نقش پیرزن 100 ساله را هم بدون مشکل بازی کرده ام

فرنوش نیک اندیش با توانمندی در نقش سیمین افراشته مدیر مقرراتی و در عین حال غیر قابل پیش بینی یک دبیرستان دخترانه  بازی  بسیار درستی ایفا کند. نقشی که به لحظ سن و سالی در حدود بیست سال از سن واقعی او بیشتر است و او بدون داشتن گریم خاصی به درستی اوج و فرودهای یک زن چهل و چند ساله را بازی می کند. توانایی که نیک اندیش در نمایش دوشس ملی انجامش داده بود و نقش یک پیرزن هشتاد ساله را بازی کرده بود.

نیک اندیش با بازی های اخیرش توانایی ورود یک بازیگر واقعی و درجه یک تئاتری را را به رخ کشاند. نمایش فعل نمایش فعل دهمین نمایش گروه تئاتر خانه به سرپرستی محمد رضایی‌راد است که در سال‌های اخیر آثاری، چون آنک انسان، داستان‌هایی از بارش مهر و مرگ و بر اساس دوشس ملفی را روی صحنه برده‌اند. از جمله موفقیت‌های این گروه در سال‌های اخیر می‌توان به دریافت مدال افتخار آکادمی سمندریان (۱۳۹۴) و دریافت عنوان بهترین نمایش سال از انجمن منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران تئاتر برای نمایش‌های آنک انسان (۱۳۹۳) و بر اساس دوشس ملفی (۱۳۹۵) اشاره داشت. نمایش فعل از ۲۰ آذر ماه در سالن چهارسو مجموعۀ تئاتر شهر روی صحنه رفته است . میلاد رحیمی، باران کوثری، به‌آفرید غفاریان، فربد فرهنگ، رزیتا علیزاده، روجا جعفری، فرنوش نیک‌اندیش و مهبان جلالی ( بازیگران) ،هدا اربابی (طراح لباس)، نرگس فرشی (برنامه‌ریز)، مریم مظفری (منشی صحنه)، مجتبی جمشیدی (دستیار کارگردان)، آرین حقانی (مدیر صحنه)، نوشین جعفری (عکاس و مدیر روابط عمومی) و ساسان پیروز (مجری طرح) برخی از دیگر عواملی هستند که در اجرای نمایش فعل محمد رضایی‌راد را همراهی می‌کنند. داستان نمایش فعل درباره جوانی به نام فرهاد کاتب است که بر روی نظریه‌ فعل در دستور زبان تحقیق می‌کند. او برای تدریس ادبیات وارد یک مدرسه‌ دخترانه می‌شود، او تنها دبیر مرد این دبیرستان است و در نظام این مدرسه، ناخواسته موجب ایجاد زنجیره‌ای از روابط و آشفتگی‌ها می‌شود، به طوریکه با گذشت زمان نظریه‌ فعل او با تمام مناسبات زندگی‌اش گره می‌خورد. با مفهوم فاعلیت، انفعال، عشق و فاجعه . با فرنوش نیک اندیش در باره بازی در نقش یک زن پنجاه ساله و فضای نمایش فعل گفت وگویی انجام داده ایم.

آیا بازی در نمایش فعل نمایشی که در آن همه چیز به درستی تحت هدایت کارگردان به مخاطب عرضه می شود ایده ال هر بازیگری است؟

کار کردن محمد رضایی راد برای هر بازیگری یک فرصت است . ایشان به بازیگران فرصت می دهند که ضمن چالش کشیدن توانایی های فردی بتوانند نقش را به شایستگی ایفا کنند . در نمایش قبلی محمد رضایی راد دوشش ملفی نیز بازی داشتم. شخصیت سیمین افراشته نقشی بود که باید با دقت و ظرافت بازیش می کردم و باید تمرکز بالایی می داشتم . راهنمایی درست رضایی راد باعث شد من از چالش ایفای این نقش موفق بیرون بیایم .

برای اینکه بتوانید سیمین افراشته را بازی کنید کارگردان در شروع تمرینات به شما چه نکاتی را متذکر شد؟

حضور در نمایش محمد رضایی شما را تبدیل به بازیگر نظم پذیری می‌کند و بازی بازیگر توسط ایشان به دقت مهندسی و کنترل و هدایت می شود . برای گفتن هر جمله و هر اکت کوچکی ملزم به رعایت تایمینگ زمانی بودم . در جایی از نمایش شخصیت ترانه اعلایی شیوه کارگردانی محمد رضایی راد را به طور دقیقی توضیح می دهد و می گوید " بازیگر باید بداند که باید چند قدم بردارد و سرش را بایستی چند باری به این ور و آن ور برگرداند . " در حین بازی هم به این شیوه کار کردیم.

