تاجبخش فنائیان به کانون کارگردانان خانه تئاتر پیوست

به گزارش ایران تئاتر به نقل از روابط عمومی خانه تئاتر، در این جلسه تاجبخش فناییان، شهرام گیل‌آبادی، محمودرضا رحیمی، مریم کاظمی، آرش دادگر، شکرخدا گودرزی،‌هادی عامل، مجید گیاهچی، احسان فکا، احسان حاجی پور، علیرضا درویش نژاد و جمعی از اعضا و سرگروه‌های کانون کارگردانان حضور داشتند.
در این جلسه که در سالن مهین اسکویی خانه‌تئاتر برگزار شد ابتدا شهرام گیل آبادی رئیس هیئت‌مدیره دهمین دوره کانون کارگردانان خانه تئاتر گفت: در این دوره از زمان شکل‌گیری تمام جلسات هیئت‌مدیره تشکیل شده و بناداشته‌ایم تا جلسات هیئت‌مدیره را به سمت و سویی ببریم که هر کدام از اعضا که علاقمند بودند در جلسات هیئت‌مدیره حضور پیدا کنند و نظرات خود را به شکل مستقیم بیان کنند و بدانند جلسه هیئت‌مدیره یک فضای بسته نیست، از این پس نیز به اعضای جدید کانون در گروه‌های پنج نفره کارت‌های عضویت اهدا خواهد شد.
او همچنین با توضیحات کاملی در خصوص روند فعالیت‌های هیئت مدیره جدید کانون کارگردانان ادامه داد: دهمین جلسه هیئت‌مدیره سعی داشته است تا تشکیلات و ساختاری برای خود تعریف کند. سعی کرده‌ایم تا به امور انتظام ببخشیم، هر چیزی را نظمی دهیم، سندی برای آن تولید شود و براساس آن سند بتوان عمل کرد. سپس کار خود را با یک تقسیم تشکیلاتی شروع کردیم و هر کدام از دوستان کارگروهی را بر عهده گرفتند، مانند کارگروه آموزش که بر عهده محمودرضا رحیمی است، کارگروه پژوهش بر عهده آرش دادگر است و هوشنگ توکلی تعاملات بیرونی انجمن را از جمله گفتگو با مجلس، قوه قضاییه و... بر عهده گرفته اند و هریک از دیگر دوستان هیئت مدیره که کارگروه دیگری را بر عهده گرفته اند. در سطح بعدی سرگروه‌هایی را با آیین نامه ای کاملا روشن تعریف و انتخاب کرده‌ایم تا کاری شبکه ای با تکیه بر انرژی اعضای هر کارگروه انجام دهیم. بسیاری از کارهایی که زمین مانده بود از مسائل فرعی تا اصلی اکنون توسط سرگروه‌ها در حال انجام است.
مدیرعامل خانه تئاتر اضافه کرد: تئاتر در حال دور شدن از ثقل فرهنگی خود است و ما نیز در حال هل دادن آن به سمت کاری غیر فرهنگی هستیم و رقابت بیشتر به سمت گیشه آمده است. بیانیه اول ما بر اساس همین محور بود. در بیانیه دوم به این مقوله پرداختیم که یک سرمایه عمومی موجود است به نام تماشاخانه‌ها و مجموعه‌های تئاتری همچون تئاتر شهر و ... که با بودجه عمومی ساخته شده است، پول ثابت دارند، تعریف بودجه دارند برای پرسنل، بهسازی، تعمیر و نگه داری و... بودجه عمومی دارند اما باز از گروه درصد فروش می گیرند. تلاش بر این بوده که روی مسائل عمقی تر، ریشه ای تر و زیرساختی تر بحث و گفتگو کرده‌ایم که این مسائل به گونه ای آگاهانه یا ناآگاهانه به شکلی مدیریت می شود که تئاتر را از ثقل فرهنگی خارج کند.
گیل آبادی در پایان افزود: طی یک فعالیت هفت هشت ماهه روی حذف نه درصد مالیات ارزش افزوده بر فرآیند تولید تئاتر به کمک کمیسیون اقتصادی مجلس کار کرده‌ایم. سعی ما در کانون کارگردانان بر این است که اتفاقاتی که کمک می کند به فضاها، پیوندها و همبستگی‌های صنفی بیشتر و قوی تر کنیم، در این راه نیازمند همفکری و همراهی بزرگان کانون کارگردانان هستیم چرا که تئاتر هنری است که می تواند توسعه فکری در جامعه خود به وجود آورد. اما متاسفانه تصورم بر این است که ما نظام و سازمان هوشمندی در تئاتر کشور نداریم و چون این نظام و سازمان به شکلی اقتضایی عمل می کند و درگیر لحظه است اساسا نمی تواند چشم اندازی برای خود ترسیم کند و چون چشم انداز ندارد معلوم نیست تئاتر ما به کجا می رود. این کار صنف است که کمک فکری کند برای رسیدن به این نظام و سازمان. ما اگر در صنف خود مطالبه گر نباشیم معلوم نیست به کجا خواهیم رفت، چون در حال عمل کردن لحظه ای هستیم. بسیاری بدشان نخواهد آمد که تئاتر همین طور کور برود و یک جایی به در و دیوار بخورد و راه خود گم کند. اینقدر مشغول اقتضاعات خود باشد که از هدف و مطالبات خود فاصله بگیرد.
در ادامه این مراسم تقدیرنامه‌های هیئت مدیره پیشین کانون، احکام هیئت مدیره کنونی و کارت‌های عضویت اعضای جدید توسط تاجبخش فناییان، مریم کاظمی و هیئت مدیره کانون کارگردانان اهدا شد.
سپس تاجبخش فناییان گفت: از زمانی که به یاد دارم خانه تئاتر دوست داشته که کاری برای تئاتر کند و در تئاتر تاثیرگذار باشد اما واقعیتش این است که من خیلی ارتباط ارگانیک با خانه تیاتر نداشتم و از دور قضاوت می کردم به نظرم می آمد که خانه تئاتر بیشتر درگیر مسایل صنفی اهالی تئاتر است، مدت زیادی درگیر مسایل بیمه بود و خیلی از فعالان تئاتر آنقدر گرفتارند که صنف می بایست وقت زیادی را برای حل این گرفتاری ها اختصاص دهد و کمتر پیش می آمد که بتواند در خصوص مسایل فرهنگی و هنری اندیشه کند. همین مشغله های بسیار سبب شده است تا در عمل خانه تئاتر نتواند در مسائل فرهنگی و هنری اندیشه و برنامه ریزی کنند و موثر واقع شوند.
این استاد و فعال با سابقه حوزه تئاتر ادامه داد: واقعیت این است که وقتی از عنوان خانه تئاتر در کشور صحبت می کنیم، انتظار می رود که حتی در امور آموزشی تئاتر کشور هم مداخله کند، البته مداخله به معنی دخالت بیجا و از بالا و به پایین نیست بلکه مداخله به معنی ایفای نقش در امور مد نظر است. خانه تئاتر نمی تواند در آموزش نقش ایفا نکند، اگر خانه آن وظیفه ذاتی خود را انجام دهد نمی تواند در تولید نقش ایفا نکند و بگوید من خانه تئاترم. بدون این ایفاگری نقش خانه تئاتر عنوانی کوچک و فرمایشی است که تنها امور صنفی‌ و ثواب را بر عهده می گیرد.
او در پایان گفت: از زمان های دور بر این عقیده بوده ایم که خانه تئاتر می بایست کار بیشتری انجام دهد و با وجود شرایط حاضر پتانسیل این فعالیت بیشتر را نیز دارد، اگر خانه تئاتر آموزش، تولید، مسائل مالی و... را تجمع کند تا همه چیز سازماندهی شده باشد و از حالت آشفته و جزیره ای خارج شود، و اگر بتواند تمامی مسائل را بر محوری که اصول آن تعریف شده است و بر اساس یک ایده معلوم و واحد هماهنگ کند، این ایده معلوم و واحد متکثر می شود. اگر خانه تئاتر وظیفه ذاتی و نه وظیفه سازمانی خود را انجام دهد می تواند حداقل یک هماهنگی بین ارگانهای مختلف تئاتر ایجاد کند.
پس از پایان سخنان فنائیان کارت عضویت در کانون کارگردانان به ایشان اهدا شد و جلسه گفتگو محور شد که طی آن مریم کاظمی کارگردان باسابقه تئاتر و عضو هیئت مدیره مرکزی خانه تئاتر گفت: اکنون که سرگروه ها در کانون به وجود آمده اند می توان یک صندوق حمایتی ایجاد کنیم تا هر کسی که کاری در هر زمینه ای دارد بخشی از درآمد خود را در آن صندوق پس انداز کند تا کمکی به افراد دور کار باشد. یعنی کسانی که به دلیل مضیقه مالی گاه تا چندسال نتوانسته اند کاری به صحنه ببرند. این صندوق کمک خواهد کرد تا مستمری تعیین شود برای هم صنفی هایی که به هر دلیل توان کار کردن ندارند.
او در توضیح این ایده بیان کرد: این حرکت یک عمل خودجوش است و این کمک به عنوان خیریه، اعانه یا دلالی نیست، بلکه دلیلی است تا به سوی فرهنگ کار و کارآفرینی پیش برویم و از افرادی که در راه هنر از پاافتاده اند دست گیری شود.
سپس شکرخدا گودرزی کارگردان تئاتر و عضو سابق هیئت مدیره کانون کارگردانان در خصوص شرایط و معضلات موجود تئاتر گفت: اکنون مشخص نیست که ما صنفیم، شوراییم یا یک نهاد فرهنگی هستیم، مشکل پیچیده شده و ما نیز دستمان در دست نهادهایی است که باید از آنها مطالبه کنیم، به همین دلیل دیگر نمی توانیم مطالبه گر باشیم چون خود من نوعی در شورایی بوده ام که یک قانون اشتباه را پایه گذاری کرده است، خودم رییس کانون کارگردانان هستم، خودم صنفم و خودم معترضم. حالا باید به چه کسی و به کجا اعتراض کنم؟
گودرزی همچنین با گلایه از بی مهری تئاتری‌ها نسبت به یکدیگر در پایان صحبت‌های خود اضافه کرد: گفتمان جدی بین ما صورت نمی‌گیرد، اگر گفتمانی هم صورت بگیرد فردی است، درگیر پاکسازی، حذف و خودی و غیر خودی است، حذف را زمانی به عنوان نهالی کوچک به بار نشانده ایم و این نهال اکنون مانند هیولایی بزرگ شده و بر سر همه ما سایه انداخته است. سوال اینجاست که با این شرایط تئاتر ما چه زمانی خواهد توانست موقعیت خود را در عرصه بین المللی بازیابد، چه زمانی خواهد توانست این گفتگو و تعامل را برقرار سازد. گفتمان یعنی پیوند بین گفتمان بومی‌و گفتمان بین المللی، زمانی که خود حرف خود را بزنیم، ما تا نگاه خود را بومی‌نکنیم و به سمت نگاه بومی‌نرویم (نه اینکه ارتباط خود را با دنیا قطع کنیم) تا مطالبه گر نشویم و میزان بودجه و میزان جمعیت و توسعه یافتگی و ابزارآلاتمان را نسنجیم و به تعادل نرسانیم پیشرفت نخواهیم کرد و همیشه یک مصرف کننده ناقص خواهیم بود.
آرش دادگر نیز در ادامه گفت و گو گفت: در کشورهای اروپایی نفت وجود ندارد در آن کشورها با ساختار فرهنگی دولت بر این عقیده است که اگر من بر روی فرهنگ کار کنم می‌توانم مردم را به سمتی ببرم تا مجاب شوند برای فرهنگ هزینه کنند، که این هزینه کردن برای فرهنگ هم به نفع مردم است و هم به واسطه بهسازی شرایط اقتصادی و چرخه اقتصادی به نفع دولت خواهد بود، اما در کشور ما به سبب وجود نفت و منابع معدنی فراوان در کشور دولت نیازی به هنرمندان و تئاتری‌ها ندارد تا اقتصاد را روی بازآورد تئاتر به دولت برنامه ریزی کند. پس هرچه ما برای دولت برنامه بریزیم بی فایده خواهد بود چون دولت برای ما برنامه ای ندارد، چون به ما نیازی ندارد.
