مراسم انجمن منتقدان و نوسندگان خانه تئاتر برگزار شد

مراسم انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر ایران امسال نیز همچون سنوات گذشته همزمان با برگزاری جشن‌های هفته خانه تئاتر با رویکرد بررسی آمار تماشاگران و تولید تئاتر از سال 1376 تا 1386 برگزار شد.
به گزارش سایت ایران‌تئاتر، در این مراسم"ساسان پیروز" از اعضای هیأت مدیره این انجمن با بررسی نمودار تولید و آمار تماشاگران تئاتر از سال 1376 تا 1386 نقاط قوت و ضعف این هنر طی سالهای یاد شده را مورد بررسی قرار داد.
او با تمرکز بر سالن‌های مجموعه تئاتر شهر و مخاطبان این مجموعه، گفت: همواره از تئاتر شهر به‌عنوان قلب تپنده‌ی تئاتر ایران یاد می‌شود و با همین پیش‌فرض و با اتکا به آمارهای موجود مخاطبان این مجموعه و نمایش‌های به صحنه رفته در تالارهای تئاتر شهر یک دهه اخیر از عمر آن را مورد بررسی قرار داده‌ام.
پیروز با اشاره به سال 76 که سرآغاز این تحقیق آماری است، توضیح داد: دراین سال با تحولات متعددی در کابینه دولت و سپس در حوزه مدیران اجرایی شاهد جهش‌هایی درعرصه‌های فرهنگی هستیم؛ به‌طوری‌که طی این مدت به‌صورت ناگهان تعداد اجراها، نمایش‌های به صحنه رفته و آمار مخاطبان افزایش چشمگیری پیدامی‌کند.
پیروز اضافه کرد: سال76 مجموعه تئاتر شهر با سه سالن و 21 نمایش در سال، کار خود را آغاز کرد و ظرف یکسال تعداد نمایش نیز افزایش یافت به‌طوری‌که در سال 84 این آمار به 83 نمایش در سال می‌رسد و از سال 85 نیز این آمار مجددا کاهش پیدا می‌کند.
او ادامه داد، دراین تحقیق با حذف مخاطبان جشنواره‌ای به بررسی اتفاقات عمده‌ای که طی این سال برای تماشاگران تئاتر شهر افتاده است می‌پردازیم و شاهد هستیم که تئاتر در سال 76 حدود 122 هزار تماشاگر داشته و این رقم در سال‌های 76 تا 78 افزایش چشمگیری پیدامی‌کند و مجددادر سال 78 تا 79 روند نزولی را طی می‌کند.
این تحقیق یادآور شد: با نگاهی اجمالی به این آمار می‌توان مشاهده کرد که عاملی بزرگتر از خود تئاتر براین رشد و افزایش مخاطب تاثیر‌ گذاشته است و این مساله نشان می‌دهد که تئاتر زیرمجموعه یک عامل بزرگتر محسوب می شود.
چه بسا که درسال 86 و با تغییر کابینه دولت و حضور مدیران جدید، ناگهان از کالاهای فرهنگی استقبال شدیدی می‌شود و در عرصه تئاتر بامدیریت جدید از پیشکسوتان و گروههای جوان برای کار دعوت می‌شود و حاصل آن با استقبال تماشاگر مواجه می‌شود و این آمار و رشد استقبال حتی در حوزه‌های مطبوعات و سینما هم مشاهده می‌شود.
او خاطر نشان کرد: در سال‌های 78 تا 79 با تغییرات مجدد در حوزه مدیران فرهنگی با کاهش مخاطبان تئاتر روبه‌رو شدیم و مجددا در سال 84 که انتخابات در پیش است، به‌صورت کوتاه‌مدت و موقتی شاهد این افزایش هستیم.
او سپس با مقایسه وضعیت فروش بلیت و بلیت‌های میهمان در این 10 سال ، گفت: سال 78 که اوج رشد تئاتر و مخاطبان آن است، تعداد بلیت‌های فروخته شده نیز افزایش می‌یابد. درحالی که در سال 85 تعداد بلیت‌های میهمان بیشتر از بلیت‌هایی که توسط گیشه فروخته می‌شود و این روند به شکل سازمان یافته‌ای درجهت بالا‌رفتن آمار تماشاگران است .
پیروز در ادامه این کنفرانس به مقایسه تماشاگران سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر و سایر سالن‌های این مجموعه پرداخت و افزود: افزایش تعداد مخاطبان مجموعه تئاتر در سال 76 به طرز چشمگیری در سالن اصلی که بزرگترین سالن تئاتر شهر است دیده می‌شود،به‌طوری که در سال 79 تنها 92 هزار تماشاگر با بلیت خریداری شده از گیشه به این تالار آمدند ولی در سال‌های 81 به بعد این روند ناگهان سقوط می‌کند و به 10 هزار تماشاگر می‌رسد و در سال 84 مجددا به 50 هزار می‌رسد و بعد از آن باز هم این آمار رشد نزولی دارد.
او با اشاره به برخی از دلایل این تغییرات در آمار تماشاگران سالن اصلی خاطرنشان کرد: در سال‌هایی که آمار تماشاگران تالار اصلی افزایش می‌یابد،شاهد حضور مدیرانی هستیم که با برنامه‌ریزی اصولی و دقیق دست به انتخاب نمایش می‌زند و برنامه‌های این تالار را به شدت مورد توجه قرار می‌دهند. در حالی که در سال‌های 85 به بعد شاهد این مساله هستیم که عادت تئاتر رفتن تماشاگران واقعی تئاتر در حال فراموشی است اما بامقایسه آمار سایر سالن‌های این مجموعه، نمی‌توان اتفاق خیلی محسوسی را در آن مشاهده کرد.
پیروز تصریح کرد: با نگاه به نمودار تماشاگران تالار اصلی و مقایسه آن با سایر سالن‌ها می‌توان این نتیجه را گرفت که اگر اتفاق درستی برای اجرا در تالار اصلی حاصل شود، روند واقعی تماشاگران تئاتر را می‌توان شاهد بود. چه بسا که در سال‌های 76 به بعد با حضور یک مدیر توانا برنامه‌ریزی درست وحساب‌ شده‌ای برای این تالار انجام شده بود و بعد از آن این نگاه زیاد دیده نشده است.
او همچنین به دلایل نبود آمارهای مربوط به سال 86 دراین تحقیق خاطرنشان کرد: متاسفانه دراین تحقیق خیلی نمی‌توان درباره سال 86 و تغییرات آن سخن گفت. زیرا که مجموعه تئاتر شهر در یک روند طولانی در دست بازسازی بود و متاسفانه بعد از بررسی آن ما بعد از یازده سال مجددا به نقطه اول حرکت خود رسیدیم . یعنی با وجود بالارفتن پتانسیل‌های تئاتر، افزایش فارغ‌التحصیل‌های تئاتر، طی این یازده سال مجددا در سال 86 به همان نقطه اول می‌رسیم و با کاهش جدی تماشاگران روبرو شدیم.
او یادآور شد: این آمار نشان می‌دهد که طی این سال‌ها توانایی‌های گروهای نمایشی برای تولید افزایش یافته است، ولی این توسعه کاملا یک جانبه است. زیرا نیاز به تولید تئاتر تنها میان تئاترهای افزایش داشته و به همان نسبت مخاطبان تئاتر و سالن‌های اجرایی افزایش چشمگیری نیافته است.
در ادامه این مراسم دکتر کمال‌الدین شفیعی- مدرس و بازیگر پیشکوست تئاتر- گفت: برای من به‌عنوان فردی که از سالهای دور در عرصه تئاتر فعالیت دارد مسئله‌ای وجود دارد مبنی بر اینکه آیا واقعاً ما در کشورمان تئاتر داریم یا خیر.
وقتی نام تئاتر را می‌آوریم بدین معنی است که به تهران مختص شده و باید پرسید که آیا در بندرعباس، بابلسر و... تئاتر وجود دارد یا خیر؛ بنابراین ما در مورد تئاتر تهران صحبت می‌کنیم و نه تئاتر شهرستانها.
پس از صحبت‌های دکتر شفیعی، گزارش‌های تصویری انجمن منتقدان پخش شد و سپس محمدرسول صادقی رئیس هیأت مدیره انجمن ضمن خیر مقدم به حاضران گفت: مراسم اصلی ما در مردادماه هر سال و متقارن با سالروز تأسیس انجمن و روز خبرنگار برگزار می‌شود به نوعی همراهی و همدلی با سایر اصناف خانه تئاتر ایران است که در طول یک هفته گذشته جشن‌هایی را برای تئاتر برپا کرده‌اند.
وی افزود: قرار بود در این مراسم از جاهد جهانشاهی (رئیس پیشین سه دوره هیأت مدیره انجمن) به پاس خدمات ارزشمند‌شان در انجمن تقدیر به عمل آید سرانجام تصمیم گرفتیم که این مهم به 31 مردادماه موکول و به ایشان عالی‌ترین نشان انجمن- مدال نوشین- اهدا شود.
در ادامه دکتر محمدرضا خاکی برای اهدای لوح و هدیه خانه تئاتر و انجمن ساسان پیروز به پاس 10 سال تحقیق و پژوهش تئاتر روی صحنه‌ حاضر شد.
همچنین دکتر کمال‌الدین شفیعی نیز برای اهدای لوح و هدیه خانه تئاتر و انجمن، افشین خورشیدباختری به پاس سال‌ها تلاش مستمر و موثر در عرصه نقد کارشناسانه تئاتر، روی صحنه حاضر شد.
خورشید باختری ضمن ابراز خرسندی از حضور در این مراسم گفت: از اینکه این جایزه را از دست دکتر شفیعی دریافت می کنم بسیار خرسندم. در اینجا لازم می‌دانم به این نکته اشاره کنم که وظیفه ما منتقدان این است که بسیار عمیق‌تر و انتقادی‌تر عمل کنیم و به اعتقاد من بهتر است جایزه ویژه‌ای برای نقدهای انتقادی در نظر گرفته شود.
مراسم انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر با پخش گزارش تصویری انتقادی به عنوان"تئاتر و مخاطب" به پایان رسید.