مثل باران حرف زن» و نمایشنامه «خفه شو عزیزم» نوشته محمد صالحعلاء است .
در نمایش «با من حرف بزن» روابط زمینی و معنوی با یکدیگر پیوند میخورد و داستان نویسندهای را روایت میکند که بین ابعاد شخصیتی خودش و روابط زمینی و آسمانی در چالش قرار دارد.
اجرای این نمایش احتیاج به سالن قاب صحنهای داشتم نه بلک باکس و سالن تماشاخانه ملک هم تلفیقی از هر ۲ است، بنابراین مناسب اجرای نمایش من بود.
این تماشاخانه رو به پیشرفت است و نمایشهای با کیفیتی از زمان آغاز فعالیت در آن اجرا شدهاند از همین رو تصمیم گرفتم «با من حرف بزن» را در این سالن به صحنه ببرم.
آرش فلاحتپیشه:کاسبان «تئاتر» سراغ دلار و سکه رفتهاند
کارگردان نمایش «پنهان خانه پنج در» که این روزها در سالن اصلی مرکز تئاتر مولوی روی صحنه است، کار برای گروههای تجربی و اندیشهورز تئاتر را در وضعیت کرونایی فعلی بسیار سخت دانست وگفت: در شرایطی که تمام جنبههای زندگی توسط ویروس کوچک اما مهلکی به نام کرونا تحتالشعاع قرار گرفته است، گروههای اندکی حاضرند با تمام سختیها نمایششان را روی صحنه ببرند تا چرخ هنر تئاتر همچنان بچرخد.
لب کلام
آنچه بر ما مردم و به ویژه اهالی تئاتر و هنر گذشت، به این نتیجه رسیدیم که کرونا فعلاً از میان نمیرود. با نشستن ما هم در خانه چیزی تغییر نمیکند. بنابراین تصمیم گرفتیم زیست تئاتری خود را ادامه دهیم.
برخی میگفتند روی صحنه بردن نمایش اشتباه است و با جان مردم بازی میکنیم. از سوی دیگر مسئولیت سلامت گروه، مسئولیتی سنگین بود.
اوایل، بازیگران گروه اعتماد نداشتند که از قرنطینهشان بیرون بیایند اما به هر حال با تمام این سختیها کارمان را آغاز کردیم و ثابت شد که سالنهای تئاتر از بسیاری مکانهای دیگر امنتر است.
آنچه در سالنهای تئاتر فراهم میشود این امکان را فراهم میکند تا مخاطبان با آرامش به دیدن نمایش بیایند و با رعایت پروتکلهای بهداشتی اثر را تماشا کنند.
ما هیچ وقت هیچ امیدی به کسی نداشتیم. در این سالها که تئاتر کار میکنیم، آموختهایم که هیچ وقت به هیچ وعدهای امیدوار نباشیم. همیشه خودمان با کار و تلاش سعی کردیم شرایط را به نفع خودمان تغییر دهیم.
مطرح شد که گروههایی که نمایششان را بعد از تعطیلی ۴ ماهه روی صحنه ببرند، نیمی از این کمک هزینه را زودتر از زمان همیشگی دریافت میکنند که البته محقق هم شد.
در جلسهای که با آقای آشنا داشتیم هم قرار شد که نیم دیگر این کمک هزینه را هم زودتر پرداخت کنند. این تنها اتفاق خوشایند این دوران بود.
گروهها میترسند مردم در شرایط فعلی به سالنهای تئاتر نیایند اما ما ترجیح دادیم با وجود تمام سختیها کارمان را با تماشاگران اندک آغاز کنیم تا چرخ تئاتر بچرخد و اوضاع را تغییر دهیم.
مدیریت هم میتواند تئاتر را زمین بزند و هم میتواند از شرایط کنونی به نفع اتفاقات مثبت استفاده کند.
میگویند کرونا باعث شد انسانها بار دیگر به خویشتن خود رجوع کند و به گذشتهشان بیندیشند.
ما بیمهابا با سرعت سرسامآور به پیش میرفتیم.
کم مانده بود که سالنها به هر ابتذالی تن بدهند تا تماشاگر را به سالنهای تئاتر بکشانند. این توقف از این بابت بسیار خوب بود. گرچه بخشهای دیگرش دردناک بود.
کسانی به واسطه پولشان وارد برخی از تئاترهای خصوصی شدند. آنها جایی سرمایهگذاری نمیکنند که زیان ببینند. این افراد حالا رفتهاند سمت بازار دلار و طلا. دیگر تئاتر برایشان آورده ندارد.
در این شرایط، امکان فعالیت برای گروههای تجربی و اندیشهورز بیشتر فراهم است. این شرایط برای ما یادآور روزهای خوب تئاتر است که تنها تالار شهر، تالار وحدت، سنگلج و مولوی فعال بودند. این همه تئاترهای کممایه روی صحنه نمیرفت.
