اجرای نمایش در میان زائرین تجربه‌ای متفاوت است

سعید خیرالهی نویسنده وکارگردان نمایش خیابانی «من جواد 18 سال دارم» که در سوگواره خورشید اجرا می شود، در گفت و گو با ایران تئاتر در خصوص مضمون و محتوای این اثر گفت: مضمون این نمایش با توجه به اینکه در حرم امام رضا (ع) اجرا می شود نذر و زیارت است و داستان مرد جانباز تعزیه خوانی را روایت می کند که به گذشته می رود و خاطره ای را تعریف می کند و از روزگاری می گوید که یک جوان 18 ساله در دوران جنگ جان او را نجات داده است. مرد هیچوقت چهره آن جوان را ندیده و بعدها متوجه می شود که او به شهادت رسیده و آرزویش این بوده که در حرم امام رضا زائر شود و تعزیه شهادت حضرت را در حرم مطهرش اجرا کند. حالا این مرد هر سال به جای آن جوان که مدیونش است به حرم می آید و تعزیه اجرا می کند.

خیرالهی همچنین در ارتباط با شیوه اجرا و فضای این نمایش بیان کرد:

زمان اجرای این نمایش بسته به موقعیتهای مختلف زمانی متغیر است و در مدت زمان بین 7 تا 15 دقیقه اجرا میشود. در اجرای این نمایش سعی کرده ایم از شیوه روایی استفاده کنیم؛ همچنین تلاش کرده ایم تلفیقی از فضا را هم در کارمان ارائه بدهیم به شکلی که بازیگران سعی می کنند در حین اجرا از محیط و حتی از مشارکت زائرین در نمایش استفاده کنند. 

این کارگردان تئاتر در ادامه سخنانش در خصوص تجربه اجرای این نمایش نیز گفت: تجربه اجرای نمایش در این فضا برای من از دو جهت بسیار شیرین و دلپذیر است؛ نخست به دلیل علاقه قلبی من و گروهم به آقا علی بن موسی الرضا. دوم اینکه برای اولین بار است که در حرم مطهر حضرت این اتفاق رخ می دهد و خوشحال هستیم که ما شروع کننده این اتفاق هستیم. شاید در اجراهای نخست نمایش اطمینان نداشتیم که بشود در ازدحام و رفت و آمد زائرین اجرای مناسبی داشت  اما خوشبختانه اجراها با استقبال خوبی روبه رو شد. البته شخصاً پیش از این تجربه اجرا در اماکن مذهبی را داشتم که این تجربه به من به عنوان کارگردان بسیار کمک کرد تا با اجرا در کنار حرم امام رضا (ع) و برای زائرین راحت تر ارتباط برقرار کنم. اما با همه این ها حرم امام رضا فضا و دنیای متفاوت تری است. علی الخصوص در این روزهای خاص که زائرین از نقاط مختلف کشور به این مکان می آیند و هیجانات مختلف از جمله سوگواری هیات ها و گروه های مذهبی را شاهد هستیم. بسیار خوشحالیم که توانستیم نمایش های محیطی را هم در بخشی از این فضا به زائرین ارائه کنیم و این نمایش ها به عنوان آیین هایی مذهبی از سوی زائرین پذیرفته شد.

این هنرمند در بخش پایانی سخنانش نیز خاطرنشان کرد: امیدوارم همه ما به تئاتر به عنوان یک ضرورت نگاه کنیم. من این را نمی پسندم که مخاطبین را به دو دسته خاص و عام تقسیم کنیم و به نظر من بهتر است مخاطب تئاتر را عامه مردم بدانیم. آنچه مخاطب خاص نامیده می شود گروهی از جامعه هستند که به صورت تفننی تئاتر تماشا می کنند و استطاعت مالی آن را هم دارند. تئاتری هم که برای این گروه ها تولید می شود به نحوی است که مردم عادی حتی با محتوای آن نمی توانند ارتباط برقرار کنند. بر این اساس امیدوارم در مکان های عمومی مان و در مناسبت ها و بهانه های مختلف، هم توسط هنرمندان ایده ها و طرح های نو ایجاد شود و هم اینکه مسئولین در سیاست گذاری ها این مهم را به عنوان یک اصل مورد توجه قرار دهند که فاصله بین هنر و مردم بیشتر و بیشتر نشود . یعنی هنرمند مهجور نشود و از طرف دیگر مخاطب تئاتر که اکثریت مردم هستند آثار هنری ارزشمند را با امور دیگری جایگزین کنند. ضرورت دارد توجه ویژه ای به این امر صورت بگیرد تا هنرمندان تئاتر نیز با آسودگی بیشتری بتوانند به تولید آثار آیینی، مذهبی و ملی بپردازند.

نمایش خیابانی « من جواد 18 سال دارم» به نویسندگی و کارگردانی سعیدخیراللهی از استان ایلام در سوگواره خورشید اجرا شد. مصطفی کولیوندی و سعید خیراللهی بازیگران این نمایش هستند و موسیقی نمایش نیز بر عهده سعید خیراللهی است.

گفتنی است؛ همزمان با ایام شهادت ثامن‌الحجج حضرت علی بن موسی‌الرضا (علیه‌السلام) انجمن هنرهای نمایشی ایران با همکاری آستان قدس رضوی «سوگواره‌ خورشید» را برگزار کرد. این سوگواره برای اولین بار و با مشارکت پنج گروه از برترین‌های نمایش خیابانی اجرا شد. نمایش «من جواد هیجده سال دارم» از  استان  ایلام،  «نذر مادر»  از استان لرستان، «قطار ساعت ۸» از استان تهران  و نمایش‌های «عکاسباشی» و «دعبل» از مشهد آثاری هستند که در طول پنج شب، هر شب در سه نوبت ۱۸، ۱۹ و ۲۰ در پنج نقطه از صحن‌ حرم رضوی به اجرا درآمد.

«سوگواره خورشید» با مشارکت انجمن هنرهای نمایشی ایران، آستان قدس رضوی، اداره‌کل هنرهای نمایشی و اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی از پنجشنبه دوم تا دوشنبه ششم آبان‌ماه میزبان زائران حرم امام رضا (ع) بود.