گزارش اجمالی فعالیتهای تئاتری 15 استان کشور در جشنهای اردیبهشت تئاتر ایران 1387
استان اصفهان اردیبهشت تئاتر استان اصفهان با حضور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، میهمانان، مسئولین، معاونین و هنرمندان با قرائت پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و پیام روز جهانی تئاتر و تقدیر از هنرمندان فعال استان به نحو مطلوبی اجرا شد.
استان اصفهان
اردیبهشت تئاتر استان اصفهان با حضور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، میهمانان، مسئولین، معاونین و هنرمندان با قرائت پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و پیام روز جهانی تئاتر و تقدیر از هنرمندان فعال استان به نحو مطلوبی اجرا شد.
خلاصه ای از امور هنرهای نمایشی استان در سال 1386 عبارتند از: برگزاری چهاردهمین جشنواره سراسری تئاتر کودک و نوجوان – کمک های مادی و معنوی به گروههای نمایشی استان – تهیه و تولید نمایش دایره گچی قفقازی کار مشترک ایران و آلمان به کارگردانی آقای اصغر خلیلی – آماده سازی شش پلاتو جهت تمرین – برگزاری همایش غیررقابتی تئاتر استان – حمایت معنوی و مادی از کارهای راه یافته به جشنوارههای مختلف کشوری – اطلاعرسانی تمامی وقایع نمایشی استان به هنرمندان با استفاده از جراید – اعزام دو گروه از هنرمندان منتخب تئاتر به تهران جهت تماشای نمایشهای افرا و ملاقات بانوی سالخورده – تکمیل پرونده ی گروه های کثیر شبیهخوانی – تشکیل بانک جامع اطلاعاتی هنرهای نمایشی – پوشش بیمه هنرمندان و معرفی عده ای از هنرمندان به صندوق حمایت از هنرمندان کشور.
تولید بیش از90 عنوان نمایش صحنهای و خیابانی و 230 اجرای عمومی تنها در شهرستانها از جمله فعالیتهای تئاتر در سال گذشته است. تجلیل از 30 هنرمند در عرصههای مختلف با اهدای جوایز نفیس را میتوان در پشتیبانی هنرمندان تئاتر استان جزء سیاستهای حمایتی ویژه به حساب آورد.
استان بوشهر
ویژه برنامه روز جهانی تئاتر در بوشهر با حضور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، مهمانان و هنرمندان عرصه تئاتر و مهمانان ویژه آقایان خلجی مدیرکل امور اجتماعی استانداری، دکتر جولایی، هادی مرزبان و ایرج صغیری در هفتم اردیبهشت ماه برگزار شد.
اردیبهشت تئاتر استان بوشهر با تجلیل از 140 نفر از هنرمندان و پیشکسوتان و فعالان در سال 86 همراه شد.
استان بوشهر در سال 1386 تعداد 60 نمایش تولید کرده است. نمایشهای غریبه شام به کارگردانی ابوالحسن صغیری و شام غریبان به کارگردانی محمدابراهیم زاده مطلق بیشترین بیننده را داشتند. برگزاری جشنواره منطقه چهار کشور از دیگر رویدادهای مهم نمایش استان بوشهر در سال 1386 است. همچنین جشنوارههای اجرا شده شهرستانی شامل همایش تئاتر استانی بوشهر – جشنواره تئاتر کوتاه گناوه – جشنواره تئاتر دشتستان – جشنواره تئاتر کودک و نوجوان آبپخش – جشنواره تئاتر دفاع مقدس بوشهر – جشنواره تئاتر مونولوگ کنگان – جشنواره تئاتر طنز اهرم و جشنواره تئاتر کوتاه خورموج از جمله فعالیتهای این استان میباشد.
در جشنوارههای کشوری تئاتر، استان بوشهر با حضور37 نمایش صحنهای و 23 نمایش خیابانی نشانگر تداوم حضور گروههای موفق تئاتر در سطح استان است. بیش از 418 اجرای عمومی برای مخاطبان در شهرستانهای استان در آمار توسعهی تئاتر استان بوشهر قرار دارد.