سالنهای تئاتر و سینما بسته هستند. کم کم مردم تئاتر را فراموش میکنند.
کم کم به دلیل پدیدههای نوظهور و احمقانهای مانند تئاتر آنلاین که هیچ ربطی به تئاتر ندارد بروز میکنند، مختصات تئاتر هم تغییر میکند و هندسه تازهای به خود میبیند که دیگر نمیتوان آن را اصلاح کرد.
مدیران در بخش تئاتر میتوانند گروههای تجربی و کارگاهی را تقویت کنند، بودجه و سازماندهی را به سمتی ببرند که آثاری فاخر تولید شوند
همیشه اینگونه بوده که هر مدیری باید کاستیهای دوره قبل را رفع و رجوع و جشنوارههای متعدد برگزار میکرده است. حالا بهترین فرصت برای مرور راهی که پیمودهایم فراهم شده است.
اگر این شرایط کمک کند تا ما از این همه بیلان جشنوارهبازی فاصله بگیریم و به سوی جریان اصلی تئاتر بریم اتفاق مبارکی رخ داده است.
گفت و گوهای امیردژاکام، مجید امرایی، حامد شیخی، آرش فلاحتپیشه از خبرگزاری مهر
احمد دهقان: دیدیم اجرای ما در آمار فوتیها تاثیری ندارد
احمد دهقان که این روزها نمایش «به دنبال بخت» را روی صحنه برده است، اجرای این نمایش را پاسخی به یک ضرورت اجتماعی دانست و گفت: متاسفانه در جامعه ما هنوز هم حقوق زنان آن گونه که باید و شاید، مورد احترام نیست.
لب کلام
هر یک از شیوههای اجرای نمایش در هر جای جهان به دلیل یکسری از ضرورتها و شرایط خاص به وجود آمدهاند.
ریشه شیوه اجرای نقل زنانه هم به دوره قاجار برمیگردد که زنان اجازه حضور روی صحنه را نداشتند و تلاش میکردند راهی به صحنه بیابند.
امروز هم حقوق زنان در خیلی از موارد از بین میرود آنان همچنان محدودیتهای بسیار دارند و اگر من این زخم کهنه را باز کردهام، به همین دلیل است.
نمایش ما یکی از نمایشهای برگزیده جشنواره تئاتر آیینی سنتی و قرار بود از 25 فروردین امسال روی صحنه برود که ماجرای کرونا پیش آمد.
ولی در هر حال ما ناچار به اجرای این نمایش بودیم چون در سالن دولتی میتوانستیم کمک هزینه خود را دریافت کنیم و امکان اجرا در سالنهای خصوصی را نداشتیم.
تصمیم داریم این نمایش را در شهرهای دیگر هم اجرا کنیم و برای همین اول باید در سالن دولتی اجرای خود را انجام داده باشیم.
گاهی فکر میکنم شاید کرونا آمده تا شیوه زندگی ما را تغییر بدهد.
در این بین برخی از دوستان میگویند این وضعیت خطرناک است ولی باید شیوه زیست خود را عوض کنیم تا بتوانیم دوام بیاوریم.
خود من همه سختیهای اجرای تئاتر در این وضعیت را میدانم ولی ما محکوم به تغییر هستیم و سعیام را می کنم .
نمیدانم کار درستی میکنم یا نه ولی قضاوت را به اهل فن میسپارم.
چند نوع شهروند در جامعه داریم؛ کسانی مانند من که به تغییر اعتقاد دارند. کسی که در خانه میمانند تا کرونا ریشهکن شود و یکسری هم همه چیز را منکر میشوند که گروه خیلی خطرناکی هستند ولی عموما تماشاگران تئاتر از دو گروه اول هستند.
مسلما در این وضعیت تماشاگران کمتر استقبال میکنند و این مشکل را همه کارگردانهایی که مشغول اجرای نمایشهایشان هستند دارند.
به طوری که برخی از بازیگران گروه من که در نمایش دیگری هم بازی میکنند در برخی از شبها میگویند که آن نمایش چون هیچ تماشاگری نداشته، اجرا نشده است
خوشبختانه ما در هر اجرا بین 10 تا 12 تماشاگر را داشتهایم. و برای خود من اصل اول، سلامت اعضای گروه و مردم کشورم هست.
یک هفته تعطیل کردیم چون آمار فوتیها بالا رفت ولی دیدیم پایین نیامد و دوباره اجرایمان را آغاز کردیم.
ظاهرا اجرای ما در میزان فوتیها تاثیری نداشت!
دلم میخواهد این نمایش را در دیگر استانها هم اجرا کنم چون اعضای گروه ما از شهرهای مختلف هستند و در اجرا هم هر کدام با لهجه شهر خودشان دیالوگ میگویند.
خبرگزاری فارس