سخنران بر این باور است که اثری حماسی و ماندگار که واجد همه ویژگی‌های ارزشمند دفاع مقدس باشد، توسط نمایشنامه‌نویسان این حوزه به رشته نگارش درنیامده
سخنران بر این باور است که اثری حماسی و ماندگار که واجد همه ویژگی‌های ارزشمند دفاع مقدس باشد، توسط نمایشنامه‌نویسان این حوزه به رشته نگارش درنیامده
امیرکاووس بالازاده یکی از سخنرانان شرکت کننده در جشنواره تئاتر دفاع مقدس در سنندج بود. وی چکیده‌ای از متن مقاله‌اش را در اختیار سایت ایران‌تئاتر قرار داد که می‌خوانید:
در این سخنرانی ابتدا سه کتاب معرفی می‌شو‌د که به شکل علمی به مقوله جنگ پرداخته‌اند و از آثار پیشینیان هستند. سپس به این سؤال می‌پردازیم که آیا نویسندگان کشورمان اثر حماسی پویا و ماندگاری در زمینه جنگ تحمیلی خلق کرده‌اند؟ اگر نشده چه باید کرد؟
کتاب نخست"هنر جنگ" اثر نویسنده چینی"سون تزو" است که حدود یک سده قبل از میلاد به رشته تحریر درآمده است. این اثر شگفت که بعدها مغولان با بهره‌گیری از آن به سرزمین ایران تجاوز کردند و در جنگ جهانی دوم نیز نظریه‌پردازان روسیه از آن علیه رژیم متجاوز نازی بهره گرفتند، جنگ را مقوله‌ای می‌انگارد که برای مردم فقر، بدبختی و مشکلات اقتصادی به بار می‌آورد و تا حد امکان باید از آن پرهیز کرد. اما در صورت تجاوز و امکان ناپذیر بودن صلح فرمانده آگاه کسی است که با شناخت عمیق روحیه دشمن بتواند حتی بدون شلیک یک تیر و به خاک و خون کشاندن شخص یا اشخاصی وی را وادار به تسلیم کند و در صورتی که باز هم جنگ اجتناب ناپذیر باشد، باید توسط عوامل و عناصر مختلف چنان روحیه دشمن را درهم شکست که قدرت تهاجم را از وی سلب کرده و سپس با اولین تهاجم به پیروزی رسید. کتاب سون تزو سرشار از اطلاعات مفید و ارزنده در مورد زمین، شرایط جوی برای آغاز عملیات، شرایط رویارویی(در صورت مساوی بودن افراد دو لشکر، در صورت برتری یک دسته بر دیگری و در شرایطی که تعداد افراد حریف بیشتر است) نحوه کسب اطلاعات دقیق از دشمن متجاوز است(انواع مأموران و جاسوسان که از اردوی مخالف اطلاعات می‌آوردند). این کتاب مرجع دقیقی برای مطالعه در زمینه جنگ است.
کتاب دوم"بهگوت گینا" کتاب مقدس هندوان است. در این رزمنامه که در بحبوبه نبرد کوروان‌ها و پاندوان‌ها اتفاق می‌افتد، ارجن پهلوان، از جنگجویان پاندوان، که سوار بر ارابه‌ای است که ایزد کریشنه، از ایزدان معروف هندی، راننده و راهبر آن است، با نگاهی به گروه دشمن، دوستان و خویشان خود را در میانشان می‌بیند و احساس یأس و نومیدی به او دست می‌دهد. در این جا ایزد کریشنه با او به گفت‌وگو می‌پردازد و عنوان می‌کند که وظیفه سرباز اطاعت از فرمانده یعنی خداوند است و وی در ضمه رویارویی با از میان برداشتن چند تن از افرادی که کل جامعه را به فساد تهدید می‌کنند، همه مردم را از تباهی می‌رهاند. سرباز باید بدون چون و چرا از فرمانده کل، که وجود مقدس خداوند است، اطاعت کند تا به سرچشمه نور و روشنایی برسد.
کتاب سوم"آداب الحرب و الشجاعه" اثر محمدبن مبارکشاه معروف به فخر مدبر از آثار سده ششم ادب فارسی است. در این اثر ارزشمند نیز مؤلف با اشاره به آیات و احادیث و نبردهای بزرگان دین اسلام همچون پیامبر اکرم(ص)، حضرت علی بن ابیطالب(ع) و فرزندانش حسن و حسین(ع) و سایر بزرگان اسلامی با تأکید بر روحیه ایثار، گذشت، جوانمردی، حلم و بردباری که یک سوم کتاب را در برمی‌گیرد، مثل سون تزو مقوله جنگ را تقبیح می‌کند و سپس می‌افزاید در صورتی که ضرورت جنگ را ایجاد کرد، باید با بهره‌گیری از همه امکانات و به دست آوردن اطلاعات لازم از اردوی دشمن وی را به سوی شکست و نابودی سوق داد. از متن کتاب برمی‌آید که مؤلف آن اثر مؤلف چینی را مطالعه کرده و شباهت‌های ناگزیر میان دو اثر می‌نماید که مشرقیان(چینیان، هندیان و ایرانیان یعنی مسلمانان) نگاهی مشابه و یک سو به جنگ داشته‌اند.
در پایان با اشاره به چند نبرد حماسی روزگار ما از جمله حماسه آزادسازی خرمشهر سخنران بر این باور است که اثری حماسی و ماندگار که واجد همه ویژگی‌های ارزشمند دفاع مقدس باشد، توسط نمایشنامه‌نویسان این حوزه به رشته نگارش درنیامده و مؤلفان مذکور در عین حال پس از مطالعه و بررسی آثار کلاسیک یاد شده و کتاب‌های انتشار یافته توسط مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی(نظیر جنگ از آغاز تا پایان، از خونین‌شهر تا خرمشهر، از خرمشهر تا فاو و...) و مرکز اسناد و مدارک انقلاب اسلامی(که آثار باارزشی در زمینه دفاع مقدس در دست انتشار دارد و از جمله کتاب چند جلدی روزشمار جنگ) و نیز خاطرات و نوشته‌های رزمندگان اسلام و همچنین استفاده از نمایشنامه‌ها و رُمان‌های کشورهایی که مقوله دفاع در برابر متجاوز را دستمایه کار خود داشته‌اند، نظیر ادبیات جنگ روسیه، ویتنام، فلسطین، لبنان و... بتوانند به نگارش نمایشنامه‌هایی بپردازند که عمق مسئله دفاع مقدس را بازتاب بخشیده و در عین حال پویا و ماندگار جلوه کنند.
امیرکاووس بالازاده
مدرس دانشگاه