انتخاب کار حرفه ای، نه تجربی و نه دانشجویی

طی سه هفته نزدیک به 40 اثر از فستیوال های معتبر جهان را دیده و با کارگردانان برجسته ای ملاقات داشتم.
فریندخت زاهدی عضو کمیته انتخاب بین الملل بیست و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر که برای انتخاب آثار به چندین فستیوال بین المللی سفر کرده بود، در بازگشت ضمن بیان مطلب فوق به سایت ایران تئاتر گفت:«امیدوارم بتوانیم از نظر اداری و مسائل ویزا و... شرایط سفر کارهای حرفه ای را ایجاد کنیم. بچه ها باید امکان دیدن کارهای حرفه ای و حساب شده از نظر تکنیک و محتوا را داشته باشند. بیشتر معتقدم باید کار حرفه ای به جشنواره بیاید تا کار تجربی.»
او اشاره می کند که کارهای غیر حرفه ای نسبتاً خوبی را دیده است و توضیح می دهد:«فکر می کنم نسل جوان ما از نسل جوان اروپایی بهتر کار می کند، برخورد جدی تر با تئاتر دارد و برای آن وقت می گذارد. خود این مطلب قابل بررسی است.»
زاهدی مشکل عمده دانشجویان ایرانی را عدم آشنایی با تکنیک های متفاوت عنوان کرده و توضیح داد:«از آن جا که تکنیک ها را کامل نمی شناسد و تفاوت انواع بازیگری را نمی داند یا به نوعی استفاده می کند که مفهوم ندارد و یا هر چه یاد گرفته است را سر هم می کند. از این رو بسیاری از کارهای ایران بدون دانش منسجم پشت آن، روی صحنه می رود، در حالی که در اروپا یک اجرا به طور مشخص براساس یک تکنیک کار می شود و اگر کارگردان بخواهد کار تجربی نیز انجام دهد، چیزی به همان تکنیک می افزاید.»
او تأکید می کند چیزی که در تئاتر ما وجود دارد جسارت است، اما نمی دانند همین جسارت نیز باید حساب شده باشد. دو نسل اخیر تئاتر ما چیز زیادی از تئاتر نمی دانند. علت آن از دانشگاه نشأت می گیرد. نسل جوان هم به تجربه دیداری نیاز دارد که متأسفانه کارهای کلاسیکِ حرفه ای به درستی دیده نمی شود. علاوه بر آن باید تجربه کند. در کلاس های کارگردانی و بازیگر آموزش درست دریافت نمی کند تا دارای نمایش هایی شود که از نظر انتقال مفهوم کامل باشد. حرکت را فقط برای حرکت استفاده می کنند در نتیجه کار از کیفیت محتوایی و تکنیکی خالی می شود. زبان نمایش حرکت است؛ طبعاً نقص آن باعث نقص محتوا می شود.»
وی با اشاره به کارهای خارجی که دیده است، گفت:«وقتی کارهای خارجی نقد می شوند، روی تکنیک و محتوا بحث می شود، در حالی که خیلی از هنرمندان ما می گویند با هیچ کدام کار ندارند و از یاد برده اند که نمایشنامه ژانر و ساختار خود را دارد. صحنه نباید محلی برای حرکت های اجق وجق شود.»
وی با اشاره به این که نسل جوان تئاتر به صورت آشفته و پراکنده با تئاتر آشناست، تصریح کرد:«تمام سعی ما این است که جمعیت نسل جوان با تکنیک های درست تئاتری آشنا شود. کار ناب حرفه ای درجه یک ببیند. هدف جشنواره ها این است که کارهایی را بیاورند تا سطح تئاتر کشور بالا برود. هنرمندانی را دعوت کنند که روی تئاتر کشور تأثیر بگذارند. فستیوال، داد و ستد تجربه است و اگر چنین هدفی را دنبال نکند، جز خرج زیادی برای یک ملت نیست.»