باید در فکر افزایش سالن‌های موجود باشیم
تقدیر از ۴ هنرمند، ۲ مسئول، تجلیل از اکبر رادی و در پایان اعطای جوایز بخش‌های دانش‌آموزی، تجربه‌های دانشجویی، رادیو و تلویزیون و مسابقه بین‌المللی از اهم بخش‌های مراسم اختتامیه بیست و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بود. به گزارش سایت ایران تئاتر در این مراسم که شب گذشته در تالار وحدت برگزار شد، محمدحسین صفار هرندی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر ایمانی خوشخو معاون هنری وزیر، ایرج راد مدیرعامل خانه تئاتر، حسین پارسایی مدیر مرکز هنرهای نمایشی و جمع زیادی از مسئولان فرهنگی و هنرمندان تئاتر حضور داشتند. آیین‌ها و سازهای کهن اختتامیه جشنواره بیست و ششم را می‌توان مراسمی بدون حضور سازهای مدرن و در عین حال عجین با موسیقی یاد کرد. دقایقی پس از سرود جمهوری اسلامی ایران و تلاوت آیات کلام‌الله مجید، مراسم آیینی کردی که کاملاً موسیقایی و آوازی است اجرا می‌شود و مجری آن را گفتگوی پدر و فرزند معرفی می‌کند.
زهرا شایان‌فر:
تقدیر از 4 هنرمند، 2 مسئول، تجلیل از اکبر رادی و در پایان اعطای جوایز بخش‌های دانش‌آموزی، تجربه‌های دانشجویی، رادیو و تلویزیون و مسابقه بین‌المللی از اهم بخش‌های مراسم اختتامیه بیست و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بود.
به گزارش سایت ایران تئاتر در این مراسم که شب گذشته در تالار وحدت برگزار شد، محمدحسین صفار هرندی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر ایمانی خوشخو معاون هنری وزیر، ایرج راد مدیرعامل خانه تئاتر، حسین پارسایی مدیر مرکز هنرهای نمایشی و جمع زیادی از مسئولان فرهنگی و هنرمندان تئاتر حضور داشتند.
آیین‌ها و سازهای کهن
اختتامیه جشنواره بیست و ششم را می‌توان مراسمی بدون حضور سازهای مدرن و در عین حال عجین با موسیقی یاد کرد.
دقایقی پس از سرود جمهوری اسلامی ایران و تلاوت آیات کلام‌الله مجید، مراسم آیینی کردی که کاملاً موسیقایی و آوازی است اجرا می‌شود و مجری آن را گفتگوی پدر و فرزند معرفی می‌کند.
تصویر بعد، حضور خواننده پیر فلسطینی بر صحنه است که کنجی نشسته و با ساز زهی ناآشنایی به یاد شهدای غزه و فلسطین نوایی حزین سر می‌دهد و سرانجام گروه آواز کر ایران قطعاتی مشهور از موسیقی‌دان‌های ایرانی و خارجی را با صداهایی که با دهان تولید می‌کنند می‌نوازند و می‌خوانند. همچون تمرین بیان بازیگران تئاتر و البته بسیار کامل و باشکوه. ساعتی بعد نیز گروه موسیقی پاکستان که قطعه‌ای را به جمشید مشایخی تقدیم کرد، با کمترین و سنتی‌ترین ساز ممکن بر صحنه حاضر شد.
نمایش فیلمی کوتاه از آیین‌های نمایشی ایران نیز مکمل این رویکرد آیینی به موسیقی و تئاتر بود.
دکتر ایمانی خوشخو
دکتر ایمانی خوشخو، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با خیرمقدم به حاضران و خسته نباشید به برگزارکنندگان جشنواره بیست و ششم از سیر پرشتاب تئاتر در ایران اسلامی ابراز خوشحالی کرد.
وی ادامه داد: خوشحالیم از این که می‌بینیم امروز تئاتر می‌رود که از غربت درآید و هنرمندان پشتوانه خود را در بین کسانی که از همه اقشار و همه سنین جامعه هستند می‌بینند.
وی با اشاره به حضور همه اقشار از جمله طلاب شهر قم در اجرای نمایش "خورشید کاروان" و استقبال سه هزار نفره از این نمایش گفت: امروز هنرمندان ما به ویژه هنرمندان تئاتر بنا به تعریفی که از تئاتر به عنوان هنر مردمی و تأثیرگذار شده در روند اجتماعی جامعه ایفای نقش می‌کنند.
وی به عنوان رابط مدیریت کشور و تئاتر از هنرمندان خواست حال که مساعدت دولت در افزایش بودجه و ساخت سالن‌های تئاتر در شهرستان‌ها را می‌بینند نسبت به حضور سرنوشت‌ساز تئاتر مساعدت کنند.
وی با تشکر از همه کسانی که تلاش کردند جشنواره بیست و ششم به خوبی برگزار شود گفت: تئاتر میان همه مردم رفت و در تابلویی زیبا تحقق شعار "تئاتر برای همه" برای همه در این جشنواره دیده شد. امیدوارم جشنواره‌هایی پربارتر و تأثیرگذارتر در ایران اسلامی داشته باشیم.
تقدیرها
تقدیر از گلاب آدینه، حسین مسافر آستانه، دکتر محمود عزیزی، اکبر زنجانپور، دکتر رضا پورحسین و دکتر حسن خجسته از جمله بخش‌های به یادماندنی آیین اختتامیه بود.
هر تقدیر با فیلم کوتاهی که فضایی احساسی داشت همراه بود. ژاله علو لوح تقدیر گلاب آدینه، دکتر سعید کشن فلاح لوح تقدیر حسین مسافر آستانه، دکتر ناظرزاده کرمانی لوح تقدیر دکتر عزیزی و جمشید مشایخی لوح تقدیر اکبر زنجانپور را اهدا کردند. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاون هنری وزیر لوح تقدیر دکتر خجسته و دکتر پورحسین را تقدیم کردند. این هنرمندان از جمله افرادی بودند که سال گذشته تقدیر شده بودند.
گلاب آدینه خطاب به جوانان گفت: بعد از گذر این همه سال به این نتیجه رسیده‌ام که اگر حتی در مقامی بالاتر از این هیاهوها و جشنواره‌ها و جایزه‌ها قرار بگیری باید در آخر به خانه‌ات برگردی پس باید کاری کنی که لیاقت آن خانه و خانواده را داشته باشی.
دکتر عزیزی نیز گفت: همیشه دوست داشتم هر بار که پا بر صحنه می‌گذارم این همه جمعیت در سالن باشد. این هدیه را به همراهی که با تمام سختی‌های زندگی مرا همراهی کرد و تحملم کرد تقدیم می‌کنم.
مراسم تجلیل از اکبر رادی
بخش ویژه‌ای از مراسم اختتامیه به تجلیل از اکبر رادی اختصاص یافت. دانیال حکیمی، اصغر همت، ایرج راد و هادی مرزبان با حضور بر صحنه قطعاتی از نوشته‌های رادی در باب تئاتر هویت و تئاتر مدرن، دیالوگی از یکی از نمایشنامه‌هایش درباره آزادی و نامه همسر وی برای این مراسم را قرائت کردند.
در بخش پایانی این نامه آمده بود: همه شما می‌دانید تا تئاتر وجود دارد نام رادی بر تارک جهان خواهد درخشید. پس بیاییم به پاس آنچه بر او گذشت پاسخگوی سکوتش باشیم.
این مراسم با آوای گروه کر و قرائت متنی توسط مجری همراهی شد.
سپاس و گزارش دبیر
دکتر مجید سرسنگی در بخش آغازین گزارش خود روند شکل‌گیری جشنواره تئاتر فجر را ادامه فرآیند تئاتر سنتی و آیینی ایران تلقی کرد و توضیح داد که چگونه بررسی‌های انجام شده شرایطی را ایجاد کرده که محتوا ساختار تئاتر فجر را شکل داده است.
وی با ارائه توضیح درباره عملی شدن دو شعار جشنواره بیست و ششم به دست‌آوردهای پژوهشی، انتشاراتی و آرشیوی جشنواره اشاره و ابراز امیدواری کرد که تلاش جشنواره بیست و ششم در ساخت بنیان‌های حال، زمینه‌ساز صورت آینده باشد.
"آزادی، عدالت و خیراندیشی"
پیش از مراسم اهدای جوایز این جشنواره در اجرایی نمادین تصویر کارگردانان حاضر در جشنواره به وسیله گروهی از بازیگران بر صحنه قرار گرفت و متنی توسط این افراد خوانده شد که شعار "آزادی، عدالت و خیراندیشی" در پایان به عنوان شعار این هنرمندان بیان شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و یادی از موفقیت‌های تئاتر
محمدحسین صفار هرندی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با ابراز خوشحالی از این که تئاتر طرفداران خود را هر روز اضافه می‌کند گفت: خدا را شکر می‌کنم که پایداری جشنواره به دور بیست و ششم رسید.
وی با اشاره به پیام انقلاب اسلامی که همان آزادی، عدالت، خیراندیشی و خیرخواهی است، از شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی یاد کرده و حاصل آن را رشد روزافزون هنر در این سرزمین عنوان کرد.
صفار هرندی اضافه کرد: این از هنرمندی اهالی تئاتر است که رونق این کسب و کار و این حرفه هنرمندانه را هر روز افزایش می‌دهند و ما را در برابر این خواسته طبیعی قرار می‌دهند که سالن‌های موجود برای دیده شدن کفایت نمی‌کند و هر چه سریع‌تر باید در فکر افزایش سالن‌های موجود باشیم. بازسازی تئاترشهر و سالن‌های کوچکتر اقدامی کوچک بود و قدم‌های بزرگتر، ساخت سالن‌هایی در خور مردم دوستدار تئاتر در تهران است. اقدامات بزرگی در حال تدارک است که شاهد تحقق آن خواهیم بود.
اعطای جوایز
در بخش دانش‌آموزی نمایش "جنگ‌بازی" از دبیرستان عترت شهرستان بوستان و گلستان به عنوان کار برگزیده معرفی و کارگردان آن توسط معاونت فرهنگی-پرورشی آموزش و پرورش و مدیر کل فضاسازی قرآنی این وزارت، تقدیر شد.
در بخش دانشجویی ایرج راد، دکتر خاکی، دکتر کشن‌فلاح جوایز برگزیدگان را اهدا کردند.
در طراحی صحنه، احمد کچه‌چیان طراح نمایش "تهران 1386"، در بازیگری زن رسا فتوحی بازیگر "آستوموری"، در بازیگری مرد محسن نوری بازیگر "خاندان چن‌چی"، در نمایشنامه‌نویسی سجاد افشاریان نویسنده نمایش "ری‌را"، در کارگردانی عرفان ناظر کارگردان "خاندان چن‌چی" و نمایش "ری‌را" به عنوان کار برگزیده بخش معرفی شدند.
نمایش "ری‌را" برای حمایت در اعزام به یکی از جشنواره‌های خارجی به مرکز هنرهای نمایشی معرفی شد. نمایش "آستوموری" نیز برای توجه به گونه‌ای از تئاتر شرق مورد تقدیر قرار گرفت.
بخش تلویزیونی نیز که جوایز آن را دکتر پورحسین، دکتر خجسته و علیرضا خمسه اهدا کردند برگزیدگان خود را به شرح زیر معرفی کرد.
متن تلویزیونی "اترارنامه" نوشته اصغر خلیلی، بازیگر زن نمایش "اترارنامه" شیوا مکی‌نیان، بازیگر مرد نمایش "آسانسور" خسرو شهراز، کارگردان هنری نمایش "اترارنامه" اصغر خلیلی، کارگردان تلویزیونی "اترارنامه" فرشاد احمدی، تهیه کننده نمایش "آسانسور" غلامحسین لطفی به عنوان برگزیده معرفی و در بخش کارگردانی فنی هادی عامل کارگردانی فنی "بیوه‌های غمگین"، شهرام شهرایی کارگردان فنی "آنتیگونه در نیویورک" و مازیار میری کارگردان فنی نمایش "واقعیت اینه که... " مورد تقدیر قرار گرفتند.
در بخش رادیویی نیز متن "مارال" نوشته حمید رسولی و کارگردان "نوش جان کنت دراکولا" جواد پیشگر به عنوان برگزیده معرفی شدند.
جایزه بازیگر برگزیده مرد این بخش به امین رسولی بازیگر "مارال"، جایزه بازیگری زن به مهین نصری بازیگر "نوش جان جناب کنت"، افکتور به فرشاد آذرنیا برای "مرگ در می‌زند"، صدابردار به مریم عابد برای "ننه زیرون" و تهیه‌کنندگی و کارگردانی به حسین تبسمی حجتی برای "ننه زیرون" اهدا شد.
برگزیدگان بخش مسابقه بین‌الملل
جوایز این بخش توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون هنری وزیر، مدیر مرکز هنرهای نمایشی، دبیر جشنواره بیست و ششم و دکتر فرهاد ناظرزاده کرمانی به عنوان نماینده هیأت داوران اهدا شد.
جایزه بهترین طراحی صحنه را یوری خاریکوف طراح "مربای روسی" از کشور روسیه به خود اختصاص داد.
در بخش موسیقی مهدی فرج‌پور و شیما زارع‌فر برای نمایش "سودالایادی" برگزیده شدند.
جایزه بازیگر زن به طور مشترک به سهیلا گلستانی بازیگر "ری‌را" و دبرالامی بازیگر "ماکاندو" از فرانسه اهدا شد.
جایزه بازیگری مرد به طور مشترک به ساشا گرساک بازیگر "راشامون" از سوئیس و علی سرابی بازیگر "ماچیسمو" اهدا شد.
جایزه متن برگزیده این جشنواره به ایوب آقاخانی نویسنده "امپراتور و آنجلو" تعلق گرفت و جایزه کارگردانی برتر به پاول ژکوتاک کارگردان "چه مرد ظالمی" از لهستان داده شد.
بهترین نمایش این جشنواره نمایش "ننه دلاور" از آلمان اعلام شد.
در متن و حاشیه جشنواره:
ایوب آقاخانی نسبت به شتاب مجری در قرائت آراء بخش‌ها اعتراض کرد.
این درام‌نویس که برای دریافت جایزه متن خود روی صحنه رفت با بیان این که تمام بخش‌های جشنواره برخلاف تصور مجری مهم هستند گفت: اگر از دانش‌آموزی شروع نمی‌کردم قطعاً اکنون مقابل شما نبودم. در دوران دانشجویی مرارت زیادی کشیدم و از هنرمندان رادیو بسیار آموختم.
وی حضار را به تشویق در شأن این هنرمندان دعوت کرد و در پایان با یادی از اکبر رادی گفت: متأسفم در سالی این جایزه در دستانم قرار می‌گیرد که رادی کبیر نیست. آرزویم این است که شریف زیستن را از او بیاموزم.
بیانیه‌های جشنواره قرائت نشد
یکی از شگفتی‌های مراسم اختتامیه جشنواره بیست و ششم، حذف قرائت بیانیه‌های هیأت داوران در بخش‌های مختلف بود.
این بیانیه‌ها در آخرین شماره بولتن روزانه جشنواره به چاپ رسیدند.
سوگواری بخش خیابانی
هنرمندان تئاتر خیابانی در پایان مراسم اختتامیه مقابل تالار وحدت جمع شده و با سینه زدن و بیان عزای تئاتر خیابانی بی‌توجهی اختتامیه به بخش تئاتر خیابانی را مورد انتقاد قرار دادند.
شایان ذکر است که انجمن نمایشگران خیابانی خانه تئاتر پیش از این گفته بود، نتایج قضاوت بخش خیابانی جشنواره در ایام جشن‌های خانه تئاتر اعلام می‌شود.
جشنواره بیست و ششم در حالی پایان یافت که هیچ یادی از بخش‌های اقماری، فراگیر و خیابانی نشد.
صحنه‌پردازی بدون آرایه‌های اضافی
طراحی صحنه مراسم اختتامیه بیست و ششمین جشنواره تئاتر فجر ساده و بدون هیچ آرایه اضافی انجام گرفت. استفاده از سیلکو و فیلم مهم‌ترین عنصر صحنه‌آرایی این مراسم بود.
سمت راست صحنه یک تریبون با سبد گلی روی آن و پرچم جمهوری اسلامی ایران و سمت چپ با پوستر جشنواره تزئین شده بود و فضای صحنه یا کاملاً سیاه و تهی بود یا به پخش فیلم‌های مختلف اختصاص داشت.