انتقال نیروی نامریی

به گزارش ایران تئاتر ژان-فرانسوا دوسین (Jean François Dusigne) استاد این کارگاه بود که سابقه تدریس در دانشگاه پاریس هشت، عضویت خانه علوم انسانی پاریس، مدیریت موسسه تحقیقاتی سنت‌های بازیگری با شراکت آرین منوشکین و بازیگری گروه تئاتر خورشید به سرپرستی آرین منوشکین را در کارنامه خود دارد.
در این کارگاه ژان-فرانسوا دوسین ژان-فرانسوا دوسین که کارگاه‌هایش را با درس گفتار آغازمی کند  به این نکته اشاره کرد که میان بدن بازیگر و کلام بازیگر فاصله وجود دارد بدن حرفی دیگر می زند وواژه نکته ای دیگر رابیان می کند ومی باید این دو یک کلام رابیان کنند.

دوسین که سابقه همکاری با اپرای پکن را درشناسنامه هنری خود دارد درادامه گفتارش افزود :من امروز چند ماسک اندونزیایی آوردم که ظرفیت وتوانمندی بسیاربالایی برای ایجاد توجه وتمرکز دارد .این ماسک برای توجه شما وافزایش مهارت شما تهیه شده است . چند تا پیشنهاد دارم که ازیک هدف پنهان پیروی می کند البته بنابرهدفی که دارم فکرمی کنم شما درعمل بهتر متوجه می شوید .

دوسین مانند هرروز پیش ازتمرین های کارگاهی ازهنرجویانش می خواست که با اوبه  تمرین دم وبازدم بپردازند اما امروز تمرین های  هرروزه  بدنی – تنفسی بامدیریت دوسین به شکلی خلاقانه ای با تمرین های نمایشی ترکیب شد .

 درابتدای تمرین های بدنی فرانسوا دوسین  (Jean François Dusigne) از هنرجویانش خواست به شکل درونی وغریزی همدیگر را به سوی خود جذب کنند دوسین اشاره کرد: شمامی توانید ازحیوانات تقلید کنید اما درنظربگیرید حیوانات براساس پژوهش های نوین رفتاری متمدنانه دارند . دوسین افزود :انگار که می خواهید نیرویی رابه دیگران انتقال دهید یک نیروی نامریی یک نوع دعوت ویک نوع خواهش است .

هنرجویان به فرمان دوسین به صورت دایره وار به گرد هم حلقه زدند و یک هنرجو به عنوان تمرین دهنده اصلی درمرکز دایره قرار گرفت این هنرجویان دو به دو به صورت پارتنر )همیار)رو درروی هم قرار گرفتند تمرین دهنده مرکزی با نوای جادویی ووو می کوشید به سوی پارتنر خود برود وبا حرکات بدنی وزمزمه وار اورابه سوی خود جذب کند.

هنرجویان دستهای خود را بالا وپایین می بردند و پامی کوبید  این تمرین ها به صورت دم وبازدم همراه بود هنرجویان یکی پس ازدیگری به عنوان تمرین دهنده درمرکز دایره قرار می گرفتند.

دوسین می گوید:چیزی که مهم است ارتباط بازمین وآسمان است .حسی که جاذبه زمین انتقال می دهد ومقاومت دربرابرجاذبه زمین بسیار حایزاهمیت است .پس ازتمرین های بدنی دم وبازدم تمرین های نمایشی  به  فرمان دوسین وبا پلی بک موسیقی آغازمی شود.

ابتدای تمرین نمایشی به این صورت است که هنرجویان دریک موقعیت آشنا وواقعگرایانه برروی یک نیمکت با فرد غریبه ای آشنامی شوند واکنش هنرجویان می بایست همراه باکشف باشد دوسین به رفتارهای نمایشی واغراق شده هنرجویان واکنش نشان می دهد هنرجویان می بایست براساس این موقعیت رفتار منطقی داشته باشند دوسین ازهنرجویان می خواهد تا روابط خود رابه صورت پلکانی گسترش دهند .

دوسین می گوید :بدون استفاده ازکلمات دونفربه صورت غریزی درهمدیگر احساس جاذبه یا دافعه به وجود آورند.دوسین تاکید داشت داستان باید صامت باشد ونباید نیازی به کلام داشته باشد .وهنرجونباید رفتاری داشته باشد که  ما گمان کنیم می خواهد حرف بزند.  

درنخستین تمرین هنرجوی دختر وپسر نقش دو فرد ناآشنا وبیگانه باهم را ایفا کردند که پسر می کوشید ازطریق یک شء بطری آب معدنی دختررا جذب کند ودخترمی کوشد پسررا دفع نماید .

دوسین می گوید: موقعیت روشن بود پیشنهادمی کنم این ملاقات وآشنایی را با دوماسک اندونزیایی اجراکنید.

دوسین درباره ویژگی این ماسک ها می گوید :ماسک بسیارحساس است کمترین تغییر چهره ولرزش درماسک دیده می شود حساسیت ارتباط شماباماسک بیشترنمایان می شود. دختر وپسر وهریک نقابی مطابق با جنسیت خود برچهره می زنند . دوسین ازآنها می خواهد بدون آنکه بایستند همان تمرین را اجرا کنند دوسین به هنرجویان گوشزد می کند به دنبال نوآوری باشند وسعی کنندهر بار یک چیز جدیدی رابه وجود آورند .

دوسین افزود: به آرامی حرکت کنید یک نقطه راپیداکنید متوقف بشوید وسپس دیگری باید کاری راانجام دهد به او فرصت ابراز وجود بدهید.

 دوسین که درکارگاه های خود  به هنر جویانش یادآور شده بود چینی‌ها یک نگاه دقیق به ژست دارند. درهنگام این تمرین  به هنر جویانش تاکید می کرد  باژست وبدنت نشان بده چه احساسی داری  سپس دوسین  ازهردوهنرجو می خواهد این تجربه جدید رابا او درمیان بگذارند.

هنرجویان گفتند: بدون ماسک آزادی عمل بیشتری داشتیم آب خوردم نفس عمیق کشیدم.ماسک دیده مان رامحدود می کرد . حس ما نسبت به زمانی که ماسک برچهره داشتیم محدود شد.من دوست داشتم خودرا ببینم جزئیات چهره ام رانداشتم سعی کردم بابدنم رفتارکنم واستاددوسین درادامه افزود: بازیگر زمانی که محدود می شود سعی می کند از ابزار دیگر استفاده کند.شما در این تمرین  حرکاتتان ریزتر وتفکیک شده بود و چیزی که مهم است این بود که ماشاهد نقاشی بدن بودیم مابا ماسک رفتاربدنی و ظرافات بیشتری راکشف می کنیم این مکث های تو که باماسک زدن به وجود می آورد مانند نمایشنامه های بکت می ماند وتماشاگر رابه اندیشیدن فرامی خواند.

درادامه این کارگاه دوسین به مبحث فضا درتئاتر اشاره کرد وافزود :هنرمند زمانی که به صحنه می آید درفضای بی نهایت گم می شود مامی خواهیم فضارا خلق کنیم شما باید خودتان رادراین فضا پرتاب کنید. فضادرنمایشنامه  ونمایش می تواند بیانگر عمل باشد نیروهای دینامیک افرادرابه هم نزدیک می کنند فضایک حرکتی رادراین موقعیت ایجادمی کند . فضا بخشی ازموقعیت دراماتیک است به عنوان مثال دوپرسوناژکه نمی توانند همدیگر راتحمل کنند امادریک فضا ی محصور باهم مواجه می شوند وبه عکس دوپرسوناژی که می خواهند همدیگر راببینند اما ازهم جدامانده اند. برای فردا اقتباسی ازنمایشنامه هارولد پینتر را درنظر گرفتم برای این که شما بتوانید دررابطه های متفاوت همان متن باتوجه به فضا روابط اشخاص بازی را بررسی کنید.