مدیر تماشاخانه جوانمرد خانه تئاتر با اشاره به پژوهشی که در کانون کارگردانان در خصوص ساختار تئاتر در دیگر کشورها در دست انجام است اضافه کرد: در کشورهای اروپایی ساختاری برای فرهنگ و هنر وجود دارد، ما از جایی به بعد الگوهای پیشین برای سینما و تئاتر را متوقف کردیم و برای سینما تا دهه هفتاد الگوی سینمای کشورهای اروپای شرقی را برای سینما خود انتخاب می‌کنیم اما برای تئاتر هیچ الگویی انتخاب نکردیم و همین سبب بی سامانی و بی نظمی‌در تئاتر شد، اینکه بتوانیم چشم اندازی برای تئاتر خود پی ریزی کنیم برمی‌گردد به اینکه بتوانیم ساختار فرهنگی، اقتصادی و...خود را مستحکم کنیم.
او در پایان دلیل برخی از صحبت‌های شکرخدا گودرزی را چنین تحلیل کرد: ما نسل حافظه بلند مدت هستیم، اما نسل تغییر کرده است، نسل جدید نسل حافظه کوتاه مدت است  و به حافظه بلند مدت به واتسطه تکنولوژی احتیاجی ندارد اما ما نسل حافظه بلند مدت بوده ایم، ما نمی‌توانیم به نسل جدید بگوییم تغییر نکن، ما نیز باید تغییر کنیم تا بتوانیم این مراوده میان نسلی را به سامان برسانیم.
در پایان این جلسه محمودرضا رحیمی‌عضو هیئت‌مدیره مرکزی خانه تئاتر و هیئت‌مدیره کانون کارگردانان گفت: با وضعیت بد تماشاخانه‌ها و هزینه‌های کلان دریافتی از گروه‌ها همیشه بر این عقیده بودیم که خانه تیاتر باید به سمت ایجاد کمپانی برود، پیشنهاد مریم کاظمی‌نه یک اعانه بلکه در مسیر ایجاد کمپانی است، اکنون این ایجاد کمپانی در حال شکل گرفتن است و یکی دیگر از اقدامات در این مسیر تماشاخانه جوانمرد خانه تئاتر تحت مدیریت آرش دادگر است، قوانین حاکم بر این تماشاخانه به هیچ وجه بر پایه منفعت زایی نبوده و در راستای تحکیم شانیت گروه‌هاست، به طور مثال بناست تا در این تماشاخانه تنها روزی یک اجرا به صحنه رود.
این استاد و پژوهشگر مطرح تئاتر چنین صحبتهای خود را پایان داد: اعضای خانه تئاتر از این خانه درخواست‌های به حقی مانند مشاوره حقوقی، رتبه بندی، امنیت شغلی و دیگر وجوهی که یک هنرمند برای فعالیت حرفه ای به آن نیاز دارد می‌طلبند و این صندوق در راستای برآورده همین انتظارات است تا پشتیبانی برای کار اعضا و قوام خانه باشد. ما همه یک هدف مشترک داریم، من همیشه آرزو می کنم ای کاش کسی که مسبب این آشفتگی است خودش بداند که در حال انجام چه کاری است چون اغلب افراد تمام مطالبات خود از دیگر ارگان های دولتی و صنفی هنر را از خانه تئاتر می طلبند، بی اینکه به نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز هنرهای نمایشی و ... نادیده می گیرند و تنها از خانه تئاتر توقع دارند.
این جلسه عصر روز شنبه 20 مهر 1398 در سالن مهین اسکویی خانه تئاتر برگزار شد.