تخیل تماشاگر در شکل‌گیری درام نمایش اثرگذار است

احسان همت کارگردان نمایش «جادویت می‌کنم» درباره این اثر نمایشی به ایران تئاتر گفت: این اجرا خط داستانی ندارد. ایده این اجرا از یک پروژه تحقیقاتی که سال گذشته با حمایت دولت بلژیک انجام دادم، به وجود آمده است. من یک سری دستورها و متریال‌های حرکتی را مورد آزمایش قرار داده‌ام و برای این اجرا بخشی از آن‌ها را انتخاب کرده‌ام و به مدت یک هفته با اجراگران تمرین کرده و برای اجرای نهایی آماده شده‌ایم.

او درباره هدفش از این اجرا گفت: می‌خواهم در واقع نحوه کارکرد این متریال‌ها را در حضور تماشاچی مورد سنجش قرار بدهم و بدانم خوانش تماشاگر از این متریال‌های حرکتی چیست و بر اساس این خوانش به دراماتورژی متنی برای همین حرکات برسم. در واقع تخیل تماشاگر به من کمک خواهد کرد که به یک اجرای کامل برسم.

همت در ادامه افزود: این تعامل بلافاصله بعد از اجرا با تماشاگر برقرار خواهد شد و آن‌ها برداشت خود را بیان می‌کنند، در واقع از آن‌ها خواسته خواهد شد تا خوانش خود را روی یک کاغذ برای من بنویسند.

او درباره تفاوت این تجربه اجرایی با اجرایی که در بلژیک داشته، گفت: من دقیقا همین کار را در بلژیک با یک بازیگر بلژیکی و یک بازیگر ژاپنی انجام دادم ولی در آنجا مقصود اصلی من یافتن تهیه‌کننده بود ولی در اینجا عمده تمرکز من بر متریال اجرایی کار است.

این کارگردان اضافه کرد: در این اجرا میترا کیا و مصطفی شب‌خوان بعنوان اجراگرهای ایرانی، یومی اوسانای بعنوان اجراگر ژاپنی و ژیل ‌پُله از بلژیک، من را همراهی می‌کنند.

او درباره هدفش برای اجرای نهایی این اثر توضیح داد: من این اجرا را برای سالن و محل برگزاری خاصی تدارک نمی‌بینم. در واقع پس از اتمام کار من در هر جایی که به آن دعوت شوم اجرا خواهم داشت.

همت همچنین درباره زمینه فعالیت‌هایش اضافه کرد: کار اصلی من پرفورمنس است و عمده تمرکز من بر بخش حرکت است. کار را از شیراز با گروه مهر شیراز آغاز کردم و نخستین تجربه کوریو گرافی من در کار «رقص روی لیوان‌ها» امیررضا کوهستانی بود و آخرین تجربه کار من در ایران با محمد عباسی در اجرای «روز تولدت را به یاد آر» بود.

او درباره ادامه فعالیت‌هایش در بلژیک نیز گفت: در بلژیک با ویلیام فورسایت کار کردم. ویلیام فورسایت انسان بسیار تعیین کننده‌ای در زمینه رقص معاصر است و در اجرای «جادویت می‌کنم» من تا حد بسیار زیادی از فعالیت‌های او الگوبرداری کرده‌ام.

احسان همت درباره چگونگی این الگوبرداری توضیح داد: ویلیام فورسایت تحصیلات معماری دارد و به همین دلیل در کارهایش از فضا بهره زیادی می‌برد. سه اجرای آخر او کاملا زنده بود. به این شکل که اجراگران با یکدیگر متریال‌های حرکتی و دستورهای حرکتی را تولید و تمرین کرده و برای روز اجرا مجموعه‌ای از این دستورات را به کار می‌بردند. ترکیب بندی این دستورها به این شکل انجام می‌شود که فورسایت با هدستی که به همه اجراگرانش داده آن‌ها را به صورت زنده کنترل می‌کند، به این شکل که به عنوان مثال به اجراگر موسیقی یک دستور موسیقایی می‌دهد و بر اساس آن دستورهای حرکتی مدنظرش را به سایر اجراگران ابلاغ می کند و در مقابل چشم تماشاگر یک نمایش ساخته و اجرا می‌شود. البته تمام متریال‌ها و دستورها تا حد ممکنه تمرین شده بوده و در اجرا بهترین آن به نمایش درمی‌آید.

همت درباره بخش تمرین اجرا در جشنواره فجر نیز گفت: به نظر من این بخش یکی از جذاب‌ترین بخش‌های جشنواره است و امیدوارم در جشنواره ماندگار شود و شاهد اجراهای بهتر در سال‌های آینده باشیم.

او افزود: به نظر من مخاطب اصلی این بخش افرادی هستند که در حرفه تئاتر فعالیت می‌کنند. به خصوص دانشجویان و هنرجویان در اینجا می‌توانند ایده بگیرند یا ایده‌های پیشین خود را تکمیل کنند زیرا اجراهای امسال بسیار متفاوت بودند. بعضی کارها از اولین بخش شکل‌گیری ایده تا روند تمرین‌ها را به نمایش گذاشتند و برخی هم یک کار کامل را اجرا کردند تا متوجه کم و کاستی آن برای اجرای نهایی بشوند.

او در پایان درباره جشنواره تئاتر فجر امسال نیز اظهار داشت: من از 17 سالگی در جشنواره فجر حضور داشتم چه زمانی که در شیراز بودم و در کار دیگران فعالیت داشتم و چه زمانی‌که برای کار خودم حضور دارم. به نظر من جشنواره تغییر آنچنانی نداشته، تماشاگران هنوز گیج هستند و نمی‌دانند چه اجرایی را ببینند. هنوز پشت در می‌ماند و یا وسط اجرا سالن را ترک می‌کنند. اوضاع بهم ریخته‌ای که بوده با گذشت این همه سال هنوز در جریان است.

او اضافه کرد: البته امسال فضای جشنواره بسیار بزرگتر شده و شاهد کارهای متنوع‌تر و رشد به لحاظ کمی هستیم ولی از آنجایی‌که در بخش مسابقه کاری ندیده‌ام نمی‌توانم درباره کیفیت کارها نظر درستی بدهم.

همتی در پایان گفت: من خیلی خوشحالم که بعنوان یک هنرمند ایرانی می‌توانم این کار را در ایران برای مخاطبانی که گروه اول مخاطبان من هستند اجرا کنم و متشکرم که جشنواره این فرصت را برای من فراهم کرد.