در حال بارگذاری ...
روز نیروی انتظامی، فرصتی برای بازاندیشی:

جای خالی ماموریتی به نام «تئاتر پلیس»

ایران تئاتر- علی رحیمی: بعد از پیروزی انقلاب تئاتر در نیروی انتظامی از جایگاه بسیار خوبی برخوردار شد و هنرمندان تئاتر این سازمان همواره پای ثابت جشنواره بودند. موضوعی که از اواسط دهه ۸۰ کم رنگ و کم رنگ تر شد. روز نیروی انتظامی، فرصت مغتنمی برای بازاندیشی در خصوص جای خالی ماموریتی به نام «تئاتر پلیس» است.

تأمین نظم و امنیت و حفظ آرامش اجتماعی به عنوان اصلی‌ترین وظایف پلیس، این سازمان را بر آن داشته تا با طراحی راهکارهای هوشمندانه، دقیق و قابل دفاع و بهره گیری از ساز و کارهای مناسب همواره خود را به روز و مقتدر نگه دارد.
این راهکارها گرچه عمدتا به صورت مقطعی در یک برهه زمانی و مکانی و برای رفع یک نیاز خاص ترسیم می شوند، اما گاهی نیز منبعث از شرایط جامعه، گفتمان‌های پژوهشی، جامعه شناختی، روانشناختی و ...، نوع ماموریت ها، تغییر و تحولات جرایم و... بر زیر زیرساخت های فکری و عملی پلیس تاثیر می گذارد و بسان یک نقشه راه، چشم اندازهای آتی این سازمان در ارتباط و تعامل با اقشار مختلف را تعریف می کنند.
در دهه های اخیر به دنبال رشد فزاینده جرائم، ناتوانی پلیس در پاسخگویی به حفظ و امنیت به دلیل کمبود نیرو و امکانات و از همه مهمتر افزایش مطالبات مردمی، لزوم تحول در نگرش حاکم بر این سازمان محسوس شد. از دل همین نیاز بود که از اواخر دهه 70، مدلی تحت عنوان «پلیس جامعه محور» جوانه زد.
در این رویکرد، آحاد مردم در ایجاد و ارتقای امنیت سهیم هستند و پلیس برای ارتقای بازدهی خود در پیشگیری و کشف جرایم می بایست با اقشار مختلف همکاری و مشارکت داشته باشد لذا باید شرایط لازم جهت مشارکت آنها را فراهم کند.


راه‌های ارتقای مشارکت مردم با پلیس
بر طبق رویکرد پلیس جامعه محور، اعتمادسازی، رضایتمندی از عملکرد پلیس و کاهش ترس از جرم سه مولفه مهمی هستند که بر گرایش مردم به مشارکت با پلیس تاثیرگذارند. یعنی مردم زمانی میل و رغبت به همکاری با پلیس پیدا می کنند که اولا به این سازمان اعتماد کنند و از عملکرد آن رضایت داشته باشند و ثانیا احساس ناامنی بر جامعه مستولی نیافته باشد.
با مروری بر علل بروز جرایم، ناآگاهی عمومی را جزو اصلی ترین معضلاتی دانست که دست ناهنجاران و بزهکاران را برای ارتکاب هرگونه جرمی در جامعه باز می گذارد و بالطبع، بهترین و تاثیرگذارترین شیوه برای حذف این چالش ها آموزش، اطلاع‌رسانی و آگاهسازی درست، هوشمندانه و هدفمند می باشد. از همین جاست که نقش و جایگاه رسانه به عنوان بازوی توانمند جامعه نمایان می شود.


تئاتر بسان یک رسانه
مارشال مک لوهان که از او به عنوان فیلسوف رسانه نام می برند در تقسیم بندی انواع رسانه ها به نوع گرم و سرد، تئاتر را در زمره رسانه های سرد قرار می دهد چون معتقد است تئاتر به دلیل ارتباط چهره به چهره با مخاطب و درگیر کردن تمام حواس او، مشارکت زیادی را از ناحیه مخاطب طلب کرده و فهم پیام‌های آن احتیاج به قدرت تخیل بالا دارد.

همین دو ویژگی کافی است که بتوان اولین وسیله ارتباطی در جهان را در زمره رسانه هایی قرار داد که می تواند نقش موثری در آگاهسازی، اطلاع رسانی، تحلیل، تغییر رفتار و حتی درمان ناهنجاری ها داشته باشد.
موضوعی که به نظر بسیاری از سازمان ها از آن غفلت دارند. نتایج تحقیقات نشان می دهد که تئاتر در ایران آن تاثیر بالایی که باید در جامعه داشته باشد ندارد زیرا آن طور که باید برای رشد آن، زمینه و شرایط مساعد فراهم نشده است. جالب تر آنکه در ایران، تئاتر حتی به مثابه یک رسانه نیز در نظر گرفته نمی شود. این در صورتی است که تئاتر تنها رسانه ای است که آسیب تلخ رسانه های جمعی در قرن بیست و یکم را ندارد و می تواند در کسوت یک کانال متعالی، اخلاق مدار و منتقد جایگزینی ارزنده برای رسانه های گاه مخرب هزار سوم باشد.


جایگاه تئاتر در برنامه های نیروی انتظامی
از آخرین برنامه منسجم تئاتری در نیروی انتظامی -اگر از برنامه های مقطعی پلیس راهور بگذریم- بیش از یک دهه می‌گذرد و آخرین برگ دفتر تئاتر در این سازمان به سال 1385 و پنجمین جشنواره تئاتر پلیس باز می گردد.
سرهنگ بازنشسته حسین سوادکوهی فارغ التحصیل کارشناسی ارشد تئاتر و از هنرمندان به نام در دهه 60 است. او سال 1364 تا 1386 که فعالیت های تئاتری در نیروی انتظامی در اوج بود فعالیت های چشم گیری داشت که ماحصل آن انتخاب به عنوان بهترین بازیگر در پنجمین جشنواره سراسری تاتر فجر با نمایش «علفهای هرز» کاری از گروه تاتر سازمان عقیدتی سیاسی ناجا، برنده لوح تقدیر باریگری دهمین جشنواره تاتر فجر و رتبه اول بازیگری مرد در دوازدهمین جشنواره سراسری با نمایش دل و زندان بود.
وی که آخرین مسئول تئاتر سازمان عقیدتی سیاسی ناجاست، در خصوص جایگاه هنر تئاتر در نیروی انتظامی گفت: ما تا سال1386 یکی از بزرگترین مراکز تئاتری نه تنها در سطح نیروهای مسلح که در سطح کشور بودیم و توانستیم 5جشنواره تئاتر پلیسی را در سطح کشور برگزار کنیم اما پس از ما به نظر می رسد تئاتر تا حدود زیادی به فراموشی سپرده شده است.
وی اضافه کرد: تاثیر هنر تئاتر کاملا واضح هست. امروزه کسی نمی تواند بگوید به موجز بودن این هنر آگاهی ندارد. شما با اجرای یک نمایش با متن خوب و یک گروه حرفه ای، می توانید تمام معضلات اجتماعی را به منصه ظهور بگذارید. می توانید راهکار بدهید، جلوی خیلی از بزهکاریهای اجتماعی را بگیرید و حتی در برابر مجرمان و بزهکاران تئاتر درمانی کنید.

سوادکوهی با اشاره به دلایل کم رنگ شدن تئاتر در ناجا،  گفت: حضور مسئولان متخصص هنری، داشتن طرح و برنامه، جدی گرفتن تاثیرات موجز تاتر بر مخاطبان و از همه مهمتر ارتباط مستمر با بزرگان و پیشکسوتان تئاتر کشور از جمله بهزاد فراهانی، حسین احمدی نسب، هادی مرزبان، محمد چرم شیر و ... در آن دوران از دلایلی بود که به رشد تئاتر در ناجا کمک شایانی کرد. اما به مرور با بازنشستگی هنرمندان تئاتر در ناجا و عدم حمایت تئاتر در نیروی انتظامی رو به افول رفت.
سوادکوهی با اعلام اینکه می توان از تجربه هنرمندان تئاتر سالهای دور ناجا همچون محمدرضا خجسته، حسن فرحی، علیرضا خانی پور، ابوالقاسم فرزادی، بهزاد شاهنده، پرویز رفیعی، بهروز اقیانی و... برای بالندگی این هنر بهره گرفت، گفت: لازمه آن این است که مسئولان امور فرهنگی و هنری درک صحیح و درستی از اثرات هنر نمایش بر مخاطب داشته باشند.


روز نیروی انتظامی، فرصتی برای بازاندیشی
نیروی انتظامی برای تامین و ارتقای امنیت نیازمند بهره گیری مناسب از توان بالقوه هنرمندان در همه عرصه هاست و تاریخ گذشته تعامل پلیس و هنر موید ارتباط تنگاتنگی میان این دو حوزه بوده است.
در دهه های اخیر با گرایش پلیس به سمت سینما، روز به روز میان تئاتر و پلیس فاصله افتاد. این فاصله شاید در نگاه اول به خاطر اجرای تئاتر با مخاطبان اندک در یک محیط کوچک، تاثیری در عملکرد پلیس نداشته باشد، اما وقتی به عمق می رویم دریچه ای از کمبودها را به روی مان باز می کند.
امروزه مهمترین راهکار برای اطلاع رسانی و آموزشی ارتباط چهره به چهره، ایجاد حس مشارکت و به کارگیری قوه تخیل مخاطب می باشد و تئاتر در این بخش از تاثیرگذاری، همواره پیش قراول بوده و هست.
بهره گیری از توان تئاتر در پیشگیری، اطلاع رسانی، آموزش -مبتنی بر الگوی پلیس محله محور- و حتی درمان خاطیان از موضوعاتی است که پلیس را نیازمند تعامل مستمر و فعال با هنرمندان تئاتر می کند.
مقام معظم رهبری می فرمایند: « تئاتر یعنی بازیگری جلو چشم بیننده در صحنه. برخلاف سینما، برخلاف فیلم که فقط روی پرده شما یک چیزی را می‌بینید، اینجا در تئاتر، انسان انسان ها را حس می کند، حرفشان را از زبان خودشان می‌شنود. در این می تواند خیلی چیزهای سازنده‌ای باشد».
همین بیانات شیوا به خوبی جایگاه تئاتر را برای سازمان ها ترسیم کرده است و در روز نیروی انتظامی امید آن می رود تا زین پس در برنامه ها و ماموریت های متنوع نیروی انتظامی، ماموریتی به نام «تعامل با تئاتر» نیز گنجانده شود.

 

 

 




نظرات کاربران