در حال بارگذاری ...
گفت وگو با مهدی پاشایی کارگردان و بازیگر نمایش داستان باغ وحش

بعد از 23 سال کار در تئاتر جرات کردم تا ....
استقبال خوب تماشاگران و اجرا با ظرفیت کامل

ایران تئاتر : ادوارد آلبی یکی از نمایش نامه نویسان معاصر است که آثارش نام او را در حکم یک مولف پر آوازه کرده اند.

آلبی استادانه به خلق روابط انسانی در فضای رئالیستی می پردازد که در ادامه فرایند داستان تبدیل به روابط پر تلاطم و تا حدی پر هراس می شود. در داستان باغ وحش این تنش به خوبی در رابطه بین دو شخصیت نمایش دیده می شود و مهدی پاشایی با درک درست از متن آلبی فضایی قابل باور برای مخاطب خلق می کند. نمایش داستان باغ وحش این روزها در مجموعه تئاتر شهر روی صحنه است. با مهدی پاشایی در باره این اجرا و فضای اثرش گفت وگویی انجام داده ایم.

ادوارد آلبی و آثارش برایتان چه ویژگی داشت که برای اجرای نمایش به سراغش رفتید؟

از سال 1377 به صورت حرفه ای وارد تئاتر شدم و تحصیلاتم را در دانشکده سینما و تئاتر نیمه کاره رها کردم و رفتم به آموزشگاه استاد سمندریان و 3 سال در کنار ایشان آموختم و مدتی هم دستیاری استاد را انجام دادم . از همان دوران تمام نمایش های مهم تاریخ تئاتر از نویسندگان بزرگ منجمله آثار پینتر، چخوف ، تنسی ویلیامز، شکسپیر وآلبی را مطالعه می کردم. استاد سمندریان به ما آموخت موقعی به سراغ اجرای نمایش از این آثار فاخر و مهم برویم که تجربه کافی برای این کار را داشته باشیم . در سال های فعالت حرفه ای همیشه دغدغه اجرای اثری از آلبی برایم مطرح بود و امسال بعد از 23 سال کار و اجرا این جرات را به خودم دادم که به سراغ داستان باغ وحش ادوارد آلبی بروم.

 

در میان آثار آلبی نمایش نامه های معروف تری مثل چه کسی از ویرجینا ولف می ترسد وجود دارد که توسط مایک نیکولز در اواخر دهه شصت تبدیل به یک فیلم مهم شد . داستان باغ وحش چه ویژگی منحصر به فردی داشت که به سراغ این اثر کمتر شناخته شده آلبی رفتید؟

مهم ترین دلیل چنین رویکردی ارتباطی بود که با داستان باغ وحش در میان سایر آثار آلبی برقرار کردم.

 

چه زاویه نگاه آلبی بیشتر برایتان مهم است؟

نگاه جامعه شناسی آلبی در آثارش برایم خیلی مهم است. شاید خیلی ها آلبی را به عنوان یک نویسنده ابزورد بشناسند. اما من چنین نگاهی به آلبی را ندارم و معتقدم آثارش خیلی جنبه های ناتورالیستی دارد و شخصیته های نمایش نامه های آلبی آدم های طبیعت گرایی هستند  و خودم هم علاقه زیادی به فضاهای ناتورالیستی دارم .

 

رابطه بین شخصیتها در داستان باغ وحش جزو وجوهات پر رنگ درام نمایش است...

کنش و واکنش رخ داده در پارکی در قلب یک شهر بزرگ نکته مهمی در درام این اثر است و وجود آدم هایی که می تواند باندازه جری مورد شناسایی قرار گرفته باشند و یا در ادامه برخورد ومواجه با ویژگی هایشان آشنا شد و البته این امر بسته به تعبیر مخاطب هم دارد . یکی از این دو نفر خاستگاه طبقه مرفه و دیگری طبقه فرودست جامعه را دارند.کنش و واکنش این دو نفر برای من خیلی جالب بود و متوجه شدم متاسفانه در جامعه ما جری ها وپیترهای زیادی وجود دارد و این فاصله فکری و طبقاتی به شدت به بدنه جامعه ضربه می زند .

 

چه تغییرات قابل اشاره ای در متن آلبی برای اجرا انجام دادید؟

مهم ترین تغییر تبدیل جری به دو شخصیت بود و با این تغییر نخواستم بگویم که فقط برای مردان مشکلاتی مثل جری رخ می دهد و برای یک زن هم می تواند چنین چالشی به وجود بیاید و در هرصورت تصمیم بگیرد به پارک بیاید و آن بلا را سر خودش بیاورد.

 

 برای اجرا از ترجمه ناهید طباطبایی که در سال 1389 از داستان باغ وحش انجام داده بود استفاده نکردید؟

نه، ترجمه ای را باتفاق الهام فقیه مسیبی انجام دادیم و تلاش کردم که دیالوگ ها جنبه اجرایی تری داشته باشد.

 

یکی از نقاط قوت نمایش نامه داستان باغ وحش دیالوگ های جاندار و قدرتمند آن است. چقدر این دیالوگ در معرفی بهتر و کامل ترشخصیتها نقش دارند؟

نقش بسیار مهم و کلیدی دارند . دیالوگ هایی که از زبان یکی از شخصیتها که نویسنده است به مخاطب منتقل می شود جنبه های بسیار راهبردی در تبین شخصیت ها دارند.

 

 در چالش رخ داده بین جری و پیتر جاهایی فضایی هراس آور در فضای نمایش به وجود می آید. این فضا چه موقعیتی در تبین جایگاه این دو آدم دارد؟

در هر کنش و واکنشی اتفاق و حادثه ای رخ می دهد . این اتفاق می تواند طنز باشد و یا تلخ و یا هراس آور . اتفاقی که برای آنها رخ می دهد اتفاق خوبی نیست و دلیل این اتفاقات رخدادهای گذشته است.

 

سوای کارگردانی در نمایش هم بازی دارید. آیا بازیگری باندازه کارگردانی برایتان دارای جذابیت است؟

قبلا هم در برخی از آثارم بازی کرده بودم وموقعی که با  دو بازیگر خوب مهدی زمین پرداز و بهار نوحیان برای بازی در نمایش به توافق رسیدم برایم جذاب شد که نقش پیتر را خودم بازی کنم و البته کارم را در حوزه کارگردانی را سخت تر می کرد.

 

در داستان باغ وحش آلبی به نوعی با نقد شخصیتهای نمایش و دیدگاهیشان یک جور شیوه زندگی امریکایی را مورد چالش قرار می دهد. این مسئله چقدر اجرای نمایش برایتان مهم بود؟

خیلی مطلق به این قضیه نگاه نکردم و جامعه خودم را در نظر گرفتم و با توجه به این شرایط حس کردم که فضای نمایش می تواند به فضای حال جامعه ما نزدیک باشد. زندگی ماشینی و شلوغ و پر تجملات نیویورکی به طور حتم در نوع نگاه آلبی حین نوشتن خیلی موثر بوده است.

 

طنز ملایم و به جایی در فضای نمایش دیده می شود، این طنز چقدر به شکل گیری بهتر رابطه بین شخصیت ها کمک می کند؟

طنز موجود در نمایش خیلی اندک است و بیشتر در بحث طنز موقعیت قابل تعریف است و طنز تلخی است. موقعی که مخاطب در انتهای نمایش با اتفاق به وجود آمده روبه رو می شود طنزی هم که وجود دارد برایش تلخ می شود. تلاش کردم بیشتر به روابط و موقعیت آدمها بپردازم.

 

نحو استقبال تماشاگران از اجرای نمایش چگونه است؟

 استقبال خوب است و هر شب اجرا با ظرفیت کامل روی صحنه می رود و مردم کار را دوست دارند.

 

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی




نظرات کاربران