نقش زنان در مبارزات دوران انقلاب محور نمایش سلاخ و قناری است

محمدجواد طاهری کارگردان نمایش «سلاخ و قناری» که در نهمین دوره تئاتر صاحبدلان در سالن نمایش اداره ارشاد شهرستان خمین روی صحنه رفته، در گفت و گو با ایران تئاتر در ارتباط با مضمون و درونمایه این اثر بیان کرد: در این نمایش به شهدای قبل از انقلاب پرداخته شده که در عرصه نمایش کمتر به چنین مضامینی توجه شده است. «سلاخ و قناری» داستان خانواده مبارزی را روایت می کند که که توسط ساواک دستگیر و زندانی می شوند. این نمایش بر پایه روایت هایی واقعی از دوران پیش از انقلاب شکل گرفته و مشخصاً از خانواده ای الهام گرفته شده که از سال 1342 با تکثیر و پخش اعلامیه های اعتراضی در مبارزه علیه رژیم گذشته فعال بوده اند. بر اساس مستنداتی که از این وقایع در اختیار داشتیم روایتی نمایشی از این خانواده را روی صحنه نمایش شکل دادیم که به طور کلی به فعالیت های این خانواده به ویژه دختر جوان خانواده همچنین دیگر زنانی که در مبارزه با رژیم گذشته فعالیت داشته اند اشاره دارد.  

این هنرمند در ادامه سخنانش در ارتباط با فضا و شیوه اجرای این نمایش نیز گفت: با توجه به بضاعت های اندک گروه های تئاتری در شهر خمین، اغلب نمایش هایی که این گروه ها به صحنه می برند خواه ناخواه در اندازه داشته های آن هاست و می توان گفت در این ارتباط تئاتر شهرستان خمین همچون تئاتر شهرهای کوچک تر کشور ویژگی های خاصی پیدا کرده است. در نمایش «سلاخ و قناری» به عنوان نمونه ای از تولیدات نمایشی این شهر هم مشخصاً مختصرترین و حداقلی ترین عناصر صحنه را به کار گرفته ایم؛ در عین اینکه هر کدام از عناصر و وسایل صحنه در نمایشمان بارها و بارها و هر بار در شکل و شمایلی و کارکردی متفاوت در صحنه ظاهر می شوند و عمده جابه جایی های صحنه و فضای نمایش نیز از طریق همین کارکردهای چندگانه عناصر است که اتفاق می افتد. خوشبختانه یکی از ظرفیت های ذهنی هنرمندان این است که با بهره گیری از قوه خلاقه و ابداع گر خود بر محدودیت هایی که پیش رویشان است چیره شوند و در هر حال ایده های ذهنی خود را جامه عمل بپوشانند.

طاهری همچنین در خصوص دیگر تجربه های اجرایی نمایش «سلاخ و قناری» گفت: این نمایش اولین بار در جشنواره تئاتر روح الله اجرا شد، همچنین در جشنواره صحنه استان مرکزی و جشنواره ملی تئاتر ایثار و شهادت در رامسر روی صحنه رفت و موفق شد طی این اجراها جوایزی را نیز در زمینه نویسندگی، کار گردانی و بازیگری از آن خود کند. «سلاخ و قناری» همچنین برای حضور در اولین جشنواره آرخه که امسال برگزار می شود، پذیرفته شده است.  

مسئول انجمن نمایش شهرستان خمین در بخشی دیگر از سخنانش نیز در ارتباط با بازخوردهای اجرای نمایش «سلاخ و قناری» در این شهرستان گفت: واقعیت این است که دایره مخاطبین تئاتر در خمین همچون دیگر شهرهای کوچک کشور محدود است و گروه های تئاتری ما تنها با تدبیرهایی که به خرج می دهند قادر هستند تا مخاطب را برای دیدن نمایش ها به سالن ها بکشانند. با این حال ظرفیت های دیگری هم در شهرها برای اجراهای تئاتری وجود دارد که اغلب از این ظرفیت ها نمی توان به درستی بهره برداری کرد. سازمان ها و ارگان های بسیاری در شهرهای ما وجود دارند که به صورت امکان همکاری و تعامل میان آنان و گروه های تئاتری امکان پذیر است، اما چنین تعامل هایی در شهرهای ما نهادینه نشده و کمتر اتفاق می افتد. برای نمونه شخصاً برای اجرای نمایش هایم در سطح مدارس شهر خمین بارها با آموزش و پرورش شهرمان رایزنی کرده ام، اما متاسفانه تاکنون زمینه های این همکاری محقق نشده است. حتی اخیراً که قصد داشتم دانش آموزان مدارس را برای اجرای نمایش دعوت کنم مسئولین امر مسئله بیمه دانش آموزان در مقابل حوادث احتمالی را به میان کشیدند و با اینکه من حاضر شدم شخصاً تعهد بیمه دانش آموزان را بر عهده بگیرم باز هم این امکان میسر نشد.

این هنرمند در بخش پایانی سخنانش نیز در خصوص وضعیت حمایت ها از گروه های تئاتری شهرستان ها بیان کرد: در گذشته که حمایت های مالی اداره کل هنرهای نمایشی شامل حال گروه های تئاتری شهرستان ها می شد امکان تولید تولید اثر هموارتر بود ولی در حال حاضر تولید آثار نمایشی مستقلاً بر دوش گروه ها قرار گرفته و همین امر سبب شده تا محدودیت های بیشتری گریبانگیر تئاتر شهرستان ها شود. با این حال فعالان تئاتر شهرستان خمین با انگیزه و علاقه خود فعالیت ها را دنبال می کنند و سالانه به طور متوسط بین 10 تا 12 تولید نمایشی در شهرمان داریم؛ هر چند اغلب این آثار برای حضور در جشنواره ها تولید می شوند و در واقع جنبه سفارشی دارند. مسئله این است که فعالیت های تئاتری را تنها نباید در عرصه جشنواره ها دنبال کرد و می توان امکان های دیگری را هم برای ارائه آثار نمایشی در عرصه عمومی پیش بینی کرد. راه اندازی بازار تئاتر یکی از این امکان ها است  که در آن می توان امکان ارائه و معرفی آثار نمایشی را به تهیه کنندگان و نهادهای بخش های دولتی و خصوصی فراهم کرد تا هر یک بر اساس ماموریت ها و اهداف خود بتوانند بخشی از این تولیدات را پوشش داده یا به نحوی از اجرای عمومی این آثار حمایت کنند.