این شیوه بازیگری نیاز به تمرکز بسیار زیادی دارد که در صحنه با بازی سایر بازیگران تداخلی نداشته باشد؟

همینطور است و تمرکز زیادی نیاز دارد و این هارمونی و تمرکز در تمرینات زیاد نمایش به وجود آمد .

در شرایط فعلی اغلب نمایش ها با کمتر یک ماه تمرین روی صحنه اجرا می شود؟

متاسفانه همینطور است و من متوجه نمی شوم چگونه می شود در کمتر از یک ماه برای بازی در نمایشی آماده شد . برای نمایش فعل در حدود 5 ماه تمرین داشتیم.

سیمین افراشته جزو آدم هایی است که شغلش همه چیز زندگیش را پر کرده است؟

بهر حال سیمین در طول دوران مدت کارش در مدرسه از معلمی شروع و ناظم شده و حالا هم مدیر دبیرستان است . کار و شغل همه زندگی سیمین را احاطه کرده است . موقعی که سیمین می بیند کاتب نظر همه عوامل مدرسه را به خودش جلب کرده است . سعی می کند به او تذکر بدهد که در ایجاد رابطه با دیگران صبر کند.

به نظر می رسد این اظهار نظر سیمین از سر حسادت و یا توجه اش به کاتب است تا دلسوزی ؟

من به رفتار سیمین حسادت زنانه نمی گویم. او با خودش فکر می کند چرا فرهاد کاتب به او که محدودیت سایر شخصیت های زن نمایش را ندارد توجهی نمی کند . شیما پرتوی نامزد دارد، لیلا آرش هم دختر کم سن و سالی است.

در هرصورت تلاش می کند به نفع خودش کار کند؟

ببینید او مدیر مدرسه است و می خواهد مقررات مدرسه حفظ شود و هیچ اتفاقی در آنجا رخ ندهد . مدرسه ای قدیمی و نمونه است و سالها بدون حاشیه مدرسه به کار خودش ادامه داده است و نمی خواهد مدیریت او با شکل گیری این رابطه های عاطفی خدشه دار شود و می خواهد ذهن و فکر فرهاد کاتب را از پرسنل و شاگردهای مدرسه دور کند .

سیمین هم در زندگیش هیچ رابطه عاطفی نداشته است؟

 در یک پروسه طولانی او از محل کارش به خانه می آمده و روز بعد هم همین پروسه تکرار می شده و مسئله عاطفی در زندگیش دیده نمی شود .

این موقعیت حضور یک مرد در محیط کاملا زنانه حضور داشته باشد و یا موقعیت بر عکسش خیلی جذاب و دراماتیک است؟

البته نمی شود این مسئله را که سیمین عاشق فرهاد است را خیلی برجسته نشان داد و زیاد شیفته تئورهای فرهاد در باب ادبیات نمی شود. به نظرم شخصیت سیمین به گونه ای است که اهل شیفتگی و رومانتیک بودن نمی شود . او دوست دارد مثل هر زن دیگری مورد توجه قرار بگیرد .

یکی از دیالوگ های تکرار شونده در نمایش این است که سیمین به فرهاد می گوید تو 18 سال از لیلا بزرگتری و فرهاد در جواب می گوید 17 سال بزرگتر است؟

 به نظر من دیالوگ مهمی است و برای فرهاد این یک سال خیلی تعیین کننده است و یک جورهایی بودن این دیالوگ جای تاویل و تفسیر زیادی را به وجود می آورد .

آیا برای سیمین برای بازی بهتر گذشته سازی هم انجام دادید؟

 محمد رضایی راد تمایلی به این شیوه کاری ندارند و مبنای بازی ها را بر اساس بازی ژست طراحی کردند . بنابراین نیازی به گذشته سازی احساس نمی شد.

نکته مهم در بازی شما خیلی درست بازی کردن مختصات یک زن پنجاه ساله است . در حالی سن شما 24 سال است؟

 در نمایش دوشش ملفی نقش یک پیرزن 100 ساله را بازی کرده بودم و برایم فوق العاده جذاب است و خیلی بعد از پاک کردن گریمم بعد از اجرای دوشش ملفی من را نمی شناختند . در فعل گریم خاصی نداشتم و گریم همه بازیگران یکسان بود .

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی