ستایش نمایشنامهنویس فرانسوی از بازیگر ایرانی
اولین باراست که میبینم چیزی در بازیگر وجود دارد که به احساس و اندیشهام نزدیک است
در نشست خبری پروژه مشترک تئاتر ایران و فرانسه سلین دلبک نویسنده نمایشنامه کودک وحشی اجرای مهران رنجبر بازیگر و کارگردان نمایشنامه خوانیاش راستایش کرد و گفت اولین باراست که میبینم چیزی در بازیگر وجود دارد که به احساس و اندیشهام نزدیک است.
به گزارش ایران تئاتر نشست خبری پروژه مشترک تئاتری ایران و فرانسه با عنوان «فضاسازی» با حضور 3 نمایشنامهنویس معاصر فرانسوی و کارگردانهای ایرانی این پروژه، روز یکشنبه 28 بهمن در عمارت روبرو برگزار شد.
«فضاسازی» عنوان پروژهای بینا فرهنگی بین 2 کشور ایران و فرانسه است که نورالدین حیدری ماهر مجری طرح این پروژه است.
اولین اجرای این پروژه روزهای سهشنبه و چهارشنبه 23 و 24 بهمن به نمایشنامه خوانی «من مرگ را دوست دارم همچون که شما زندگی را» نوشته محمد القاسمی اختصاص داشت که با کارگردانی ایمان افشاریان و با حضور علیرضا آرا و افشاریان در مقام بازیگر، ساعت 15 در تئاتر مستقل تهران اجرا شد
در این نشست ایمان افشاریان کارگردان نمایشنامه خوانی «من مرگ را دوست دارم همچون که شما زندگی را» نوشته محمد القاسمی. شیوا اردویی کارگردان نمایشنامه خوانی «ای قاچاقچی. کام» نوشته صدف اِسِر مهران رنجبر کارگردان و بازیگر نمایشنامه خوانی کودک وحشی نوشته سلین دِلبِک آرش آبسالان کارگردان نمایشنامه خوانی «اِرزولی داهومِی (الههی عشق)» نوشته ژان رُنه لوموآن به همراه نمایشنامه نویسان این آثار حضور داشتند. وتنها غایب این نشست محمد القاسمی نمایشنامه نویس و مدیر فرانسو ی این پروژه بود .
در ابتدای این نشست نورالدین حیدری ماهر مجری طرح این پروژه با بیان این نکته که از اوایل امسال میخواستیم این پروژه بینا فرهنگی را اجرا کنیم و قرار بود 5 نویسنده به ایران بیاید و متنها توسط انتشارات نی ترجمه شود اما یک نویسنده نمیتوانست به ایران بیاید مجری طرح این پروژه در ادامه افزود به لحاظ دشواری در حملونقل هوایی این نویسندگان نتوانستند در تمرین حضور پیدا کنند نورالدین حیدری ماهر بابیان این موضوع که این نمایشنامهها اولین باراست که خوانده میشود اظهار داشت ما نمیتوانستیم این نمایشنامهها را تولید کنیم و بحث نمایشنامه خوانی مطرح شد.
این تهیهکننده تئاتر درادامه سخناش گفت : هدف ما این بود که نمایشنامه خوانی سادهای نداشته باشیم تینوش نظم جو پیشنهاد داد . این نمایشنامهها به شیوه فضاسازی اجرا شود وی اظهار داشت در سال آینده میخواهیم نمایشنامههای ایرانی به زبان فرانسه ترجمه شود و پروژهای شبیه به پروژه حاضر اجرا شود. مدیر تماشاخانه ملک افزود تینوش نظم جو این نمایشنامه نویسان فرانسوی را برای پروژه بینا فرهنگی فضاسازی برگزید.
مهشاد مخبری بازیگر زباندان و مدیر اجرایی این پروژه بابیان این نکته که ما 4 نویسنده در این پروژه داریم و یک نویسنده محمد القاسمی در این نشست حضور ندارد و در سفر شیرازاست وی افزود در حال حاضر3 نمایشنامه خوانی اجراشده است اما نمایشنامه «اِرزولی داهومِی (الههی عشق)» نوشته ژان رُنه لوموآن به کارگردانی آرش آبسالان هنوز نمایشنامه خوانی نشده است.
