حمیده بانو عنقا در مراسم رونمایی از هفت اثر منتشرنشده اکبر رادی
اینکه رادی این آثار دور نیانداخته حتماً حکمتی دارد
ایران تئاتر:رونمایی مجموعه «پیش از روزنه آبی» هفت اثر منتشرنشده اکبر رادی در بخش جنبی نخستین جشنواره تئاتر اکبر رادی، ساعت ۱۰:۳۰ روز سهشنبه ۱۸ دیماه ۹۷ در تالار مشاهیر ایران مجموعه تئاتر شهر برگزار شد.
به گزارش ایران تئاتر در بخش جنبی این جشنواره با همکاری بنیاد اکبر رادی و انتشارات خاموش هفت اثر منتشرنشده اکبر رادی در نخستین جشنواره تئاتر اکبر رادی رونمایی شد.
آثار منتشرنشده اکبر رادی به نامهای «گزارش یا یادداشتهای یک کارمند»، «مسخره»، «میانِ در و چند داستان دیگر»، «افسانه دریا»، «ازدسترفته»، «مردی کنار رود» و «ماهیگیران دریا و کنار حوض» با حضور حمیده بانو عنقا، محمد چرم شیر، آرش رادی، بهزاد صدیقی، دکتر بهروز محمودی بختیاری، دکتر روحالله جعفری ،مریم معترف و مجید شمسالدین رونمایی شد.
مجموعه «پیش از روزنه» نخستین نوشتههای اکبر رادی زاده ۱۰ مهر ۱۳۱۸ در رشت - درگذشته ۵ دی ۱۳۸۶ در تهران نمایشنامهنویس و داستاننویس معاصر ایرانی است. نمایشنامه «روزنه آبی» که تا مدتها نخستین نمایشنامه اکبر رادی بود در سال 1338 منتشرشده است آثار این مجموعه آثاری است که پیشازاین نمایشنامه تألیف شده است و تاکنون منتشرنشده است.
بهزاد صدیقی با اشاره به این نکته که هفت کتاب منتشر شد که به کوشش دکتر بهروز بختیاری زیر نظر حمید بانو عنقا رئیس شورای سیاستگذاری بنیاد اکبر رادی توسط انتشارات خاموش منتشر شد گفت: یکی از اتفاقهای خوب این جشنواره از نمایشنامهنویسی که بیش از پنج سال عمر خود را به نمایشنامهنویسی صرف کرده است امیدواریم انتشار ا ین آثار بر ادبیات نمایشی ایران تأثیر بگذارد.
بهزاد صدیقی با اشاره به تاریخ انتشار این نمایشنامه گفت: نمایشنامه «ازدسترفته» اولین نمایشنامه استاد اکبر رادی است که پیش از نمایشنامه «روزنه آبی» سال ۱۳۳۸ نگاشته شده است ازاینرو این مجموعه «پیش از روزنه آبی» نامگذاری شده است.
حمید بانو عنقا با اشاره به این نکته که زحمات را دیگران کشیدهاند از دکتر بهروز محمودی بختیاری تجلیل کرد.
حمیده بانو عنقا رئیس شورای سیاستگذاری بنیاد اکبر رادی با اشاره به این نکته که من آثار باقیمانده از اکبر رادی را مطالعه کردم چون این آثار به سن 14 سالگی تا 18 سالگی اکبر رادی است از این نظر شاید پیش شما ارزشمند باشد همسر استاد اکبر رادی با اشاره به این نکته که خواندن این آثاری که قدمت آن به 60 سال پیش بازمیگردد دشوار بود و این آثار در مرور زمان فرسوده شده بودند گفت اکبر رادی این آثار را منتشر نکرده است اما آن را دورهم نیانداخته است حتماً یک حکمتی است حمید بانو عنقا به اهمیت این نوشتهها اشاره میکرد و گفت: من در مقایسه با داستانهای بیشماری که این سالها خواندم دیدم این آثار خواندنی است و با جناب دکتر بهروز محمودی بختیاری در میان گذاشتم.
دکتر بهروز بختیاری که زبانشناس و دانشیار پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. با اشاره به اینکه بخش بزرگی از زبانشناسی احیای متون است به نسخ کهنه و نوشتههای قدیمی استاد رادی اشاره کرد در مورد نوشتههای اکبر رادی که استاد محمود دولتآبادی از آن بهعنوان مینیاتور نامیدند گفت: متونی که من در اختیار داشتم مینیاتور نبود حتی برخی از آنها شماره صفحه هم نداشت دکتر بختیاری با اشاره به این نکته که از آغاز میدانستم انتشار این نوشتهها کار دشواری است گفت: دیدم دشوار است اما امکانپذیر هست دکتر بختیاری درباره شیوه بازخوانی این نوشتهها گفت ما با رزولوشن بالا از متون اسکن کردیم و اندازه آن را بزرگ کرده و سپس متنها را تایپ کردیم.
دکتر بختیاری که پژوهشهای او عمدتاً در حوزه تحلیل گفتمان دراماتیک، ردهشناسی زبانها و گویشهای ایرانی، آموزش زبان فارسی و سینمای اقتباسی است. با اشاره به این نکته که زبانشناسی خوانده است گفت من با این آگاهی نسبت به این دانش آثار رادی را به آثاری مردانه و زنانه تقسیم کردم وی افزود: در میان این آثار منتشرشده اکبر رادی برخی از آثار بهشدت مردانه و برخی دیگر بهشدت زنانه است از میان آثار مردانه میتوانم به ماهیگیران دریا و از آثار زنانه میتوانم به کنار حوض اشارهکنم که بدون هیچ تعامدی این دو اثر دریک مجموعه به نام «ماهیگیران دریا و کنار حوض» منتشرشده است.
دکتر بختیاری به دو کتاب «گزارش یا یادداشتهای یک کارمند» و کتاب «مردی کنار رود» اشاره کرد و گفت:
کتاب «گزارش یا یادداشتهای یک کارمند» یادداشتهای روزانه مردی به نام فسیل باشی است که نویسنده این داستان را با روایت اولشخص نوشته است و کتاب «مردی کنار رود» همان داستان است منتها این بار اکبر رادی آن را با تغییر زاویه دید و با روایت سوم شخص نوشته است.
دکتر بختیاری سپس به کتاب داستانی «مسخره» و نمایشنامه «ازدسترفته»، اشاره کرد و آن را از منظر مکتبهای ادبی بررسی کرد و گفت: در داستان «مسخره» ناتورالیسم چشمگیر است همچنین نمایشنامه «ازدسترفته» یک نمایشنامه ناتورال از زندگی فلاکتبار مردم است.
دکتر بهروز بختیاری با اشاره به کتاب «میانِ در و چند داستان دیگر» به داستان «زمزمههای خاموشی» اشاره کرد و این داستان را بهعنوان اولین مونولوگ اکبر رادی به حضار معرفی کرد که قابلیت نمایشی دارد.
دکتر بختیاری در پایان سخنرانی خود به کتاب «افسانه دریا»، اشاره کرد و گفت به لحاظ مسائل جامعهشناسی این کتاب اثری حایزاهمیت است این کتاب داستانی اجتماعی دارد که درباره موضوعات سیاسی سرزمین ماست.
مجید شمسالدین مدیر انتشارات خاموش که پیشتر کتاب «باجسبیل» نوشتههای نمایشی سید محمدعلی جمالزاده را با همکاری دکتر بختیاری منتشر کرده بود گفت: دو سال پیش نوشتههای نمایشی جمالزاده را دکتر بختیاری پیدا کردند که خواندنشان از نوشتههای اکبر رادی راحتتر بود. مدیر انتشارات خاموش همچنین بخشهایی از نمایشنامه «مرگ در پاییز» را در کتاب «درخت زنده» درسنامه آموزش ادبیات فارسی به غیرفارسیزبانان را منتشر کرده بود و به اهمیت نمایشنامههای اکبر رادی اشاره کرد. حمید بانو عنقا به احترام کوشش مدیر انتشارات خاموش در انتشار آثار استاد اکبر رادی از جای خود برخاست و گفت میبایست تمامقد از جناب شمسالدین تشکر کنم.
تکمله:
سید محمدعلی جمالزاده، او را پدر داستان کوتاهزبان فارسی و آغازگر سبک واقعگرایی در ادبیات فارسی میدانند واو نخستین مجموعه داستانهای کوتاه ایرانی را با عنوان «یکی بود و یکی نبود» در سال ۱۳۰۰ در برلین منتشر ساخت؛ و دکتر بهروز بختیاری در کتاب «باجسبیل» نوشتههای نمایشی مجموعه آثار نمایشی این نویسنده را گردآوری کرده است. محمدعلی جمالزاده ترجمه نمایشنامه «خسیس» مو لیر دو نمایشنامه «ویلهلم تل» و «دون کارلوس» شیللر و نمایشنامه «دشمن ملت» ایبسن را در کارنامه خود دارد