استان تهران
هنرمندان تئاتر استان در مراسم اردیبهشت تئاتر اقدام به برپایی غرفههای نمایشگاهی از فعالیتها و دستاوردهای نمایشی در سال 86 کردند.
اجرای نمایش خیابانی، میدانی، اجرای نمایشهای آئینی و سنتی و مراسم تقدیر و تشکر از هنرمندان تئاتر سطح استان پایان بخش این جلسه بود. همچنین اجرای یک نمایش صحنهای از تولیدات اخیر هنرمندان به این مراسم رونق بیشتری بخشید.
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تهران در سال گذشته با تولید 80 نمایش در سطح شهرستانهای استان کارنامه خوبی را ارائه کرد که میتوان از: برگزاری همایش و جشنواره، دورههای آموزشی، شرکت در جشنوارههای ملی و بینالمللی، جشنواره نمایشنامهنویسی وحدت، جشنواره تئاتر لبخند، جشنواره ولا با رویکرد نمایشهای مذهبی، همایش شبیهخوانان استان تهران وفا، همایش تئاتر خیابانی با موضوع اعتیاد نام برد.
بیش از 650 اجرای عمومی از 80 نمایش تولید شده در شهرستانهای استان، حضور17 نمایش خیابانی در جشنوارههای داخلی و حضور 11 نمایش صحنهای در این جشنوارهها از جمله فعالیتهای تئاتر این استان به شمار میرود.
استان خوزستان
مراسم اردیبهشت تئاتر این استان در روز بیستم اردیبهشت ماه 87 با حضور مدیرکل محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان، معاونین و مسئولین و جمعی از هنرمندان شاخص تئاتر و نمایندگان سایتهای خبری، مطبوعات، صدا و سیمای مرکز خوزستان و مرکز آبادان با شکوه هرچه تمامتر بر کرانهی نیلگون خلیج فارس برگزار شد.
پس از اجرای برنامه کشتی حامل مدعوین و مسئولین و هنرمندان در ساعت 30/15 بر اسکلهی بندر پهلو گرفت و با اهدای هدایا به کلیهی مدعوین از پیشکسوتان و هنرمندان استان تقدیر به عمل آمد.
استان خوزستان سال گذشته با تولید بیش از 90 نمایش صحنهای و خیابانی و بیش از 550 نوبت اجرای عمومی در سطح شهرستانها حضوری موفق و نشاط انگیز داشته است. اهمیت به امر آموزش و پرورش هنرمندان و علاقهمندان تئاتر از دیگر برنامهریزیهای سالانه و مستمر تئاتر استان به حساب میآید. سال گذشته حضور بیش از100 هنرجو در رشتههای مختلف تئاتر، مانند بازیگری، کارگردانی و نمایشنامهنویسی در کارگاههای آموزش تئاتر توسط مربیان بومی استان از دیگر برنامهریزیهای وسیع تئاتر استان برای سال جاری میباشد.
استان خراسان رضوی
در مراسم اردیبهشت تئاتر استان خراسان رضوی که با حضور دکتر ایمانی معاون محترم امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، منصور پارسایی مدیرکل هنرهای نمایشی و تنی چند از مسئولین و مدیران استان و هنرمندان تئاتر برگزار شد، ضمن تقدیر از هنرمندان تئاتر گزارشی از اهم موفقیتهای تئاتر استان در سال گذشته ارائه شد.
حضور در جشنواره فرهنگ ایران زمین در ترکمنستان با نمایش بیژن و منیژه به نویسندگی و کارگردانی محسن عرب امیری، شرکت در ششمین جشنواره تئاتر بانوان، شرکت در جشنواره معراج شهرکرد، حضور در جشنواره سراسری مهرآئین، حضور در جشنواره تئاتر آئینی و سنتی، اجرای نمایشهای خیابانی،؛ حضور در جشنواره کشوری تئاتر دفاع مقدس، حضور در جشنواره تئاتر بسیج، حضور در جشنواره منطقهای تئاتر ایثار، حضور در جشنواره تئاتر عاشورائیان، حضور دو نمایش در جشنواره منطقه سه کشور در بیرجند و در نهایت راهیابی دو نمایش «بگذار گاهی آفتاب بر دریچه نگاه بتابد» و «عاشقستان» به بیست و ششمین جشنواره تئاتر فجر تهران از جملهی درخششهای تئاتر این استان بودهاند.
استان خراسان رضوی مبتنی بر سیاستهای مرکز هنرهای نمایشی جهت تحقق (تئاتر برای همه) در سطح استان مبادرت به طرح تئاتر 86 کرد. براساس این طرح، از اواخر تابستان 86 اجرای مستمر تئاتر برای مخاطب در دستور کار قرار گرفت و در مجموع طی 200 شب اجرا در سالن شهید هاشمینژاد، 22 نمایش در معرض دید 300/24 نفر تماشاگر قرار گرفت. امید است که با افتتاح دو سالن نمایش در تئاتر مشهد بتوان از ظرفیتهای بیشتر هنرمندان استان بهره برد.
استان خراسان شمالی
مراسم روز جهانی تئاتر در قالب اردیبهشت تئاتر روز دهم اردیبهشت در مرکز بجنورد با حضور مقامات، مهمانان و هنرمندان تئاتر استان با شکوه خاصی برگزار شد.
در این مراسم که مدیرکل هنرهای نمایشی به اتفاق هیات همراه نیز حضور داشتند، استاندار فرهنگ دوست و فرهیختهی استان شخصاً در جلسه حاضر شدند. حضور این مقامات و سایر مسئولین استان به هنرمندان تئاتر دلگرمی بیشتری بخشید.
تقدیر از هنرمندان 32 گروه فعال تئاتر در قالب اهدای تندیس یادبود اردیبهشت تئاتر و سایر جوایز ارزنده با حضور میهمانان و مقامات انجام گرفت.
مدیرکل استان رویکرد تئاتر سال 87 را با سه بخش تولید، پژوهش و اهمیت به فرهنگ تماشاگر توصیف کرد و افزود هنرمندان این استان همچون سالهای قبل که به خوبی توانستند زمینههای بارور فرهنگی و بومی در آثارشان را متجلی سازند، در سال جاری نیز چنین خواهند بود.
خراسان شمالی سال گذشته با تولید 34 نمایش و بیش از 200 اجرای عمومی فضای خوبی را در ارتباط صمیمی با مخاطبان ایجاد کرده است. همچنین 11 دوره برگزاری کارگاههای آموزشی و 11 نوبت اعزام هنرمندان به سایر جشنوارههای کشور از جمله فعالیتهای آن استان به شمار میرود. اردیبهشت تئاتر در این استان با برگزاری نمایشگاهی از توانمندیهای گروهی هنرمندان رونق خاصی داشت.
استان چهارمحال و بختیاری
چهارمین بزرگداشت روزجهانی تئاتر استان چهارمحال و بختیاری روز هشتم اردیبهشت ماه 87 در محل آمفیتئاتر امیرکبیر شهرکرد برگزار شد.
در این مراسم جمعی از هنرمندان، هنردوستان، مسئولین و نماینده مرکز هنرهای نمایشی کشور حضور داشتند علاوه بر اجرای ویژه برنامههایی به همین مناسبت از فعالان و پیشکسوتان تئاتر استان تجلیل و هدایایی به آنان اهدا گردید.
در پایان این مراسم مشعل نمادین تئاتر استان توسط هنرمندان برافروخته شد.
استان چهارمحال و بختیاری که سال گذشته با تولید 19 نمایش و 110 نوبت اجرای عمومی در استمرار تداوم گروههای نمایشی نقش به سزایی داشت ضمن حضور 6 نمایش در جشنوارههای مختلف کشوری معرف توانمندی هنرمندان تئاتر استان بود.
استان سیستان و بلوچستان
روز جهانی تئاتر با حضور هنرمندان، استاندار، فرماندار و مسئولین فرهنگی و هنری استان در 23 اردیبهشت ماه در شهرستان زاهدان برگزار گردید.
از طرف مرکز هنرهای نمایشی و انجمن نمایش و استانداری نیز از آقای علی نژاد ریاست محترم سازمان صدا و سیما، آقای کیخا ریاست حوزه هنری، آقای ارجمند ریاست سازمان ملی جوانان و آقای برشان مدیرکل فرهنگ و ارشاد و اسلامی استان تقدیر و تشکر به عمل آمد. همچنین انجمن نمایش استان در این مراسم گزارشی از فعالیتهای نمایشی سال گذشته ارائه داد و کم توجهی به فرهنگ و هنر این استان را دلیل کم رونقی تئاتر برشمرد.
در آیین بزرگداشت روز جهانی تئاتر امسال مدیرکل هنرهای نمایشی به اتفاق هیات همراه و همچنین آقای رضا کیانیان از چند اثر اجرایی هنرمندان استانی دیدن کردند. همچنین گزارش فعالیتهای سال گذشته که شامل تولید 22 نمایش صحنهای، 18 نمایش خیابانی و 217 اجرای عمومی بوده است توسط انجمن نمایش قرائت شد. همایش شبهای سبز، برگزاری 15 دوره آموزش تئاتر در سطح استان، اعزام 7 گروه نمایشی در جشنوارههای متعدد از جمله دیگر فعالیتهای استان خوانده میشود.
استان فارس
مراسم بزرگداشت روز جهانی تئاتر در استان فارس، با حضور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و هنرمندان تئاتر با شکوه هرچه تمامتر اجرا شد.
استان فارس سال گذشته در تولید نمایشهای متنوع، برگزاری همایش استان و حضور درخشان دو نمایش برگزیده در جشنواره بینالمللی تئاتر فجر حضور مقتدرانه خود را بار دیگر ثابت کرده بود. در اردیبهشت تئاتر با تقدیر از هنرمندان استان و قرائت پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی این مراسم با پایان ضیافت شام به خوبی انجام شد.
این استان با سابقهای طولانی در حضور استعدادهای توانمند کشوری، جزء پایگاههای فرهنگی کشور محسوب میشود و همواره توانسته است ضمن معرفی هنرمندان شایسته، ارزشهای دیرینهی آیینی را در دل خود محفوظ نگاه دارد. هنرمندان جوان استان با رویکرد به جریانهای مدرن تئاتر توانستهاند در سطح کشور و حتی تئاتر جهان حضور ارزشمندی داشته باشند. تئاتر استان فارس ضمن نکوداشت هنرمندان پیشکسوت همواره در معرفی چهرههای جوان و مستعد موفق بوده است.
این استان در برگزاری 5 همایش و جشنواره استانی، 6 جشنواره کشوری حضوری موفق داشته و با آموزش هنرجویان در 6 دورهی آموزش مهارتهای هنر نمایش شایستگی خوبی از خود نشان داد. 29 نمایش تولید شده در 317 نوبت اجرای عمومی برای مخاطبان استان نشان از تحقق شعار تئاتر برای همه داشت.
استان قزوین
با برپایی مراسم تقدیر اردیبهشت تئاتر ایران در قزوین برگزار شد.
آقای شفیعیها مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: علیرغم مشکلات موجود و کمبود امکانات، هنرمندان تئاتر در سطح استان در حال تمرین نمایش هستند. وی از احداث تالارهای بزرگ در شهر قزوین خبر داد و افزود: ساخت تالارهای بزرگ شهر قزوین مشکل کمبود فضاهای فرهنگی استان بهخصوص نمایش را مرتفع خواهد کرد.
استان قزوین در گذشته و امروز در عرصه تئاتر نسبت به استانهای کشور همیشه پیشتاز بوده است. در پایان این مراسم تنی چند از هنرمندان تئاتر استان تقدیر شدند.
از جمله کارهای ارزنده در بخش تقدیر هنرمندان، دعوت از محمد ساربان بود که سالهاست در تهران اقامت دارد و جزء پیشکسوتان تئاتر استان میباشند. همچنین تجلیل از آقای رضا محمدی بنیانگذار آموزش علمی تئاتر در بخش تقدیر از هنرمندان استان، جزء حرکتهای خوب در آیین پاسداشت تئاتر در سال جاری بود. در این مراسم آقای حسین راضی به نمایندگی از مرکز هنرهای نمایشی حضور داشتند. استان قزوین سال گذشته ضمن تولید آثار متنوع و حضور در جشنوارههای تئاتر کشور سهم ارزندهای در فعالیتهای تئاتر کشور داشته است.
این استان دارای 2 انجمن نمایش رسمی و 4 کانون نمایش است که در سال گذشته توانسته 30 نمایش تولید شده در 400 نوبت اجرای عمومی میان مخاطبان بفرستد. برگزاری یک دوره کارگاه نمایشنامهنویسی، سومین همایش بزرگ شبیهخوانی، نقالی روزهای انقلاب، برگزاری نشستهای تخصصی و اعزام 11 گروه به جشنوارههای تئاتر کشوری و برپایی 7 جشنواره و همایش تئاتر در سطح استان از دیگر فعالیتهای استان در حوزهی هنرهای نمایشی است.
استان کردستان
مراسم روز جهانی تئاتر و اردیبهشت تئاتر سنندج در تالار فروردین مجتمع فجر سنندج با حضور حمید سمندریان، کیومرث مرادی، منصور ایمانی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی سنندج و جمعی از هنرمندان تئاتر استان کردستان برگزار شد.
در ادامه این مراسم، مسئول انجمن نمایش سنندج گفت: اگر امکان تجلیل از همگی شما عزیزان نبود عذرخواهی میکنم چرا که به طور قطع همگی شما هنرمندان قابل و توانایی هستید.
همچنین راهاندازی وبلاگ انجمن نمایش سنندج را از جمله فعالیتهای هنرمندان استان کردستان به شمار آورد.
در مراسم اردیبهشت تئاتر کردستان از آقای ترکمن رئیس صدا و سیمای استان کردستان، سرهنگ مهاجر رئیس بنیاد حفظ و آثار نشر ارزشهای دفاع مقدس و آقای احمدی رئیس سازمان ملی جوانان کردستان تقدیر بهعمل آمد.
در ادامه ابراهیم کاظمی، صابر نیکبخت، بهار لطافتیان، حجتاله اسدالهی و یونس صحرارو و پانزده تن از هنرمندان پیشکسوت و جوان کردستان از سوی انجمن نمایش سنندج و اداره کل فرهنگ و ارشاد سنندج مورد تقدیر قرار گرفتند.
استان کردستان سال گذشته با تولید 32 نمایش و برگزاری همایش تئاتر در سطح استان و همچنین اعزام 3 نمایش به بیست و ششمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر به علاوهی اعزام 7 گروه نمایشی در سایر جشنوارههای کشوری را میتوان از جمله فعالیتهای تئاتر استان محسوب کرد. برگزاری 3 دوره کارگاه آموزشی، 2 دوره نشستهای تخصصی و یک دوره جشنواره سراسری تئاتر دفاع مقدس از دیگر تلاشهای نمایشگران کردستانی است.
استان کهگیلویه و بویر احمد
اردیبهشت تئاتر استان کهگیلویه و بویراحمد با حضور جمعی از مسئولین استان و جمع کثیری از هنرمندان تئاتر در سالن فرهنگ برگزار گردید. در این مراسم که با قرائت پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز شد گزارشی از وضعیت هنر به خصوص تئاتر ارائه گردید. در این مراسم که تنی چند از مسئولین و مقامات استانی نیز حضور داشتند از هنرمندان فعال استان تقدیر شایستهای بهعمل آمد. همچنین در این مراسم همه انجمنها خواستار ادامه کلاسهای آموزشی از سوی مرکز هنرهای نمایشی شدند.
فعالیتهای تئاتر استان در سال 1386 عبارتند از: برگزاری همایش تئاتر استانی – برگزاری جشنواره تئاتر خیابانی تحت عنوان دفاع مقدس – برگزاری جشنواره تئاتر صحنه سرخ با همکاری سازمان بنیاد شهید و انقلاب اسلامی – برگزاری سومین سوگواره تعزیه – برگزاری دوره اول آموزش به مدت یک ماه در استان با مشارکت مرکز هنرهای نمایشی و حضور 50 نفر از هنرمندان – اجرای نمایشهای شرکتکننده در جشنواره استانی و برگزاری پنج دوره کلاسهای مختلف آموزش تئاتر در شهرستانها را میتوان در آمار فعالیتهای تئاتر استان دید. اعزام 9 گروه نمایشی به جشنوارههای کشوری، برگزاری جلسات بحث دربارهی مسایل تخصصی از دیگر تلاشهای گروههای نمایش استان هستند. این گروهها با تولید 70 نمایش صحنهای و خیابانی که بیش از 500 اجرای عمومی داشتهاند توانستند در تحقق شعار تئاتر بری همه گامی مثبت برداشتند.
استان گیلان
گیلان اردیبهشت تئاتر را پس از ریزش شکوفهها و علیرغم حضور ابرهای کم باران در حلقه جمعی از هنرمندان، مسئولین و میهمانان ویژهی خود برگزار کرد. سیاوش تهمورث که به نمایندگی از اداره کل هنرهای نمایشی در این جشن شرکت کرده بود با بیان سخنانی به این گردهمایی گرمای بهار تهران را بخشید.
گیلان که با حضور چهرههای پیشکسوت همواره در تئاتر شهرستانها سرآمد بوده، امسال در میان خیل جوانترهای تازه رسته و خوش ذوق آیین نکوداشت هنرمندان را به نیکی رونق داد.
تولید سه نمایش ویژه به تهیهی مرکز هنرهای نمایشی با حضور کارگردانان پیشکسوت، برگزاری 7 جشنواره و همایش و نشست تخصصی در سطح استان، تولید 37 نمایش و 341 اجرای عمومی را میتوان جزء دیگر تلاشهای نمایشی استان برشمرد.
استان گلستان
در مراسم اردیبهشت تئاتر استان گلستان ضمن حضور مسئولین آقایان علی نصیریان و اتابک نادری و هنرمندان استان، خبرنگاران، مدیران و همچنین مهمانان ویژهای چون آقای دلشادی معاونت امور مالی- اداری و آقای خسروی مدیرکل امور اداری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و هیات همراه حضور داشتند.
این مراسم در حضور مهمانان، همراه با اجرای نمایش، نقالی و روشن کردن مشعل نمادین تئاتر استان انجام پذیرفت. همچنین در این مراسم با تقدیر از هنرمندان تئاتر استان، گزارشی از فعالیتهای سال گذشته تئاتر و برگزاری همایش تئاتر ارائه شد.
برگزاری 3 جشنواره تئاتر در سطح استان، برگزاری دورههای آموزشی با همکاری مرکز هنرهای نمایشی، تولید 43 عنوان نمایش و بیش از 500 اجرای عمومی از شمار فعالیتهای تئاتر استان گلستان بوده است.
استان هرمزگان
در آئین بزرگداشت روز جهانی تئاتر سیاوش تهمورث به عنوان نماینده مرکز هنرهای نمایشی، پیشکسوتان و جوانان فعال تئاتر استان در فرهنگسرای طوبی حضور داشتند و با قرائت پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی این مراسم آغاز شد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان در مراسم بزرگداشت اردیبهشت تئاتر فعالیتهای سال گذشته این استان را بالنده توصیف و گفت: آثار ارزشمندی در این حوزه تولید و عرضه شده است که شایسته است از فعالیت هنرمندان استان قدردانی کرد.
در این راستا تولید 29 نمایش و اجرای عمومی بیش از 350 نوبت قابل تأمل بوده است. برگزاری دورههای آموزش، 2 همایش تئاتر استانی و حضور 7 گروه نمایشی در 5 جشنواره تئاتر کشوری جزء فعالیتهای تئاتر استان بوده است. آثاری نظیر نمایش خیابانی «خون خدا» کاری از هنرمندان شهرستان میناب که توانست جمعیتی بالغ بر 15 هزار نفر را متوجه خود کند ستودنی و قابل افتخارند.
فعالیتهای تئاتر در سال گذشته با تاثیر از شاخصههای قومی و بومی فرهنگ استان به نحو مطلوبی رونق داشت و آثار متنوع هنرمندان ضمن حضور در همایش تئاتر استان و سایر جشنوارههای تئاتر کشور توانستند موفقیتهایی به دست آورند.