طرح دغدغه های خانواده تئاتر در دیدار با نمایندگان مجلس :
بودجه تئاتری سازمان های غیر مرتبط از اداره کل هنرهای نمایشی بیشتر است
تعدادی از هنرمندان تئاتر با حضور در معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی درباره موضوع معافیت مالیاتی اصحاب فرهنگ و هنر دیدار و گفتگو کردند.
به گزارش ایران تئاتر هنرمندان تئاتر به همت واحد انتشارات و پژوهش اداره کل هنرهای نمایشی امروز سهشنبه دوازدهم آذر ماه با حضور در معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی پیرامون دغدغههای اصلی خود مانند موضوع حاشیه ساز معافیت مالیاتی اصحاب فرهنگ و هنر و برخی از مسائل این روزهای تئاتر کشور گفتگو کردند.
شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی در ابتدای این برنامه گفت: هدف از تشکیل این جلسه برگزاری یک محفل برای انعکاس مسائل تئاتر به نمایندگان مجلس شورای اسلامی است که اولین آن به موضوع معافیت مالی اصحاب فرهنگ و هنر باز میگردد که همچنان برای اهالی تئاتر به عنوان یک نگرانی مطرح میشود. البته این ماجرا تا سال آینده اتفاق نمیافتد و با حمایتهایی که در این زمینه صورت گرفته تا یک سال دیگر موضوع معافیت مالیاتی وجود خواهد داشت. به هر حال این جلسه را برای این برگزار کردیم که رابطهای میان هنرمندان تئاتر و نمایندگان مجلس ایجاد شود تا در همین جلسه کوتاه نگرانیهای خودمان را به نمایندگان مجلس اعلام کنیم.
مجلس شورای اسلامی میتواند یاری رسان اهالی تئاتر باشد
شهرام کرمی با گله از اینکه برخی از نمایندگان برای شرکت در این جلسه دعوت ما را لبیک نگفتند افزود :امیدواریم بتوانیم در همین جلسه کوتاه مسائل و مشکلات هنرمندان و اهالی تئاتر را به نمایندگان مجلس منتقل کنیم. ما قصد برگزاری این جلسه را با ۱۰ نفر از نمایندگان مجلس داشتیم که برخی از آنها دعوت ما را لبیک نگفتند. ما محدودیتی در مورد محورهایی که قرار است مطرح شود نداریم اما محورهای اصلی به زعم خودمان مسئله اعتبار و بودجه هنرهای نمایشی است و این نگرانی همواره وجود دارد که چرا به عنوان مثال ما یک دهم اعتبار حوزه سینما را هم در اختیار نداریم. اما قطعا این جلسه میتواند مایه برکت باشد و شما مطمئن باشید که این مسائل مطرح شده به عنوان شرایطی مطالبه گر به دوستان نماینده ارجاع داده خواهد شد ادامه داد:شما مطمئن باشید که مسائل مطرح شده به عنوان شرایطی مطالبه گر به دوستان نماینده ارجاع داده خواهد شد. ما غیر از این موارد در حوزه بودجه نیز دچار مشکلات بسیاری هستیم که در سالهای اخیر به عنوان یک چالش بزرگ میان اهالی تئاتر مطرح میشود. اینکه چرا باید یک دهم بودجه سینما در بودجه تئاتر وجود داشته باشد؟ حتی اعتبار مصوبی هم که در این زمینه وجود دارد به تئاتر تعلق نمیگیرد در حالیکه در حوزه سینما چنین رویکردی وجود دارد. به هر حال در این زمینه مجلس شورای اسلامی میتواند یاری رسان بسیار خوبی برای اهالی تئاتر باشد.
مدیرکل هنرهای نمایشی گفت: بسیاری از سازمانها هستند که بودجههای بسیار خوبی را از مجلس شورای اسلامی میگیرند و همواره این انتقاد وجود داشت که چرا تئاتر نتوانسته به این شرایط برسد. من هنوز سر وعدههایی که تاکنون داده ام مانده ام اما میبینم نهادهایی چون وزارت ورزش و جوانان دست بازتری در این حوزه دارند در حالیکه ما در چنین شرایطی قرارنداریم و امیدوارم روزی فرا برسد که بتوانیم در حوزه تئاتر شاهد ظهور و بروز شرایط بهتری باشیم.
برای سهمخواهی نیامدهایم
قطبالدین صادقی نویسنده و کارگردان تئاتر پس از صحبتهای شهرام کرمی بیان کرد: ما اینجا برای سهم خواهی نیامده ایم ما آمدیم اینجا مسائلی را مطرح کنیم که در برگیرنده همه اهالی تئاتر است. ما به قول نیچه بسیار کم یاد میگیریم و این موضوع سرمنشا تمام سوتفاهم هاست. به هر ترتیب من اعتقاد دارم هیچ گاه هیچ جامعه ای بدون مدیر و متخصص نمیچرخد. این موضوع در همه دوران پرشکوه فرهنگ و هنر جهان وجود داشته است.
این مدرس دانشگاه افزود : چرخ هیچ جامعهای بدون حضور مدیر و متخصص و روشنفکر به صورت توامان، نمیچرخد. اولین اعتراض ما به بودجه است. بودجهای که در ردیف حقوقی گنجاندهاید و تنها ۱۶ دهم درصد آن به وزارت ارشاد میرسد. ما به خلق و تولید فرهنگ مدرن نیازمندیم. ما در حوزه فرهنگ سنتی نیاز به همت نداریم. فرهنگ سنتی به کار خود ادامه میدهد و آنچه کشورمان برای گذر از دوران بحران نیازمندش است خلق و حمایت از فرهنگ مدرن است. در روابط سیاسی همه دشمن ما هستند، از نظر اقتصادی وضعمان خوب نیست و این اضطرابزاست و امر شخصی نیست و امر عمومی است. نوع سوم رابطه براساس درک مشترک از فرهنگ و هنر است. من از ملکه انگلستان بدم میآید ولی عاشق شکسپیرم. ما در این مقطع زمانی بیش از هر چیز به فرهنگ نوین و خلاق نیازمندیم. تودههای ما هنوز درنیافتهاند که برای فرهنگ مدرن باید هزینه کنند. سبد خانوادههای ما از فرهنگ خالی است. این همه شعارهای عرفانی و فرهنگی و معنوی که گوش همه را کَر کرده است حاصلی در زمینه تولید ندارد و نتیجهاش تولیدی قابل لمس نیست.
این کارگردان تئاتر با انتقاد از کم توجهی مدیران به موضوع فرهنگ بیان کرد: متاسفانه ما در زمینه فرهنگ و معنویت اصلا تولید نداریم. پس آنچه برای ما مهم است هزینه برای فرهنگ و هنر از سوی دولت است. ما این همه از هویت و اینها صحبت میکنیم اما کجاست آن حمایتهایی که باید از سوی دولت انجام پذیرد؟ شما بدانید تئاتر هزینه بسیار گرانی دارد که یک هنر انتخابی و خالق فرهنگ است که مسائل فرهنگی را بازگو کرده و به تفکر دوران ما چیزی اضافه میکند. اصلا به همین جهت در تمام دنیا هنر نمایش یک هنر ملی تلقی میشود.پس بدانید فرهنگ و هنر هم نیازمند یارانه است. ما کجا این بحثها را داشتیم؟
صادقی افزود: من معتقدم همه ما امروز رانتخواریم چون پول نفت در دست دولت است و ما نیز به تبع آن مطیع این شرایط میشویم. چرا کسری بودجه و کمبود مالیات را از افراد ثروتمند نمیگیرید؟ چرا فقط به اقشار متوسط فشار میآورید که بخواهید از اینها مالیات بگیرید؟ لطفا درک کنید که فرهنک و هنر نیازمند حمایت اند که بتوانند چیزی را به جامعه ایرانی تزریق کنند. چرا باید تیراژ یک نسخه کتاب من ۴۰۰ کتاب باشد؟ اوضاع بسیار بد است.
وی تصریح کرد: وزارت ارشاد در این چند ساله فقط دویا سه تالار به تئاتر ایران اضافه کرده است. آیا این برای جمعیت ۱۵ میلیونی تهران کافی است؟ اینجاست که باید صدای ما هنرمندان به گوش هنرمندان برسد. چون شما وظیفه دارید که نیازهای اهالی فرهنگ و هنر را پاسخ بدهید.
سلبریتیها هنر ما را پولی کردهاند
این کارگردان پیشکسوت تئاتر گفت: متاسفانه سلبریتیها هنر ما را تبدیل به هنر پولی کردند که واقعا شرایط ویرانکنندهای را برای ما پدید آورند. شما نکاه نکنید به چند نفری که آدمهای فاسدی هستند و از همه جا پول میگیرند. خیلی از هنرمندان واقعا پول ندارند و این مایه تاسف است که شاهد چنین روندی باشیم.
وی تاکید کرد: شما باید بتوانید با تمام منطق و اماری که دارید چنین موضوعاتی را پیگیری کنید. شما بدانید اگر این بی حرمتی وارد تفکر ما شود قطعا شاهد فاصله زهرآگین میان هنرمند و مردم خواهید شد. ما اینجا سهم نمیخواهیم اینهایی که گفتم ملاحظاتی است که باید به آن توجه کنید. شما باید به فکر هنرمندان باشید و بروید از آن میلیاردهای اختلاسگر که فرار کردند مالیات بگیرید. اگر هم میخواهید از ما مالیت بگیرید، بروید و بر اساس درآمد هنرمندان از آنها مالیات بستانید. شما نباید هنرمندان شریف و عزیز ما شرمنده خانواده هایشان کنید.
من هادی مرزبان، زیر خط فقر هستم
هادی مرزبان کارگردان پیشکسوت تئاتر کشورمان نیز در این دیدار بیان کرد: من از آن دسته هنرمندانی هستم که در اتاق وزیر و نمایندهای به صورت اختصاصی نرفتهام. فقط یکی دوبار این اتفاق افتاده که در همان چند بار هم فهمیدم که من هادی مرزبان زیر خط فقر به سر میبرم اما ما عاشقیم و به کار خود هم ادامه میدهیم.
این هنرمند پیشکسوت افزود: البته شرایط اداره کل هنرهای نمایشی را هم میدانم که شهرام کرمی در چه شرایط بدی قرار دارد. این خیلی درد است که وقتی میخواستم درکار قبلی پول بازیگرانم را بدهم ماشینم را فروختم و این اصلا اتفاق خوبی نیست.
مریم معترف کارگردان و بازیگر پیشکسوت تئاتر نیز در این نشست گفت: مساله ما اخذ مالیت نیست. بلکه مساله ما درصدی از مالیات است که باید برای آن فکر اساسی کرد. آن وقت دیگر کسی شکایت نمیکند که چرا هنرمندان نباید مالیات بدهند و هم شرایط متعادل تری برای ماجرای مالیات باقی میماند.
شاهین چگینی مدیر تماشاخانه مشایخی و رییس صنف تماشاخانههای خصوصی تهران بیان کرد: امروز با حضور تماشخانهها مناسبت جدیدی را برای تئاتر ایران فراهم کرده و امروز میبینیم که به شدت گسترده تر شده است. مساله ما ایجاد مناسبات در این فضاست که باید در این فضا طراحی درستی کرد. ما امروز شاهد آسیبهایی هستیم که در حوزه تماشاخانههای خصوصی نیز دیده میشود. در بحث مالیات نیز باید گفت که وقتی شرایط مالیات جدیدی رقم بخورد قطعا باید از تماشاگر این مالیات را جبران کرد. اینها مسائلی است که وقتی موجب انتقال سرمایه میشود قطعا جریان فعلی تئاتر را معیوب میکند.
وی گفت: دولت باید حمایتهای گسترده تری را از حوزه تئاتر انجام دهد. ما در حوزه تماشاخانههای خصوصی و ماجرای مالیاتی دچار چالشهایی هستیم که مخاطبان را با شرایط جدیدی روبه رو میکند و اگر حمایتی از این تماشخانهها در همه زمینهها نباشد قطعا دچار چالشهایی میشویم که آقای صادقی به آن اشاره کردند.
میان میزان مالیات و حقوق تناسب ایجاد کنید
در ادامه مریم معترف گفت: کسی که در سال یک میلیارد درآمد دارد چرا باید به اندازه من که فرضا ۱۰۰ هزار تومان درآمد دارم مالیات بدهد؟ ما نمیگوییم مالیات نگیرید اما به قول جناب صادقی میان میزان مالیات و حقوق تناسبی ایجاد کنید.
ما مالیات میدهیم اگر حمایت شویم
شاهین چگینی، مدیر صنف تماشاخانههای خصوصی نیز تصریح کرد: طبق آمار بیش از ۵۰ درصد اجراها در تماشاخانههای خصوصی برگزار میشود و این خود موجب ایجاد مناسباتی جدید شده است. مسئله من دقت به این مناسبات است. ما براساس قوانین سرمایه کار میکنیم. در بخش خصوصی وقتی سالنی را با هزینه شخصی ایجاد کردیم برای اداره کردن آن به نتایجی رسیدیم و دولت در کنارمان نبود و به نتایج آزمون و خطای ما توجهای نکرد و در نتیجه امروز شاهد مخاطراتی گسترده در این زمینه هستیم. عدم وجود حمایت میتواند بسیاری از چیزها و از جمله کیفیت را از بین ببرد. ما نه تنها حمایت نمیشویم که فقط روی پای خود هزینه میکنیم و به تبع به هر کسی اجازه میدهم در تماشاخانه فرضیمان روی صحنه برود در حالی که اگر حمایتی در اختیار داشته باشم میتوانم پاسخ منفی بدهم و به کیفیت فکر کنم. ما مالیات میدهیم و مشکلی با پرداخت مالیات نداریم، اگر حمایت از ما را به عنوان معافیت مالیاتی نهادهای دیگر در نظر بگیرید و پولی به دست ما برسانید ما هم میتوانیم مالیات بدهیم.
آسیبهای پولمداری در تئاتر / هنرمندان را نا امید نکنیم
سعید اسدی مدیر مجموعه تئاتر شهر هم در این نشست توضیح داد: این پول مداری و سرمایه مداری و هدایت تئاتر به سمت اقتصاد، آسیبهای زیادی به این حوزه وارد کرده است. یعنی نسبت اقتصاد سیاسی در کشور ما با صنایع خلاق ما بسیار دارای چالش است که باید روی آن تمرکز بیشتری کرد.
وی افزود: البته در حوزه تولید تئاتر در زمانی دولت صفر تا صد حمایت میکرد. اما رفته رفته گفتیم که به سمت خصوصی سازی برویم اما شکل بیقوارهای شد که به اعتقاد من به مثابه یک سکته شدید شد.
وی ادامه داد: احوال کلی هنرمندان و کسانی که برای هنر کار میکنند از این بابت خراب میشود که به لحظه ناگوار پشیمانی رسیده باشند و احساس کنند عمرشان را بیهوده صرف کردهاند. یکی از بحثهای مغفول، نسبت اقتصاد سیاسی و صنایع خلاق است. گرفتاری تاریخی ما این است که نمیدانیم رویکردمان سوسیالیستی و سوبسیدمدار است یا سرمایهداری. در حوزه تولید تئاتر زمانی صفر تا صد همه هزینهها را دولت تامین میکرد، دولت مولد بود و تولیدکننده اما رفتهرفته به سمت خصوصیسازی رفت و شکل بیقوارهای از آن در هنرمان پیاده شد که شبیه به سکتهای شدید بود. وقتی ۹ درصد مالیات برای ارزش افزوده میگیرید و ظاهرا میگویید از مردم گرفتهاید در واقع از جیب هنرمند برداشت کردهاید. نمونهاش آنچه در تئاترشهر اتفاق افتاد. گروهی که در سالن اصلی روی صحنه میرود درخواستش این بود که میانگین قیمت بلیتش ۷۳ هزار تومان باشد و این ناگزیری چیزی نیست که مجموعه تئاترشهر بخواهد و چیزی نیست که گروه بخواهد، اجباری است که راه دیگری نمیگذارد. هدر رفتن چیزی است که در وزارت ارشاد وجود دارد و این مسئله فقط مربوط به تهران نمیشود و شامل حال استانها و شهرستانها هم هست. شما به این فکر کنید که آیا تولیدی به معنای واقعی در دیگر شهرهای ما اتفاق میافتد؟! نگاهی دوباره به اقتصاد سیاسی و صنایع خلاق، رساندن این پیام به دولت که نیازمند تئاتر است و بازتعریف تولید حرفهای تئاتر مسائلی هستند که باید به آنها توجه کرد.
بحران اقتصادی در حال به زیر کشیدن ادارهکل هنرهای نمایشی و هنرمندان تئاتر است
ساسان پیروز از اعضای انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر هنرمند دیگری بود که گفت: انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر ۲۸ مهر بیانیهای منتشر کرد و در آن جا به تفصیل توضیح داد که با چه بحرانی مواجه هستیم. بررسیهای ما نشان میدهد بیش از ۹۵ درصد نمایشها، نمایشهایی ورشکسته هستند. هیچ کدام از این نمایشها جز با شور و عشق تولیدکنندگانشان روی صحنه نمیروند. این روندی تدریجی است؛ از ۳۳ میلیارد به ۲۴ میلیارد و از ۲۴ میلیارد به ۲۲ میلیارد رسیدن بودجه ادارهکل هنرهای نمایشی و در مقابل آن افزایش تورم. بخشی از این روند برای ناتوانسازی ادارهکل هنرهای نمایشی است، وقتی پولی وجود ندارد اراده و اختیاری هم وجود ندارد. ما زمانی را شاهد بودیم که به قول دکتر اسدی حمایتها صد در صدی بود، از زمانی به بعد خلاقیت از دست رفت چون سالنی نبود، در دورهای ایدهای مطرح شد که به نظر میرسید میتواند کمککننده باشد و آن ایده تئاتر خصوصی بود. ما وقتی در مورد هنرمندان تئاتر صحبت میکنیم در مورد جمعیتی ۱۷، ۱۸ هزار نفری حرف میزنیم. فضای فرهنگی برای هر شخص در ایران کمتر از ۱۰ سانتیمتر است و این فاجعه و هشدارآمیز است. هنوز که هنوز است هنرمندان تئاتر حداقل حمایتی را که قرار است از ادارهکل بگیرند نمیگیرند. از وضعیت کمکهای کامل، به تئاتر خصوصی رسیدیم و از مسئولیت دولت کاستیم و در عمل به ناتوانسازی تئاتر پرداختیم.
او ادامه داد: ما با فضاسازی رسانهای مواجهایم که میدانیم پشت آن چیست. بخشی از آن، واکنش به بیانیه هنرمندان است و بخشی از آن به قصد زدن دکتر نوبخت ولی همهمان میدانیم چیزی به اسم سلبریتیِ تئاتر وجود ندارد. همهمان میدانیم بحرانی که آغاز شده است اثرات بلندمدتی دارد و بحران اقتصادی چنان در حال به زیر کشیدن ادارهکل هنرهای نمایشی و هنرمندان تئاتر است که باید روزی بابت آن به تاریخ پاسخ دهیم.
قطعا در مرز ورشکستگی تئاتر هستیم
مسعود دلخواه مدرس و کارگردان تئاتر نیز در این بخش از برنامه اظهار کرد: بار سنگین فرهنگ و هنر هر کشوری فقط بر دوش یک نهاد نیست. قطعا در این راه بسیاری از مجموعهها باید اینجا باشند که بتوانند به صورت فراگیر به حل مشکلات و آسیبها ومسائل هنرمندان اقدامی انجام دهند. اما در یک نگاه کلان باید گفت تمامی این مجموعهها درگیر فرهنگ و هنر هستند که در رابطه با تئاتر باید گفت ما در این زمینه دچار رکود و بحرانی هستی که امروز خیلی واضح خود را نشان داده است. بله قطعا ما در مرز ورشکستگی تئاتر هستیم که حتی امکان ورشکستگی مدیران برخی از تماشاخانه خصوصی را رقم زده است.
