تلفیق حس حمایت از هم‌نوع و خاطره بازی با آثار برتر ایرانی برایم خیلی مهم بود

روح الله جعفری جزء کارگردانان٬ مدرسان و پژوهشگران تئاتر است که دغدغه های اجتماعی او با کارش عجین شده و همواره در این راه گام بر می دارد. شهادت‌خوانی انسان‌های سرگشته‌ای که به بهای اندک مسیح‌شان را به صلیب کشیدند از بهر آن که راست کردار بودند!، و ناگهان...، بر فراز ناقوس‌ها، تهران، لوط‌ها در مه٬ رپرتوار نمایشنامه‌خوانی گروه تئاتر گیتی در حمایت از هنرمندان بیمار تئاتر، من چه جوری ممکنه یه پرنده باشم؟، تماشاچی محکوم به اعدام و اسب‌های پشت پنجره ،ریچارد سوم اجرا نمی شودو... از جمله کارهای مهم کارنامه جعفری هستتد.

روح الله جعفری این روزها در تماشاخانه سنگلج در طی ۱۰ روز به ترتیب ۱۰ نمایشنامه تاج ماه از فریده فرجام، بلبل سرگشته علی نصیریان، چوب به دست‌های ورزیل غلامحسین ساعدی، قصه طلسم حریر و ماهی‌گیر علی حاتمی، سگی در خرمن‌جا نصرت‌الله نویدی، حالت چطوره مش‌رحیم؟ و گلدونه‌خانوم اسماعیل خلج، گمشدگان بهرام بیضایی، آسیدکاظم محمود استادمحمد، شاپرک خانوم بیژن مفید و لبخند باشکوه آقای گیل اکبر رادی را روی صحنه آورد و تمام عواید مادی و فروش بلیت آن به مردم سیل‌زده شهر معمولان استان لرستان اختصاص پیدا می‌کند. در این رپرتوار هنرمندانی چون  شقایق فراهانی، محمد حاتمی، نگار عابدی، مهدی بجستانی، هانا کامکار، نادر فلاح، ناهید مسلمی، کاظم هژیرآزاد، گیتی قاسمی، عزت‌الله رمضانی‌فر، مونا فرجاد، مجید رحمتی، نسرین درخشان‌زاده، مسعود میرطاهری، نسیم شجاعی، یعقوب صباحی، شیوا مکی‌نیان، محمدرضا آزادفرد،  غزاله جزایری، حمید رحیمی، دنیا مدنی، مرتضی آقاحسینی، مانیا علیجانی، جواد پورزند، حسین کشفی اصل، مصطفی ساسانی، محمد نادری، امیر رجبی، محمدرضا آسمانی، هادی پورمشاعی، داوود معینی‌کیا، کامیار محبی، شهاب عباسیان، هومن بنایی، سیدرضا علوی، عزالدین توفیق، محمد فرجی‌پو، مریم امیری، فاطمه نیشابوری، اشکان زیباییان، مهیار کوچکی، حمیدرضا کشوردوست، حسین هاشم‌پور، آریان غلامی، علیرضا شیخی، رها عربگری، آرامیس بیاتی، طاها عابدی، ماهان عابدی و بردیا خرسند حضور دارند. به بهانه چنین حرکت نوع دوستانه ای که از طرف جامعه هنرمندان و تئاتری کشور شده گرفته، با روح الله جعفری درباره چگونگی اجرای این رپراتور نمایش نامه خوانی گفت وگویی انجام داده ایم.

 

 بر اساس چه ویژگی هایی در سال های اخیر به عنوان یک هنرمند این دغدغه را دارید تا در قالب اجرای نمایش و نمایشنامه خوانی از مردمی که درگیر مشکلات شده اند حمایت کنید؟

گره تئاتری گیتی در دوران فعالیت کاریش  همواره حمایت از هم نوع را در بزنگاه هایی که مردم دچار خسران چه در حوزه بلایای طبیعی و چه گرفتار انواع بیماری ها شده و می شوند را در دستور کار خود داشته و دارد. در این نوع مسائل ورود دارد. البته این حمایت در حد بضاعت و توان گروه است. با توجه به سیل ویرانگری که در ابتدای سال جاری در مناطقی از کشور آسیب های زیادی به مردم وارد کرد، مصصم شدیم که باز هم مثل دوره های گذشته به همراه هنرمندانی که برای انجام این کار داوطلب شده اند این کار را انجام بدهیم و در این راستا این رپراتور نمایش نامه خوانی را برای مردم شهر معمولان برگزار می کنیم.

 

آیا از همان ابتدا قرار بود که ده نمایش نامه در این برنامه حضور داشته باشند ؟

در صبحت هایی که برای برنامه ریزی این رپراتور داشتیم به سیزده عنوان کار فکر کرده بودیم؛ اما به دلیل حذف برخی از این آثار که نتوانستیم در اختیار داشته باشیم به تعداد ده نمایش نامه خوانی رسیدیم.

 

به چه دلیل فقط این برنامه را به مردم شهر معمولان تقدیم کردید؟

در زمان وقوع سیل سفری به استان لرستان و این شهر داشتم تا بتوانم سهم و دینم را نسبت به مردم جامعه ام ادا کنم و با توجه به فاصله 5 ماهه ای که از زمان وقوع سیل و برگزاری این رپراتور به وجود آمده است، تصمیم گرفتم به همراه اعضا گروه بر اساس تجربیاتم از شرایط سخت مردم این شهر در زمان وقوع سیل این برنامه را با این عنوان تدارک ببینیم و مطرح کنیم هنوز هم این هموطنان به حمایت نیاز دارند و انجام هر کمکی دیر نیست و دوباره توجهات مردم را به این موضوع جلب کنیم. همیشه باید با اتحاد تلاش کنیم در این مواقع آلام مردم حادثه دیده را به حداقل برسانیم.

 

آیا فقط جنبه معنوی از برگزاری این رپراتور را مد نظر داشتید؟

نکته مهم و کلیدی در برگزاری این رپرتوار همین بحث معنوی و حمایت از هموطنان آسیب دیده از سیل است و در کنارش وجود نگاه آموزشی است و به همین دلیل روی اجرای نمایش نامه های تاثیر گذار برجریان تئاتر ایران در دهه های سی، چهل و پنجاه متمرکز شدم. این نمایش نامه ها علاوه بر آنکه آثار مهم و اثر گذاری هستند؛ اجراهای موفقی در زمان خودشان داشتند و مورد اقبال قرار گرفتند. بنابراین جنبه آموزشی این کارها بسیار حائز اهمیت است و دارای نگاه نوستالوژی هم برای کسانی که این آثار خوانده و یا دیده اند هست. برای خیلی ها دوباره دیدن این آثار بعد از 50  سال در تماشاخانه سنگلج  خیلی جذاب است.

 

چقدر برای آماده سازی این برنامه وقت صرف کردید؟

از بیش از  100 روز پیش درگیر آماده سازی و تمرینات این برنامه بودیم و اگر همدلی اعضا گروه و هنرمندان نبود این کار به سرانجامی نمی رسید.

 

آیا از هنرمندانی که در قید حیات هستند برای استفاده از آثارشان اجازه گرفتید؟

با توجه به اینکه تعدادی از خالقان این نمایش نامه ها در قید حیات نیستند؛ برای من مهم بود که به صورت معنوی مجوز استفاده از آثارشان را از خانواده و بازماندگانشان دریافت کنم و این اتفاق افتاد و تمام این آثار برای نمایش نامه خوانی مجوز دارند و برای من پایبند بودن به حقوق مولف به لحاظ معنوی و مادی بسیار مهم است و برای اولین بار در تاریخ نمایش ایران، دست نوشته اجازه استفاده از آثار توسط خالقش را در پوستر رپرتوار چاپ کردیم. به طور مثال اجازه استفاده از نمایش نامه علی زنده یاد حاتمی را از همسر ایشان دریافت کردم. برای اینکه بتوانیم در عالم هنر تاثیر گذار باشیم باید پایبند به ارزش ها باشیم؛ یکی از این ارزش ها ترویج اخلاق در هنر و جامعه است. کاری که در این رابطه انجام شد(آوردن دست نوشته مولف) موقعی که در معرض دید مخاطب قرار می گیرد می تواند یک پیام مهم را باخودش به همراه داشته باشد؛ اینکه برای انجام هر کاری احتیاج به رعایت حقوق معنوی و مادی هنرمند است. امیدوارم این مسله در تئاتر ما تبدیل به یک رویه بشود.

 

آیا این اتفاق رخ داد که با بازیگری برای حضور در این رپراتور تماس بگیرید و به دلیل اینکه دستمزدی پرداخته نمی شود؛ از حضور در این برنامه سر باز بزند؟

در کارهای عام المنفعه  همه باید با طیب خاطر در کنار هم قرار بگیرند تا بتوانند بار دیگرعشق ورزیدن به هم نوع و دوست داشتن را معنا کنند. در این مسیر نیاز بود علاوه بر اعضای گروه تئاتر گیتی از دوستان دیگر بازیگر هم دعوت به همکاری کنم و این دعوت صورت گرفت و برخی از دوستان عزیز بازیگر از این همکاری عذرخواهی کردند و شاید چون هم فکر در جهت جامعه عمل پوشاندن به این کار عام المنفعه نبودند این کار را انجام ندادند. از تمام عزیزانی  که با ما  در تحقق این پروژه همکاری کردند تشکر می کنم.

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی