وظیفه هنرمند به روزرسانی آثارمناسب با حال دوران است

نمایش «آناکارنینا» به کارگردانی آرش عباسی روز نهم(6بهمن) سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر ساعت 17 و 20 در تالار استاد ناظرزاده تماشاخانه ایرانشهر به صحنه می رود؛ به همین بهانه گفت و گو با کارگردان نمایش را بازنشر می کنیم.

 

گزارش ایران تئاتر، آرش عباسی بیش از یک دهه است که حضور جدی در تئاتر دارد و به‌عنوان نویسنده، بازیگر و کارگردان نمایش‌های موفقی خلق کرده است و نگاه و نگرش مولف گونه‌ای در آثارش قابل رویت و دیده شدن است. بازی در نمایش‌های «عاشقی»، «زیرزمین»، «داستان عامه‌پسند»، «یک سبد فحش برای شمسی خانم» ‏، «نقل سرخ» و کارگردانی نمایش‌های «آفتاب از میلان طلوع می‌کند»، «حریم»، «تهران ساعت 22»، «نامه‌های باد»، «همه‌چیز درباره آقای ف» و... آثار مهم کارنامه نویسندگی، بازیگری و کارگردانی آرش عباسی محسوب می‌شوند. نمایش «آناکارنینا» درباره مجری معروف تلویزیون است که در پانصدمین برنامه‌اش مهمان ویژه‌ای دارد؛ همسر سابقش که هنرپیشه معروفی است مهمان این قسمت برنامه است و باید روبه روی همدیگر بنشینند و در کمال آرامش برنامه را اجرا کنند اما سایه همسر جدید مجری که او هم هنرپیشه معروفی است لحظه‌ای دست از سر آن‌ها برنمی‌دارد. با آرش عباسی درباره اجرای نمایشش گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.

 

 

آیا نمایش «آنا کارنینا» را می‌توانیم در تداوم سبک‌کاری نمایش «نویسنده مرده است» تلقی کنیم؟

«نویسنده مرده است» در این سال‌ها روی من تاثیرات زیادی گذاشته است و به همین دلیل بارها در مناسبت‌های مختلف اجرایش کرده‌ام. انگار هیچ‌وقت پرونده «نویسنده مرده است» برای من بسته نمی‌شود. همین چند وقت پیش به فکر چاپ نمایش‌نامه‌اش افتادم و به‌زودی هم چاپ خواهد شد و قرار است کارگردان‌هایی روی صحنه اجرایش کنند. «آنا کارنینا» شباهت‌های زیادی به «نویسنده مرده است» دارد. هردوی  این نمایش‌ها، گفت وگو محور هستند و هردویشان زمان مشخصی (هفتاد دقیقه) دارند.

 

جالب اینجاست که شغل هردوی شخصیت‌های زن، بازیگری است.

هردویشان ستاره و سوپراستار هستند. همچنین شروع هردوی این نمایش‌ها با آرامش شروع می‌شود  و به‌تدریج طوفان و تلاطمی از راه می‌رسد.

 

آیا در شروع نمایش  نگاه توام با سوءظن کیت به وودی که مشغول حرف زدن با مخاطبان برنامه‌اش است، نوید شروع شدن تنش در رابطه‌شان را می‌دهد؟

بله، این شروع تنش بین آن‌ها است.

 

جنس و ساختار نمایش «آنا کارنینا» شباهت‌های زیادی با نمایش‌نامه چه کسی از ویریجینا وولف ادواردو آلبی دارد. آیا از این نمایشنامه در ساخت این اثر تاثیر گرفتید؟

من تحت تاثیر خیلی از نمایش‌نامه‌هایی هستم که در گذشته آن‌ها را خوانده‌ام. آلبی و امانوئل اشمیت آثار و تفکراتشان روی من تاثیرات زیادی داشته است.کار من خواندن و مطالعه نمایش‌نامه‌های مطرح خارجی است و در نوشتن تلاش می‌کنم جهان‌بینی و سبک‌کاری خودم را مورد استفاده قرار بدهم.

 

 

به چه دلیل برای روایت داستان نمایش به سراغ داستان «آنا کارنینا» رفتید؟

 داستان «آنا کارنینا» را دوست دارم. البته بعد از خواندن مجددش در سال‌های اخیر نقدهایی به ساختار اثر داشتم و چند فیلم اقتباس شده بر اساس این رمان را دیده بودم و فیلم‌های موفقی بودند.

 

 

اما خواندن این داستان رمانتیک مطول در دنیای امروز کهنه و دمده به نظر می‌رسد. نظرتان دراین‌باره چیست؟

نه‌تنها این رمان، بلکه خیلی از رمان‌های کلاسیک دیگر اثرگذاری‌شان کم‌رنگ شده‌اند؛ اما وظیفه ما هنرمندان است که این آثار را به‌روزرسانی و مناسب احوالات آدم‌های این دوران کنیم. به‌هرحال این رمان یک‌صد سال پیش نوشته شده و خیلی از مناسبات تغییر پیدا کرده است  و سبک زندگی امروزی جور دیگری شده است. در چنین فضایی نمی‌شد همان «آناکارنینا» را اجرا کرد. به همین در فضای اجرایی نمایش از یک برنامه محبوب تلویزیونی استفاده کردم و این نوع برنامه‌ها جزو پرمخاطب‌ترین برنامه‌های تلویزیونی در سراسر هستند. در کشور ما هم چند برنامه تلویزیونی خیلی مخاطب دارند.

 

 

 نگاه نقادانه شما به عملکرد مخرب رسانه هم در بطن نمایش دیده می‌شود؟

در جایی هم از نمایش عنوان می‌شود که خود رسانه آدمی را بزرگ می‌کند و برای اینکه برعلیه رسانه کاری نکند، او را بر زمین می‌زند و تخریبش می‌کند.

 

 

آیا اتفاقی که برای وودی  در نمایش رخ می‌دهد در جهت تخریب محبوبیت و شهرتش بین مردم است؟

بله، این تلاش صورت می‌گیرد و تهیه‌کننده برنامه به‌عمد او را در چالش با کیت قرار می‌دهد.

 

آیا کیت در نمایش یک قربانی است؟

 در نسخه اولیه نمایش‌نامه، شخصیت‌پردازی به‌گونه‌ای بود که می‌شد کیت و وودی را به یک اندازه مقصر دانست، اما احساس کردم که نباید این‌گونه باشد و من قرار نیست در این بحث عدالتی را رعایت کنم. من باید کاری می‌کردم که بار دراماتیک اثرم بیشتر می‌شد و فکر کردم کیت نمی‌تواند به‌اندازه وودی گناهکار باشد. البته این ویژگی در اجراهای هفته دوم نمایش پررنگ‌تر شده است.

 

 

بنابراین هر شب شاهد تغییراتی در اجرای «آناکارنینا» هستیم؟

بله هر شب بعد از خاتمه اجرا می‌نشینم و تغییراتی اعمال می‌کنم و صبح با بازیگران تمرینش می‌کنیم. مطلقا به وفاداری صرف به ساختار ارائه شدن در تمرینات در حین اجرا اعتقادی ندارم.

 

 

 گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی