گزارش تمرین نمایش«خانم سرگرد باربارا» به کارگردانی مهرداد رایانی مخصوص
:«خانم سرگرد باربارا» را انتخاب کردم چون قبلاً پیشنهاد ساخت تله تئاتر آن با شبکه ۴ مطرح شده بود بنابراین قدری زمان نمایش را کوتاه کردم و کوشیدم آن را از حالت رئال به حالت انتزاعی نزدیک کنم.
ایران تئاترــ ندا آل‌طیب: نمایش”خانم سرگرد باربارا“ یکی از آثار برجسته برنارد شاو است که این روزها به کارگردانی مهرداد رایانی مخصوص از ساعت 6 تا 9 ش در تالار قشقایی تمرین می‌شود تا از روز دوشنبه 22 فروردین ماه هر شب در ساعت 30/6 در تالار قشقایی اجرا شود. به همین بهانه سر یکی از تمرین‌های این نمایش رفته‌ایم تا از نزدیک با گروه تجربه و چگونگی تمرین آنها آشنا شویم که در ادامه می‌خوانید.
در دو سوی نیمکت دو مرد ایستاده‌اند. جوان و پیر. مرد جوان که فرزین صابونی، نقش او را بازی می‌کند می‌خواهد با«باربارا» دختر مرد پیر، هوشنگ هیهاوند، ازدواج کند.
جوان با صمیمیت، دست پیر را می‌گیرد که بنشیند.
١۵ بازیگر نمایش«خانم سرگرد باربارا» در تالار قشقایی پراکنده‌اند. تعدادی از آنها همان بازیگران همیشگی مهرداد رایانی مخصوص هستند:علی سرابی، سپیده نظری پور، علی سلیمانی، فرزین صابونی و... نسیم ادبی نقش خانم سرگرد باربارا را بازی می‌کند. از دیگر بازیگرانی که در این نمایش بازی دارند باید از هوشنگ هیهاوند، منوچهر بهروج، آزاده رضوی، سارا پورصبری، خیرالله تقیانی‌پور، محمدهادی عطایی، مصطفی تقی‌زاده و علی تقی‌زاده نام برد. طراحی صحنه سپیده نظری‌پور، طراح لباس پریدخت عابدی نژاد، طراح حرکات موزون بهزاد جاودان‌فرد و آهنگساز نمایش محمد فرشته‌نژاد هستند. موسیقی به شکل زنده اجرا می‌شود که نوازنده سینتی سایزر محمد فرشته‌نژاد، ترومپت عباس صالحی و جاز عباس لنکرانی هستند.
زن جوانی که برخلاف نظر پدر ثروتمندش، معتقد است نمی‌توان رستگاری را با پول خرید.
مهرداد رایانی مخصوص، یکی از ۵ کارگردان گروه تئاتر تجربه، برای اجرای آخرین نمایشش، متن«خانم سرگرد باربارا» را انتخاب کرده. متنی که گرچه توسط برنارد شاو، نویسنده انگلیسی نوشته شده اما به گفته رایانی، متنی جهان شمول است.
به قلم برنارد شاو
او مدتی پیش نمایشنامه‌ای نوشته بود که به دلیل شتاب‌زدگی نتوانست به متن مورد نظر خود دست یابد بنابراین ترجیح داد اجرای آن متن را به زمان دیگری موکول کند و متن دیگری را انتخاب کند که قبلاً آن را خوانده و بر‌آن مکث کرده باشد:«خانم سرگرد باربارا» را انتخاب کردم چون قبلاً پیشنهاد ساخت تله تئاتر آن با شبکه ۴ مطرح شده بود بنابراین قدری زمان نمایش را کوتاه کردم و کوشیدم آن را از حالت رئال به حالت انتزاعی نزدیک کنم.
اطاعت از شوهر
به صحنه دو پرسوناژه‌ی دیگری می‌رسیم. زن و شوهری که مادر و پدر باربارا هستند. هیهاوند خطاب به سپیده نظری پور می‌گوید: اطاعت از شوهر بر زن واجب است.
سپیده نظری پور خطاب به رایانی می‌گوید: این جمله بار ایرانی دارد و درست نیست که در نمایشی با متنی خارجی گفته شود. اما رایانی که با نظر او موافق نیست، با خنده می‌گوید که اطاعت از کارگردان بر هر بازیگری واجب است! تمام میزانسن‌های این نمایش با کمک چندین نیمکت ایجاد می‌شود.
بازیگرها دو نیمکت را پشت سر هم می‌گذارند تا کالسکه تصویر شود. پدر و مادر جلوی کالسکه نشسته‌اند.
این نمایشنامه هم مانند تعدادی دیگر از نمایشنامه‌های برنارد شاو، طنز شیرینی دارد، طنزی که بازیگران گاهی بر شدت آن می‌افزایند به طوری که در بعضی از صحنه‌ها نمی‌توانند جلوی خنده‌یشان را بگیرند.
صحنه دوتایی نسیم ادبی و فرزین صابونی که آغاز می‌شود، هوشنگ هیهاوند کنار رایانی می‌نشیند و با او صحبت می‌کند. او همراه با رایانی به گونه‌ای متن اصلی را دراماتورژی کرده‌اند.
صحنه که تمام می‌شود، رایانی از بازیگرانش می‌خواهد تا صحنه قبلی را دوباره اتود کنند. او همچنان در حال تغییر و اتود است تا به نتیجه دلخواه خود برسد نتیجه‌ای که با ٣ ساعت تمرین در روز، رسیدن به آن قدری دشوار است اما به هر حال غیر ممکن نیست.
در آخرین روزهای تمرین گروه تجربه با فوت مادر هوشنگ هیهاوند روبرو شد که ضمن تسلیت به این هنرمند گرانقدر، به تمرین‌های خود برای حضور در صحنه ادامه می‌دهد. رایانی مخصوص اظهار امیدواری کرد که بتواند همانند اجراهای جشنواره تئاتر فجر نمایشش با استقبال تماشاگران مواجه شود.