هنرمندانی که در سال ۹۶ پر کشیدند
فصل کوچ
ایران تئاتر : در سال ۹۶، شماری از هنرمندان تئاتر،دارفانی را وداع گفتند. شاید درگذشت لوون هفتوان، آخرین و یکی از مهم‌ترین و غیرمنتظره‌ترین اتفاقات سالی که گذشت بود.
به گزارش ایران تئاتر، سال ۹۶ با تمام تلخی‌ها و حوادث غیرمنتظره‌اش رو به پایان است. سالی که گذشت جامعه تئاتر ایران نیز در بخش‌های مختلف، چهره‌ها و اساتید مهمی را از دست داد. این چهره‌ها که هریک مسیر هنری‌شان را با تئاتر آغاز کرده بودند، توانستند علاوه بر تئاتر، در زمینه‌های مختلف هنری توانمند و درخشان ظاهر شوند. در ادامه نیز به‌رسم سال‌های گذشته یادی می‌کنیم از برخی هنرمندان مهم عرصه تئاتر که از میانمان رفتند اما جایگاهشان همواره سبز و جاودان است.
محمدحسن غمخوار؛ بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون
محمدحسن غمخوار سال 1330 در شهر مشهد دیده به جهان گشود. او فعالیت خود را در تئاتر، از سنین نوجوانی آغاز کرد. این هنرمند آثار زیادی را در سمت‌های مختلف در حوزه تئاتر و تصویر در کارنامه خود دارد که از آن جمله می‌توان به بازی در فیلم‌های سینمایی «عقاب‌ها»، «دشمن»، سریال‌های تلویزیونی «خاله سارا»، «لبخند سوم»، «دزدان مادربزرگ» و نمایش‌هایی چون «عشق سبز»، «مسافری از هند»، «گنج قارون»، «مواظب کلات باش»، «امیر حبشه» و... اشاره کرد. او پدر مونا غمخوار، بازیگر تئاتر و تلویزیون و مهناز غمخوار بازیگر تئاتر و هنرمند فعال عرصه موسیقی بود. محمدحسن غمخوار بازیگر تئاتر و تلویزیون، ۲۰ فروردین ۱۳۹۶ به دلیل بیماری کبد در منزل خود درگذشت.
آرمین رهبین؛ هنرمند عرصه تئاتر
آرمین رهبین؛ استاد نمایش، مدیر گروه موسیقی دانشکده هنر، معماری دانشگاه آزاد شیراز و از هنرمندان به نام تئاتر فارس بود. رهبین در سال 1351 متولدشده بود. او دانش‌آموخته رشته تئاتر در مقطع فوق‌لیسانس بود و در گروه تئاتر سروش فعالیت مستمری داشت.
شروع فعالیت این استاد نام‌آشنای تئاتر دانشگاه، سال ۷۲ با بازیگری و کارگردانی بود که افزون بر آن عضو کانون کارگردانان تئاتر ایران، نویسنده کتاب و مدرس دانشگاه، ۱۲ دوره حضور در جشنواره فجر، میثاق، جشنواره فیلم دبی و... در کارنامه هنری این تئاتری شیراز دیده می‌شود.
«ریشه‌های نمایش در آیین‌های ایران باستان» عنوان یکی آز آثار مکتوب رهبین است که در قالب کتاب منتشرشده است.
آرمین رهبین 23 فروردین بر اثر سانحه اتوبوس شیراز - همدان درگذشت.
عارف لرستانی؛ بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون
عارف لرستانی زاده ۱۵ بهمن ۱۳۵۰ در کرمانشاه و درگذشته ۲۶ فروردین ۱۳۹۶ در تهران است. لرستانی بازیگر تئاتر و تلویزیون بود. او با مجموعه «جنگ ۷۷» به کارگردانی مهران مدیری پا به عرصه بازیگری گذاشت و پس‌ازآن، در چندین مجموعه دیگر ازجمله «قهوه تلخ» با او همکاری کرد.
ازجمله آثار تلویزیونی این بازیگر فقید می‌توان به «در حاشیه»، «کوچه مروارید»، «شوخی کردم»، «ویلای من» و «مرد دوهزار چهره» اشاره کرد.
او همچنین در فیلم‌های سینمایی «شام عروسی» (۱۳۸۴)، «انتخاب»، (۱۳۸۳)، «معادله» (۱۳۸۲) و «مانی و ندا» (۱۳۷۹) بازی کرده است.
