تئاتر گستره طبیعی انسان را پیش رویمان قرار می‌دهد

به گزارش ایران تئاتر، اختتامیه نخستین جشنواره ملی تئاتر آرخه شب گذشته 23 آذر 1398 با حضور جمعی از هنرمندان تئاتر چون گلاب آدینه، محمدرضا خاکی، محمد رحمانیان، رضا بهبودی، حمیدرضا نعیمی، سیما تیرانداز و اردلان شجاع کاوه در تالار اجتماعات هتل اسپیناس تهران برگزار شد.

رضا آشفته دبیر نخستین دوره جشنواره آرخه در ابتدای این مراسم در سخنانی گفت: پاییز سال 97  بود که رحمان خوب زاده رئیس کمپانی آرخه تمایلش به انجام یک حرکت مهم فرهنگی را اعلام کرد و تمام اتکایش هم به خود او و تئاتر خصوصی بود. او از من به عنوان کسی که سال ها است تئاتر می بیند، درباره تئاتر فکر می کند و یکی از مهم ترین دغدغه هایش تئاتر است، خواست تا به او در این زمینه کمک کنم. ابتدا قصد داشتیم این ایده را گسترده تر از آنچه امسال برگزار شده ببینیم و به ابعاد بین المللی آن فکر می کردیم، اما بعدها متوجه شدیم که به لحاظ قوانین موجود بایستی در اولین دوره این جشنواره به شکل سراسسری و ملی در داخل کشور برگزار شود.

دبیر نخستین جشنواره ملی تئاتر آرخه در ادامه سخنانش بیان کرد: برداشت و جمع بندی نهایی خود را در قالب یک مقاله کوچک نوشته ام که به نام «شب ماه، آرخه و نخستین جشنواره و مهمانی» تقدیم حضورتان می کنم. « سروران گرامی، شبتان بخیر. ماه را به تماشا نشسته ایم. در این مجلس آرایی، هریک از شما یک انسانید و چه زیباست در این فروغ دلبرانه ما انسانیم. ما انسانیم، خواه ناخواه و شاید در این روزهای پر هیاهو و در این اشباع شدن از ابزار ارتباطی در فضای مجازی خودمان را گم کرده باشیم؛ و این به دلیل پیچیدگی ها و ایهام  وارد بر زمین و زمانه است؛ و ما باید از این مجهولات و گنگی ها بیرون بیاییم و چه بسا این مهم نیز ممکن باشد. فقط کافی است مثل طبیعت با شفافیت وجوه مختلف خود را بر خود و دیگران آشکار کنیم. چنانچه آب شفاف است، خاک در سکوت و فروتنی مدام، کوه در استواری و سربلندی، دریا در خروش و طغیان و گاهی نیز در نرما و ملایمت و درواقع جزر و مدی پیوسته و ناتمام؛ و جنگل در وهم حضور و سبزینه های مکشوف، و آسمان چه آبی و چه خاکستری ما را به افق های روشن پیش رو می خواند؟ و همه این ها دلالت بر درک معنای وجود خواهد کرد. به هر روی ایران سرزمین عرفان و شعر است؛ و اگر هنوز هم نتواند در علم و فنآوری ادعایی بکند، اما همچنان به داشتن اصالت های معنایی و ریشه های فرهنگی اش وابستگی دارد و ما را همچنان امیدوار نگه می دارد که در یک سرزمین نجیب و بی ادعا داریم زیست می کنیم؛ هرچند این روزهایمان کمی مشوش و بر هم ریخته باشد. اما هر تلنگری به خویشتن ما را به بیداری وا می دارد؛ و اینکه اگر دچار از خود بیگانگی نظام استعمارگر جهانی هم شده باشیم، در این بیداری و هشیاری خانه تکانی باید کرد؛ و باید به دنیال مرزهای انسانی و معنایی گشت که در غیر از این همانند بیگانگان باید دچار تردیدهای مشوش و افسرگی رو به زوال و پوچی های نگون بخت شد. تئاتر گستره معنایی بلندی دارد و هر چشمی را رو به دلگشایی معانی باز نگه می دارد؛ و اگر تئاتر در تدارک بیداری انسان ها برآید فراتر از هر رسانه و هنری با اطمینان خاطر و به درستی و بسامانی از عهده این کار برخواهد آمد. اصلاً تئاتر گستره طبیعی انسان را پیش رویمان قرار می دهد و ما را به زلالی تمام در برابر آیینه طبیعت رهنمون خواهد شد. اینکه بدانیم که هستیم و چه باید بکنیم که همواره تلنگر انسان بودن را برای بیدار ماندن به خود بزنیم؛ که هیچ چیزی در این جهان و هستی به ابعاد و اندازه انسان ارزش و اعتباری ندارد. و اما شوربختانه این روزها به شکل واژگونی این مهم تحت شعاع بسیاری از پلشتی ها و کج فهمی ها واقع شده است. نخستین جشنواره ملی تئاتر آرخه در تهران، به دنبال گردآوری عزیزانی از سراسر کشور برآمد که بیایند در این دورهمی اندیشه ورزانه در تئاتر به مسائل مهم خودشان بپردازند. برایمان مهم بود که توخالی و باری به هر جهت و پوچ نباشیم؛ و به درنگی دقیق و مکاشفه گر به دنبال فهم انسان ایرانی باشیم و بدانیم که این روزها داریم تنهاتر می شویم و قالب تک گویی نمایش را مناسب برای این روال غیر عادی در نظر گرفتیم؛ و همچنین دانسته ایم که خانواده و روابط زناشویی با تهدیدهای جدی و نابسامانی های دردناکی همراه شده است؛ و گفتیم دونفره هایی برای بروز این اختلافات و نابهنجاری های روزآمد تعریف کنیم. می دانیم که منطقه خاورمیانه در یک قرن و اندی گذشته بستر جنگ های بسیاری بوده که بر ما تحمیل شده است؛ و گفتیم در دل تئاتر به دنبال آگاهی بخشی بر وجوه تراژیک جنگ برآییم و ساز خوش آهنگ صلح را با نغمه خوش داوودی همراه کنیم. شاید آشتی زمینه ساز زندگی فراموش شده بسیاری از ما بشود. بر همین پایه نزدیک به 200 نمایش از سراسر کشور به دبیرخانه جشنواره تئاتر آرخه رسید و عزیزانی چون فرهاد تجویدی، شهاب حسین پور، نسیم ادبی، محمد علی بهبودی، منوچهر اکبرلو و محسن اردشیر ما را در غربال دقیق این آثار یاری کردند. البته با آنکه 8 اثر درخشان تئاتر خیابانی با موضوع محیط زیست انتخاب کرده بودیم، شوربختانه نتوانستیم با گروه های خیابانی هماهنگ شویم و آنچه را باید ممکن سازیم. فقط دو اثر به جشنواره آمدند و ما را با اجرایشان شاد کردند. در زمینه آثار صحنه ای روال خوشتر از آنچه تصور می شد پیش رفت. ما 32 کار برگزیده داشتیم و البته تعدادی هم بنا به خواست رئیس جشنواره و کمپانی آرخه به دلیل مهر گستری و پرو بال دادن به جوانانی که دلشان می خواهد به بهانه جشنواره تئاتر دیده، داوری و سنجیده شوند، به این کارهای برگزیده افزوده شد و ما توانستیم از 18 تا 28 آبان 98  در تماشاخانه نوفل لوشاتو هر روز چهار نمایش را به صحنه ببریم و در کل 42 اثر را در یک رقابت عادلانه به تماشا بگذاریم و داوران صبور، کارازموده، باتجربه و دانش و صاحب اسم و رسم را دعوت به کار کردیم. گلاب آدینه با پنج دهه و محمدعلی بهبودی و منوچهر اکبرلو با چهار دهه فعالیت وافر در زمینه هنر و فرهنگ، شدند داورانی که با دقت و عدالت همه کارها را در این 11 روز جمع بندی کردند. امشب نیز گرد آمده ایم تا ماحصل این داوری ها را به تماشا بنشینیم. البته ما بخشی از کیفیت جشنواره را به دلیل کمیت الزامی و رساندن صدای آرخه به چهارگوشه کشور عزیزمان ایران فدا کردیم؛ که البته به نظر می ارزید. چون گاهی مهمانی و ضیافت برای هماهنگی های همگانی تر، آن هم به اقتضای تئاتر کار کردن و تحت لوای شعار انسانم آرزوست و گوش سپردن به درک والای انسان های برگزیده چنین چیزی را بر ما روا داشته، می نمایاند. ما انسانیم، به زلف پریشان باد خیالمان را گره می زنیم. دیگری روشنای دلمان می شود. چه زینت بخش است چشمانش. دل آن را سودایی حضور می بخشد، پیوسته می مانی و شادمانی مان نفس های دیگری است. در این درنگ و زایش عشق شب را به فراموشی روز و روز را به اغوای شب می سپاریم. دل هامان را لبریز از خیالی خوش می گردانیم و در این میهمانی شادمانیم و امیدی هست در گذر از همه چیز، جان دوباره می یابیم. من و تو ما می شویم. ما انسانیم». 

در بخشی دیگر از این مراسم نخستین جشنواره ملی تئاتر آرخه از سهیلا نجم رضا بهبودی، رضا گوران و حمیدرضا نعیمی تقدیر به عمل آورد.

در ادامه نیز برگزیدگان نخستین جشنواره تئاتر آرخه در بخش‌های مختلف معرفی شدند.

بنا براعلام هیات داوران دیپلم افتخار در بخش پوستر به حامد شجاعی برای نمایش «ایلتس» اختصاص یافت.

بخش تک گویی:

بازیگری زن

فاطمه حاج آبادی برای نمایش «در مسیر باد لیوا»

بازیگری مرد

امید اولیایی برای نمایش «سایکوتیک»

اثر برگزیده بخش تک گویی

محمد محسن شفیعی برای نمایش «گاست»

نمایش‌های دو نفره: 

بازیگری زن

مرضیه ذاکری برای  نمایش «آوایی در زندگی»

بازیگری مرد

حسین حسام نژاد در نمایش «شرتل»

اثر منتخب

نمایش «شرتل»

بخش گروهی

بازیگری مرد

شایان موسوی در نمایش «من از مهرداد متنفرم»

بازیگری زن

فریبا امینیان در نمایش (ایستگاه بعدی)

بهترین نمایشنامه: 

حمیدرضا اسد زاده نویسنده نمایشنامه «من از مهرداد متنفرم»