جریان تئاتر دفاع مقدس باید به سمت تحلیل برود
سعید کشنفلاح جریان تئاتر دفاع مقدس را یک جریان پیش رونده عنوان کرد و با اشاره به جنبههای مختلف تئاتر دفاع مقدس در سالهای جنگ و پس از آن تا به امروز گفت: گرچه در مسیر حرکت تئاتر دفاع مقدس توجهات و حمایتهای نهادها دچار تلاطم شده و اهالی تئاتر دچار مشکل شدهاند، حرکت گاه دچار توقفهای موقتی هم شده اما همچنان پیش رفته است. افرادی به این حیطه نگاه منفی دارند که خود را در آن نمیبینند. همین نگاه هم باعث میشود متولی که اساسش بر حفظ آثار است اعلام کند که آثار ضدجنگ را نمیپذیرد. برای رشد این حیطه باید بسترهایی مانند دسترسی به اسناد، خاطرات، مکتوبات و پژوهشها فراهم کرد تا افرادی که جنگ را درک نکردهاند به آن نزدیک شوند.
دکتر سعید کشن فلاح معتقد است: اختلاف لفظ دفاع مقدس و مقاومت تنها در کلمه نیست و دستاندرکاران جریان دفاع مقدس به خاطر حدود و قداستی که برای دفاع مقدس قائلند مرزهایی برای آن رسم کردهاند. بنابراین افرادی که سعی دارند این عرصه را بازتر ببینند آن را با عنوان مقاومت مطرح میکنند.
کشن فلاح مدیر هنرهای نمایشی حوزه هنری و یکی از داوران یازدهمین جشنواره ملی تئاتر مقاومت به سایت ایرانتئاتر گفت: معمولاً این سؤال مطرح میشود که وقتی جشنواره دفاع مقدس داریم چرا باید جشنوارهای دیگر با عنوانی متفاوت در این حوزه داشته باشیم و برخی آن را به دلیل تفاوت در ارگانهای متولی میدانند اما این طور نیست.
وی با اشاره به مشارکت مرکز هنرهای نمایشی در جشنواره دفاع مقدس سال گذشته گفت: هدف نهادهای مختلف همسو است و آن حفظ ارزشها و آثار دفاع و این جریان عظیم و انتقال آن به آینده است.
وی عنوان مقاومت را زمینهای برای ورود به عرصه بینالمللی تئاتر در این حوزه عنوان کرده و افزود: عنوان مقاومت، رفتن به سمت یک گستره وسیعتر است. یادواره فتح خرمشهر برای اولین بار به صورت ملی برگزار میشود و زمینه و فرصت مطلوبی را به وجود میآورد تا این عرصه در گستره جهان مطرح شود. درهای تازهای برای مشاهده نمونههای بینالمللی باز میشود. به هر حال تئاتر مقاومت جایگاه و ارزش خود را در کنار تئاتر دفاع مقدس دارد ضمن آن که این دو در ارتباط نزدیک با یکدیگر قرار دارند.
دکتر کشن فلاح در پاسخ به این سؤال که آیا حدود موضوعی این دو جشنواره نیاز به تعریف دارد یا خیر گفت: دو جشنواره به طور طبیعی تعریف شدهاند. اگر این تعریف مدون و نظام یافته نیست میتوان با برپایی سمینارهای پژوهشی مانند آنچه در هفته گذشته اتفاق افتاد با ارائه پژوهش و کارشناسی تعاریف را به دست آورد. اعتقاد دارم این تعریف در ذهن سیاستگذاران روشن است و برگزاری سمینارها حیطهها را مشخص میکند تا انتظار نداشته باشیم که در جشنواره مقاومت همه کارها باید با موضوع دفاع مقدس باشد و بالعکس.
این استاد دانشگاه جریان تئاتر دفاع مقدس را یک جریان پیش رونده عنوان کرد و با اشاره به جنبههای مختلف تئاتر دفاع مقدس در سالهای جنگ و پس از آن تا به امروز گفت: گرچه در مسیر حرکت تئاتر دفاع مقدس توجهات و حمایتهای نهادها دچار تلاطم شده و اهالی تئاتر دچار مشکل شدهاند، حرکت گاه دچار توقفهای موقتی هم شده اما همچنان پیش رفته است. افرادی به این حیطه نگاه منفی دارند که خود را در آن نمیبینند. همین نگاه هم باعث میشود متولی که اساسش بر حفظ آثار است اعلام کند که آثار ضدجنگ را نمیپذیرد. برای رشد این حیطه باید بسترهایی مانند دسترسی به اسناد، خاطرات، مکتوبات و پژوهشها فراهم کرد تا افرادی که جنگ را درک نکردهاند به آن نزدیک شوند.
وی درباره نگاه تحلیلی تئاتر مقاومت گفت: جریان تئاتر دفاع مقدس باید به سمت تحلیل برود اما در این میان تعبیرهای شخصی و گاه نگاه منفی هم وجود دارد که در بستر تئاتر دفاع رشد نمیکند. به نظر میرسد جریان مقاومت با همان آدمها و از دل آن جریان اما به شکل دیگری بستر تحلیل را باز میکند. در عین حال میتواند بحث حماسهها را مطرح کند و نتیجه مثبتی در حفظ روحیه حماسه در جامعه داشته باشد.
مدیر هنرهای نمایشی حوزه هنری در خصوص پیشبینی شخصیاش از آینده تئاتر دفاع مقدس و مقاومت گفت: اگر این تئاتر رشد طبیعیاش را داشته باشد و شاهد شکلگیری این نوزاد خوش قدم بدون داروها و دستکاریهای غیرطبیعی باشیم، میتوان یکی از وجوه تئاتر ملی را در آن دید. مشکل اصلی این تئاتر افرادی هستند که همه چیز را با قالبهای غربی ارزیابی میکنند. جایی که در ذهن فردی جوانهای رشد کرده با این استدلال که در قالب فلان سبک و بهمان شیوه نمیگنجد، قطع میشود. بزرگترین لطمه از سوی منتقدان، تحلیلگران و کارشناسانی زده میشود که با نیت خیر کارها را در چارچوبهای خاص ارزیابی کرده و رشد آن را دچار توقف میکنند و هنرمند را از نقد و تحلیل میترسانند. معتقدم وجهی از تئاتر ملی درون این تئاتر اتفاق میافتد و نشانههای ملی آن را از هماکنون میبینم.