مسافر آستانه توضیح داد: بهره گیری از هنر تعزیه به گونه‌ای که تعزیه نباشد در چند کار اخیر من موضوعی است که با آن کلنجار رفته‌ام. آنچه از تعزیه مدنظر من است استفاده از درون ساخت تعزیه است. رابطه‌ای که بین تماشاگر، نقش و بازیگر وجود دارد نوع خاصی است که با درام غربی تفاوت دارد.
در این شیوه بازیگر عین کاراکتر نیست اما ما آن را می‌پذیریم. تماشاگر نیز جزو گروه اجرایی است. در شکل بیرونی تعزیه نیز از قراردادها و تلفیق آن با قصه و ماجرا بهره برده‌ایم. در
مسافر آستانه توضیح داد: بهره گیری از هنر تعزیه به گونه‌ای که تعزیه نباشد در چند کار اخیر من موضوعی است که با آن کلنجار رفته‌ام. آنچه از تعزیه مدنظر من است استفاده از درون ساخت تعزیه است. رابطه‌ای که بین تماشاگر، نقش و بازیگر وجود دارد نوع خاصی است که با درام غربی تفاوت دارد. در این شیوه بازیگر عین کاراکتر نیست اما ما آن را می‌پذیریم. تماشاگر نیز جزو گروه اجرایی است. در شکل بیرونی تعزیه نیز از قراردادها و تلفیق آن با قصه و ماجرا بهره برده‌ایم. در این تجربیات معاصرسازی عنصرهای درام تعزیه را تجربه کرده‌ام. وی با بیان این که تعزیه در کشور ما مهجور مانده زیرا به آن شکل موزه‌ای داده‌ایم گفت: سعی کرده‌ام در حد خودم و ضمن حفظ حرمت معنوی تعزیه، ساختار آنرا دستمایه هنر امروز به نوعی که ارضاءکننده سلیقه نسل جوان باشد قرار دهم تا در نهایت اثری تولید کنم که وام‌دار تعزیه باشد اما تعزیه نباشد.
زهرا شایان‌فر
نشست رسانه‌ای نمایش "در قاب ماه" با حضور کارگردان، نویسنده و روابط عمومی نمایش صبح امروز در تالار وحدت برگزار شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر در این نشست حسین مسافر آستانه، کارگردان و حمیدرضا آذرنگ نویسنده نمایش به تشریح مراحل شکل‌گیری و ویژگی‌های اجرایی کار پرداختند. در آغاز جلسه مهرداد ابوالقاسمی روابط عمومی نمایش با معرفی عوامل، مشاوران و دستیاران اجرا گفت: نمایش "در قاب ماه" از دوشنبه اول بهمن 10 اجرا در سالن افراسیابی ورزشگاه شیرودی خواهد داشت. در این نمایش علاوه بر 15 بازیگر اصلی حدود 60 هنرجوی تئاتر نیز در قالب حرکات فرم همکاری می‌کنند.
حسین مسافر آستانه پس از تسلیت ایام سوگواری اباعبدالله درباره نمایش توضیح داد: این نمایش یک کار ترکیبی است که از تمام عناصر قصه بهره می‌برد. داستان و حرکت برای القای مفاهیم مورد نظر در کنار هم قرار گرفته‌اند و موسیقی، نور و طراحی‌ها به عنوان یک عنصر دراماتیک دوشادوش اثر هستند.
وی آماده شدن این نمایش در طول یک ماه (20 تمرین) و حضور 70 تن بازیگر و عوامل را دور از انتظار عنوان کرد و گفت: همه اعضای گروه همت به خرج دادند و با تمرین تمام وقت، بدون تعطیل حتی در روز عاشورا پای کار ایستادند و نمایش را به اجرا نزدیک کردند. بخشی از کار صحنه و لباس هنوز باقی است امیدوارم طی امروز به پایان برسد.
این کارگردان تئاتر درباره داستان نمایش توضیح داد: نمایش "در قاب ماه" از دو قصه موازی که هر دو فرعی هستند آغاز می‌شود تا وضعیت کوفه سال 61 را تا حدودی تعریف کند. در یک فضای ماورائی وارد عاشورا می‌شویم، چند شهادت را تعریف می‌کنیم و با کاروان اسرا به شام می‌رویم و خطبه حضرت زینب در مجلس یزید را شاهدیم. سرانجام با عزاداری کردن و امروزی شدن، اجرای کار را به پایان می‌بریم.
مسافر آستانه درباره اجرای این نمایش در یک ورزشگاه گفت: از آنجا که از ابتدا قرار بود در یک سالن غیرتئاتری اجرا کنیم و کار جنبه آیینی و مردمی داشته باشد، سالن افراسیابی یکی از سالن‌های در دسترس بود که در مرکز شهر قرار داشت. چرا که دانشکده سینما تئاتر و همچنین ورزشگاه شیرودی برای همگان شناخته شده است.
وی درباره بخش‌های فنی توضیح داد: نمایش اکنون نیمه میدانی است و تماشاگر از سه طرف می‌تواند کار را ببیند؛ زیرا برای القاء صحنه‌ها به طراحی صحنه متوسل شدیم. اما اکنون که کار تکمیل شده به راحتی قابل تبدیل به اجرای صحنه‌ای است.
وی با بیان این که "در قاب ماه" به سفارش ستاد فجرآفرینان عاشورایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تولید شده، درباره روند شکل‌گیری اجرا تصریح کرد: از مدت‌ها قبل قرار بود نمایشی برای این ایام آماده کنیم اما چون سالنی برای اجرا نداشتیم و از سال قبل در نوبت تالار وحدت بودیم (تأخیرهای پیش آمده در اجرای گروه‌ها نوبت ما را هم به تأخیر انداخت) با حمیدرضا آذرنگ صحبت کردیم. اما بعد از اینکه ستاد فجرآفرینان خواست نمایشی با داستان پیشنهادی خودشان تولید شود، با آذرنگ هماهنگ کردیم و به یک قصه بینابینی دست یافتیم و با همراهی آقای آذرنگ در تمرینات کار به شکل نهایی خودش رسید.
وی درباره تعداد اجرای این نمایش نیز گفت: بخش زیادی از محدود بودن اجراها به زمان سالن بازمی‌گردد. از دیگر سو وقتی از ایام عاشورا فاصله می‌گیریم به خصوص برای این نمایش که تکیه بر آیین‌ها و تأثر قلبی تماشاگر دارد، از اثر نمایش کم می‌شود. 10 اجرا نیاز تماشاگر را رفع می‌کند. اگر در یک پروسه زمانی دیگر و در یک سالن تئاتری، مقدمات اجرای کار فراهم شود، با تغییر در نوع تحلیل کار درباره تماشاگر می‌توان برای آن اجرای طولانی مدت گذاشت.
مهرداد ابوالقاسمی شیوه اجرایی را وام‌دار تعزیه دانست و با اشاره به تمهیدات کارگردان در کوتاه کردن زمان اجرا توضیح بیشتر را به کارگردان سپرد.
مسافر آستانه در این باره توضیح داد: بهره گیری از هنر تعزیه به گونه‌ای که تعزیه نباشد در چند کار اخیر من موضوعی است که با آن کلنجار رفته‌ام. آنچه از تعزیه مدنظر من است استفاده از درون ساخت تعزیه است. رابطه‌ای که بین تماشاگر، نقش و بازیگر وجود دارد نوع خاصی است که با درام غربی تفاوت دارد.
در این شیوه بازیگر عین کاراکتر نیست اما ما آن را می‌پذیریم. تماشاگر نیز جزو گروه اجرایی است. در شکل بیرونی تعزیه نیز از قراردادها و تلفیق آن با قصه و ماجرا بهره برده‌ایم. در این تجربیات معاصرسازی عنصرهای درام تعزیه را تجربه کرده‌ام.
وی با بیان این که تعزیه در کشور ما مهجور مانده زیرا به آن شکل موزه‌ای داده‌ایم گفت: سعی کرده‌ام در حد خودم و ضمن حفظ حرمت معنوی تعزیه، ساختار آنرا دستمایه هنر امروز به نوعی که ارضاءکننده سلیقه نسل جوان باشد قرار دهم تا در نهایت اثری تولید کنم که وام‌دار تعزیه باشد اما تعزیه نباشد.
وی رویکرد آیینی این نمایش را نیز به رابطه‌ای که آیین با تماشاگر برقرار می‌کند منحصر دانست و درباره طراحی‌های صحنه و لباس توضیح داد: طراحی صحنه که توسط رضا مهدی‌زاده انجام شده در عین بزرگ بودن فضای رئالیستی ندارد، بلکه دارای یک طراحی چندگانه است و فضاهای مختلفی را تداعی می‌کند. طراحی لباس نیز انتزاعی است. لباس‌ها تاریخی نیستند اما منظور ما را برآورده می‌کنند. این طراحی‌ها بارها با مشورت تغییر کرده تا در نهایت همپای اجرا کامل شده است. این کار بزرگ با توجه به محدودیت زمان با تلاش تمام وقت گروه کارگردانی از 9 صبح تا 5 بعدازظهر شکل گرفت و برای رسیدن به لحظات خلق الساعه همه گروه باید آماده می‌بودند. با این تلاش تمام وقت هنوز برخی از کارها باقی مانده است حتی طراحی صحنه و لباس در حال تغییر است و در حین اجرا شاهد اعمال این تغییرات خواهید بود.
مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس درباره تجهیز سالن ورزشی برای اجرای تئاتر توضیح داد: این سالن در آغاز هیچ تجهیزاتی که برای اجرای تئاتر مورد استفاده باشد نداشت. اما طبق قولی که ستاد فجرآفرینان داده بود سالن باید تجهیز شود. تجهیزات نوری و صوتی نصب شده اما قطعاً بعد از یک اجرا به نتیجه موردنظر خود می‌رسیم.
حمیدرضا آذرنگ، نویسنده درباره پذیرفتن مسئولیت گفت: طرحی توسط حسین پارسایی به دستم رسید که ابتدا قرار نبود من آن را بنویسم. طرح نوشته آقای صورتی بود که وضعیت کلی‌تری را طراحی کرده بود. بعد قرار شد آقای فدایی حسین در نگارش آن همکاری کند که به دلیل فشردگی کارهایش از کار خارج شد و به من سپرده شد. قصه قرار بود بر پایه مستندات تاریخی پیش برود. خصوصاً آنچه برای حضرت زینب (س) اتفاق افتاده است. از آن جا که من در نگارش متن به خصوص اگر تاریخی باشد خیلی سخت گیرم، تغییراتی در طرح صورت گرفت که حاصل آن چیزی شد که خواهید دید.
وی ادامه داد: داستان متن برخورد دو سرنوشت در کوفه است که با حادثه کربلا گره می‌خورند. دختری که برادر گنگ‌اش را برای درمان به کوفه آورده و جوانی که مادرش را برای درمان به شام می‌برد با وقایع کوفه مواجه می‌شوند.
آذرنگ توجه به مخاطب را یکی از ویژگی‌های آثارش عنوان کرده و افزود: یکی دیگر از ویژگی‌های آثار من استفاده از فضای ذهنی در کنار واقعیت است. در این کار هم سعی کرده‌ام تجربه استفاده از ذهنیت‌ها باعث قطع ارتباط نشود. در این نمایش هم نوعی خواب گونه‌گی وجود دارد.
وی تصریح کرد : نگارش این متن برای اجرایی با این وسعت بدون مشورت با حسین مسافر آستانه و حسین پارسایی امکان نداشت. مدام با هم گفتمان داشتیم. در این کار فردیت مطرح نیست و نمایش کاملاً گروهی است و امیدوارم نتیجه خوبی در ارتباط با مخاطب بگیریم.
نمایش "در قاب ماه" از فردا دوشنبه اول بهمن ساعت 30/18 با مدت 80 دقیقه در سالن افراسیابی ورزشگاه شهید شیرودی اجرا می‌شود.