مدیر اجرایی این پروژه سپس به شناساندن این نمایشنامه نویسان فرانسوی پرداخت و افزود: محمد القاسمی نویسنده و منتقد تئاتر است او کارگردانی تئاتر هم انجام داده است اما خود را کارگردان نمیداند. این نمایشنامهنویس متولد سال 1955 الجزایر است وی در سال 1982 به پاریس مهاجرت کرده است دستمال اولین رمان این نمایشنامهنویس است و توسط انتشارات معتبر «احمد تا »به انتشار رسیده است او در سال 2005 جایزه SACD را دریافت کرده است نمایشنامههای این نویسنده در پاریس، برادوی، سنت پترزبورگ و آوینیون به صحنه آمده است و نمایشنامه «من مرگ را دوست دارم همچون که شما زندگی را» اولین نمایشنامه این نویسنده است از دیگر نمایشنامه محمد القاسمی میتوان به نمایشنامه سرزمین مقدس اشاره کرد.
سلین دلبک جوانترین نمایشنامهنویس این پروژه متولد سال 1986در بلژیک است .او همچنین بازیگر، نویسنده و کارگردان تئاتر «لانس من» در فرانسه است و نمایشنامههای کودک وحشی، گردوخاک این نویسنده به زبان انگلیسی منتشرشده است.
ژان رُنه لوموآن نمایشنامهنویس و بازیگر درسال 1959 در جزیرههایتی دیده به جهان گشود وی از سال 1989 در فرانسه اقامت دارد و نمایشنامه (الههی عشق) مهمترین نمایشنامه این نویسنده است ژان رُنه لوموآن جایزه SACD را در کارنامه هنری خود دارد . این نمایشنامهنویس از سال 2012 در کمدی فرانسز حضور فعال دارد کمدی فرانسز را مو لیر افتتاح کرده است.
صدف اسر متولد سال 1965 در استامبول است او نمایشنامهنویس، فیلمنامهنویس و بازیگر است وبارها جایزه بازیگری را دریافت کرده است این نویسنده از سال 2008به زبان فرانسوی نمایشنامه می نویسد ودرحال حاضر نمایشنامههای او به زبان انگلیسی، آلمانی، یونانی و ارمنی ترجمهشده است .
مهشاد مخبری درباره اصطلاح Mise en espace گفت: میزان سن به معنای قرار دادن بر روی صحنه است و اصطلاح Mise en espace به معنای گذاشتن بر روی فضا است. Mise enEspace به معنای کارگردانی ناقص نیست و با میزان سن کارگردان تفاوت دارد همچنین این شیوه با نمایشنامه خوانی که نویسنده نمایشنامهاش رامی خواند متفاوت است در این روش میتوان ازهر المانی استفاده کرد.
صد ف اسر در پرسش خبرنگاران درباره فضاسازی و مفهوم Mise en espace گفت ما فستیوال فضاسازی هم داریم و مردم از این فستیوال استقبال میکنند و این راهی است که میتوانیم تهیهکنندهای برای نمایشنامهمان پیدا کنیم سلین دلبک در ادامه گفتار همکار نمایشنامهنویسش افزود من ترجیح میدهم فضاسازی نمایشنامههایم را ببینم تا اجرای آنها را.
مهران رنجبر کارگردان و بازیگر نمایشنامه خوانی کودک وحشی نوشته سلین دِلبِک درباره اصطلاح Mise en espace گفت :اولین باراست که با اصطلاح فضاسازی آشنا شدم جریان Mise en espace اتفاق جذابی برای من بود من در نمایش آخرم (استیو جابز) ناخواسته با این فضاسازی مواجه بودم اما نمیدانستم دارم فضاسازی میکنم.
شیوا اردویی کارگردان نمایشنامه خوانی «ای قاچاقچی. کام» نوشته صدف اِسِر بابیان اینکه با مقوله فضاسازی پیشتر آشنا بوده است گفت: من رشته تحصیلیام ادبیات انگلیسی است و Play reading خواندن نمایشنامه با Stage reading اجرا تفاوت دارد.در Stage reading دیگر خواندن صرف نمایشنامه مطرح نیست بلکه قدمی فراتر از آن است.
در ادامه این نشست صدف اِسِر نمایشنامهنویس فرانسوی ترکتبار درباره اجرای نمایشنامههایش در کشورهای غیر فرانسویزبان گفت هرزمانی که نمایشنامههای من در سرزمینی اجرامی شود برای من مانند یک مسافرت است و من با انتشار و اجرای نمایشنامههایم هر بار به کشوری سفرمی کنم و این سفرها بهواسطه جشنوارهها تئاتری اتفاق میافتد. سفرم به ایران باعث شد احساس کنم هویت ترکیام را ازدستدادهام و احساس دلتنگی کنم این نمایشنامهنویس ترکتبار فرانسوی در ادامه گفتارش افزود من درگذشته احساس میکردم بیشتر فرانسوی هستم تا یک ترک اما با سفرم به ایران احساس میکنم یک ترک هستم.
نویسنده نمایشنامه «ای قاچاقچی. کام» بابیان اینکه جشنوارههای تئاتر و مترجمهایی که نمایشنامههایم را ترجمه میکنند برای من حایزاهمیت هستند وی ادامه داد نمایشی که دریک یا دو ساعت اجرامی شود به ما این اجازه رامی دهد تا افرادی را که نمیشناسیم
و آن را ندیدهایم بشناسیم. این نمایشنامهنویس با ستایش از شیوا اردویی کارگردان نمایشنامهاش گفت خوانش ها را دوست داشتم و احساس کردم آن سه زن را که نوشتهام وجود داشتند.
شیوا اردویی کارگردان نمایشنامه خوانی «ای قاچاقچی. کام» درباره نمایشنامه صدف اسر گفت: نویسنده این نمایشنامه یک زن است و نمایشنامه لایههای زنانه دارد اما درمجموع نمیتوان گفت که اینیک نمایشنامه زنانه است و من دوست دارم این نمایشنامه را اجرا کنم.
سلین دلبک نویسنده نمایشنامه کودک وحشی با تحسین اجرای مهران رنجبر بازیگر و کارگردان نمایشنامه خوانی کودک وحشی گفت من بارها Mise en espace نمایشنامه خود را دیده بودم اما اولین باراست که میبینم چیزی در بازیگر وجود دارد که به احساس و اندیشهام نزدیک است. این نمایشنامهنویس بلژیک تبار فرانسهای با مقایسه اجرا مهران رنجبر با بازیگران بلژیکی نمایشنامهاش گفت: آن چیزی که من نوشتم را بیشتر در این بازیگر ایرانی دیدم تا هنرپیشگان بلژیکی که این نمایشنامهام را اجرا کرده بودند.
در ادامه این نشست سلین دلبک در پاسخ از خبرنگار ایران تئاتر که از او و همکار نمایشنامهنویسش صدف اسر درباره نمایشنامه نویسان مدرن زن فرانسوی پرسید پاسخ داد. این خبرنگار با استناد به صحبتهای محمد القاسمی که یاسمینا رضا را نمایشنامهنویسی کلاسیک میداند از نمایشنامه نویسان زن حاضر در این نشست خواست تا درباره ویژگیهای نمایشنامه نویسان زن مدرن فرانسوی صحبت کند سلین دلبک در پاسخ به این خبرنگار گفت: این موضوع بسیار پیچیده است من مشکلی بهعنوان زن برای نوشتن ندارم از در جشنوارهها ازمن میپرسند که زنانگیام را چگونه میبینم این موضوع برای من راحت است زیرا هم نمایشنامهنویسم وهم کارگردان اما فکرمی کنم برای نویسندگان زنی که کارگردانی نمیکنند این موضوع دشوار باشد او در ادامه درباره سوژههای نمایشنامهاش توضیح داد من از سوژه معاصر صحبت میکنم در نمایشنامههای من برخلاف همکاران نمایشنامهنویسم زنانی قربانی نیستند بلکه آنها دیگران را قربانی میکنند.
آرش آبسالان کارگردان نمایشنامه خوانی «اِرزولی داهومِی (الههی عشق)» نوشته ژان رُنه لوموآن درباره ویژگیهای این نمایشنامه گفت: نمایشنامه بسیار پیچیدهای بود متنی هوشمندانهای که به عقیده من تمام مناسبهای ژانر تراژدی که ما با آن آشنا هستیم را
در نموداری عاطفی آن واژگون کرده بود منتقدان میگویند اگر قهرمان در جهت مخالف باشد تراژدی شکل میگیرد اما در نمایشنامه اصلی که دستمایه این نمایشنامهنویس بود و نامش مرغ دریایی است این نمایشنامهنویس مناسبات این نمایشنامه را معکوس کرده بودو آن را با هملت، شاه لیر و مکبث تلفیق کرده بود و ترکیب استادانهای انجام داده بود شاید این ایده هم در ذهن هر نویسنده تازهکاری برسد اما ترکیب استادانه این نمایشنامهنویس و پیوند آن با اساطیر باستانی و اساطیر معاصری مانند پرنسس دایانا و افزودن نقش تلویزیون بهعنوان مدیوم (قالب) اسطورهای از ویژگیهای این نمایش است و من امیدوارم لایههای پنهان آن را بهخوبی ارائه کنم
مهران رنجبر هم درباره ویژگیهای نمایشنامه کودک وحشی نوشته سلین دلبک گفت این نمایشنامه نویس 14 سال داوطلبانه دریک موسسه بهزیستی کارمی کند و این نمایشنامه را پسازاین سالیان تجربهاندوزی مینویسد تینوش نظم جو تأکید داشت زبانها و لهجههای متفاوتی در این نمایشنامه وجود دارد و این تفاوت هم در نمایشنامه وهم در ترجمه نظم جو مشهود است.