لرستانی با بازی در نقش بلد الملک در سریال «قهوه تلخ»، یکی از محبوب‌ترین نقش‌های سریال‌های مدیری را بازی کرد. او ازجمله هنرمندان بااخلاق و بی حاشیه عرصه بازیگری بود.
نمایش کمدی «شام آخر» ازجمله فعالیت‌های او در عرصه تئاتر بود که با کارگردانی خودش در شهریورماه 94 در مجتمع تجاری کورش روی صحنه رفت. در این نمایش سپند و کمند امیرسلیمانی و علی اوجی ایفای نقش می‌کردند.
میهن بهرامی؛ نویسنده و پژوهشگر
میهن بهرامی 11 تیر 1326 زاده شد. او روان‌شناس، داستان‌نویس، فیلم‌نامه‌نویس، ناقد سینمایی و پژوهشگر ایرانی بود که به نقاشی نیز پرداخت.
بهرامی تحصیلات خود را تا مرحله دکترای فلسفه در دانشگاه تهران ادامه داد و مدتی نیز در آمریکا به مطالعه درزمینهٔ مجسمه‌سازی و نقاشی پرداخت. او چند کتاب برای کودکان نوشت و نقدهای ادبی و سینمایی‌اش در مجلات چاپ شد. از او مجموعه‌های داستان کوتاه با مایه‌های خاطره‌ای و نوستالژیک چاپ‌شده است.
او در زمینه نوشتن طرح و قصه برای فیلم‌نامه، فیلم‌نامه‌نویسی فعالیت‌های گسترده داشت و مجموعه عظیمی از نقد فیلم، تئاتر، و سایر هنرهای دراماتیک خلق کرد.
این هنرمند فقید و گرامی 3 اردیبهشت ۱۳۹۶ براثر بیماری سرطان ریه درگذشت.
نقی سیف جمالی؛ بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون
نقی سیف جمالی در سال ۱۳۳۷ در تهران دیده به جهان گشود. او بازی در نمایش‌های «سقراط» به کارگردانی حمیدرضا نعیمی، «ترور» به کارگردانی حمیدرضا نعیمی، «چمدان» به کارگردانی فرهاد آئیش، «گل و قداره» به کارگردانی بهزاد فراهانی، «دنیای دیوانه دیوانه دیوانه» به کارگردانی بهزاد فراهانی را در کارنامه‌اش داشت.
«شکار»، «سهند دریا»، «مثلث آبی»، «من ترانه پانزده سال دارم»، «مارمولک»، «شوریده»، «تردست»، «روایت‌های ناتمام»، «ایستگاه بهشت»، «کنعان»، «پذیرایی ساده»، «خانوم»، «ارسال آگهی تسلیت برای روزنامه»، «خداحافظی طولانی»، «جامه‌دران» و «آاادت نمی‌کنیم» ازجمله آثار سینمایی مرحوم سیف جمالی در عرصه سینما بوده است.
این بازیگر پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون ۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ براثر سکته قلبی در بیمارستان شهید رجایی تهران درگذشت.
منوچهر بروج؛ بازیگر تئاتر
منوچهر بهروج متولد سال ۱۳۳۰ شهرستان فومن بود. او از سال ۵۲ فعالیت در تئاتر را آغاز کرد و طی سال‌های اخیر در نمایش‌ها و آثار نمایشی چون «خانه بارانی» به کارگردانی احمد یوسفی، «ملاقات» به کارگردانی محسن یلفانی، «پل» به کارگردانی مجتبی یاسینی، «قائد» به کارگردانی محمدتقی کاسه ساز، «سنگ‌تراش» به کارگردانی مجید اشتیاقی، «مظلوم اول» به کارگردانی مهرداد رایانی مخصوص، «سو تفاهم» به کارگردانی علی پویان، «خانم سرگرد باربارا» به کارگردانی مهرداد رایانی مخصوص، «کنیزک من» به کارگردانی مهدی شمسایی، «سیاهی لشگر» به کارگردانی رسول نجفیان، «معمای یک قتل» به کارگردانی حسن فتحی و بسیاری از آثار دیگر ایفای نقش کرده بود.
منوچهر بهروج یکی از بازیگران پیشکسوت تئاتر کشورمان، بعد از سال‌ها مبارزه با بیماری سرطان ریه عصر امروز چهارشنبه ۶ اردیبهشت‌ماه در سن ۶۵ سالگی دارفانی را وداع گفت.
محمد حلوایی زاده؛ تعزیه‌خوان
حاج محمد حلوایی زاده سال 1304 در قم متولد شد و با توجه به عشق و ارادتی که نسبت به اهل‌بیت داشت از دوران نوجوانی وارد عرصه هنر شبیه‌خوانی شد و با علی‌اکبر خوانی کار خود را آغاز کرد. او در ادامه با موافق خوانی، شهادت خوانی و نقش‌های امام حسین (ع)، مسلم بن عقیل، حر و... در این هنر چیرگی و تبحر یافت. حلوایی زاده صدای بسیار شیوایی داشت و به همین دلیل توانست با بزرگان تعزیه کشور همچون مرحوم هاشم فیاض، مرحوم مرتضی سلیمانی، مرحوم حسن ترابی و... همکاری کند و در شهرهای مختلف مثل تهران و مشهد شبیه‌خوانی را اجرا کند.
او هیچ‌وقت برای اجرای مراسم دستمزد دریافت نکرد و حتی به این‌گونه مراسم‌ها کمک مالی هم می‌کرد.
حاج محمد حلوایی زاده سرانجام در تیرماه 1396 چشم از جهان فروبست.
عبدالکریم عنایت؛ نویسنده، کارگردان و بازیگر
عبدالکریم عنایت سال ۱۳۳۰ در دزفول متولد شد. او از هنرمندان پیشکسوت اصفهان بود و از سال ۱۳۵۲ فعالیت هنری خود را با بازی در تئاتر «کاوه ی آهنگر» آغاز کرد. در کارنامه این هنرمند آثار بسیاری ثبت‌شده که به‌عنوان بازیگر، نویسنده و یا کارگردان در آن حضورداشته است. ازجمله آثاری که عبدالکریم عنایت در آن‌ها حضورداشته می‌توان به «سنگ صبور» «من هربرتم»، «آخرین نبرد»، «راز شیوا»، «پرواز غدیر»، «بهلول»، «حماسۀ کربلا»، «شیرینی دم راهی»، «عروسی مادربزرگ»، «از سبز تا فیروزه»، «پیغام جان‌بخش»، «جشن خورشید»، «سنگ تمام»، «کویر رحمت»، «فرار از همراه»، «گنج شیدایی»، «خواستگاری» و ...اشاره کرد. این هنرمند همچنین نویسندگی بیش از ۳۰ نمایش برای رادیو اصفهان و بازی در بیش از ۲۰۰ نمایش بلند و کوتاه رادیویی را در این مرکز بر عهده داشت و متن نمایشنامه «تلفن» او نیز جایزه جشنواره تئاتر فجر استانی را کسب کرده بود.
عبدالکریم عنایت سرانجام به علت بیماری سرطان، ۱۲ تیرماه درگذشت. پس از درگذشت این هنرمند با توجه به وصیت آن مرحوم، پیکرش به زادگاه او در شهر دزفول منتقل شد.
مدیا کاشیگر؛ مترجم، نویسنده و شاعر
مدیا کاشیگر زاده ۱۱ اردیبهشت ۱۳۳۵ در یزد دیده به جهان گشود. او مترجم، نویسنده، شاعر و فعال فرهنگی ایرانی بود. تاکنون بیش از ۲۰ عنوان کتاب در زمینه‌های شعر، داستان و ترجمه از او منتشرشده است. او دبیر جایزه ادبی یلدا و بنیان‌گذار و دبیر سه دوره جایزه ادبی روزی روزگاری، عضو بنیان‌گذاران بنیاد جایزه محمود استاد محمد و عضو هیئت‌امنای این جایزه بود.
«خاطره‌هایی فراموش‌شده از فردا»، «آخرالزمان»، «مرگ موریانه» و «اتاق تاریک» ازجمله کتاب‌های منتشرشده به قلم این شاعر و نویسنده است. کاشیگر همچنین آثاری از آلبرکامو، آنتوان دو سنت اگزوپری، اوژن یونسکو و پل ریکور و... ترجمه و منتشر کرده است.
مدیا کاشیگر از بیماری تنفسی مشکوک به سرطان رنج می‌برد و پیشتر نیز در سال جاری ۱۳۹۶، در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان فیروزگر بستری‌شده بود. او هفته اول مرداد ۱۳۹۶ به دلیل مشکلات تنفسی در بیمارستان امام خمینی تهران بستری شد و در ساعت ۱۲:۳۰ روز شنبه ۷ مرداد در بخش ICU درگذشت.
سوزان وزیزی؛ هنرمند تئاتر
سوزان وزیری سال ۱۳۱۷ دیده به جهان گشود. او بعد از مهاجرت به اصفهان و آشنایی با استاد اسکندر رفیعی، فعالیت‌های نمایشی خود را از سال ۱۳۳۳ آغاز کرد و تا دهه ۸۰ نیز مشغول به این هنر بود و با استاد ارحام صدر، ناصر فرهمند و محمدعلی رجایی نیز همکاری داشت. این هنرمند در مهرماه ۱۳۹۶ به دلیل کهولت سن دارفانی را وداع گفت.
مجید واحدی زاده؛ بازیگر و کارگردان تئاتر
مجید واحدی زاده در سال ۱۳۴۷ در اردبیل به دنیا آمد و فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۵۹ و از دوران دانش‌آموزی آغاز کرد.
او جوایز متعددی را برای آثار نمایشی از آن خودکرد. واحدی زاده در سال ۸۱ به‌عنوان کارگردان برتر کشور و در سال ۸۲ به‌عنوان نویسنده برتر کشور با نمایشنامه آوای مهر از سوی کانون ملی منتقدین تئاتر کشور انتخاب شد. او همچنین گواهینامه درجه ۲ هنری معادل کارشناسی ارشد را با رویکرد کارگردانی تئاتر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده بود. در سال ۸۷ از سوی مرکز هنرهای نمایشی کشور به‌عنوان یکی از سی چهره تأثیرگذار تئاتر در سی سال پس از انقلاب اسلامی معرفی و مورد تجلیل قرار گرفت. او در بیش از ۲۰ دوره در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر و جشنواره‌ها و فستیوال‌های بین‌المللی و سراسری و منطقه‌ای تئاتر در مقام داوری جشنواره یا شرکت‌کننده حضورداشته است.
واحدی زاده در سال ۸۷ از سوی مرکز هنرهای نمایشی کشور به‌عنوان یکی از ۳۰ چهره اثرگذار تئاتر کشور بعد از انقلاب اسلامی معرفی شد.
او که به دلیل مشکلات قلبی در بیمارستان امام خمینی (ره) اردبیل بستری‌شده بود یکم آذر ماه امسال براثر ایست قلبی چشم از جهان فرو بست. واحدی زاده از چهره‌های به نام و اثرگذار تئاتر اردبیل بود که شاگردان بسیاری را نیز در هنر نمایش استان تربیت‌کرده است.
چنگیز نارویی؛ بازیگر
خداداد نارویی معروف به چنگیز نارویی هنرمند عرصه تئاتر، فیلم و تلویزیون استان و کشور، سال ۱۳۳۱ در شهرستان زاهدان متولد شد. او و جمع اندکی از دوستانش، از اولین افرادی بودند که گروه تئاتر استان را شکل دادند و با اجرای نمایش‌های مختلف در مدارس، فضاهای باز و سالن‌های آن زمان به اجرای نمایش پرداختند. او تاکنون در بیش از صد نمایش صحنه‌ای، خیابانی، رادیویی ایفای نقش کرده است. همچنین در چند دهه اخیر در عرصه فیلم و تلویزیون و سینما حضور پررنگی داشت که از آن جمله می‌توان به در فیلم‌های «چشم عقاب»، «بادیگارد» و... اشاره کرد. در سال 95 از سوی شورای ارزشیابی هنرمندان درجه‌دو هنری به او تعلق گرفت.
چنگیز نارویی پس از یک هفته تحمل بیماری قلبی و بستری در بیمارستان تأمین اجتماعی و بیمارستان امام علی (ع) زاهدان و عمل آنژو گرافی، 4 دی‌ماه 1396 قبل از عمل آنژو مجدد، براثر ایست قلبی در سن 65 سالگی دارفانی را وداع گفت.
ابواالفضل مقدر؛ پیشکسوت هنر تعزیه
ابوالفضل مقدر از کودکی با نقش طفل خوانی با تعزیه آشنا شد و در جوانی توانست تا شهادت خوانی در این هنر پیش برود. او در سال 1342 با ممنوع شدن تعزیه خوانی مجبور شد چندین سال گوشه‌نشینی کند تا زمان انقلاب و فرمان امام خمینی (ره) درباره آنکه عزاداری سنتی باید اجرا شود. ابوالفضل مقدر در این زمان فرصت را مغتنم شمرده و این‌بار نه از راه تعزیه خوانی بلکه از طریق تهیه لوازم صحنه تعزیه؛ ارادت خود را به امام حسین (ع) نشان داد. او از سال ۶۲ تا دو سال پیش که در بستر بیماری افتاد نزدیک به چهار دهه از عمرش را صرف این حرفه کرد و از سرتا سر ایران برای تهیه لباس‌ها و لوازم تعزیه به سراغش می‌آمدند.
حاج ابوالفضل مقدر پیشکسوت هنر تعزیه که سال‌ها به ساخت لوازم و آکسسوار تعزیه می‌پرداخت 4 دی‌ماه در سن 86 سالگی در بیمارستان سینا، جان به جان آفرین تسلیم کرد.
علی رامز؛ بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون
علی رامز در سال ۱۳۰۶ در تهران متولد شد و پس از گذراندن دوره دبستان به دبیرستان صنعتی تهران (ایران و آلمان سابق) وارد شد و به‌واسطه آشنایی با افرادی چون عزت‌الله انتظامی و زنده‌یاد هوشنگ بهشتی به تئاتر تهران آن زمان راه پیدا کرد. در سال ۱۳۲۷ دوره کلاس تئاتر زنده‌یاد عبدالحسین نوشین را گذراند. در سال ۱۳۴۷ به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران راه یافت و در سال ۱۳۵۱ با درجه شاگرداولی تحصیلات را به پایان رساند و در همان سال موفق به اخذ بورس تحصیلی از کشور بلژیک شد.
او در طول مدت اشتغال، تنها توانست در ۲ فیلم سینمایی و چند برنامه تلویزیونی و یک نمایش «ملاقات بانوی سالخورده» به کارگردانی زنده‌یاد حمید سمندریان فعالیت کند. او در سال ۱۳۶۰ به بازنشسته شد و ازآن‌پس به‌صورت دلخواه به کار خود ادامه داد. زنده‌یاد رامز در طول فعالیت هنری خود موفق به حضور در چندین فیلم سینمایی، چندین تئاتر و سریال‌های متعدد تلویزیونی ازجمله «امیرکبیر»، «وزیرمختار»، «مرغ حق»، «یکی از این روزها»، «پاییز بلند»، «شمارش معکوس»، «محاکمه»، «عبور از خط سرخ» و «قضیه اوپنهایمر» شد.
رامز در تمامی نمایش‌های هادی مرزبان به‌عنوان بازیگر حضور داشت و بیش از ۳۰ سال با گروه تئاتر «حرکت» همکاری مستمر داشت.
این هنرمند فقید پس از گذراندن دوره طولانی، 7 دی‌ماه امسال براثر کهولت و نارسایی کبد، در سن 90 سالگی دارفانی را وداع گفت.
لوون هفتوان؛ بازیگر و کارگردان
لوون هفتوان بانام اصلی لوون خانکلدیان هفتوان،۶ فروردین ۱۳۴۵ در خانواده‌ای ارمنی، در محله حشمتیه به دنیا آمد. او دوران ابتدایی و راهنمایی را در مدرسه ساهاکیان و متوسطه را در دبستان فیروز بهرام گذراند. سال ۱۳۶۳ در رشته هنرهای نمایشی دانشگاه تهران پذیرفته شد و در سال ۱۳۶۹ نمایش «اسب» نوشته محمد چرم شیر را به‌عنوان پایان‌نامه خود در رشته بازیگری و کارگردانی به اجرا درآورد. بازی در نقش کوتاهی در فیلم در «کوچه‌های عشق» ساخته خسرو سینایی از دیگر کارهای او در این دوران است.
او وقتی در سال ۱۹۹۱ برای شرکت در یک جشنواره تئاتر در ارمنستان به سر می‌برد، پاسپورتش را گم کرد و نتوانست به ایران برگردد. پس‌ازاین اتفاق، به مسکو رفت و فوق‌لیسانس خود را در رشته کارگردانی تئاتر از آکادمی هنرهای نمایشی روسیه دریافت کرد. در سال ۱۳۷۴ به کانادا مهاجرت کرد و با تأسیس کمپانی تولیدات هنری «لماز» و گروه تئاتری «ریرا» در شهر تورنتو تا به امروز نمایشنامه‌های متعددی را کارگردانی و اجرا کرده که ازجمله آن‌ها می‌توان به «آهای کی اونجاست؟»، «عاشق»، اشاره کرد. لوون هفتوان در تابستان ۱۳۸۹ پس از ۱۹ سال دوری از وطن به ایران بازگشت. او در ایران نیز به‌عنوان کارشناس تئاتر همکاری‌هایی با جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر درزمینه داوری و انتخاب نمایشنامه‌های ایرانی و غیر ایرانی داشت و در همین زمان پیشنهاد بازی در فیلم «لرزاننده چربی» و سپس «پرویز» را دریافت کرد و دور جدیدی از فعالیت‌های او در ایران آغاز شد.
این بازیگر سر انجام روز شنبه 19 اسفندماه به دلیل حمله قلبی در بیمارستان درگذشت.