شهرام گیلآبادی: متاسفانه باید گفت خانه از پای بست ویران است. ما اصلا نمیدانیم باید از کجا حرف بزنیم و چه حرفی بزنیم. من اکنون بیش از ۲۰۰ موضوع دارم که میتوانم درباره آن با شما صحبت کردم اما واقعا نمیدانم اصلا باید از کجا حرف بزنموی افزود: دولت باید به تئاتر سوبسید بدهد و مسالهای که کمیسیون فرهنگی مجلس میتواند کمک رسان اهالی تئاتر باشد بالابردن بودجه تئاتر و موظف کردن دولت برای پرداخت یارانه به هنرمندان است. این یارانه باید اتفاق بیفتد. اصلا در هیچ جای دنیا از تئاتر دولتی به تئاتر خصوصی یک دفعهای نمیپرند. موضوعی که در تئاتر ما اتفاق افتاد. همین الان هم دیر نشده و میبایست در این زمینه کار جدیدی کرد.
فقدان کار کارشناسی/اگر نمیتوانید کاری برایمان کنید ...
شهرام گیلآبادی، مدیرعامل خانه تئاتر در ادامه این جلسه گفت: میگویند ۵ هزار میلیون تومان بخشودگی مالیاتی در سال به هنرمندان داشتهایم. این گزاره حاصل اتفاقی مضحک در حوزه کارشناسی است که حتی پشتوانه دیداری و میدانی هم ندارد، چه برسد به تحقیقی حسابشده. هنرمند تئاتر ما که کارفرمایی هم پشت خود ندارد از یک کارگر فصلی هم کمتر دیده میشود. چه انتظاری است که وقتی به سرآهنگان فکری این گونه نگاه میشود حمایت درستی صورت بگیرد؟! قصه هنر به این شکل به صورت اعم و به صورت اخص در رادیو و تلویزیون شاهد هجمهای هستیم که شامل کمتر از نیم درصد از هنرمندان میشود. چه انتظاری داریم جوانی که وارد این عرصه میشود بتواند خود را حفظ کند و درآمد داشته باشد وقتی خبر میرسد که بودجه کمتر و کمتر هم خواهد شد. محیط، محیط روشنی است و این که از هر کجا حرف میزنیم و عرایضمان دستهبندی نیست به این دلیل است که نمیدانیم از کجا شروع کنیم و به کجا برسانیمش. تمام دستگاههای تبلیغاتی و اطلاعرسانی فقط به خاطر همان پنج درصد است که جامعه را در مقابل مردم میگذارند، بی این که لحظهای فکر کنند که بابت این نیم درصد به چه صفآرایی خطرناکی دست زدهاند. عرضم واضح است، خواهش میکنم کاری با ما نداشته باشید اگر نمیتوانید کاری برایمان کنید. بگذارید به درد خودمان بسوزیم و ذوب شویم.
او ادامه داد: این گونه جلسات که برگزار میشود چهار نفر پیشکسوت به ما زنگ میزنند و میپرسند امیدی به وجود آمده است؟! چه امیدی؟! آقای ایکس دو میلیارد، سه میلیارد میگیرید خب! جلویش را بگیرید اما فراموش نکنید سرآهنگان فرهنگ و هنر این جامعه در آتش میسوزند. من بعضی آمار را مرور کنم. جلوی ۴۰ درصد فرار مالیاتی را بگیرید. ۵ هزار میلیون تومان که آمار شماست در مقابل این ۴۰ درصد که باز هم آمار رسمی شماست شوخی است. سال ۹۶ کل گردش مالی تئاتریها به گفته شهرام کرمی ۱۰ میلیارد تومان بود. این اعداد خندهدار است. دولتی که در ارتباط با شناسایی موضوعاتی چون فرار مالیاتی ناتوان است میتواند حداقل آمار و ارقام را دور بریزد و به سراغ بررسی کیسها برود.
میتوانستیم ناامیدترین زیستندگان هستی باشیم اگر هنرمند نبودیم
محمودرضا رحیمی نیز در ادامه گفت: ما میتوانستیم ناامیدترین زیستندگان هستی باشیم اگر هنرمند نبودیم. به نمایندگی از کسانی حرف میزنم که از هیچ کجا حقوق نمیگیرند و همواره نادیده گرفته میشوند. ۷۰ درصد تئاتریهای ما از هیچ کجا حقوق نمی گیرند و کارمند هیچ کجا نیستند. حال که مهمانانی چنین ذیشان داریم حداقل حرفهایمان را بزنیم. ما مالیات دادهایم، ما به عنوان معلم دانشگاه مالیاتمان را دادهایم. ما هیچ چیزی نداریم. کدام نهاد حمایتی بالای سرمان بوده است؟! وزارت ارشاد خواب است. تئاتر خصوصی معجزه بچههای تئاتر و نهایت امیدواریشان بود. همه صاحبان تئاترهای خصوصی مستاجرند و هر لحظه ممکن است بیرون انداخته شوند. الان صاحبخانهها صاحب تئاتر خصوصی هستند و نه مدیران ما. من تا به حال در هیچ سالن خصوصیای روی صحنه نرفتهام چون معتقدم فضای تجاری را بر تئاتر ما مسلط کردهاند. چرا برای دنیا تعاریف جدید به وجود میآوریم، کدام اقتصاد تئاتر؟! چرا باید شهرداری ما، سازمان گوشت ما، سازمان نفت ما، سازمان بهداشت ما برای خودش تئاتر داشته باشد؟! چرا هر کدامشان باید خرجهای جداگانه انجام دهند و خودشان مدیر خودشان را دور بزنند و آن مرد، شهرام کرمی بیپشت و پناه مدیر ادارهکل هنرهای نمایشی باشد. مالیات چه چیزی را میخواهید از ما بگیرید؟! این که ما به ۱۰۰ دفتر برویم و دقالباب کنیم و ببینیم جوابمان را میدهند یا خیر؟! ما هیچگاه پلاکارد هیچ جریان سیاسی نبودهایم و نمیبایست بوده باشیم تا بتوانیم به درستی نقدش کنیم. مالیات بر ارزش افزوده از ما میگیرند؟! ۹ درصد؟! کدام ارزش افزوده؟! میگویند اگر بیمه تامین اجتماعی نیستید باید بخشی از پول فروش نمایشتان را بابت بیمه بدهید؟! کلاهتان را بالاتر بگذارید! چرا میگذارید قلم تبدیل به اسلحه شود؟! مفسدین در این عرصه مانند ورزش همواره به وجودآمده از سوی دولت بودهاند. میخواهید مالیات وضع کنید؟ بکنید، هیچ اشکالی ندارد. از این به بعد همه قراردادها میشود همان روشی که در بسیاری جاهای دیگر هم دیدهایم. شهرام کرمی مدیریتی را گرفت و از دل ما بود و هنوز هم هست و خواهد بود. جنگ امروز ما بر سر قدرت نیست، به خاطر پول است. هنر مملکت متعلق به قشر متوسط است. من خواهشمندم نسبت به مسائلی همچون مالیات بر ارزش افزوده که ظلمی کامل به هنر و هنرمند است تجدیدنظر شود. نه این که از اختلافات اهالی تئاتر با یکدیگر بهرهوری کنید و بگویید شما حرفهای خودتان هم با هم یکی نیست. تئاتریها نه تنها فقیر نیستند که بسیار هم متمولند، ذهنشان متمول است که در این شرایط همچنان به کار کردن میپردازند. خواهش میکنم طرح تکریم و براعت تئاتر و استقلال هنر تئاتر را ایجاد کنیم. خواهش میکنم کمی به انسانهایی که مجبورند امیدوار باشند چون هنرمندند نگاه پرشفقتتری کنید.
احساس من این است که حاکمیت نیازی و اعتقادی به تئاتر ندارد
مصطفی کوشکی مدیر تماشاخانه خصوصی تئاتر مستقل تهران نیز گفت: یک سوال دارم؟ آیا به تئاتر اعتقاد دارید؟ اگر اعتقادی به تئاتر، به نقد و به نقد حاکیمت وجود دارد که گمان میکنم همه صحبتها را شنیدهاید و نتیجه آن نشان میدهد که به خرد و اندیشه اهمیت داده میشود یا خیر. احساس من این است که حاکمیت نیازی و اعتقادی به تئاتر ندارد چون احساس میکند برایش مشکل به وجود می آورد. اگر به نتیجهای رسیدیم آن جا میتوانیم بیشتر با هم حرف بزنیم وگرنه ما این سو حرفهایمان را میزنیم و آن سو شما به حرفهایتان که تمامیتخواهی و اقتدارطلبی است ادامه میدهید.
دولت کسانی را ندارد که این نکات را به آنها بگویند؟!/ اول کار فرهنگی کردیم و بعد قرارداد نفتی بستیم
آرش دادگر هنرمند دیگری بود که گفت: مصطفی به نکتهای اشاره کرد که نمیتوان چیزی بیشتر بر آن افزود. میگویند اگر تلاش کنی یک روز نتیجهاش را میبینی ولی در مملکت ما قرار نیست چنین اتفاقی بیفتد. من برای آخرین بار است که در چنین محافلی حرف میزنم. آیا دولت نمیداند؟! آیا اتاق فکر ندارد؟! کسانی را ندارد که این نکات را به آنها بگویند؟! قطعا دارد ولی حذف میکند و کنار میگذارد. وقتی از فرهنگ و هنر حرف میزنیم از چه چیزی حرف میزنیم؟ از امری نامرئی، مانند خدا. دیدنی نیست و وجود ندارد که بخواهی ببینیاش، پس تو در مورد چه چیزی حرف میزنی؟! ما جادوگریم و مانند شمن میمانیم، ما رابط شما با مردمیم و شما مدتهای مدیدی است که فراموش کردهاید این ما هستیم که میتوانیم در قالب یک شکل دیداری آنچه را میخواهید به مردم ارائه دهیم. شما حوزه هنری را به وجود آوردید، حوزه هنری اکنون در حال تولید هنرمند است؟! شما همواره به سراغ ما آمدهاید در حالی که همواره حذفمان کردهاید. هر زمان به ما نیاز داشتید به سراغمان آمدید. اول کار فرهنگی کردیم و بعد قرارداد نفتی بستیم. هر بار تلاش کردیم کنتور را صفر و از اول شروع کنیم و این ما هستیم که باید شما را نجات دهیم.
آیا هنرمند بابت باید پولی که صرف برطرف ساختن نیازهای اولیهاش میکند مالیات بدهد؟!
مریم کاظمی هنرمند دیگری بود که گفت: خواسته من از نمایندگانم در خانه ملت این است که هنگام قانونگذاری و قبل از هر اظهارنظری به نکات پایهای توجه کنند. در مورد تئاتر ما انتظار نداریم که شما مسائل درونگروهی و ریز به ریز جزئیات را بدانید اما نکاتی هست که باید به آنها دقت کنید. چون ما سیستم برابر حقوق شهروندی نداریم ممکن است خیلی از مسائل عمق خود را از دست بدهد. در همه رشتههای شغلی آدمها برای کسب درآمد تلاش میکنند و هنرمند در کنار آن خوراک فرهنگی تولید میکند. هنرمندان از درآمد کار هنری نیازهایشان را که بیمه، مسکن و خوراک است تامین میکنند، آیا هنرمند بابت باید پولی که صرف برطرف ساختن نیازهای اولیهاش میکند مالیات بدهد؟! چه کسی میتواند تعیین کند که چه بخشی از درآمدهای ما شامل مالیات میشود؟ باید کارشناسیای صورت بگیرد که کجا قراردادهای ما قرارداد کاری است؟ به غیر از برخی اهالی تئاتر که ممکن است حقوقی ثابت از جایی دریافت کنند کدام یک از ما درآمدی داریم که میتوانیم بگوییم حقوقمان است؟! اشتباه است که ما بخواهیم قراردادهای کاریمان را که همه بخشهای دولت میتوانند از آن اطلاع داشته باشد شامل درآمد بدانیم.
او افزود: از نظر شخص من دولت اصلا نباید مالیات بگیرد چون همه بخشهای درآمدزا را در اختیار خود دارد. کدام بخش متعلق به بخش خصوصی است که بخواهد مالیات بگیرد؟! انتظار ما از شما توجه به این نکات است و توجه به بحث بودجه. اگر این امکان را دارید که بتوانید در بحث بودجهها اعمالنظر کنید لطفا این کار را انجام دهید. زمانی همه هزینههای تولید را دولت میداد اما زمانی که تولید وجود ندارد برای چه چیزی میزگرد بگذاریم و سمینار تشکیل دهیم؟! اول باید تولید تئاتر وجود داشته باشد و دولت باید به این نکته توجه کند.
هنرمند نیازی ندارد به دنبال حاکمیت بدود ولی انتقال مطالبات به حاکمیت میتواند موثر باشد
طیبه سیاوشی در پایان صحبت هنرمندان تصریح کرد: چند مورد هست که اشاره میکنم. در مورد بحث معافیت مالیاتی که مطرح شد و بازگشت خورد ما هم از دیروز تا الان گرفتاریم. امثال خبرگزاری فارس دائم تماس میگیرند و این تماسها قطع نمیشود و مدام میخواهند صحبت کنیم. امروز صبح با سازمان برنامه و بودجه صحبت کردم و آقای جعفرینژاد گفتند من کاملا شفاف در مورد این قضیه در شبکه خبر صحبت کردهام. آقای جعفرینژاد گفتند بحث حذف معافیت مالیاتی به پیشنهاد آقای پارسا، رئیس سازمان امور مالیاتی مطرح شده است و بعد سازمان برنامه و بودجه مخالفت کردهاند و کنار گذاشته شده است.
او ادامه داد: میگویند اعتقاد به تئاتر وجود دارد یا خیر. این موضوع در مورد موسیقی هم هست و تکلیف حاکمیت با حوزه هنر معلوم نیست. اگر موسیقی را میخواهیم، سازش هم هست ولی ما نمیتوانیم این مسئله را به کسی بباورانیم. بارها از من پرسیدهاند تئاتر که میروی کجا میروی؟ کدام تالار؟ و دوستان جناح دیگرمان همچنان نسبت به تئاتر خصوصی موضع دارند و تلاش ما بر این بوده است که ایرادات وارده به پوشش زنان و لباس مردان از کمیسیون فرهنگی خارج نشود و در همان جا به آن خاتمه دادهایم. ما معتقدیم هنرمند آزاده است و نیازی هم ندارد که به دنبال حاکمیت بدود ولی انتقال مطالبات به حاکمیت میتواند موثر باشد.
تعداد هنرمندان پردر آمد بسیار اندک است
سیدهفاطمه ذوالقدر نیز گفت: کاش ما بیشتر از این جلسات داشته باشیم. من امروز حرفهای خوبی شنیدم که از درد و مشکلات جامعه هنرمندان است. ما در کمیسیون فرهنگی مخصوصا همان سالی که آقای مازنی رئیس کمیسیون بودند دغدغهمان هنر و هنرمندان بود. شاید کارها کند پیش میرود و کوتاهیهایی هست اما ما میخواهیم آن بخش از حقتان را که به ما مربوط است بگیریم. ما تلاش کردیم بحث بیمه را در بودجه سنواتی پیگیری کنیم. ما سال گذشته هم فقط جنگیدیم که بودجه را به میزان قبل برگردانیم و امسال هم باید بجنگیم. آن وقت بعضی چه طور فکر میکنند وقتی میگویند کارگر مالیات میدهد چرا سلبریتی نمیدهد؟! و هر چقدر میگوییم چرا این درصد کم را این قدر بزرگ میکنید گوششان بدهکار نیست. اگر قراردادی میلیاردی باشد مشخص شود و این گونه نباشد که فقط کارگر مالیات بدهد ولی آن نیم درصد، آن یک درصد هنرمند با درآمد بالا مالیات ندهد.
نیازمند اصلاح ساختاریم و اصلاح ساختار ریشه در کار فرهنگی و هنری دارد
احمد مازنی نیز به عنوان آخرین سخنران این نشست گفت: جملهای را به نقل از نیچه استاد صادقی فرموند؛ ما همیشه بسیار دیر و کم یاد میگیریم. با استفاده از همین جمله عرض میکنم که دیر یاد گرفتیم و کم اما چه کسانی باید بیش از همه در این زمینه کار میکردند؟ بنده تا خودم را شناختم در حوزه فرهنگ بودم و نمیخواهم این جا گزارش سوابق بدهم. ما اهالی فرهنگ و هنر سهم بالایی در این دیر یاد گرفتن و کم یاد گرفتن داشتیم. سهم بودجه فرهنگ شش دهم درصد از بودجه کل کشور بود. در حالی که وقتی شعار میدهند میگویند فرهنگ اصل و ریشه است، اما در عمل وقتی میخواهند اهمیت عملی را با اختصاص بودجه نشان بدهند روی فرش هم نه، زیر فرش است. خطاب به آقای روحانی گفتم شش دهم درصد، نه شش درصد، سهم حوزه فرهنگ شش دهم درصد است و گفتم این را هم بگذارید روی باقیاش و مسائل و مشکلات حوزههای مختلف را حل کنید! این شش دهم درصد شامل فرهنگ سنتی، مدرن، تئاتر، سینما، صدا و سیما، انتشارات و... میشود. اگر فرهنگسازی نکردهایم دیر نشده است. اگر در دولت ما، در مجلس ما صحبتی از فرهنگ شد نباید نیازی به توضیح دادن در مورد آن باشد. من یک سال رئیس کمیسیون فرهنگی بودم و به آقای لاریجانی گفتم با این شش دهم درصد چه کنیم؟! ما چرا نمیتوانیم ساختار اداریمان را اصلاح کنیم که صدا و سیمایمان با ۵۰ هزار نیرو فقط مصرفکننده نباشد؟! انتهای این شیوه مدیریت بنبست است. به جای سپردن این کارها به مردم، با وابستگیمان به نفت و به مدد آن به زیباسازی چهره دولتها میپردازیم. ما نیازمند اصلاح ساختاریم و اصلاح ساختار ریشه در کار فرهنگی و هنری دارد. این رسالتی همراه با آسایش نیست. راهش این است که ما جامعه را با خود همراه کنیم.
او در پایان گفت: اولین حلقه مفقوده، حلقه گفتوگو است. گفتوگو پروژه نیست، پروسه است. حلقه دوم مفقوده نظام صنفی است. ما طرح نظام صنفی هنرمندان را در مجلس در دستور کار داریم تا کمک کند و این قانون شود. ما اجازه تجمع نداریم. در حالی که تجمعات صرفا نباید مسلحانه و مخل امنیت باشند. حلقه سمنها نیز شکل گرفته است ولی نیازمند تکمیل است. پیشنهاد من این است که جناب آقای کرمی خلاصه مکتوبی از این جلسه تهیه و آن را به دو دسته تقسیم کنند. بخشی از آن موردی است و پیشنهادم این است که در مورد مسائل کلان جمعی به عنوان ذینفعان، صاحبنظران و متولیان انتخاب شوند و کسانی هم از کمیسیون فرهنگی حضور داش
از جمله هنرمندان حاضر در این نشست میتوان به داود فتحعلیبیگی، هادی مرزبان، قطبالدین صادقی، مریم معترف، پیام فروتن، شاهین چگینی، آرش دادگر، ساسان پیروز، مریم کاظمی، فریبا متخصص، مصطفی کوشکی، امیرکاوه آهنینجان، مهدی میامی، مسعود دلخواه، محمودرضا رحیمی، سعید اسدی، مهرداد رایانی مخصوص ،شهرام گیلآبادی و... اشاره کرد.
نمایندگان مجلس حاضر در این نشست نیز عبارت بودند از طیبه سیاووشی شاهعنایتی (نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون فرهنگی)، سیدهفاطمه ذوالقدر (نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون فرهنگی)، حجت الاسلام و المسلمین احمد مازنی (نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون فرهنگی) و حجت الاسلام والمسلمین حسین ملکی (مدیرکل دفتر امور مجلس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی).